Lời phát biểu cảm tưởng CÁI GỌI LÀ VƯƠNG QUỐC ẢO

Trong khi “Vương quốc Ảo” và tác giả của nó đang nổi như cồn mà lại đem nó ra để bàn luận thì rõ là khó tránh khỏi những điều gượng gạo không tương xứng, thế nhưng dù là một con lừa ngốc nghếch nó vẫn có những tiếng kêu trước khi giãy chết, huống hồ là tôi, một người vẫn chưa tới mức đó.

Lúc bắt đầu đọc “Vương quốc Ảo” vào tháng 12, thời điểm đã có rất nhiều bài bình luận viết về nó rồi, tôi cảm thấy mình đã quá lạc hậu. Một từ mà người đọc viết (kể cả trên mạng) ca ngợi tác phẩm đó là “Rất hấp dẫn”, nhưng nói chung, tần suất sử dụng cao nhất là thuộc về các từ như “kinh điển” “duy mỹ” “rất mê hoặc người”. Dù cho có một vài người tuy không cao giọng phản bác, nhưng trong những đợt sóng triều ủng hộ nó cũng chỉ là những lời nói yếu ớt, cuối cùng thì do sức mỏng thế yếu nên cũng chẳng là gì cả. Cần biết rằng, những người trong “Manh Nha” phần lớn là những nhân vật tài hoa cao ngạo, nói năng thường rất chua cay mà không nể nang gì, rất thẳng thắn, nhưng các ý kiến của họ lần này cũng thống nhất một cách kỳ lạ khó tin, có thể coi là xưa nay hiếm. Vì vậy, tôi bắt đầu đọc “Vương quốc Ảo” với lòng thành kính và vô cùng trân trọng nó. Xin nói một câu tự đáy lòng mình là tôi rất hâm mộ và coi trọng Tư Duy, mặc dù có thể tôi không có tư cách đó. Tôi không muốn lạm dụng những lời sáo rỗng cũ kỹ, tâng bốc, bởi tôi cảm thấy hình như Tư Duy đã không chịu nổi những ánh mắt phê phán và những ngôn từ sắc bén từ những lời đẹp đẽ hư vinh rồi. Tôi nhìn thấy trong tấm thiếp của anh đầy tràn sự buồn bã đến thê lương, giống như người đầy những vết thương vậy, kể cả có một phần những câu đùa vui vẫn luôn cảm thấy khiên cưỡng. Đương nhiên tôi không có ý mổ xẻ nội tâm của anh, điều đó rất không lịch sự nhưng cuộc sống của Tư Duy cũng không nên cảm thương như vậy, vì sao lại phải trói chặt mình trong cái âm u lạnh lẽo đó để tạo thế, không có bệnh mà vẫn rên la. Nhưng tất cả điều này chỉ là phỏng đoán của cá nhân, có thể cho là những lời bỏ đi cũng được.

“Vương quốc Ảo” mới chính là trọng điểm mà tôi cần bàn tới. Cái đẹp không dung tục, không nghi ngờ gì cùng với thứ ngôn ngữ tinh túy không có một chút nào chồng đống lên nhau, đủ để thấy cái tinh túy trong công sức của tác giả. Ca Sách và Thích, mảnh đất huyền ảo được dựng lên trong hoa anh đào bay đầy trời, những mái tóc trắng và tà áo dài trắng bay lên phấp phới, những khuôn mặt khôi ngô tuấn tú nhưng hằn sâu sự buồn đau, những con người máu trắng mà trống không, chỉ có vậy thôi. Có thể tưởng tượng ra một bức tranh như thế này, nó “tận thiện tận mỹ” nhưng lại trong sáng lạnh lùng mà không thể với tới được. Một giống người cao quí như vậy, một điểm mù trong tuyết trắng, một động vật máu lạnh, nhưng tất cả vẫn cần yêu và tình cảm ấm áp như nhau.

