- 19 -

Đêm ấy, Thu bị một sự dày vò khác hành hạ nàng. Mất thì thương vương thì tội, Quí được nghĩ đến dưới một hình thức khác. Nàng không còn nhớ bạn như ngày nào, không còn thù bạn như vừa đây, mà chỉ lo sợ bạn sẽ mất trên tay nàng.

Mũi tên đã phóng theo rồi, không làm sao mà níu nó lại được cả. Quí vào gia đình ấy một lần và sẽ vào được hoài. Cảm tình của gia đình ấy, nhứt là của nữ đương sự sẽ cột chàng lại đó.

«Đau xót lắm là mình sẽ mất hẳn trong lòng chàng »!

Mỉa mai thay tiếng kêu than thầm lặng của Thu. Nếu nàng không tiêu tan mất trong lòng Quí thi Quí sẽ cứ đeo đuổi theo nàng, điều mà nàng sợ, sợ mà vẫn ham!

« Như thế này là tốt đẹp lắm rồi »! Đối với sự ích kỷ của tấm lòng kẻ đã yêu thì « tốt đẹp » nghĩa là « người ấy » cứ còn yêu mình mãi mãi, cứ giữ mãi nơi trí và lòng hắn hình ảnh mình, kỷ niệm về mình cho đến ngày tận cùng của thế gian, trong khi mình cứ đi con đường riêng của mình!

Thu nghe lòng quặn đau khi nhớ lại lúc tiễn khách, vợ chồng Mẫn ân cần mời mọc Quí trở lại một ngày gần nào đó, còn Hương thì quyến luyến bịn rịn người nghệ sĩ đã làm nàng xúc động sâu xa.

Thu cũng được cảm tình đặc biệt của chủ nhà, nhưng đó là thứ cảm tình đối với một bà mối lái, đó là lòng mang ơn của họ trước sự giúp đỡ của nàng. Bà mối! Vinh diệu chưa cho một thiếu phụ trẻ đẹp mà sự săn đón của người con trai đã rời bỏ để tiến đến cái đích khác!

Nếu sự quan sát của nàng không lầm thì Quí xem ra không bối rối trước mặt Hương như chàng đã bối rối trước mặt nàng lúc hai người mới gặp gỡ nhau, một sự bối rối rất khó nhận thấy nơi một thanh niên kinh nghiệm và giỏi trấn tĩnh.

Nhưng biết đâu có thể là tài trấn tĩnh của chàng đã tiến thêm đến chỗ tuyệt xảo, không ai tài nào bắt chợt được sự bộc lộ của tình cảm của chàng hết. Và biết đâu, trước thì như vậy, nhưng gần gũi Hương một lúc, lòng chàng lại phản ứng khác.

Không yêu nhưng chàng không thể dửng dưng được trước một sắc đẹp như vậy. Không dửng dưng, chàng sẽ làm thân cho khuây khỏa nỗi buồn mối tình trước, rồi rốt cuộc tình yêu cũng sẽ đến cho người sau.

« Mất Quí! Trời ơi! Mình đã giết chính mình »!

Thu không nôn nao đi thăm Quí như trước kia nữa. Tình yêu bị lòng ghen đánh bạt đi, và đám đất có chôn đá nam châm thu hút nàng là nhà họ Long, chớ không phải căn nhà hiu quạnh ở đường Lê-Lai nữa.

Nàng đợi bốn hôm, và trở lại thăm vợ chồng Mẫn vào giờ Mẫn không có nhà… Giờ ấy Quí cũng bận đi dạy và không thể nào hắn tới đây để phải đụng đầu với nàng.

Trước khi ra đi, Thu đã tập dượt rất nhiều lần trước tấm gương để lấy cho được bộ mặt bình thản, vui tươi càng hay để tình cảm không phản bội nàng, không nhảy vọt ra mặt nàng cho thiên hạ biết.

Mặc dầu thế, khi hỏi thăm vợ Mẫn về tin tức của Quí, nàng chợt đoán thấy là nụ cười của nàng héo hon lắm.

– Thế nào chị Mẫn, vụ ấy đã tiến triển đến đâu rồi và bằng cách nào?

– Khả quan và theo đường lối cổ điển. Anh ấy trở lại đây hôm kia để thăm đáp lễ, rồi mời cả nhà đi ăn cơm tối, tối hôm qua.

