21. CÔNG TỬ TRỰC HẠNH

Hôm sau, Li Lan đến. Qua một đêm mất ngủ vì trăm mối suy tư mặt nàng xuống sắc, cặp mắt quầng thâm, dáng đi uể oải nhưng điều đáng chú ý chính là cử chỉ mất tự nhiên, lo sợ và thỉnh thoảng ngó quanh như dò xét.

Thấy nàng như vậy, thầy Thiện Duyên thương xót khôn lường. Nàng cho thầy biết sự tình đã đến khúc quanh nguy hiểm mà tâm trạng nàng như kẻ chìm thuyền, chơi vơi giữa muôn trùng sóng gió, nên phải đi tìm thầy làm điểm tựa. Thầy vô cùng xúc động khi được biết ngọn ngành tình tiết như sau:

Nguyên sau khi thầy rời Kỳ viên Tịnh xá không lâu thì đến tết Nguyên Đán. Theo phong tục Ấn độ, tết là cơ hội duy nhất, các thiếu nữ có quyền công khai tham dự những buổi lễ công cộng nhất là chiêm bái tại các Đền thờ theo truyền thống tín ngưỡng của mỗi gia đình. Và cũng trong dịp tết này, các chàng trai nhất là giới thượng lưu quý tộc hoặc giai cấp Bà La Môn, tay cầm tràng hoa đẹp, đứng dài theo lộ trình dẫn vào các Đền thờ chiêm ngưỡng các cô nàng trẩy hội. Trường hợp hạp nhãn, chàng trai có quyền trao tặng tràng hoa và nếu cô gái nhận thì kể như đã chịu lời đính ước.

Trong số các chàng trai dự lễ hôm ấy, có cả công tử Trực Hạnh, trưởng nam duy nhất của ông Nguyên Đức và bà Mỹ Trang, gia đình triệu phú, thuộc giai cấp Bà La Môn, vừa trúng tuyển Thủ khoa tại Trung Tâm Giáo Đường Tắc-ca-si-la về đến. Trung tâm này rất nổi tiếng ở Ấn Độ nhờ áp dụng một phương pháp giáo khoa tổng hợp văn, võ. Văn thì bác thông toàn bộ giáo hệ Phệ đà, các loại thơ văn kim cổ, cầm kỳ, thi họa. Võ thì thao lược các loại đao, thương, cung, kiếm, cỡi ngựa, cỡi voi và các bộ môn cận chiến. Ngoài sở học uyên thâm ra công tử Trực Hạnh rất khôi ngô, anh tuấn: trán cao, mắt sáng, mày kiếm, mũi thẳng, miệng rộng, cằm vuông, thân hình nở nang cân đối, có dáng dấp của một võ sĩ. Với tràng hoa đẹp trên tay công tử đứng chiêm ngưỡng các thiếu nữ dự lễ.

Bỗng mắt chàng sáng lên vì một thiếu nữ vô cùng kiều diễm đang từ từ bước vào Đền thờ. Sắc đẹp lộng lẫy của nàng đã khiến mọi người có mặt ngẩn ngơ ngây ngất. Họ nhìn nàng với cặp mắt vừa thèm thuồng vừa quý mến. Mẹ nàng đi trước hướng dẫn, phía sau là năm cô gái giúp việc theo hầu. Công tử Trực Hạnh cũng bị sắc đẹp đài trang của thiếu nữ thôi miên. Chàng nhìn nàng say mê, trân trối. Mãi đến khi bóng hình nàng đã khuất, chàng quay sang hỏi những người bạn:

- Các bạn ơi, các bạn có biết người đẹp là con cháu nhà ai và thuộc giai cấp nào không?

- Nàng là thứ nữ của ông bá hộ Đa Phúc và bà Tiểu Tâm, thuộc giai cấp Bà La Môn. Tên nàng là Li Lan. Phụ thân nàng đã qua đời, hiện chỉ còn một mẹ một con.

“Li Lan, Li Lan” công tử Trực Hạnh lặp đi lặp lại nho nhỏ và cảm thấy vô cùng ngọt ngào, thi vị. Người sao mà đẹp như vẽ, tên sao mà đẹp như tô màu. Tiếng sét ái tình đã thật sự giáng xuống tim chàng. Chàng tự nhủ: “mình phải nắm lấy thời cơ”. Ý đã quyết, chàng lăm lăm tràng hoa trong tay và thắc thỏm đứng chờ người đẹp. Thời gian hành lễ không lâu, nhưng chàng cảm thấy lâu kỳ lạ. Chàng vô cùng sốt ruột và đếm thời gian qua nhịp thở. Trong khi cặp mắt chàng đang theo dõi về hướng cửa đền chờ đợi, thì Li Lan trở ra. Chàng lấy can đảm, tiến đến trước mặt nàng, hai tay trịnh trọng trao tặng tràng hoa. Li Lan dừng chân nhìn chàng, nhưng không nhận hoa. Thấy thế, mẹ nàng đành phải nhận thay.