Khi lần đầu tiên Ca Sách giết người, cũng là lần đầu tiên Thích thất vọng. Màu sắc tươi rói của máu người loang chảy ra trên mặt tuyết khiến người ta chói mắt, hơi ấm còn sót lại của nó cũng còn gợi lại một chút xíu cảm giác sục sôi, đó mới chính là một cái chết thực sự, tàn khốc mà hoang dã, làm cho người ta choáng váng. Điều này chắc chắn mang lại nỗi kinh hãi cho Thích, nên Thích đã cười một cách kỳ dị và khi Thích chết, hoa sen đỏ mới nở bung ra, điều này không chỉ là sự an ủi tinh thần đối với Ca Sách, mà còn là sự giải thích hoàn mỹ cho cái chết của Thích. Tôi luôn tự cho mình là thông minh mà nói như vậy. Cả Ca Sách và Thích đều là người bất hạnh, đều bị trói buộc bởi tín ngưỡng, chỉ khác là Ca Sách thì hoang mang còn Thích thì cố chấp. Tôi nghĩ mình là người lạnh lùng tàn khốc, để đến mức có lúc đã nghi ngờ tài năng xử thế của Ca Sách. Biểu hiện của Thích rất rõ ràng, thậm chí những lời nói của Thích đều có thể trở thành bằng chứng có sức thuyết phục của hành động. Nhưng Ca Sách tin vào tình yêu giữa hai người, tình yêu sâu đậm làm mờ mắt chàng. Còn cử chỉ của Thích cũng có chỗ đáng để suy nghĩ, anh ta luôn phấn đấu cho tự do của anh trai mình, tiếp tục sứ mệnh của kiếp trước, nhưng chỉ muốn tự mình gánh chịu sự khinh bỉ và thù hận, cho dù nhìn thấy sự hối hận của Ca Sách sau khi giết mình. Tôi tin là Thích có linh hồn bất diệt, nhất định còn có thể nhìn thấy sự tuyệt vọng của Ca Sách, tôi chợt cảm thấy Thích là người tàn nhẫn, chỉ sau khi chết mới nói rõ sự thật để Ca Sách phải đau khổ cả đời. Từ rất nhỏ, Thích đã là người rất đau thương rồi, nhất định là sau khi thấy Ca Sách giết người, Thích sẽ kiên định lòng tin vì sự theo đuổi tự do của Ca Sách. Chỉ có điều cách làm của Thích rất cực đoan, không tiếc hy sinh biết bao sinh mệnh để đạt tới mục đích đó, xem ra Thích là một thiên sứ vừa tàn ác mà vô tư (đương nhiên là chỉ đối với Ca Sách mà thôi). Rõ ràng Thích thích hợp ở ngôi vị Quốc vương hơn Ca Sách. Tình cảm nhẹ nhàng và bản tính quá mềm yếu của Ca Sách sẽ bị quyền lực gạt bỏ ra ngoài.

Tinh Cựu là một pháp sư vĩ đại rất thành thực và giữ đúng lời hứa, ông ta chỉ nói thực, luôn giữ im lặng và né tránh những vấn đề gay gắt mà Ca Sách đưa ra. Bức tranh này là một điềm báo không lành, Thích nhất định sẽ bị Ca Sách giết chết, nhưng luôn phải trong vai một hình tượng xấu trong kịch bản của những diễn biến của số phận và vòng quay luân hồi. Ca Sách bắt Thích phải gỡ bỏ miếng vải che mắt, lúc đó họ đã trở về cuộc tranh giành ngôi vua bất chấp cả tình nghĩa anh em và luân thường đạo lý của con người, có thể khẳng định rằng, lúc đó giữa họ đã trở thành rất xa lạ rồi, sau đó là một Ca Sách xa lạ giết chết Thích, nhưng những giọt nước mắt chảy ra vẫn đóng thành băng trong một không gian có hoa anh đào bay rợp trời. Đó lại là tình yêu, một tình yêu nhẫn nhịn và không tiếc để giết chết Thích.

Tôi cơ hồ như muốn đọc lại và còn muốn tô vẽ “Vương quốc Ảo” lại một lần nữa. Quả thật nó rất rung động lòng người, nhưng lại không làm sao cho tôi rơi lệ được. Tôi cũng đã nhìn thấy biết bao giọt nước mắt chân thành của độc giả trên mạng, có lẽ họ thực sự có khí chất của một văn nhân, đầy cảm tính và dễ thương cảm. Nhưng đáng tiếc là tôi không được như vậy, bởi có lẽ tôi chưa bao giờ đi vào “Vương quốc Ảo” một cách tích cực, ngược lại, ngay từ trong tâm can, tôi đã cân nhắc “Vương quốc Ảo” một cách không hợp thời lắm mà chỉ định nói tới một số chi tiết không hoàn thiện của nó mà thôi. Tất cả đều chỉ bắt đầu bằng sự hư ảo, quả rất giống như bức tranh châm biếm và mang tính đồng thoại xét từ một ý nghĩa khác. Sinh mệnh vĩnh hằng, hình tượng hoàn mỹ, linh hồn bất diệt, những trói buộc ở kiếp trước... nhưng hiển nhiên có thể thấy được rằng, những tên đặt cho vương quốc, nhân vật, rừng... tỏ ra hơi non tay, còn về sự thay đổi tình cảm của Thích có chút khiên cưỡng; việc Ca Sách phát hiện ra bí mật của Thích – Quá trình sử dụng ảo thuật của bộ tộc khác quả thực là bất ngờ, mà niềm tin của Ca Sách đối với Thích từ trước đó cũng không tránh khỏi có chút khoa trương và không đáng tin lắm, xem ra việc xử lý các đoạn chuyển tiếp của các chi tiết còn cần phải chặt chẽ thêm.

