Ngày chim thôi hót
Tiếng chim hót réo rắt, lảnh lót quen thuộc trong đêm u tịch làm Trâm thấy buồn bã. Từng tiếng, từng tiếng nhỏ giọt, trĩu nặng trong bóng đêm và hòa nhịp với tiếng thở của thiên nhiên. Trời đất đang phà từng hơi thở nóng và ẩm ướt của một đêm hè trăng sáng lên cây cỏ, lên mặt Trâm và để lại từng khoảng da thịt rịn mồ hôi và nhớp nháp. Ánh trăng dịu dãi lên những chòm cây trong vườn, luồn vào kẽ lá, tô bóng một vài khoảng sáng ngợp. Lẫn lộn trong không gian tiếng hát ê a của bà nội vọng ra trong căn chòi gỗ dựng sau nhà. Ở đó ánh trăng không rọi tới nổi vì nhiều cây lớn chắn ngang. Vẫn bài ru quen thuộc Trâm nghe hàng biết bao năm nay:
Cánh hồng bay bổng trời thu
Thương con chim gáy cúc cu trong lồng
Duyên may, tay bế, tay bồng
Thương ai vò võ trong phòng chiếc thân
Chữ chiếc thân cuối câu bao giờ cũng được kéo dài theo tiếng ngân nay đã khàn đục và tắt bằng tiếng cười kỳ lạ của bà. Tiếng cười làm Trâm nổi da gà. Trâm cố nghĩ đến một hình ảnh khác để xua đuổi những sợ hãi đang xâm chiếm mình. Lộc! Lộc lúc này đúng là một cái phao. Lộc và những câu nói sáng qua..
- Sao có những lúc em lạnh nhạt như giận dỗi hay chẳng biết đến anh là ai?
- Tại vì lúc đó em không cần anh.
- Như vậy đâu phải là tình yêu?
- Vậy như thế nào mới là tình yêu?
- Đó phải là một sự cần thiết, gắn bó và quyến luyến.
- Có gì vĩnh cửu đâu?
- Sao điều gì em cũng nghi ngờ vậy?
-.. Em chỉ biết em ngày hôm nay, còn ngày mai? Sao biết được!
Trâm nhớ mình đã bật khóc ngay sau khi nói câu đó. Chẳng bao giờ ai có thể hiểu nổi. Nàng khóc cho vơi nỗi sợ hãi ngày một lan mạnh. Khóc cho mình, cho những điều mình đang có và sẽ mất. Không thể nói cho Lộc nghe được. Chàng đứng ở một nơi bằng phẳng, chắc chắn, không thể cảm nhận được nỗi chông chênh của một kẻ đang sắp rơi vào bóng tối. Khóc cho nỗi bất lực của mình trước những xâm chiếm lạ kỳ. Tình yêu mà Lộc nhắc đến như một đốm sáng hiu hắt ở bên kia giòng sông, lúc mờ lúc tỏ. Đốm sáng là niềm vui quá nhỏ bé so với bóng đêm tràn ngập khắp nơi.
Lộc đã cuống quít lau những vệt nước mắt trên má Trâm bằng những ngón tay thô kệch, cứng và sặc mùi thuốc lá:
- Đừng khóc… anh chỉ cần có em thôi Trâm.
Những giọt nước mắt trả lại cho Trâm sự thăng bằng. Nàng yên lặng nghe Lộc nói.
- Mình tìm người săn sóc cho bà nội em rồi tụi mình kiếm đường vượt biên. Sang được bên kia, mình gửi tiền về cho người ta lo cho bà. Đâu có khó gì đâu thấy không em?
Có lẽ Lộc còn định nói nữa về một tương lai nhưng Trâm đã nắm tay chàng bóp mạnh và ngắt lời:
- Đừng nói đến chuyện đó nữa anh!
- Tại sao?
- Em không làm điều đó được!
- Tại sao không? Bà đâu có nhận ra em đâu? Ai săn sóc chẳng thế.
- Em bảo không!
Trâm đã mím môi quyết liệt trả lời. Trâm nhất định vì chẳng còn đường nào khác để chọn.
- Tại sao em bướng?
Lộc hỏi mà giọng có vẻ van nài và khổ sở. Trâm biết tình yêu nằm ở đó, trong ánh mắt thiết tha mà trách móc của Lộc. Nhưng nàng không làm khác hơn được! Thà dứt khoát từ bây giờ, có đau đớn nhưng còn hơn là thất vọng! Để cho Lộc đi, ra khỏi tình yêu này. Nàng nhớ mình run rẩy và can đảm vô cùng khi trả lời Lộc:
- Tại vì.. em không yêu anh!
Trâm đã để mặc Lộc ngồi sững sờ. Nàng ra vườn, đến gần căn chòi gỗ của bà nội, Trâm đưa tay níu lấy cánh cửa gỗ vô tri và ngửa cổ nhìn lên tàng cây xanh rì sát đó ngăn cho giọt nước mắt chực trào khỏi khóe mi.
