16. QUẢ BÁO NHÃN TIỀN
“Gieo nhân, gặt quả. Vay ác, trả dữ. Làm thiện, được phước”, Nhân quả từ ngàn xưa vẫn công bằng.
Một buổi chiều tháng hai âm lịch. Sa-oách-thi ban ngày rất nóng nhưng lại mát về đêm. Trên trời không một áng mây. Nhìn xa, chỉ thấy lửa rừng bốc khói mù mịt và bụi đất quyện bay mờ mờ.
Lúc bấy giờ, Đức Phật với một số đông chư vị tỳ kheo đã ngự sang thị trấn Sa-kê-ta. Tịnh xá Kỳ Viên vốn đã thanh vắng lại thêm thiền tịnh.
Đang ngồi trên tảng đá dưới gốc cây đa gần tịnh thất, bỗng từ phía tam quan, xuất hiện một toán đông khoảng hai mươi người. Khi họ đến gần, qua hình thức phục sức, thầy biết ngay là đội cảnh binh của triều đình.
Viên trưởng toán đến trước mặt thầy Thiện Duyên, chắp tay cung kính:
- Bạch đại đức, đại đức có biết thầy Thiện Duyên không?
- Chính bần đạo đây.
- Bạch đại đức, xin đại đức thứ lỗi, nếu vì nhiệm vụ bắt buộc chúng tôi phải thi hành thượng lệnh đối với đại đức.
- Quý vị cứ tự nhiên.
- Bạch đại đức, nhơn danh luật pháp, chúng tôi yêu cầu đại đức hoàn tục ngay bây giờ.
- Tại sao bần đạo phải hoàn tục? Bần đạo vô tội.
Trước hoàn cảnh bất đắc dĩ, viên trưởng toán ra lệnh hành động. Thế là họ nhất loạt xông vào cưỡng bắt thầy và giáo phục được thay bằng thế phục.
Nhìn y cà sa bị cuộn để một bên thầy cảm thấy vô cùng quý tiếc. Thầy phân trần:
- Bần đạo không có tác ý hồi tục, mà chính tại các vị uy hiếp. Do đó, bần đạo vẫn là một vị tỳ kheo vô tội.
Viên toán trưởng trả đũa:
- Thầy là tỳ kheo hay cư sĩ đối với chúng tôi không thành vấn đề, song đối với pháp luật thầy là một phạm nhân, đã nhiều lần cướp của giết người. Chúng tôi đã truy lùng thầy khắp nơi và nhiều năm. Giờ đây, thầy phải đền tội.
Thế là thầy Thiện Duyên bị bắt, còng tay đưa về nhà lao. Tại đây, thầy gặp một số đồng bọn trên dưới hai mươi người cũng vừa bị bắt như trường hợp của thầy. Chiếu án lệnh, các phạm nhân bị đưa ra pháp trường xử tử. Pháp trường là một cánh đồng rộng, phạm nhân bị chôn tới cổ thiêu sống. Sau đó bị cày làm phân cho nội cỏ. Từ nhà lao đến pháp trường, các phạm nhân bị áp giải bằng lừa, nhiễu qua đường phố để quần chúng xem mặt. Ngồi trên lưng lừa, thầy Thiện Duyên vô cùng xấu hổ. Hơi thở tuy còn nhưng thầy cúi đầu bất động như vô hồn. Thầy hồi tưởng tất cả sự kiện đã xảy ra trong cuộc đời thầy: Cay đắng, cơ hàn, nhân tình, thế thái, vui buồn, vinh nhục, ghét thương, đời, đạo v.v…
Thầy cảm thấy tinh thần an ổn phần nào khi nghĩ đến hình ảnh từ bi, thanh tịnh của Đức Phật. Thầy cố tập trung tư tưởng niệm đề mục nhưng thầy bị thất niệm. Vì hình ảnh vô cùng kiều diễm, khả ái của Li Lan hiện lên ngự trị. Kỉ niệm ân tình, vui buồn, an nguy, sung sướng khi được ngồi bên nhau tâm sự buồn khổ, khi phải tạm biệt chia tay, nhớ nhung, chờ đợi khi trễ giờ hò hẹn v.v...ôi đẹp làm sao, thú vị làm sao. Hỡi Li Lan, hỡi người yêu, kiếp này tôi đành cô phụ ân tình, xin nguyền đáp trả kiếp lai sinh.
Đang miên man theo dòng suy tư trần tục, thì đoàn lừa cũng vừa đi ngang qua biệt thự ông bá hộ Đa Phúc. Một linh cảm khiến thầy ngẩng mặt ngó lên lầu tìm kiếm. Đoàn lừa lại tiếp tục nhiễu qua đường phố. Ngồi trên lưng lừa, bỗng thầy giật mình vì có tiếng gọi thật to: “Thiện Duyên, Thiện Duyên”. Ngoảnh đầu nhìn lại, tim thầy như rớt ra, vì người vừa chạy theo sau vừa gọi tên thầy chính là Li Lan.
Trước cử chỉ ân tình tuyệt vời của Li Lan, thầy Thiện Duyên tan nát can trường. Thầy nhận thấy ngay rằng, cái chết đối với thầy không khổ bằng cái cảnh Li lan nước mắt đầm đìa, tóc tai rũ rượi, y phục xốc xếch đang nằm bất động dưới đất vì quá thương thầy. Thôi hết rồi, thầy đành cô phụ tình Li Lan.
Ngay lúc ấy, nàng được gia nhân khiêng vào nhà. Các tử tội được áp giải tới pháp trường và được tự do ăn uống trước giờ hành quyết. Những thực phẩm trong bữa ăn cuối cùng thật là hấp dẫn. Đặc ân cho phép các tử tội được tự do ăn uống trước giờ hành quyết là thông lệ của pháp trường Ấn Độ. Mặc dù thức ăn béo bổ, đắt giá nhưng thầy Thiện Duyên không hề động đến. Một mặt vì tâm trạng đau khổ cùng cực, mặt khác vì thầy khẳng niệm mình vẫn còn là vị tỳ kheo nghiêm túc.
Sau phần thủ tục cần thiết, các tử tội bị buộc chặt, chôn đứng, lấp đất thật cứng, không cử động được. Tiếp theo là nhiên liệu dẫn hỏa và các loại củi nhỏ, to được chất lên đầu họ. Thầy Thiện Duyên nhắm mắt cầu nguyện. Tâm nguyện sau cùng là xin lửa cháy thật nhanh để thầy sớm được giải thoát cảnh trần gian đầy khổ ải, để sớm được đoàn tụ mẹ hiền bên kia thế giới. Nhờ tự xác nhận tư cách tỳ kheo nguyên tính của mình, thầy nhất tâm thiền quán.