NGHỊCH CẢNH

Trần nhà sao mà thấp. Nóng hè Sài gòn úp chụp xuống căn phòng điều tra. Mồ hôi nhễ nhại trên trán, tóc bết vào hai thái dương, cô Ba định thần nhìn chung quanh như tự xác định vị trí đang ngồi. Bàn làm việc của anh công an quận ngổn ngang giấy tờ làm cô thêm mệt. Chiếc quạt máy uể oải chạy xè xè trên trần như sắp đứt hơi. Cô Ba cứ nhìn quanh, hụt hẫng mơ hồ như chiêm bao. Cô tìm kiếm cái gì chính cô cũng không biết.

Tiếng rơi của cây bút chì làm cô giật mình. Anh công an vẫn hỏi giọng ôn tồn chị đã suy nghĩ kỹ chưa. Chị có sẵn sàng muốn nghe hết sự thật không. Cô Ba nhìn cái máy ghi âm trên bàn, ngao ngán. Một cảm giác nghèn nghèn chặn ở cổ làm cô nửa muốn ói, nửa muốn ngất. Cô can đảm gật đầu. Một lần trong đời rồi thôi, cho dù sự thật mà cô biết trước có thể rất phũ phàng, sẽ giết cô mỏi mòn trong đau khổ. Anh công an nhìn cô như ái ngại, rồi ấn nút cho máy chạy.

Cô Ba chặm mồ hôi vã ra trên trán, trên cổ, khắp người. Dù cái máy ghi âm đã cũ, cô vẫn nhận ra giọng anh chàng Hào rất rõ ràng, bởi cô đã nghe nhiều lần, rất nhiều lần, hắn từng nói những lời nịnh bợ trong những bữa cơm mà hắn đã tới hoặc "tình cờ", hoặc cùng lúc về với Cảnh. Nào là bà chị nấu cơm khéo quá. Nào là ăn cơm của bà chị rồi thì chẳng còn muốn ăn cơm nhà ai khác nữa. Thảo nào, hắn nghiện cơm cô đến nỗi cứ như cô nấu cơm tháng miễn phí vậy!

Cô Ba liếm môi. Cái nóng kinh người đốt cháy cô từ ruột đốt ra. Sao miệng cô đắng chát thế này?

- Anh Cảnh có ý thức là tuổi tác giữa anh ta và cô Trần Thị Ðoan Trang cách xa nhau nhiều không?

Hào cười. Lại vẫn giọng cười ấy!

- Ðồng chí coi, nếu tính chuyện xây dựng thật tình thì còn để ý tuổi tác. Cảnh biết thừa là cô ta già gần tuổi mẹ anh. Nhưng ăn nhằm gì vì Cảnh có thương yêu gì cô ta đâu?

Ngoài sân có tiếng ai cười. Thiên hạ có nhiêù người dễ cười. Cô thèm được cười vô tư như họ. Cô chợt nhớ nhiều lần cụ thân sinh cứ nhắc nhỡ hoài về tiếng cười dòn dã của cô gái hầu trong gia đình. Theo cụ thì đó là người con gái đáng yêu duy nhất mà cụ được gặp trong đời. Tiếng cười của cô gái hầu ấy thu hút đến nỗi trong tuổi hừng tráng của thanh niên, cụ đã đùa nghịch vào tóc, vào má cô mỗi lần cô phải lên hầu "cậu cả". Và tiếng cười cô gái hầu ấy đã phải biến thành tiếng khóc khi cái quan niệm "môn đăng hộ đối" đã bắt cụ phải bỏ vào Nam. Và người con gái ấy, để tránh những nhầm lẫn có thể gây tai hại về sau, đã được phép của gia đình cụ cho đứa con gái nhỏ mới lọt lòng mang tên giòng họ cụ. Và vì đứa bé ra đời ngày mồng năm tháng năm âm lịch, nó có cái tên dễ nhớ là Trần Thị Ðoan Ngọ. Cụ thường ao ước được nghe lại tiếng cười dòn dã như tiếng thủy tinh rơi ấy. Tiếng cười như chim hót buổi mai hồn nhiên không trần tục ấy, như tiếng suối reo vui ở non cao hẻo lánh ấy... Ôi tiếng cười, tiếng cười đã ám ảnh cả một đời làm chồng làm cha của cụ! Mấy năm nay, từ ngày hai miền thống nhất, cứ mỗi lần có người từ Bắc vào là cụ hỏi thăm tin tức của cô gái hầu và đứa con rơi của cụ. Khi họ về, cụ lại nhờ dọ tìm. Một hôm có người viết thư, là bà mẹ đã chết lâu rồi, còn người con gái thì kết hôn với một người họ Ðào ở Hải phòng. Cụ muốn gặp đứa con gái đầu lòng mà từ khi nó lọt lòng, cụ chưa bao giờ biết mặt...