Nàng tìm chìa khóa cửa trong túi áo và mở cửa bước vào căn chòi gỗ. Mùi ẩm mốc và khai xông lên nồng nặc. Trâm nhìn bà nội đang ngủ say sưa trên chiếc giường nhỏ kê sát vách. Mái tóc cắt ngắn trẻ thơ trên khuôn mặt nhăn nheo hằn những nếp của thời gian. Chòm lông mày bạc rủ xuống, làn môi mỏng và nhạt gần như lẫn với mầu da mặt, hơi trễ xuống và rung động nhẹ nhàng theo nhịp thở đều hòa. Trong giấc ngủ trông bà hiền hòa với cặp mắt khép chặt. Chòm lông mày bạc thưa thớt rủ xuống cặp mắt sâu nhắm nghiền. Chiếc mũi nhỏ và gọn hơi phập phồng theo nhịp thở. Những vết trũng trên gương mặt chạy ngang dọc thành những vết nứt rạn của năm tháng. Tiếng ngáy và thở bằng miệng tạo thành những tiếng động kỳ dị, đều đặn vang lên trong căn chòi. Bà cụ già nằm nghiêng, tay ôm chiếc gối nhỏ như tìm một sự che chở nào đó. Trong tư thế ấy, một ống quần đen nhầu nát bị kéo lên cao đến nửa bọng chân, lộ làn da bạc nhược và héo quắt. Trông bà chẳng khác gì một cành củi mục nằm vất vưởng, bị lãng quên và đang tàn rữa theo thời gian.
Trâm thấy xúc động, không hiểu vì tình ruột thịt giữa bà cháu hay vì những cảm xúc đối với Lộc khi nãy còn sót lại? Nàng thấy tội nghiệp cho bà, cho mình và cho những ngày sắp tới. Tội nghiệp cho những người bị.. bỏ rơi như Trâm, như bà nội.
Mối giây liên hệ thiêng liêng rung những tiếng vang kỳ bí, đánh động những thông cảm, những tình cảm sâu xa mà chỉ có người cùng huyết thống mới cảm thấy cho dù xa cách đến đâu. Trâm vẫn thường tự hỏi:
“Tuổi trẻ của bà ra sao? Có lúc nào bà nội nhớ lại được những ngày đã qua không nhỉ? Có lúc nào bà tỉnh giấc không? Hay cứ triền miên trong cơn mê, trong thế giới huyền hoặc đó? Tại sao ngày nào bà cũng ca bài đó?”.
Tất cả những câu hỏi đó được ném vào khoảng không của một người không sống trong thế giới này. Tưởng tượng đó là một thế giới.. của trẻ thơ. Được người khác lo cho từng bữa ăn, manh áo. Mọi sự diễn biến chung quanh là những điều kỳ lạ mà dưới con mắt ngơ ngác tất cả đều là vô nghĩa. Thế giới đó không có những khắc khoải, âu lo mà chỉ có những tâm hồn trống trơn, trắng xóa và không một vết tích lưu lại. Thế giới ấy không có sự hiện hữu của thời gian và không gian. Không có đợi chờ và cũng chẳng mảy may hy vọng. Đó là cõi mộng của những con mắt, nhìn cuộc đời nhưng không thấy cuộc đời tuy vẫn trôi nổi trong giòng đời như một thứ rong rêu.
Trâm nhớ mình ngồi trong đó khá lâu cho đến khi nỗi buồn chín ửng và rơi rụng đâu mất, để lại một hồn bình lặng và rỗng không.
Ra đến ngoài, Lộc vẫn còn ở đó. Ánh mắt dò hỏi và lo âu của chàng lướt nhanh như tìm kiếm:
- Em có sao không?
Trâm thản nhiên trả lời:
- Không, chẳng sao hết.
Lọc ngần ngừ định nói gì rồi lại thôi. Trâm lặng lẽ lên nhà trên. Lộc nói với:
- Anh về. Mai anh đến.
Trâm không quay đầu lại nhưng Lộc nhìn theo thấy bước chân nàng đi chậm lại và hơi khuỵu xuống…
Tiếng ông Tư cằn nhằn ở phòng bên:
- Đêm nào cũng mất ngủ vì bà già điên. Một hồi chắc cũng muốn khùng theo!
Bà Tư nhỏ nhẹ khuyên:
- Tội nghiệp bà ấy! Để bà ta đi đâu bây giờ? Dù sao mình cũng mang ơn gia đình này. Cứ để bà ở đó. Bà ta già lắm rồi sống được mấy nỗi!
- Mà cái gia đình cũng kỳ mình nhỉ? Đi hết để lại cô Trâm với bà già, làm như cô ấy với bà già có liên hệ còn mấy người kia thì không.
Trâm nghe đến đây mà thấy lạnh toát. Những điều bất thường, những thay đổi kỳ lạ đến với Trâm làm nàng sợ hãi. Nó như mực nước đang từ từ dâng lên, một đe dọa không rõ rệt, âm thầm, lặng lẽ nhưng làm Trâm run sợ. Thỉnh thoảng nàng nghe thấy những tiếng thầm thì, nói chuyện lao xao ở bên tai như có một người nào đó ở gần và đang ghé sát vào tai Trâm mà nói hay đôi lúc như có một người khác chui vào trong mình và se sẽ nói với Trâm những lời kỳ dị. Nó như những mê hoặc và cứ nhuộm mầu dần từng nhánh nhỏ trong cơ thể mình. Đó không phải là một điều Trâm tưởng tượng. Nàng thấy, nàng nghe rất thực. Không có một sự trao đổi nào lúc đó, Trâm chỉ hoàn toàn nghe, nghe với lòng bỡ ngỡ. Nàng bịt tai lại vẫn nghe thấy. Nó như một cái đĩa hát cứ lải nhải nói không ngừng, bỏ lại Trâm trong hoang mang và sợ hãi.
Mình có giống bà nội không? Câu hỏi vừa được đặt lên là gai ốc Trâm nổi đầy người. Nàng buột miệng nói to:
- Không!
