Chương 9 Vấn đề về thuốc súng

Giờ đây chỉ còn phải cân nhắc vấn đề thuốc súng. Đám đông hồi hộp chờ đợi quyết định cuối cùng. Kích thước của viên đạn, độ dài của đại bác đã được ấn định, vậy cần bao nhiêu thuốc súng để tạo lực đẩy đây?

Người ta thường đồ rằng thuốc súng là do thầy tu Schwartz phát minh hồi thế kỷ XIV và ông đã phải trả giá bằng mạng sống cho sáng chế vĩ đại này. Kết cục ấy, dù sao chăng nữa, cũng chứng tỏ rằng câu chuyện đáng được xếp vào hạng huyền thoại thời Trung cổ. Song, thực tình, chẳng ai phát minh ra thuốc súng cả; nó là sự thừa kế trực hệ của thứ vũ khí bí mật mang tên “Ngọn lửa Hy Lạp”, thứ mà, cũng như nó, được tạo nên từ lưu huỳnh và diêm tiêu. Rất ít người biết về cơ năng của thuốc súng. Hiện giờ, đây chính xác là điều cần phải hiểu ngọn ngành để nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề đang được ủy ban xem xét.

Một lít thuốc súng nặng khoảng hai pound; khi cháy sẽ sản sinh ra 400 lít khí. Lượng khí này, được giải phóng và chịu tác động của nhiệt độ lên tới 2.400 độ, chiếm 4.000 lít không gian: bởi vậy tỷ lệ lượng thuốc súng so với lượng khí sinh ra từ hiện tượng đốt cháy là 1 trên 4.000. Do đó, người ta có thể nói rằng áp suất khí khi bị nén trong một không gian gấp 4.000 lần là quá hạn chế. Tất cả những điều này, dĩ nhiên, các thành viên ủy ban đã hiểu rất rõ trong buổi họp tối hôm sau.

Người đầu tiên lên tiếng lần này là thiếu tá Elphinstone, người từng là giám đốc hãng thuốc súng trong thời chiến.

“Thưa các quý ông,” nhà hóa học tài năng nói, “tôi sẽ bắt đầu bằng vài con số phù hợp với cơ sở tính toán của chúng ta. Một viên đạn nặng 24 pound trước đây cần 16 pound thuốc súng.”

“Anh chắc chắn số lượng này?” Barbicane ngắt lời.

“Chắc chắn,” thiếu tá đáp, “đại bác Armstrong dùng có 75 pound thuốc súng cho một viên đạn nặng 800 pound, còn khẩu Rodman Columbiad chỉ dùng 160 pound để bắn viên đạn nửa tấn ra xa sáu dặm. Những sự thực này không cần phải bàn cãi thêm, vì chính tôi đã nêu lên vấn đề này trong các phiên họp công khai trước ủy ban pháo binh.”

“Đúng vậy,” vị tướng nói.

“Thế đấy,” thiếu tá đáp lời, “những con số này chứng minh rằng lượng thuốc súng không tăng theo trọng lượng viên đạn; tức là, nếu một viên đạn 24 pound cần 16 pound thuốc súng, nói cách khác, nếu chúng ta dùng lượng thuốc súng tương đương với hai phần ba trọng lượng viên đạn trong một khẩu súng thông thường, tỷ lệ này không phải một hằng số. Cứ tính toán đi, rồi anh sẽ thấy rằng thay vì 333 pound thuốc súng, số lượng này sẽ giảm xuống không quá 160 pound.”

“Ý anh là gì?” Ngài chủ tịch hỏi.

“Nếu anh xét giả thuyết đó đến tận cùng, thiếu tá thân mến của tôi,” J. T. Maston nói, “anh sẽ thu được kết quả là khi viên đạn của anh đủ nặng, anh sẽ không cần đến chút thuốc súng nào nữa.”

“Anh bạn Maston của chúng ta lúc nào cũng thích đùa, ngay cả trong vấn đề nghiêm túc,” thiếu tá kêu lên, “nhưng cứ để anh ấy thư giãn đi, ngay bây giờ tôi sẽ đề xuất lượng thuốc súng thích hợp để thỏa mãn thiên hướng của chàng pháo thủ trong anh ấy. Tôi chỉ dùng số liệu thống kê khi tôi tuyên bố rằng, trong thời chiến, với loại súng cỡ lớn nhất, khối lượng thuốc súng giảm xuống, theo kinh nghiệm, tới một phần mười trọng lượng viên đạn.”

