Chương 3 Ảnh hưởng từ thông tin của ngài chủ tịch
Thật không cách gì diễn tả hết được sự bùng nổ khởi sinh ra từ những lời sau chót của ngài chủ tịch đáng kính – tiếng reo hò, tiếng la hét, tiếng gào rống nối tiếp nhau không dứt và chen vào đó là đủ loại từ ngữ mà tiếng Mỹ có khả năng thể hiện. Đó là một cảnh tượng náo động đến hỗn loạn. Họ hò hét, họ vỗ tay, họ giậm chân xuống sàn đại sảnh. Tất cả vũ khí trưng bày dù có khai hỏa cùng một lúc cũng không thể tạo nên những trận sóng âm thanh dữ dội hơn. Người ta chẳng bất ngờ gì về điều này. Vài gã pháo thủ còn ầm ĩ gần bằng súng đạn của chính họ.
Barbicane im lặng giữa những tán thưởng quá mức mong đợi, vì còn muốn nói tiếp. Ngài nỗ lực đòi vãn hồi trật tự qua các cử chỉ của đôi tay và cả cái đầu. Còn chiếc chuông đầy uy lực của ngài dường như đã kiệt sức bởi những tiếng rung dữ dội kéo dài từ chính nó. Song, chả có mảy may chú ý nào nghiêng về yêu cầu của ngài. Thậm chí, thoáng sau đó, ngài đã bị kéo khỏi ghế ngồi và được chuyền trên hầu hết các cánh tay giả từ hết đồng chí đến đồng sự của ngài…
Không gì có thể làm một người Mỹ kinh ngạc. Điều này thường được dân Pháp gọi là “bất khả thi”. Mọi người rõ ràng đã bị mấy cuốn từ điển lừa gạt. Ở Mỹ, ai cũng dễ tính, ai cũng đơn giản; và đối với những khó khăn về cơ khí, họ còn khắc phục được trước cả khi vấn đề phát sinh. Giữa đề xuất của Barbicane và việc thực hiện nó, không một người Yankee chân chính nào sẽ cho phép, dù chỉ là một thứ na ná trở ngại xảy ra. Vấn đề của họ là họ làm còn nhanh hơn nói.
Quá trình ngợi ca ngài chủ tịch kéo dài suốt buổi tối. Đó là một lễ rước đuốc thực sự. Người Ireland, người Đức, người Pháp, người Scotland, tất cả những tộc người khác nhau hợp thành những cư dân của Maryland hò reo bằng thứ ngôn ngữ bản xứ riêng biệt của mình; và những “muôn năm”, “hoan hô”, cùng “tuyệt vời” hòa lẫn với nhau trong niềm vui sướng không diễn tả nổi thành lời.
Ngay giữa lúc náo loạn này, như thể thấu hiểu rằng toàn bộ sự kích động này là vì mình, Mặt trăng, bằng ánh sáng rạng ngời, chiếu xuống những tia sáng trong trẻo huy hoàng, làm lu mờ mọi ánh đèn rực rỡ. Những người Yankee tất thảy phóng mắt nhìn chằm chằm về phía thiên thể lộng lẫy kia, hôn tay nhau, gọi Mặt trăng bằng đủ loại tên thân mến nhất. Từ lúc tám giờ tối cho đến nửa đêm, một tay buôn đồ quang học trên phố Jones Fall kiếm được bộn tiền nhờ bán ống nhòm.
Đã quá nửa đêm, bầu nhiệt huyết vẫn không hề có dấu hiệu suy giảm. Hơn thế, nó lại đang lan rộng ra khắp các tầng lớp thị dân tới khoa học gia, chủ cửa hàng, thương gia, phu khuân vác, các vị quan chức, cũng như những người mới nhập cư… tất cả thảy đều được kích thích từ tận đáy lòng. Tinh thần dân tộc lên đến đỉnh điểm. Cả thành phố, khắp mọi nơi, trên những bến cảng bên sông Patapsco, từ tàu thuyền nằm yên nơi vịnh, tràn ra những đám đông say sưa trong vui sướng, trong rượu gin và whisky. Ai cũng nói ríu rít, tranh cãi, thảo luận, đấu khẩu, ngợi ca, từ các quý ông uể oải trên ghế dài trong quán rượu với ly Sherry Cobbler trước mặt cho tới những người lái tàu say khướt vì tách Knock Me Down trên tay, trong những quầy rượu cáu bẩn ở Fell Point.