Cô Ba lại lau mồ hôi. Trời ơi sao bức thế này. Trần nhà như thấp thêm xuống. Tât cả cái ngột ngạt của cơn mưa sắp đổ như một cái lưới khổng lồ bao phủ lấy bầu trời. Tiếng xè xè của quạt máy chỉ làm thêm sốt ruột. Trên trần, con thạch sùng nãy giờ vẫn chép miệng lo âu. Vài con ruồi hết đậu trên bàn, trên tủ, lại đậu lên nụ cười của bác Hồ ở bức hình to tướng trên tường muôn đời bí hiểm. Chữ nghĩa khẩu hiệu treo la liệt như quay cuồng, múa may đùa nghịch. Tất cả những thứ ấy cộng với cái nóng hầm hập âm ỉ làm cô Ba điên người. Chỉ anh công an vẫn bình tĩnh. Cô Ba thèm sự trầm tĩnh của anh. Cô thèm được ở vị trí của bất cứ một ai - trừ của cô hiện tại. Chợt cô nhớ tới anh Hai. Có lần Cảnh vừa ra về, anh cô cười nói với vợ:

- Mẹ trẻ nhỏ có thấy cái mặt thằng Cảnh này tức cười không. Nhìn nó sao tui cứ thấy không nín cười được. Cái miệng gì mà lên tới ngang tai, lúc nào trông như nó cũng cười cười...

Chị Hai vội suỵt chồng:

- Ba nó lạ quá. Bộ không nghe người ta nói "cuốc cùn dễ bấu, chồng xấu dễ xài" đó sao.

Anh Hai quýnh lên:

- Cái gì? Ai bảo với mẹ mày là tụi nó sẽ là vợ chồng? Con Ba không đáng tuổi mẹ nó sao? Nếu quả mà nó muốn lấy con Ba thì chỉ vì ham của thôi...

Chị Hai cằn nhằn: - Ba nó kỳ chưa. Lỡ cô Ba nghe, cổ buồn tội nghiệp.

Cô Ba đã buồn, đã giận anh Hai không rõ tấm chân tình của Cảnh dành cho cô. Bây giờ chính tai nghe Hào nói, cô lại không thấy giận Cảnh chút nào. Ðối với cô, phút chốc, chuyện đó gần như đương nhiên. Vì Cảnh không phải là người có thể đến cùng cô với ý định tốt đẹp hơn. Cô chợt nhớ tới niềm vui của ba cô, đã nhìn Cảnh với cặp mắt trìu mến thương yêu của một ông bố vợ tương lai nhân từ rộng lượng...

- Thì đồng chí tính, ông cụ thấy bộ khó qua khỏi, phải gọi Cảnh tới bảo lo làm đám cưới chạy tang, tốn kém bao nhiêu cụ cho hết. Tội nghiệp, thấy con gái có người tới lui thăm hỏi, coi bộ ông cụ vui quên cả bịnh.

Rồi hơi trầm ngâm, Hào tiếp:

- Cảnh cũng vâng vâng dạ dạ cho qua. Nhưng ngay ngày hôm sau thì viện cớ phải đi công tác thình lình. Dĩ nhiên là cô ta khóc hết nước mắt. Cảnh biết thừa không phải chỉ là nước mắt khóc cha.