Thái độ không tự nhận hoa của Li Lan khiến công tử Trực Hạnh bẽ bàng và buồn ra mặt. Một người bạn an ủi:

- Bạn đừng buồn, tuy nàng không nhận nhưng mẹ nàng đã nhận thay thì hiệu quả vẫn tương đồng. Hơn nữa nhi nữ thường hay e lệ.

Mặc dù được bạn an ủi, công tử Trực Hạnh vẫn không giải tỏa được mối u hoài. Về đến nhà, công tử vào phòng, đóng cửa nằm suy tư, nét mặt vô cùng thiểu não. Thấy cử chỉ khác thường mẹ chàng thân mật tìm hiểu và chàng đã thổ lộ nỗi lòng.

Mẹ chàng đem chuyện của chàng bàn với ông bá hộ. Ông bà nhất trí thành lập gia đình cho chàng. Thế là cuộc lễ Vấn danh cầu thân được tổ chức tiến hành. Tám vị bô lão kinh nghiệm về hôn sự được mời đến giao phó trọng trách.

Trong cuộc tiếp xúc sơ bộ với mẹ Li Lan. Tám vị bô lão nêu những yêu cầu đã được đề cập đến trong Giáo hệ Phệ-đà từ ngàn xưa về những vấn đề quan trọng nhất là hôn lễ của giai cấp Bà La Môn.

Trong khi tám vị bô lão nói chuyện cầu thân, Li Lan đứng nghe từ phòng bên cạnh. Nàng vô cùng băn khoăn, vừa lo sợ vừa thương tâm cầu nguyện: lo sợ mẹ nàng sẽ nhận lời cầu thân. Thương tâm vì nếu sự việc xảy ra ngoài ý muốn thì tình yêu giữa nàng và Thiện Duyên sẽ ra sao. Nàng cầu nguyện mẹ nàng đừng nhận lời hoặc dùng kế hoãn binh. Trong khi nơm nớp phập phồng, bỗng nàng vui mừng muốn reo lên, vì mẹ nàng đã khéo lựa lời dùng kế hoãn binh đúng như nàng cầu nguyện. Cuối cùng tám vị bô lão ra về.

Để thực hiện ý định gầy dựng tương lai cho con và để Li Lan thuận tình, mẹ nàng mở đợt tấn công tình cảm ngay chiều hôm ấy:

- Này con, cha con mất sớm. Chị Ái Ngã con đã xuất giá theo chồng, anh Toàn Thắng con cũng không còn. Hiện chỉ có con và mẹ, phần mẹ thì đã già yếu bệnh hoạn, còn con thì đã quá tuổi trưởng thành. Sống cảnh mẹ góa con côi như chúng ta thật chẳng khác chiếc thuyền con lênh đênh giữa biển, không đối tượng nương nhờ và thiếu người trông nom quán xuyến, trong khi gia tài chúng ta kếch xù, sự nghiệp đồ sộ. Do đó, trước khi nhắm mắt theo cha con, mẹ muốn được tận mắt thấy con yên bề gia thất. Vậy ý con thế nào, hãy nói cho mẹ biết.

Li Lan cảm thấy như đang đi vào ngõ cụt. Bầu không khí ngột ngạt, khó thở. Tuy nhiên trước mối tình thiêng liêng mẫu tử, nàng không thể để mẹ phải quá buồn lòng, thất vọng, nàng thỏ thẻ:

- Thưa mẹ, con cũng muốn vâng lời mẹ dạy, trước đền ơn sinh dưỡng, sau con có chồng gởi thân. Nhưng con chưa được an tâm vì chàng rể tương lai của mẹ nhân cách ra sao, học thức nghề nghiệp và lý tưởng thế nào nhất nhất con đều không biết. Nếu chẳng may gặp một chàng rể thiếu nhân cách thì cầm bằng dưỡng hổ di họa.

Mẹ nàng tỏ vẻ hài lòng:

- Này con, về điểm này con cứ yên tâm. Mẹ biết rõ về gia thế, tư cách cũng như học thức của cậu ấy. Hơn nữa, tám vị bô lão đến cầu thân là những nhân vật quan trọng, có danh phận và được hầu hết quần chúng địa phương kính trọng. Còn gia tài và sự nghiệp thì có phần hơn chúng ta là khác.