Nhưng kỳ lạ thay, nàng la to mà âm thanh không thoát khỏi cổ họng. Nó ngừng lại ở cổ và dội ngược vào bên trong, vang động trong từng thớ thịt và luồn lách vào từng khớp xương, rung chuyển làm Trâm nhăn mặt vì nhức nhối. Tiếng “Không” lặn vào bên trong và vỡ thành từng mảnh nhỏ, vang vang, lùng bùng trong tai Trâm như một từ khước tuyệt vọng. Bên trong tai tiếng thì thầm quen thuộc làm Trâm co rúm người lại. Nàng ngồi nép vào tường, hai chân co lên ngực, gọn và thu nhỏ như một đứa trẻ con sợ hãi trước một áp lực khổng lồ.
Nàng ngồi yên, nhắm mắt để mặc bóng đêm và nỗi sợ hãi bao la chập chùng vây kín. Nhưng tiếng người thầm thì nhỏ to như mê hoặc và đưa Trâm vào một cơn mộng mị dị thường. Những căng thẳng, sợ hãi tan biến.. mất dần. Người nàng mềm ra, đầu óc như say như tỉnh.
Trâm đứng dậy và mở cửa ra sân. Tiếng mở cửa trong đêm nghe rõ mồn một.
Tiếng bà Tư hỏi lớn:
- Ai vậy?
Trâm chẳng trả lời, nàng để cửa mở tung và đi ra vườn. Đêm đang độ chín mùi. Mùi sương đêm, hơi đất ẩm, mùi cây cỏ, tỏa rộng, càng lúc càng nhiều. Đêm như được tẩm hương hoa, mật ngọt, căng ra và loang loáng trên từng ngọn cây, phiến cỏ, đánh bóng những mặt lá và dãi đầy trên mái nhà một mầu trắng huyền hoặc.
Trong những lùm cây, Trâm thấy thấp thoáng những bóng người lúc ẩn, lúc hiện. Có những khuôn mặt xa lạ, có những khuôn mặt quen thuộc. Tất cả đều cười với Trâm và những bóng hình đó nhẩy múa xôn xao làm cây lá cũng nghiêng ngả theo. Trâm nhìn bằng cặp mắt ngơ ngẩn và si dại. Những hình ảnh hay những cơn mộng mị đó là từng vệt mực nhỏ giọt vào Trâm, thấm dần và tô đen từng khoảng trong ký ức Trâm. Mầu đen loang đến đâu, ký ức cứ biến dần đi, để lại cả một vùng trời dẩy đặc, nặng nề và u tối.
Nàng cứ đứng yên như thế, rất thụ động và để mặc bóng đen ấy lấn lướt trên mình. Những giọt sương làm ẩm mái tóc. Mùi cây cỏ, đất trời rạo rực thấm vào từng khe tóc, từng lỗ chân lông. Và bên tai vẫn những lời lẽ nhỏ to thầm thì. Trâm nhận biết những điều đang xảy ra, cho mình, không còn sợ hãi mà cũng chẳng hân hoan. Những lời thầm thì đó như những lời cầu kinh, lúc trầm lúc bổng, dai dẳng và chế ngự nàng, chôn chặt Trâm đứng yên một chỗ mãi cho đến khi.. đêm đã tàn. Màn đêm cứ bạc dần, mỏng dính. Những lời thầm thì cũng nhỏ dần, thưa đi và chìm đâu mất biệt.
Trâm quay trở vào nhà. Nàng lặng lẽ nằm xuống chiếc giường con, kéo chăn kín cổ và nhắm mắt ngủ ngon lành. Tiếng bà cụ hát ngoài chòi gỗ cũng đã ngừng.
Trong khu vườn, tiếng chim ríu rít vẫn vọng về cho những người lấy đêm làm ngày và cho những tâm hồn đang mở rộng để lắng nghe từng lời ca của thiên nhiên và của tiếng lòng xôn xao.
Bà Tư đặt đòn gánh xuống đất và tìm trong thúng chiếc ghế đẩu nho nhỏ để ngồi. Hai thúng hàng để hai đầu với những giây quang gánh cong và bóng lộng. Trong thúng có đủ thứ: một góc để vài trái chanh, dăm củ hành tây, tỏi, cà chua. Góc thì bầy vài bỏ bánh phở khô được buộc bằng những sợi giây lạt tước ra. Bà Tư cầm chiếc nón phe phẩy, miệng lẩm bẩm:
- Mới sáng sớm mà đã nóng như vầy! Ngày hôm nay chắc buôn bán chẳng ra làm sao!
Những chú ruồi đã mon men bay lại. Chúng đậu đây một chút, kia một chút, vo ve tìm miếng ăn. Bà Tư bực dọc xua xua và nhăn mặt. Bạn hàng hôm nay cũng không có mấy. Mọi ngày có Trâm đi theo, hôm nay bà Tư chờ mãi mà Trâm không ra khỏi phòng nên bà đi trước.
Nhớ đến gia đình Trâm, bà lại thở dài. Bà đã giúp việc cho ông bà Sang, ba má Trâm, hàng bao năm nay. Tình chủ tớ lâu ngày đổi sang ruột thịt từ bao giờ. Đến khi cả nhà đi Mỹ hết để lại bà cụ điên và cô Trâm, bà Tư mới thấy cái tình thân thương đó chuyển hết sang Trâm. Một phần cũng thương hại Trâm nữa. Còn bà cụ già? Đó là một hình ảnh quen thuộc, một chỗ nhất định trong gia đình đó để tạo nên hoàn cảnh như ngày hôm nay. Sự có mặt của Trâm hiện tại cũng vì bà cụ đó. Bà Tư đã quá quen thuộc với từng khuôn mặt trong gia đình này nên mọi sự với bà đều bình thường, ngay cả sự điên loạn của bà cụ già. Đối với bà, cuộc đời có người này, người kia. Sao gia đình bà Sang lại để Trâm và bà cụ ở lại? Bà chẳng hiểu nổi!