Khoảng hai giờ sáng, dẫu sao, sự kích động cũng dần dà lắng xuống. Ngài chủ tịch Barbicane về tới nhà, nhăn nheo, kiệt sức và khô héo tựa xác ướp. Đến Hercules cũng không thể chống đỡ nổi một cơn bùng nổ kích động tương tự. Đám đông lục tục tản ra khỏi quảng trường. Bốn tuyến đường sắt nối Philadelphia với Washington, Harrisburg với Wheeling, giao nhau tại Baltimore, cuốn những cư dân đông đúc hỗn tạp về bốn phương nước Mỹ, để cuối cùng thành phố chìm vào sự tĩnh lặng êm ả.
Ngày hôm sau, nhờ đường dây điện tín, 500 tờ báo và tạp chí, nhật báo, tuần báo, báo hàng tháng, báo hai tháng một kỳ… đồng loạt đưa tin. Họ phân tích dưới mọi góc độ, từ vật lý học, khí tượng học, kinh tế học, kể cả như đạo đức học đến những ảnh hưởng tới đời sống chính trị hoặc đời sống xã hội. Họ tranh cãi liệu Mặt trăng có phải một thế giới thực thụ hay không, hoặc liệu nó có phải trải qua quá trình biến đổi sâu xa hơn nữa hay không. Liệu nó có giống Trái đất ở giai đoạn hậu kỳ vẫn còn thiếu bầu khí quyển hay không? Bán cầu ẩn khuất của nó sẽ hiển lộ quang cảnh nào tới địa cầu của chúng ta? Đồng tình rằng giải đáp khúc mắc hiện nay chỉ đơn giản bằng cách phóng một viên đạn lên Mặt trăng, ai cũng hiểu rằng việc đó có liên quan đến khởi động một loạt các thí nghiệm. Tất cả đều hy vọng rằng một ngày nào đó nước Mỹ sẽ nhìn thấu những bí mật sâu kín nhất của tinh cầu bí ẩn kia; và thậm chí một số người còn lo cuộc chinh phục Mặt trăng sẽ không gây xáo trộn mạnh mẽ trạng thái cân bằng vốn có của châu Âu.
Dự án một khi được đưa ra thảo luận, không chỉ có một mẩu tin riêng lẻ bày tỏ những hồ nghi về khả năng hiện thực hóa mà tất cả báo chí, sách giới thiệu, báo cáo – mọi loại tạp chí do các hội khoa học, văn học và tôn giáo xuất bản đều đưa thêm thông tin về triển vọng của nó; còn Hiệp hội Lịch sử Tự nhiên Boston, hội Khoa học Nghệ thuật Albany, Hội Địa lý và Thống kê New York, Hội Triết học Philadelphia và Viện Smithsonian của Washington gửi vô số thư chúc mừng tới Câu lạc bộ Súng, cùng với những lời đề nghị được tài trợ tiền bạc tức thì.
Cũng kể từ hôm đó, Impey Barbicane trở thành một trong những công dân vĩ đại nhất của nước Mỹ, một Washington trong lĩnh vực khoa học. Một cảm xúc đồng nhất, từ rất nhiều cá nhân, minh chứng lòng tôn kính của cả một cộng đồng người dành cho một cá nhân đơn lẻ.
Ít ngày sau cuộc họp không thể nào quên của Câu lạc bộ Súng, quản lý của một công ty Anh quốc thông báo, tại nhà hát Baltimore, cho ra mắt vở Chẳng có chuyện gì cũng rối lên. Nhưng quần chúng nhân dân, cảm thấy tựa đề bóng gió gây hại cho dự án của Barbicane, đã xông vào thính phòng đập phá ghế ngồi và ép tay đạo diễn bất hạnh phải thay áp phích quảng cáo. Là một người có đầu óc, anh chàng này đành cúi mình trước ý muốn của công chúng và đổi vở hài kịch chướng mắt thành Như bạn mong muốn; thế là anh ta thu được lợi nhuận khổng lồ trong suốt nhiều tuần.