Mẹ nàng cố gắng trình bày những lẽ thiệt hơn, tình lý tin tưởng nàng sẽ thuận tình. Còn nàng thì tha thiết cầu xin mẹ có thời gian tìm hiểu.

Hôm sau mẹ nàng dùng đòn phép tích cực hơn.

- Này con, mẹ rất thương con và lo cho con vì hiện tại mẹ chỉ có mình con. Phận con lại côi cút và thiếu tình cảm gia đình ruột thịt. Do đó mẹ không nỡ dùng quyền bắt ép con mà trái lại sẵn sàng tìm biện pháp dung thông tình lý. Mẹ nghĩ, con cũng hiểu lòng mẹ. Hơn nữa, đây là cơ hội duy nhất để con đền ơn trả hiếu.

Sau phút giây im lặng, Li Lan cũng lại xin mẹ cho mình có thì giờ tìm hiểu về người chồng tương lai của mình.

- Con thật cứng đầu, khó dạy, không nghe lời khuyên dạy của mẹ cha. Mẹ biết rõ lí do khiến con dám cãi lời mẹ. Có phải vì con còn tưởng nhớ Thiện Duyên nên tìm kế hoãn binh chờ ngày Thiện Duyên hoàn tục?

Lời buộc tội của mẹ như mũi dao nhọn đâm vào tim. Nàng cũng cảm thấy như đeo một cục tảng đá nặng ngàn cân. Không nén được nỗi đau lòng, nàng đứng lên đi về phía cửa sổ, đưa mắt nhìn xa xăm, vô định. Một vấn đề tiểu sự nhưng thiết yếu liên quan cuộc sống tình cảm đã đến khúc quanh quan trọng. Tâm trạng nàng như áng mây chiều chơi vơi, phiêu bạt.

Thấy nàng khổ tâm, mẹ nàng đến bên, nhỏ nhẹ:

- Con cưng của mẹ, con không tội nghiệp mẹ sao? Con không còn thương mẹ nữa sao?

Nàng làm nũng:

- Mẹ, tại sao mẹ lại nói vậy. Con không thương mẹ thì con thương ai. Vấn đề con chưa dứt khoát tuân lời mẹ dạy vì tâm trạng con đang tan nát, rối bời. Như mẹ biết, con rất yêu Thiện Duyên, một thứ tình thủy chung duy nhất.

Mẹ nàng vuốt ve tự ái:

- Về điểm này, mẹ thành thật thông cảm, nhưng con hãy tin mẹ. Tình yêu giữa con và thầy Thiện Duyên khó bề thành tựu. Mẹ tin chắc thầy ấy sẽ không bao giờ hoàn tục và chỉ hứa hẹn suông để con phải mỏi mòn chờ đợi. Hơn nữa, thầy ấy đã rời khỏi Kỳ viên Tịnh xá và không ai biết trú xứ của thầy. Mẹ nghĩ con không nên hoài công chờ đợi. Vì nếu thật sự thương con thì thầy ấy đã hoàn tục đến tìm con lâu rồi. Hãy để thầy ấy được tự do với cuộc sống tu hành. Còn phần con cũng phải dứt khoát tình cảm và chọn cho mình một hướng đi thuận tình hợp lý. Con đừng quên rằng, đời người con gái như đóa hoa, chỉ nở và đẹp có một lần. Đến khi đã già thì chẳng ai buồn đoái tưởng. Con sẽ sống lây lất, cô đơn, phòng không chiếc bóng và sau khi mẹ chết, tông đường sẽ không người nối dõi.

Nói đến đây, bà khóc nức nở. Li Lan cũng nghẹn ngào:

- Mẹ chẳng thương con chút nào. Mẹ bảo con phải sống chung với người mà con không chút yêu thương thì cầm như mẹ giết mòn đời con.

Bà nhỏ nhẹ khích lệ:

- Này con, thường tình thì người con gái nào cũng nghĩ và nói như con trước khi lấy chồng: nào là muốn sống độc thân, nào là chưa muốn lấy chồng, nào là có chồng sẽ mất tự do v.v...nhưng nếu đến khi có chồng, được sống gần nhau không lâu thì quên cha mẹ, quên tất cả. Hãy tin mẹ đi con.

Li Lan cải chính:

- Tại các cô ấy chưa có người yêu.

- Mẹ đồng ý, nhưng có chồng con sẽ quên Thiện Duyên. Rồi đây con sẽ thấy lời mẹ nói không sai.

- Nhưng riêng tình yêu của con thì chắc chắn sẽ không bao giờ thay đổi.