- Chào dì Tư.
Bà Tư ngừng tay quạt ngẩng lên nhìn:
- Cậu Lộc!
- Trâm đâu dì?
Bà Tư ngẩn người một lúc mới trả lời:
- Không biết nữa cậu! Đêm rồi cô ấy thức khuya nên sáng không thấy ra khỏi phòng. Tôi chờ hoài không được nên đi trước. Cậu ghé nhà coi.
Bà Tư thấy rõ vẻ lo lắng và băn khoăn trên gương mặt người thanh niên trước mặt bà. Bà lo âu hỏi tiếp:
- Có chuyện gì không vậy cậu?
Lộc gượng gạo đáp:
- Dạ.. chắc không.. Dì Tư này..
- Sao cậu?
- Dì có thấy Trâm không giống mọi khi không?
Bà Tư ngỡ ngàng hỏi lại:
- Cậu nói sao tôi không hiểu?
Lộc xua tay:
- Thôi, không có gì đâu dì.. Để cháu ghé nhà tìm Trâm.
Bà Tư không hỏi nữa mà chỉ tò mò nhìn Lộc. Trước khi bỏ đi, Lộc không quên quay lại chúc:
- Dì bán đắt hàng bữa nay nhé!
- Cám ơn cậu.
Tuy miệng nói cám ơn nhưng trong bụng bà Tư đang càu nhàu:
- Sáng sớm mai mua bán đâu không thấy mà chỉ nói chuyện tào lao!
Tuy nhiên bà không khỏi suy nghĩ về những lời nói của Lộc. Trâm có gì thay đổi? Có thay đổi không nhỉ? Bà đâu thấy gì đâu? Bà lại tự nhủ:
- Ôi! Chắc lại ghen tương chứ gì?
Nghĩ đến đó bà cười vu vơ, tay vẫn quạt phe phẩy dưới cái nóng bắt đầu hừng hực trên từng mái tôn, trên lề đường bụi bặm không bóng cây.
Lộc yêu con đường dẫn đến nhà Trâm. Con dốc ngoằn ngoèo với lề đường xi măng nứt nẻ. Những đám cỏ xanh um thừa dịp mọc xen kẽ vào những đường nứt, vươn cao, thách thức bước chân người qua đường. Ở cuối dốc xưa kia là một tiệm sách nay biến thành văn phòng liên lạc của phường. Những bức tường trong tiệm xưa kia treo đầy những tranh của họa sĩ Nguyên Khai nay được thay thế bằng những khẩu hiệu rỗng tuếch và cờ xí đỏ chói. Hai bên đường giữa con dốc, những bụi hoa quỳ vàng rực cả một góc. Mầu vàng làm ấm lên vẻ hoang tàn của nhà cửa chung quanh. Những bụi hoa quỳ không người săn sóc mà vẫn tươi tốt, hoa nở đầy ngập. Hoa quỳ rực rỡ đẹp đẽ thế kia rồi cũng có ngày sẽ bị nhổ đi thay bằng trồng khoai sắn. Lộc nghĩ đến điều đó và chán nản đi nhanh vào nhà Trâm. Chàng đập cửa mãi mới thấy có tiếng động trong nhà. Thằng con nhỏ của dì Tư thò đầu ra nhìn:
- Có cô Trâm ở nhà không cháu?
Nó gật đầu và mở cửa. Lộc xoa đầu thằng bé và lững thững đi vào nhà trong. Căn nhà tối om với những tấm màn kéo kín. Mọi sự vẫn như thường ngày mà sao Lộc nhìn với cặp mắt nghi ngại? Bảo Trâm thay đổi hay Lộc đang thay đổi?
Lộc đi sâu vào trong nhà với những câu hỏi càng ngày càng nhiều.
Chàng gọi khe khẽ:
- Trâm ơi! Trâm!
Thằng bé chạy theo nói với:
- Cô Trâm ở ngoài vườn á!
Lộc quay lại nhìn nó, cười tỏ ý cám ơn và đi ra vườn sau. Chàng thấy Trâm đang nhổ cỏ chung quanh chòi gỗ. Dáng Trâm nhỏ bé trong chiếc áo cánh trắng đang cúi lom khom làm sạch cỏ. Tiếng chân bước của Lộc làm nàng giật mình quay lại. Mái tóc hơi bù, xõa trước mặt, hai gò má ửng hồng, trông Trâm đẹp quá! Lộc quên mất những câu hỏi trong đầu và đứng ngẩn người ngắm nàng.
Ở Trâm toát ra một vẻ man dại lạ kỳ, không phải ở cặp mắt sáng long lanh hơn bình thường, cũng không phải ở gò má hừng hừng nóng dưới ánh mặt trời, mà là mùi mồ hôi thoang thoảng lẫn với mùi cây cỏ. Trâm như một bông hoa dại đang vươn mình trong đám cây cỏ và đang tỏa hương, mùi hương dị kỳ làm say đắm làn môi. Trâm đang cười với chàng, như mọi lần, như thường ngày.
- Anh trông em dọn sạch không? Mất cả buổi sáng đấy!
- Em làm anh lo. Không thấy em ra hàng với dì Tư anh cứ sợ.. em làm sao!
Trâm nhoẻn miệng cười:
- Anh thấy em sao hả?
Lộc lúng túng tìm câu trả lời:
- Anh thấy Trâm.. đẹp quá! Anh thích nhìn em cười. Thấy em cười anh mới an tâm.