- Rồi hôm đám tang sao lại tới?

- Thì lúc đó đám cưới chạy tang gì nữa, phải tới lăng xăng cho có vẻ tình nghĩa lấy lòng cô chớ!

Tiếng sấm như bom nổ làm cô Ba giật mình ra khỏi cơn mơ màng của những lời đối đáp. Một làn chớp tiếp theo xẹt ánh sáng vào cửa sổ, như muốn xé toang nóc nhà cơ quan và đốt phăng hết mọi sự hiện hữu trên đời. Vài giọt rơi lộp độp lúc đầu còn ngập ngừng, rồi cơn mưa đổ ào xuống, hấp tấp rộn ràng. Mái tôn như vỡ ra bằng âm thanh đục nặng nề, át hẳn tiếng của máy ghi âm. Anh công an tắt máy đứng lên khép cửa sổ cho mưa khỏi hắt vào phòng, rồi đứng đó nhìn mông lung ngoài mưa.

Cô Ba cũng nhìn ra ngoài trời. Giàn hoa ti-gôn màu đỏ máu run rẩy trước cơn thịnh nộ của đất trời, và run rẩy xới tung những kỷ niệm của cô. Sao Cảnh đóng kịch tài tình thế? Sao Cảnh có thể nghiêm trang cầm nén hương đứng trước bàn thờ ba cô, mắt buồn như dại, miệng lâm râm van vái điều gì? Rồi cùng với bà con thân nhân gia đình cô, hắn tất tưởi lo ngược lo xuôi tang lễ, nhất nhất như người lo chuyện gia đình. Hắn tỏ vẻ bình tĩnh, thạo việc và tận tụy. Té ra, té ra tất cả những trò hề ấy chỉ là để cô tin tưởng đến nỗi vừa mãn tang cha vội vã chỉ một năm, cô xin phép anh chị Hai ra thuê nhà ở riêng với hắn. Tin tưởng đến nỗi...

- Mưa xuống là dễ chịu ngay.

Anh công an nhìn cô, mỉm cười trở lại ghế ngồi. Vân vê trong tay cây bút chì, anh như bối rối trước sự thản nhiên không to vẻ đau buồn của cô Ba. Anh nghĩ có lẽ, ừ, có lẽ nếu cô khóc lóc than thở, anh sẽ thấy dễ dàng hơn. Ðằng này cô Ba ngồi đó, im lặng như tượng, dửng dưng như một kẻ bàng quang, người ta không thể nói cô mất trí, cũng không thể kết luận là cô còn ý thức được sự việc chung quanh. Không biết phải làm gì, phải nói gì để phá tan sự im lặng mà chính anh mới thấy là ngột ngạt, anh công an đứng lên, nhỏ nhẹ:

- Mưa lớn quá. Chị nghỉ một lát cho khỏe.

Phải, cô Ba cần nghỉ một lát, để nhận ra cái lầm lẫn rằng trước kia cô cho là ai cũng bộc tuệch, hời hợt. Chỉ cô là người duy nhất có khả năng nhìn thấu lòng chân thành của Cảnh. Ðến nỗi mà khi cô xin ra riêng, anh Hai nói như van:

- Tao xin mày. Nhà còn rộng chán cho hai đứa mày. Tao chỉ còn có mày, lỡ ra có chuyện gì...

Cô đã gắt lên:

- Chuyện gì là chuyện gì? Anh đừng lo quẩn. Em già rồi chớ phải trẻ con đâu.

Anh Hai nói như thở dài:

- Thì chính vậy tao mới lo hơn nữa!