Nghe nàng khẳng định về quan niệm tình yêu chủ quan, mẹ nàng mỉm cười:

- Này con, con còn nhỏ, nên con quan niệm tình yêu quá chủ quan. Mẹ thú thật, trước khi về chung sống với cha con, mẹ cũng đã yêu một người. Nhưng sau khi thành thân với cha con một thời gian thì mẹ cũng đã quên người ấy. Kinh nghiệm cho thấy, hạnh phúc lứa đôi thực tế có thể khiến tình yêu lý thuyết bị quên dần mà bản thân mẹ là nhân chứng. Mẹ khẳng định với con là mẹ không ép duyên con nhưng không nỡ thấy con đau khổ vì tuyệt tình.

Câu chuyện thiệt hơn giữa mẹ con đang có nhiều thuận lợi, mẹ nàng tin tưởng với đà tiến này, Li Lan sẽ chịu thành thân với công tử Trực Hạnh. Nhưng tình thế bị đảo ngược vì câu nói quyết liệt của Li Lan:

- Con nhất định không bao giờ làm vợ anh ấy.

Mẹ nàng cũng cương quyết:

- Mẹ có quyền bắt buộc con.

- Nếu mẹ bắt buộc con sẽ tự sát.

Trước lời nói quyết tử của Li Lan mẹ nàng chới với. Tâm trạng bà như người đang ngủ bỗng bị giật mình vì tiếng sét trời. Bà ngồi nhìn nàng với nỗi lòng vừa tuyệt vọng vừa tội nghiệp. Tuy nhiên bà vẫn chưa bỏ cuộc.

- Này con, con nói vậy có nghĩa là con không chút yêu thương công tử Trực Hạnh. Vậy con thương ai, con cứ nói thật, mẹ sẽ đứng chủ hôn, gả con lấy chồng. Trước cho rạng rỡ gia môn, sau có con nối dõi tông đường. Hơn nữa, con cũng đã quá tuổi trưởng thành.

Nàng nói với nét mặt vô cùng nghiêm nghị.

- Thưa mẹ, con đã nhiều lần thưa với mẹ là con chỉ yêu một mình Thiện Duyên.

- Nhưng thầy ấy đã biệt tích.

- Con sẽ kiên trinh chờ đợi.

- Nếu thầy ấy biệt tích luôn thì sao?

- Con sẽ sống độc thân đến ngày nhắm mắt.

Cuộc nói chuyện chấm dứt bằng sự im lặng, ngột ngạt. Mẹ nàng cảm thấy bất lực trong vấn đề hoán chuyển quan niệm tình yêu chủ quan của nàng. Thôi thì sự việc đến đâu sẽ giải quyết đến đó.

Còn tâm trạng Li Lan cũng vô cùng héo hon sầu não. Nàng phải xử trí cách nào cho ổn thỏa đôi đường. Về tình yêu cá nhân thì nàng đã gởi trao trọn vẹn cho thầy Thiện Duyên. Nhưng tình mẫu tử thì nàng phải làm sao: tiếp tục duy trì quan niệm tình yêu sở quan đối nghịch hay phải chuyển hướng cho phù hợp với quan niệm tình yêu của mẹ. Sự kiện nào cũng quan trọng, được tình thì mất hiếu và ngược lại. Thôi thì sự việc đến đâu sẽ giải quyết đến đó.

Việc gì tới rồi sẽ tới, một thời gian không lâu, tám vị bô lão lại đến để xin được biết ý định dứt khoát. Đây mới là nổi khổ tâm lớn của mẹ Li Lan, không kém khi chồng và con trai bà mất. Bà phải tận dụng tất cả sự khôn khéo và khả năng xã giao để vừa không làm mất lòng nhà trai vừa giữ được chiến thuật hoãn binh của mình.

Vấn đề được ghi nhận là nhà trai tạm thời chờ đợi. Nhưng sự kiện lại không quá đơn giản, nó còn có những cái ngoặt, phức tạp và ngoại lệ.

Số là, sau ngày được chiêm ngưỡng dung nhan mỹ lệ của Li Lan và được mẹ nàng đại diện nhận hoa tại cửa đền trong dịp tết Nguyên Đán, công tử Trực Hạnh đêm ngày tưởng nhớ người đẹp không nguôi. Chàng tương tư thật sự, biếng ăn, biếng nói, biếng cười nhất là sau hai lần cầu thân chưa được nhà gái trả lời dứt khoát. Tuy nhiên có một sự kiện tương đối không làm chàng thất vọng nhiều, đó là câu nói của mẹ Li Lan, trong chiến thuật hoãn binh lần thứ hai có viện lẽ là chưa được hân hạnh biết rõ mặt mày và tánh tình của chàng. Nắm cơ hội này, chàng quyết định chiếm cho được tình yêu của Li Lan bằng mọi giá