Trâm nói, giọng nàng tươi vui, hồn nhiên:
- Anh phụ em cho mau không?
- Em định làm hết đám cỏ này à?
Trâm chẳng đáp, tiếp tục nhổ cỏ. Lộc cũng phụ một tay. Có những ngọn cỏ mềm bung ra khỏi mặt đất một cách dễ dàng. Lại có những đám cỏ lì lợm bám chặt xuống đất, nhất định không chia lìa.
Cả hai yên lặng làm dưới nắng mai đang tuôn xối xả, luồn lách mọi chốn. Lộc không tìm được lời nào để nói với Trâm. Ngay sự vui tươi của Trâm sáng nay cũng mang một ý nghĩa bất thường. Chưa bao giờ chàng thấy ở Trâm nhiều sự thay đổi đột ngột như thế.
- Trâm à! Sao hôm nay em không ra hàng?
Thay vì trả lời, Trâm liến thoắng nói sang chuyện khác:
- Anh biết không, làm sạch cỏ vườn trông dễ chịu lắm cơ, giống như hồi ba mẹ còn ở đây. Em dọn sạch để mai mốt ba mẹ về. Tối ra vườn cũng đỡ ngại hơn. Trông đẹp hơn phải không Lộc?
Những câu chuyện không đầu không đuôi của Trâm lại làm Lộc lo lắng.
Nắng không còn nằm sà sà ở mặt đất hay trong lùm cây mà nắng đã vươn lên cao, rực rỡ, chói lòa. Nắng làm ấm phần lưng Lộc và hun cái nóng dần dần. Những bụi cỏ bị tróc gốc nằm ụ từng góc nay dưới cái nóng đang quắt dần và khô đi. Mùi cỏ tươi chỉ còn thoang thoảng.
Lộc ngừng tay hỏi:
- Em định làm hết chỗ cỏ này sao?
Trâm không trả lời mà hỏi lại:
- Đến giờ anh đi chưa?
- Cũng sắp. Tối anh ghé lại.
Trâm không nói gì chỉ ngửng lên nhìn Lộc, trong ánh mắt có nụ cười. Lộc yên tâm khi nhìn ánh mắt đó. Mọi sự không có gì thay đổi cả. Lộc cố an ủi mình. Chàng đi ra về thanh thản hơn lúc mới đến.
Còn một mình, Trâm ngừng tay nghe ngóng. Những công việc tẩn mẩn như thế này làm Trâm thấy đỡ căng thẳng. Đó là những lúc nàng được nghỉ ngơi như trong giấc ngủ, không băn khoăn, suy tư, lo lắng hay sầu muộn gì. Những ám ảnh, sợ hãi tạm thời được bỏ quên cho Trâm một đời sống bình thường. Trâm nghĩ đến Lộc và nhủ thầm:
- Em sẽ dành cả đời em cho anh nếu… nếu không có gì thay đổi, nếu cuộc đời cho em một lối thoát. Tình yêu mình có mạnh đủ để kéo em ra khỏi vũng lầy này không?
Tiếng ho sù sụ của bà nội trong căn chòi gỗ làm Trâm giật mình. Nàng uể oải đứng dậy và ghé mắt trông chừng bà. Bà cụ ngồi dựa lưng vào vách, người cúi gập xuống theo cơn ho. Tiếng ho khàn khàn, khúc khắc làm bà lão co vai, ôm ngực và làm Trâm thấy xốn xang. Nàng quên mất mùi hôi trong phòng. Mọi khi giờ này bà còn đang ngủ. Bà lão đã lấy đêm làm ngày và ngược lại. Có lẽ cơn ho đã đánh thức bà dậy.
Trâm lại gần đặt tay lên trán bà nghe ngóng. Nàng không nhớ là ấm, nóng hay mát vì ngay lúc đó bà nội hất tay nàng ra và nhìn Trâm trừng trừng. Cặp mắt nhỏ, sáng quắc lên hung dữ làm Trâm sợ hãi lùi lại.
Bà nội đảo mắt nhìn vòng vòng, cái miệng chợt ngoác ra cười. Bà vừa chỉ tay về phía Trâm vừa cười. Nụ cười ngô nghê lộ vài cái răng đen còn sót lại trong miệng và cặp mắt vẫn ngùn ngụt tỏa ánh sáng mê muội.
Trâm vội vã mở cửa đi ra. Tiếng cười của bà vẫn vẫn đuổi theo và ánh mắt si dại đó theo Trâm đến tận phòng nàng. Trâm khóa cửa phòng, nàng tựa vào cửa và nhắm mắt thở hổn hển.
Một lúc sau Trâm mới mở bừng mắt. Hình ảnh đầu tiên mà Trâm nhìn thấy là bóng mình trong chiếc gương đối diện. Trâm lại gần. Người trong gương cũng tiến đến. Mặt giáp mặt, lặng yên quan sát nhau. Mình không có đôi mắt nhỏ và sáng như bà, cũng không có đôi môi mỏng tàn nhẫn như bà. Vậy sao ai cũng bảo mình giống bà? Giống bà.. giống bà.. Mấy chữ ấy cứ nhỏ to, thì thụt trong đầu Trâm. Và rồi những tiếng nói quen thuộc lại vang lên, đều đều như tụng kinh. Nó in hệt như ru ngủ, thầm thì mà ướt đẫm, thấm hoài cho đến khi Trâm không còn phản kháng nữa.