Thực ra tôi luôn nghĩ không rõ vì sao phải dùng một bối cảnh ảo để tường thuật câu chuyện, nói một cách thiết thực hơn là cần phải trình bày quan điểm của chính Tư Duy. Vì sao cần phải cho Ca Sách sắp xếp một sinh mệnh dài như vậy, phải để cho Ca Sách khổ sở vật lộn trong vòng xoáy của yêu ghét và hối hận, vì sao phải cho câu chuyện những thời gian nặng nề đến thế, làm cho mọi người phải đau khổ, phải yêu, phải bồi hồi và phải gào thét lên như vậy? Có lẽ tôi trình bày không được rõ lắm, nhưng tôi chỉ muốn nói, tinh hoa của câu chuyện không nằm ở sự lắng đọng và dồn ép của thời gian, trên thực tế cũng chẳng có ai ca ngợi “Vương quốc Ảo” của Tư Duy lại nói rằng cuộc đời kéo dài của Ca Sách lại thực sự khiến người ta cảm động cả. Đã không quan trọng như vậy thì cần gì phải phiền toái mà tạo ra nhân vật có số tuổi lên tới hàng trăm như vậy, làm cho người ta tính chẳng rõ được cũng cảm thấy lôi thôi. Tôi chưa đọc cuốn truyện dài “Vương quốc Ảo” nhưng nếu nó không vượt qua độ ngắn tương đối đó thì số mệnh văn học của Tư Duy sẽ tương đối gập ghềnh.

Rất nhiều người nói rằng, đọc văn của Tư Duy, đọc lần nào khóc lần đó, đọc lần nào cảm động lần ấy. Nhưng tôi nghĩ “Vương quốc Ảo” không phải là thứ để mua nước mắt của mọi người, mặc dù ngôn từ đều mang màu sắc hơi lạnh lùng. Còn về chuyện kinh điển thì càng chẳng biết nói sao cả. Tôi không biết “Vương quốc Ảo” cuối cùng muốn nói lên điều gì, tuy tôi tin rằng nó không phải là thứ phù hoa, nhưng, độ sâu của nó tới đâu vẫn còn là một vấn đề đáng để nghiên cứu sâu hơn. Mà “Vương quốc Ảo” trong giai đoạn này có thể làm người đọc ghi nhớ cũng chỉ là ở tình tiết câu chuyện của nó, nhưng với một cuốn sách kinh điển thực sự mà nói, tình tiết tương đối thành công cũng chỉ là một giàn hoa khô héo, còn cái thực sự làm cho hoa trở nên đẹp lại chính là ở nội hàm, kỹ xảo phong cách... của nó.

Đối với một xã hội nông nổi hiện nay, thứ văn tự mang ý tứ xa xôi thanh nhã này sợ rằng lại rất được ưa chuộng, nhưng chớ quên rằng, Tư Duy vẫn đang còn trẻ, một cuốn kinh điển trẻ trung thường tuổi thọ không dài. Những năm tháng sáng tác của Tư Duy cũng còn rất dài, một cuốn “Vương quốc Ảo” cũng chỉ là một bước đi trên con đường dài hướng tới kinh điển mà thôi chứ không phải là sự trói buộc, càng không phải là không thể là sự ngăn cách không vượt qua nổi. Tôi nghĩ, Tư Duy cũng cần sớm viết những thứ mới khác để đỡ làm cho chúng ta, những người nhàn rỗi phải không ngừng “nhai lại” đối với “Vương quốc Ảo”.

A Dương