Trước khi Cảnh đến với cô, dù sống trong tình yêu thương của gia đình, trong tận cùng thâm tâm, cô vẫn thấy thiêu thiếu cái gì. Cái thiếu thốn ấy cô biết tên, nhưng vì tự ái, vì tự trọng, cô không tiện nói ra và không hề tỏ cho mọi người thấy là cô biết nó hiện diện. Nên lúc nào cô cũng cảm nhận một nỗi cô đơn dai dẳng, lì lợm bám lấy cô, trêu ngươi cô, thử thách cô. Hình như cái trán hơi vồ của cô đã đẩy ra xa tất cả các chàng trai mà ở vào một cái tuổi nào đó, dù không mời gọi, các cô gái vẫn được các chàng tìm đến. Hình như cái môi mà ba cô đã quắn quít tốn không biết bao nhiêu tiền cho mỹ viện - với một đường vá dù khéo léo thẩm mỹ tới đâu, vẫn khiến cho con trai e là cái hôn sẽ kém phần trọn vẹn. Còn cặp cửa sổ linh hồn cô thì người ta chỉ thấy nó lập lòe đâu đó sau khung kiếng dày cộm nhiều vòng, khó thấu tấm lòng băng tuyết, xứng đáng với cái tên mà hai đấng sinh thành đã đặt cho cô!

Ðể trả lời câu hỏi là các anh có tính trước phải đánh đập cô tàn nhẫn như thế không, giọng Hào bỗng cao lên, bực bội:

- Ðâu có. Chúng tôi bàn tính với nhau là Cảnh trông chừng ở cửa, tôi một mình vô nhà. Việc đầu tiên là thả ít con chuột sẽ đem theo, cốt làm cô ngất xỉu thôi, vì cô rất sợ chuột. Sau đó tôi sẽ lục tủ chén ở phòng khách mà trước khi vờ đi công tác, Cảnh đã dặn cô ta cất nữ trang ở đó. Bỗng nhiên lúc tới, trái với dự định, Cảnh nhón gót đi tới cửa trong nhìn vào, rồi tự nhiên lại khoát tay lia lịa bảo tôi đừng thả chuột ra, còn xua xua bảo tôi ra về. Lúc đó thì trễ rồi vì miệng bao mới hé là bốn con chuột tuôn ra. Cô ta xỉu ngay. Tôi vào lục tủ chén mãi không thấy, quýnh lên, tôi phải đánh để cô ta khai...

- Mưa tạnh rồi. Chị mệt hả? Sao trông chị xanh lả đi thế? Thôi chị về nghỉ đi.

Cô Ba gượng cười nói là vì con bé đạp mạnh quá, chớ cô không mệt. Cô đòi nghe tiếp. Nghe cho hết. Một nhà tâm lý học nào đó đã chẳng từng khuyên nếu muốn hết khổ, phải đi sâu vào nỗi khổ đó sao?

x

- Tôi không nỡ... Từ khi mới quen cho đến hôm tới nhà tính cướp của, tôi luôn luôn nghĩ cô ta chỉ là một món mồi ngon cho dự định bất chính của tôi thôi. Ngay cả khi bụng cô lớn rồi, tôi vẫn không thấy có một dính líu tinh thần nào có thể khiến tôi đổi ý. Ðứa con cô ta mang là của tôi, nhưng tôi cũng không thấy một chút mảy may quyến luyến hay có trách nhiệm gì, vì tôi không chờ đợi nó, cũng không cần nó. Tôi đã có vợ và ba con ở Hải phòng... Âý thế mà khi nhòm vào cửa, nhìn thấy cô ngồi với vẻ ì ạch mệt nhọc đan cái áo len nhỏ xíu, làm tôi khựng lại.

Giọng Cảnh nghèn nghẹn như tâm sự:

- Cái hình ảnh ấy, hình ảnh người đàn bà gần tới ngày sinh nở ngồi đan áo cho con, tôi đã thấy nhiêù lần trong đời. (Nuốt ực thật to) Khi tôi lên năm, thấy mẹ đan áo, tôi hỏi mẹ đan áo cho bố hay cho con vậy? Mẹ tôi cười dòn tan nói áo cho bố hay cho con mà chút xíu vầy sao? Mẹ đan áo cho em bé đấy. Rôi đặt tay tôi lên bụng, mẹ bảo nè, con sờ xem, vài tháng nữa mẹ sinh em bé cho con, con sẽ có em chơi với.