Nhưng những tiếng ấy vẫn không ngừng. Nó đưa Trâm từ nhà trong ra đến ngoài đường, từ đầu dốc xuống cuối dốc. Cứ thế mà nàng cắm cúi đi lên đi xuống, rất uyển chuyển và đều đặn. Cho đến khi mồ hôi nàng vã ra như tắm, mặt đỏ ửng trước sức nóng của giữa ngày, đôi chân rã rời, và nhịp thở đứt quãng, tiếng nhỏ to trong đầu Trâm mới ngưng.
Trâm ngồi bệt xuống trước một hàng hiên bên đường. Người nàng lả đi. Trâm mơ hồ biết những điều vừa xảy ra. Trâm thấy lối thoát của mình càng ngày càng hẹp trong khi nỗi sợ của mình ngày càng lớn. Hơn bao giờ hết Trâm thấy Lộc và tình yêu chàng đang chìm dần ở đàng xa như một điều không có thực, như một ảo ảnh. Trong khi nỗi sợ hãi là một điều Trâm đang cảm thấy và.. sự chết? Cái chết cũng là một điều có thật nhưng đó có phài là lối thoát không hay chỉ là một cửa ngõ đi vào một thế giới bế tắc khác?
Trâm ngồi đó khá lâu nhìn người qua lại lên xuống và nhận những ánh mắt tò mò dị kỳ ở những người không quen ấy. Mình không còn thuộc về thế giới những người bình thường nữa. Bằng vào những cái nhìn đó, mình đang bị xếp loại vào một thế giới khác. Trâm tránh không nghĩ đến chữ ấy. Nàng chỉ muốn nghĩ mình khác thường vậy thôi. Lộc ơi! Anh có thấy điều đó phải không? Em thấy sự hoang mang và lo âu ở anh. Em muốn anh hãy đi thật xa và quên đi. Nếu mai này có nhớ về Trâm, hãy nhớ một Trâm xinh đẹp và.. bình thường, một kỷ niệm đẹp trong quãng đời nào đó của anh.
Những suy tư chỉ làm Trâm thêm mệt. Nàng uể oải đứng lên đi về nhà. Hơn lúc nào cả nàng thèm trở về căn phòng của mình, ngả người xuống giường và ngủ. Chỉ có ngủ mới mang lại sự bình an cho Trâm. Rồi mai này khi mình.. không còn bình thường nữa, ai sẽ lo cho mình? Hay nàng sẽ nhập vào đám người lang thang ngoài chợ, sống nhờ vào những của bố thí? Nếu phải sống như thế có lẽ chết sung sướng hơn nhiều. Thường người ta chết vì tai nạn, vì già yếu, vì bệnh tật chứ chẳng ai chết vì… không bình thường! Cái chết đôi khi là món quà đặc biệt và đáng giá vì nó được chọn lựa để trao cho kẻ được gọi đi ra khỏi cuộc đời. Chết là một kết thúc hoàn mỹ, là sự thăng hoa cuối cùng và tuyệt đối, là dấu chấm hết trọn vẹn và là một dứt khoát quyết liệt của hành động vẫy tay giã biệt. Chưa bao giờ Trâm lại nghĩ nhiều đến cái chết như vậy. Trong tình trạng này, đó chính là một phương cách giải thoát tuyệt vời.
Bà Tư và Lộc thì thụt ở dưới bếp. Trời đã chạng vạng tối, ánh sáng không đủ soi rõ trong căn bếp tăm tối. Màu đỏ lập lòe từ những cục than hồng ánh lên một chút ánh sáng cho khoảng trống chung quanh. Trong bếp, mùi cơm chín tới thơm ngát. Bà Tư tay dùng que khều bớt mấy cục than sang bếp khác, miệng thì thào nói với Lộc:
- Tôi cũng lo lắm cậu ơi! Chắc cô ấy bị bệnh gì. Cô ấy ngủ cả ngày. Tôi đưa đồ ăn gì cô ăn nấy và chẳng nói năng gì.
Nói xong bà Tư nhìn Lộc ái ngại và tiếp:
- Cô cậu không có giận nhau gì chứ?
Lộc lắc đầu:
- Không, đâu có giận gì nhau đâu. Mấy hôm trước tôi có rủ Trâm đi vượt biên mà Trâm không chịu vì còn nghĩ tới bà nội.
- Thì đã có tụi tôi, lo gì.
Trong bóng tối nhờ nhờ của căn bếp chật hẹp, Lộc nhìn thấy bà Tư sáng rỡ như một bà tiên. Lòng tốt của người đàn bà này làm Lộc thấy cay cay mắt.
- Dì.. tốt quá!
- Trời, cậu không biết, không có ông bà Sang thì tụi tôi đâu được như bây giờ. Thời buổi thay đổi thì chịu vậy. Cậu ráng thuyết phục cô Trâm đi, tôi lo ở nhà cho bà cụ mà. Cái điều tôi lo là lo cho cô ấy cơ. Cậu có nghe cô ấy bị làm sao không?
Lộc buồn buồn đáp:
- Tôi sợ Trâm bệnh giống bà cụ.. Nếu đi thoát, sang nước ngoài chữa là hết ngay.
- Trời không phụ người ngay đâu cậu.
Lộc cảm động nắm tay bà Tư bóp chặt. Bà Tư ngượng nghịu rút tay về. Cả hai đều cố nghĩ đến một tương lai tươi sáng hơn.
Bà Tư ngần ngừ hỏi Lộc:
- Họ tính bao nhiêu cậu? Tôi biết cô Trâm còn ít nữ trang, Nếu họ chịu nhận thì tốt.
- Mỗi người hai cây lúc đi. Sang đến nơi tìm cách trả nốt hai cây nữa.
