← Quay lại trang sách

Hồi kết

Lale đổi họ thành Sokolov, theo họ người chồng Nga của cô em gái – cái họ dễ được chấp nhận hơn so với Eisenberg ở đất nước Slovakia đang bị Liên Xô kiểm soát. Ông và bà Gita kết hôn vào tháng Mười năm 1945 và xây tổ ấm ở Bratislava. Lale bắt đầu nhập khẩu vải vóc thượng hạng – vải lanh, lụa, vải bông – từ khắp châu Âu và châu Á. Ông bán những thứ này cho các nhà sản xuất đang khẩn thiết cần xây dựng lại và thay đổi diện mạo cho đất nước họ. Theo Lale, vì Liên Xô tiếp quản Tiệp Khắc, công việc kinh doanh của ông là công việc duy nhất không bị giới cầm quyền cộng sản quốc hữu hóa ngay lập tức. Dù sao ông cũng đang cung cấp những vật liệu mà hệ thống chính quyền muốn dùng cho cá nhân.

Việc buôn bán phát đạt, ông kiếm một cộng sự và lợi nhuận tăng cao. Một lần nữa, Lale bắt đầu ăn mặc sành điệu. Ông và bà Gita ăn ở nhà hàng xịn nhất và đi nghỉ mát ở những khu phức hợp suối nước nóng quanh Liên Xô. Họ là những người ủng hộ trung thành cho phong trào thành lập nhà nước Do Thái ở Israel. Đặc biệt, Gita thầm lặng làm những việc bí mật, kiếm tiền từ những người địa phương giàu có và sắp xếp để lén chuyển chúng ra nước ngoài. Khi cuộc hôn nhân của người cộng sự của Lale tan vỡ, người vợ trước của ông ta khai báo những hoạt động của Lale và Gita với chính quyền. Vào ngày 20 tháng Tư năm 1948, Lale bị bắt và bị khép tội “xuất khẩu nữ trang và những thứ có giá trị khác ra khỏi Tiệp Khắc.” Lệnh bắt còn viết: “Kết quả, Tiệp Khắc phải chịu những thiệt hại kinh tế không kể xiết và Sokolov đã chiếm đoạt được tiền bạc và những tài sản có giá trị lớn thông qua những hành động cướp bóc và trái pháp luật.” Dù Lale đã xuất khẩu nữ trang và tiền, ông không nhận được lợi ích kinh tế nào từ việc đó. Ông đã cho hết tiền đi.

Hai ngày sau, công ty của ông bị quốc hữu hóa và ông bị kết án hai năm ở nhà tù Ilava, một nơi khét tiếng về giam giữ tù chính trị và tù binh Đức sau chiến tranh. Lale và Gita đủ thông minh để cất giấu một phần tài sản của mình. Vì có mối quan hệ với chính quyền và hệ thống tòa án địa phương, Gita có thể hối lộ các viên chức để được giúp đỡ. Một ngày nọ, Lale được một linh mục Công giáo đến thăm tại nhà tù. Sau một hồi, vị linh mục bảo nhân viên nhà tù ra khỏi phòng để ông nghe Lale xưng tội, một điều gì đấy rất thiêng liêng mà chỉ mình vị linh mục được nghe mà thôi. Khi còn lại một mình, cha bảo Lale giả vờ hành xử như đang lên cơn điên. Nếu ông làm tốt, họ sẽ phải đưa bác sĩ tâm thần đến khám cho ông. Chẳng bao lâu, Lale được đưa đến gặp bác sĩ tâm thần, ông này bảo sẽ sắp xếp cho ông được về nhà vài ngày trước khi ông “đi quá giới hạn và không ai có thể mang ông trở lại.”

Một tuần sau, ông được đưa về căn hộ nơi ông và Gita sống. Người ta thông báo với ông rằng hai ngày nữa ông sẽ được đón đi để hoàn tất bản án. Đêm đó, nhờ bạn bè giúp đỡ, họ trốn ra phía sau tòa nhà căn hộ, mỗi người mang theo một va-li gồm của cải và một bức tranh mà Gita không muốn để lại. Bức tranh về một phụ nữ Digan. Họ cũng lấy một số tiền lớn đưa cho một đầu mối liên lạc ở Vienna, để đi Israel. Rồi họ trốn đằng sau một bức vách giả trong chiếc xe tải chở hàng từ Bratislava đi Áo.

Vào ngày giờ đã định, họ đi dọc sân ga ở ga tàu Vienna, tìm một đầu mối liên lạc họ chưa gặp bao giờ. Lale mô tả chuyện này như thể tình tiết trong một cuốn tiểu thuyết của Le Carré. Họ thì thầm mật khẩu với vài người đàn ông cho tới khi cuối cùng cũng có một người đáp đúng. Lale chuồi một va-li tiền cho người đàn ông rồi ông ta biến mất.

Từ Vienna họ tới Paris, thuê một căn hộ ở đó và suốt vài tháng liền, tận hưởng các hàng ăn nhỏ và các quán rượu trong cái thành phố đang lấy lại diện mạo trước chiến tranh của mình. Xem Josephine Baker, ca sĩ và vũ công da đen người Mỹ xuất sắc, biểu diễn trong quán rượu là một kỷ niệm mà Lale sẽ luôn mang theo bên mình. Ông miêu tả rằng cô có “đôi chân cao lên đến tận đây,” chỉ vào eo của mình.

Vì không có công việc nào dành cho người không phải công dân Pháp, Lale và Gita quyết định rời Pháp. Họ muốn đi càng xa châu Âu càng tốt. Thế là họ mua hộ chiếu giả và đi tàu thủy sang Sydney, cập bến vào ngày 29 tháng Bảy năm 1949.

Trên tàu qua đây, họ kết bạn với một cặp vợ chồng, nghe hai người này kể về gia đình ở Melbourne mà họ định sống cùng. Điều đó đủ để thuyết phục Lale và Gita định cư tại Melbourne. Một lần nữa, Lale kinh doanh ngành dệt may. Ông mua một nhà kho nhỏ và bắt đầu tìm kiếm nguồn vải địa phương rồi bán ra nước ngoài. Gita quyết định tham gia công việc làm ăn đó, thế là bà đăng ký khóa học thiết kế thời trang. Sau đó bà bắt đầu thiết kế áo quần nữ và điều này mở ra một quy mô mới cho việc kinh doanh của họ.

Khao khát lớn nhất của họ là có con, nhưng họ mãi chưa có được. Cuối cùng họ từ bỏ hy vọng. Sau đó, họ rất ngạc nhiên và vui sướng khi Gita mang thai. Con trai Gary của họ sinh vào năm 1961 khi Gita 36 tuổi và Lale 44 tuổi. Cuộc sống của họ đã đủ đầy, với con cái, bạn bè, kinh doanh thành công và những kỳ nghỉ trên bờ biển Vàng, tất cả được nâng đỡ bằng một tình yêu mà không một khó khăn nào có thể phá vỡ.

Bức tranh người phụ nữ Digan mà Gita mang theo từ Slovakia giờ đây vẫn đang treo ở nhà của Gary.