Cảnh thở dài, giọng trở nên ngập ngừng:

- Cô Ba cũng vậy. Cô cũng thường đặt tay tôi lên bụng, và nói là ít tháng nữa tôi sẽ có con chơi với. Những lúc đó tôi có xúc động, vì chợt nhớ tới mẹ. Lạ là mỗi lần có bầu, vợ tôi cũng thường làm cử chỉ ấy. Hình như việc đó thường đi đôi với việc đan áo cho con. Nên khi nhìn vào nhà, hình ảnh cô cặm cụi đan áo làm tôi nghĩ tới mẹ. Có lẽ vi cô già nên gợi cho tôi hình ảnh mẹ hơn là vợ. (Thở hắt ra) Thế là trong tích tắc, cuộc đời mẹ tôi trôi nổi từ lúc mới lọt lòng vì gia đình ông ngoại xua đuổi, bà ngoại bơ vơ nuôi con hoang...

Vừa đi tới quận, (lại tới quận!) cô Ba vừa hồi tưởng lại những lời Cảnh khai trong lúc lấy cung. Cô cũng đã bình tĩnh nghe hết cuộn băng như đã nghe cuộn băng của Hào. Không có gì đáng ngạc nhiên, không có gì không thể xảy ra...

Bỗng cô giật thót người. Bụng cô sao đau quặn lên. Cố trấn tĩnh, cô xoa xoa cái bụng căng tròn. Vài giọt nước trên các tàng cây rớt xuống sau mỗi cơn gío nhẹ. Trời cao và trong. Hàng me hai bên đường đang mùa thay lá, run rẩy trong cái se lạnh sau cơn tắm gội dưới trận mưa rào mùa hạ.

Cô Ba ngữa mặt lên, hít không khí tươi tắn buổi chiều. Cô thấy dễ chịu. Ðường tới cơ quan còn chừng vài trăm thước. Cô hài lòng với quyết định của mình. Ơ, cho dẫu hắn đã đối với cô không chân thật, nhưng cô tha thiết gì tơi việc hắn ngồi tù? Chẳng mang gì lại cho cô - ngoài một nỗi dằn vặt mới mẻ đau lòng, khác hơn là nỗi đau tình phụ. Thôi thì, thêm một lần, cô nhắm mắt hy sinh cho một cái gì cao cả hơn là cái tự ái căm hờn thường tình của con người. Cô không đóng vai trò của một vị Thánh, cô chỉ cố khoan hồng đóng trọn vai trò của một người thân... Cô đi bãi nại cho hắn được ra về...

Ðau quá, cô Ba tựa vào gốc cây me bên đường. Cô chợt thấy mỏi mệt lạ lùng. Cô hơi choáng váng. Thêm một cơn gío làm cô rùng mình. Trong cái lạnh se sẽ buổi chiêù, bỗng cô nghe trong người mình có cái gì thật ấm... Cái gì đó ươn ướt chạy dài xuống hai đùi cô, càng lúc càng nhiều. Cô xây xẩm muốn xỉu. Nhưng cái ấm áp dễ chịu kia đã giúp cô nhìn xuống hai chân mình.

Cô té nhào xuống vệ đường. Ðầu cô chạm vào gốc cây me, mắt hướng về phía cơ quan. Cái gì cô vừa thấy ở chân cùng một màu với ngọn cờ đang phất phới ở cổng quận...

Cô ngất đi. Và cùng với cơn ngất vừa ập tới, cô nhớ tới câu chuyện người bạn già của bố ở Bắc mới vào. Ông ta nói như có người đã báo bằng thư, rằng người đàn bà có tiếng cười khuynh thành đã chết. Người con gái Trần Thị Ðoan Ngọ cũng đã già rồi và có người con trai trưởng hiện ở trong Nam. Tên chàng ta là Ðào Viết Cảnh.

MIÊNG