- Chà! Cũng nặng chứ chơi đâu! Ôi hơi đâu cậu! Trời sinh trời dưỡng mà! Nhưng cậu có nghĩ trước khi đi nên tìm bác sĩ chẩn bệnh và cho cô Trâm thuốc không?
Lộc gật gù:
- Ông bác sĩ Khoa cũng giỏi. Nhưng dì đừng nói với ai về chuyện này nhé.
- Cậu khỏi lo, tôi biết chứ. Ông chồng tôi còn không biết nữa chứ đừng nói gì ai khác.
- Cám ơn dì. Để mai tôi nhờ ông bác sĩ Khoa lại thăm bệnh cho Trâm. Thôi tôi về để dì nghỉ.
- Cầu xin là qua khỏi hết cậu ơi.
Lộc giơ tay ra hiệu chào và lầm lũi đi ra cửa. Chàng đi vòng ra sân sau, ghé nhìn vào cửa sổ phòng Trâm. Nàng đang nằm ngủ yên lành. Lộc thấy thương Trâm, thương cả ngôi nhà và những người có tấm lòng nhân ái như dì Tư.
Trời vào hè càng ngày càng nóng. Mầu xanh mát của cây cối chỉ cho một cảm giác ẩm ướt của vùng nhiệt đới chứ không đủ làm dịu đi cái nóng hun từ sáng đến khi mặt trời khuất bóng. Những đàn muỗi đói thi nhau tấn công con người và gieo rắc bệnh hoạn. Đêm đêm, tiếng chim hót sau vườn cũng thưa đi, chừng như sức nóng đã thiêu đốt hết cả. Và Trâm cũng đang bị thiêu đốt dần dưới những thay đổi đột ngột, những biến dạng của tâm thần. Những viên thuốc của Lộc Mang đến chỉ giúp nàng tìm được sự bình yên trong giấc ngủ. Những giấc ngủ triền miên làm Trâm lên cân, đầu óc càng si dại hơn. Nàng bắt đầu nhìn Lộc bằng cặp mắt hờ hững. Những phần chứa đầy ắp yêu thương và cảm xúc đang bị xâm lấn dần và làm tê liệt đi. Những rung động hầu như rất ít khi xuất hiện.
Những lúc không bình thường, Trâm tìm một xó xỉnh nào đó ngồi thu mình và cứ chìm đắm trong ngô nghê, trong một không gian thu hẹp, tách rời với thế giới bên ngoài. Sự sợ hãi cứ biến dần, ngày qua ngày theo với mức độ mất thăng bằng gia tăng của nàng. Nhưng Trâm vẫn để cho dì Tư tắm, thay quần áo và săn sóc. Nàng chỉ yên lặng, trầm mình vào một thế giới khác và ngồi đó như củi mục, như những viên đá cuội trắng phau nằm vô tri trước nhà. Cơn mưa có ào xuống, nắng có lên, trăng có tỏ thì củi mục, đá sỏi vẫn nằm trơ đó.
Những lúc tỉnh táo đến với Trâm rất ít. Một đôi khi đúng lúc Lộc đang ở đó. Có lần Trâm nắm chặt tay Lộc và khóc. Những giọt nước mắt lúc đó như mặt hồ thoáng lao xao trước cơn gió nhẹ rồi tắt ngấm. Nhưng cũng có lúc Trâm nói với Lộc:
- Anh về đi, đừng đến đây nữa. Còn gì nữa đâu!
Trong thâm tâm Lộc nhất quyết tìm lối thoát cho Trâm bằng một chân trời tự do mở rộng ở bên kia. Lộc xoay đủ chỗ và chỉ chờ ngày giờ thuận tiện là đưa Trâm đi vượt biên cùng. Hy vọng đó nuôi sống tình yêu của chàng đối với Trâm. Trong cuộc tình này, hy vọng thắp lên một ngọn nến leo lét, không đủ xóa tan hết mọi cản trở nhưng ít nhất cũng làm ấm lên trong lòng Lộc những lúc buồn bã và cô đơn nhất. Có những ngày Lộc ngồi nhìn Trâm si dại ngập chìm trong thế giới của nàng mà thấy mình sao quạnh quẽ với tình yêu, với buồn đau và lạc lõng trong chính nỗi cô đơn đó. Chính Lộc cũng không biết mình sẽ nuôi mối tình này đến bao lâu, mãi mãi chăng?
Bà Tư giật mình tỉnh dậy, thảng thốt đánh thức chồng dậy:
- Tiếng gì vậy, mình nghe không?
Ông Tư càu nhàu:
- Bà điên đó mà, để ý làm chi. Ngủ đi, mệt quá!
Bà Tư nắm tay chồng nói bằng một giọng lo sợ:
- Mọi khi đâu có vậy? Hay bà ấy bị đau gì?
- Ôi thôi đau ráng chịu, nuôi miệng ăn còn chưa xong nói gì tới người đau.
Bà Tư nghe lời chồng cố nhắm mắt tìm giấc ngủ nhưng tiếng bà cụ ngoài chòi gỗ kêu la nghe rợn cả người. Tiếng kêu thê thiết và bi thương không rõ thành tiếng nhưng rên xiết làm bà Tư không đành lòng. Bà Tư ngồi dậy, xỏ dép đi ra sân.