“Hoàn toàn chính xác,” Morgan nói, “nhưng trước khi quyết định lượng thuốc súng cần thiết để tạo lực đẩy, tôi nghĩ cũng nên…”

“Chúng ta sẽ phải dùng thuốc súng hạt lớn,” thiếu tá tiếp tục, “vì tốc độ cháy của hạt to nhanh hơn nhiều so với hạt nhỏ.”

“Không nghi ngờ gì về điều đó,” Morgan đáp, “nhưng hạt to rất nguy hiểm, kết cục sẽ nổ tung nòng súng thành mảnh vụn.”

“Cứ cho là vậy đi, nhưng thứ đó gây hại cho một khẩu súng được dùng với mục đích lâu dài chứ không phải khẩu Rodman Columbiad này. Chúng ta sẽ không liều mạng với một vụ nổ và quan trọng là thuốc súng của chúng ta phải bốc cháy ngay lập tức thì cơ năng của nó mới có thể trọn vẹn.”

“Chúng ta phải có,” Maston nói, “nhiều lỗ mồi, để đốt cháy tại nhiều điểm khác nhau cùng một lúc.”

“Chắc chắn phải vậy,” Elphinstone tiếp lời, “nhưng điều này sẽ gây thêm khó khăn cho việc vận hành khẩu pháo. Thế nên tôi quay lại với thuốc súng hạt lớn của tôi, thứ này sẽ loại bỏ những khó khăn kia. Trong số thuốc nạp vào Columbiad, Rodman đã dùng loại thuốc súng hạt to ngang hạt dẻ, được làm từ than liễu, sấy khô đơn giản trong nồi gang. Loại thuốc súng này rất dữ dội và rực rỡ, không để lại dấu vết trên tay, chứa tỷ lệ hyđrô và ôxy cao, cháy ngay tức thì và, mặc dù sức công phá rất lớn nhưng sẽ không gây hư hại cho miệng nòng.”

Đến tận lúc này Barbicane vẫn giữ im lặng suốt cuộc tranh luận; ngài để những người khác nói trong khi chính mình lắng nghe, ngài rõ ràng đã có ý tưởng. Lúc này ngài mới nhẹ nhàng hỏi.

“Thế thì, các bạn của tôi, các bạn đề xuất bao nhiêu thuốc súng?”

Cả ba người cùng nhìn nhau.

“Hai trăm ngàn pound.” Cuối cùng Morgan đáp.

“Năm trăm ngàn,” thiếu tá nói thêm.

“Tám trăm ngàn,” Maston kêu lên.

Một quãng im lặng sau ba đề xuất, rốt cuộc ngài chủ tịch lên tiếng.

“Các quý ông,” ngài chậm rãi nói, “tôi khởi đầu bằng nguyên lý này, rằng sức nén của một khẩu súng, được lắp đặt dưới những điều kiện nhất định, là vô tận. Tôi sẽ khiến anh bạn Maston của chúng ta bất ngờ, thế đấy, vì bêu xấu tính toán của anh ấy là nhút nhát; và tôi đề nghị gấp đôi 800.000 pound thuốc súng của anh ấy lên.”

“Một triệu sáu trăm ngàn pound?” Maston kêu lớn, nhảy dựng lên.

“Chính thế.”

“Sau đó chúng ta sẽ phải dùng khẩu pháo lý tưởng dài nửa dặm của tôi; vì các anh biết rằng 1.600.000 pound sẽ chiếm khoảng không gian cỡ 20.000 foot khối; và vì dung tích khẩu pháo của anh không vượt quá 54.000 foot khối, nó sẽ chỉ đầy một nửa; cho nên nòng sẽ không đủ dài để khí có thể truyền lực đẩy thích hợp cho viên đạn.”

“Nhưng,” ngài chủ tịch nói tiếp, “tôi giữ số lượng thuốc súng đó. Vì 1.600.000 pound thuốc súng sẽ tạo ra 6.000.000.000 lít khí. Sáu ngàn triệu! Các anh hiểu không?”