Mầu đỏ cam sáng rực một góc vườn. Từ căn chòi gỗ, ngọn lửa đang bốc cao, từng đợt từng đợt một lửa bùng lên theo ngọn gió hớt lên làm thành những tàn lửa vào những nhánh cây kế cận. Những đốm lửa sáng ngời đậu trên những tàn cây như những đốm thiêu thân trong đêm tối. Tiếng bà lão la hét làm bà Tư choàng tỉnh. Bà chạy vào nhà trong miệng lắp bắp gọi chồng:
- Mình, dậy mình! Cháy mình ơi… chết thật rồi!
Ông Tư nhỏm phắt dậy hỏi vợ:
- Bà nói sao? Cháy ở đâu?
Bà Tư mếu máo trả lời chồng, tay chỉ ra phía ngoài vườn:
- Ở ngoài sân sau. Cái chòi cháy. Bà lão chết mất..
Ông Tư không kịp xỏ dép, chạy vội ra và la rầm lên:
- Cháy, chết rồi cháy.. bà đi gọi mấy nhà bên cạnh để họ phụ mình mau. Cháy vô tới nhà bây giờ!
Cả nhà náo động lên. Mấy đứa bé bị đánh thức dậy giữa đêm khóc inh ỏi. hàng xóm láng giềng chạy qua phụ bưng từng thau nước cố dập tắt ngọn lửa. Người thì lấy khăn ướt đập lên những đốm lửa đỏ rực. Những tiếng động ầm ĩ đánh thức Trâm dậy. nàng thấy đám đông lố nhố.
Trâm nhìn sững vào đám cháy, vào đám người chạy lên chạy xuống, mùi khói và khét theo chiều gióc thốc vào mũi Trâm làm nàng nhăn mặt một cách tự nhiên. Khung cảnh hỗn loạn đó cộng thêm với cái nóng của ngọn lửa còn sót lại khuấy động cả một vùng đêm yên tịnh. Trong đôi mắt si dại của Trâm bừng lên tia nhìn dữ dội. Mắt nàng sáng long lanh trong bóng tối. Phần đang ngủ yên ở trong Trâm muốn trỗi dậy. Một ngọn lửa khác ở trong con người nàng đang muốn bùng lên. Nếu nó bùng lên được biết đâu ngọn lửa đó có thể đốt cháy đêm đen và trả cho Trâm về với đời sống cũ. Nhưng có lẽ cái mồi chưa mạnh đủ để thắp lên một ngọn lửa. Vì mắt Trâm lại dịu lại, lặng lờ và như thế Trâm vẫn chưa ra khỏi được vũng tối dầy đặc.
Ngọn lửa cuối cùng cũng tàn. Căn chòi gỗ nay chẳng còn mấy. Mọi người túm năm tụm ba bàn tán về căn chòi gỗ và.. dĩ nhiên về bà lão đã qua đời trong một khung cảnh kinh hoàng.
Ông Tư nói nhỏ vào tai vợ:
- Tại tôi cả!
Bà Tư ngó sững chồng:
- Ông nói gì kỳ vậy?
Ông Tư cúi gầm đầu và kéo vợ vào một góc để tâm sự:
- Hồi tối tôi mang cơm ra cho bà cụ có xách theo cái đèn dầu. Lúc đi ra tôi quên không cầm cái đèn dầu về. Chắc thấy lạ nên bà ấy.. nghịch và làm cháy. Mình ơi! Làm sao bây giờ?
Bà Tư gắt khẽ:
- Chết sống có số hết! Đừng tưởng muốn chết mà được! Đâu phải tại mình. Đừng nghĩ vậy nhưng mình cũng đừng nói với ai về chuyện này. Đây là chuyện vô tình!
Sáng sớm hôm nay yên lặng hơn thường lệ. Chim chóc hết líu lo. Ngoài vườn mùi khói còn khét lẹt. Ánh nắng rất dịu và trong vắt của đầu ngày đang soi rõ từng thanh củi đen xì, từng đám tro tàn, từng cành lá cháy xém để lại những chiếc lá loang lổ. Những bụi cây chung quanh chòi trông tiêu điều, xác sơ. Khoảng vườn trống hẳn ra làm ánh sáng chói lòa.
Trâm dậy sớm hơn thường lệ. Nàng lặng lẽ đi ra vườn sau. Trong buổi sớm mai yên tĩnh đó, người thiếu nữ đứng bên cạnh cảnh hoang tàn và nhỏ lệ. Những giọt nước mắt quý giá của vài phút giây trở lại với cuộc đời một cách tình cờ. Tình cờ bên cạnh những mất mát đột ngột. Trong giây phút ngắn ngủi đó nàng lắng tai nghe, tìm kiếm tiếng chim hót quen thuộc nhưng không thấy. Đàn chim đã bỏ đi. Sao không trở lại được lúc còn nguyên vẹn? Còn một hình bóng nữa mà người thiếu nữ muốn tìm. Lần này những giọt lệ dành cho một cuộc tình mà Trâm đã biết đến, một hạnh phúc vừa bùng lên đã bị dập tắt! Nỗi đau dâng lên từ từ là lan rộng mãi. Nó đến ngoài sức chịu đựng của nàng và cứ thế như nước vỡ bờ, cuốn trôi đi hết những ngăn cản, vướng víu, xóa tan hết cả ký ức Trâm, lột sạch những kỷ niệm, hình bóng thân yêu.
Thế giới của Trâm bây giờ là thế giới trắng, không một dấu vết. Thế giới không có gương soi, không thấy bóng hình mình, thế giới không còn ai, thế giới của những người điên thực sự và chẳng bao giờ có thể tỉnh lại được để yêu, để thở, để hờn giận, ghen..
Niềm hy vọng của Lộc sẽ không bao giờ thành. Nắng đang lên cao, một ngày lại bắt đầu.. như mọi ngày.