“Sau đó thì sao?” vị tướng nói.

“Rất đơn giản; chúng ta phải giảm lượng thuốc súng khổng lồ này xuống, nhưng vẫn giữ nguyên được công năng của nó.”

“Tốt! Nhưng bằng cách nào?”

“Tôi sẽ nói cho các anh ngay đây,” Barbicane bình tĩnh trả lời.

“Không gì dễ dàng hơn việc giảm bớt một phần tư khối lượng khổng lồ này. Các anh biết các vật chất tế bào nhỏ cấu thành mô cơ bản của thực vật chứ? Vật chất này được tìm thấy trong hầu hết các thể, đặc biệt ở bông, nó chỉ là lông tơ trên hạt bông. Thời bấy giờ, bông, kết hợp với axit nitric lạnh, chuyển hóa thành một chất hoàn toàn không tan, dễ cháy và dễ phát nổ. Chất này được Braconnot, nhà hóa học người Pháp, phát hiện lần đầu tiên vào năm 1832, ông gọi nó là xyloidine. Năm 1838, một người Pháp khác, Pelouze, đã nghiên cứu các đặc tính khác của nó và cuối cùng vào năm 1846, Schonbein, giáo sư hóa học tại Bale, đề xuất ứng dụng vào mục đích quân sự. Chất nổ này, giờ có tên pyroxyle, hay bông nổ, được điều chế cực kỳ dễ dàng chỉ bằng cách ngâm bông vào axit nitric lạnh trong 15 phút, sau đó rửa lại bằng nước, làm khô, thế là sẵn sàng sử dụng.”

“Không gì dễ dàng hơn,” Morgan nói.

“Hơn nữa, pyroxyle không bị ảnh hưởng bởi độ ẩm – một đặc tính vô giá đối với chúng ta, vì sẽ tốn nhiều ngày để nạp thuốc vào đại bác. Chất này bốc cháy ở 170 độ thay vì 240 độ và tốc độ cháy nhanh đến mức người ta có thể đốt ngay tại phần đầu khối thuốc nổ mà phần phía sau sẽ bốc cháy tức thì.”

“Tuyệt hảo!” thiếu tá kêu lên.

“Duy có điều là đắt đỏ hơn.”

“Thì sao nào?” J. T. Maston ré lên.

“Tổng kết lại, nó sẽ truyền cho viên đạn vận tốc nhanh gấp bốn lần thuốc súng. Tôi bổ sung rằng, nếu chúng ta trộn thêm một lượng kali nitrat bằng một phần tám khối lượng của nó, lực giãn nở sẽ tăng lên đáng kể.”

“Có cần phải làm vậy không?” thiếu tá hỏi.

“Tôi nghĩ là không,” Barbicane trả lời. “Vậy là thay vì 1.600.000 pound thuốc súng, chúng ta sẽ chỉ cần 400.000 pound bông nổ; nhờ thế chúng ta có thể, không gặp rủi ro, nén 500 pound bông trong 27 foot khối, toàn bộ khối lượng này sẽ chiếm chiều cao không quá 180 foot trong nòng khẩu Columbiad. Bằng cách này, viên đạn sẽ có hơn 700 foot trong nòng súng để vượt qua dưới lực đẩy của 6.000.000.000 lít khí trước khi bay thẳng tới Mặt trăng.”

Đến lúc này, J. T. Maston đã không thể kiềm chế nổi cảm xúc của mình; anh nhào vào vòng tay của đồng đội bằng tốc độ hung hãn của một viên đạn, mà Barbicane có lẽ đã bị trọng thương nếu ngài không có khả năng kháng bom.

Sự kiện này đã kết thúc kỳ họp thứ ba của ủy ban.

Barbicane và đồng sự cốt cán, những người mà đối với họ không gì là không thể, đã giải quyết thành công các vấn đề phức tạp về đạn, đại bác và thuốc súng. Kế hoạch của họ đã soạn thảo xong và giờ chỉ còn việc đưa vào thực hiện.

“Chẳng qua chỉ là tiểu tiết, chuyện vặt thôi,” J. T. Maston tuyên bố.