– Vậy à?

– Sao chị lại ngạc nhiên?

Vợ Mẫn lấy làm lạ khi nghe giọng bất thường của Thu trong câu hỏi ngắn: « Vậy à ». Thu bối rối ấp úng đáp:

– Ơ.. hơ… Anh ấy… không có gia đình… thì ai nấu nướng?

Vợ Mẫn cười rũ rượi:

– Chị thật thà chưa! Người ta mời ăn ở hiệu ăn mà.

– À, thì ra vậy. Thế nào, xem được hay không chị?

– Anh Mẫn vừa lòng lắm! Cô nó cố nhiên là thẹn không nói gì, nhưng tôi rình xem thì biết cô nó cũng vừa lòng.

Thu thừ người ra mà nghĩ lung tung. Thật là khả quan và cổ điển đúng y như vợ Mẫn vừa nói.

Phép lịch sự mới, dạy đi thăm đáp lễ một bữa ăn, nội trong tuần, nhưng luôn luôn kẻ đi thăm đợi ngày chót mới đi. Quí đã đến ngay sau ba ngày thì là khả quan lắm rồi.

Lại cổ điển nữa: mời đi ăn, rồi mời đi xi-nê, ban đầu mời cả nhà nhưng rồi sau lại thì chỉ mời một người thôi. Cái gì cổ điển thì nó cứ tuần tự nhi tiến, bước chậm nhưng bước vững, và người đi sẽ tới đích suông sẻ trơn tuột một cách chắc chắn!

– Chị nghĩ sao?

Thu giựt mình và lại bối rối:

– Tôi nghĩ tôi mát tay lắm.

Nói xong nàng cười lên một chuỗi cười giả. Nhưng vợ Mẫn không tế nhị lắm nên không thấy được gì mà chỉ nói đùa để cười hùn với bạn:

– Rồi bà mối sẽ có đầu heo.

Thu đứng lên xin phép về. Bỗng nàng lảo đảo rồi té ngồi trở xuống ghế, hai tay ôm mặt lại.

Vợ Mẫn hoảng hốt hỏi:

– Làm sao? Chị làm sao vậy chị?

– Tôi chóng mặt. Chị làm ơn cho tôi miếng nước, nước lạnh thì tốt hơn.

Khi cô dâu cả của nhà họ Long trở ra với ly nước ướp lạnh trong tủ thì cô thấy cô bạn của cô mặt xanh như tàu lá, hai tay run rẩy, hơi thở dồn dập như một người vừa mới bị động kinh.

– Uống miếng nước chị. Chị mới như thế nầy lần đầu, hay là thường…

– Tôi thường chóng mặt như vầy. Bác sĩ bảo là yếu tim.

Uống xong vài ngụm nước, Thu nghe dễ chịu trở lại. Nàng trao trả ly cho bạn rồi nói:

– Cám ơn chị.

– Chị cứ ngồi lại đây cho thật đỡ rồi hãy đi.

– Tôi đã khỏi.

Nàng đứng lên, vợ Mẫn thấy bạn đi không vững lắm nên theo sát nàng, đưa bạn ra tới đường.

Thế là hết! Cái xác không hồn ấy về đến nhà với một ý nghĩ độc nhứt đó, một tiếng kêu than tuyệt vọng. Một chút xíu tình yêu không thể nào xin được nơi người khác, nhứt là nơi một người con trai. Hắn yêu trọn vẹn hay là không yêu chớ không thể bắt hắn hà tiện.

« Thế là hết! Mình sắp mất Quí, và sắp trở về cảnh trơ trọi của mình! Trời ơi, mình còn trẻ quá, đời mình còn dài quá! Kéo những ba, bốn mươi năm nỗi cô đơn của mình để làm hạnh phúc cho người khác là một hy sinh to lớn quá! Hy sinh ấy, người ta không biết cho mà hạnh phúc mà mình quên chính mình để gây cho người ta hưởng, người ta vẫn không biết hưởng đúng mức.

« Mình sống cho chồng, thật là cao quí. Đời sẽ khen mình như vầy, như họ đã khen chồng mình sống cho khoa học. Nhưng anh ấy còn được chỗ an ủi là khoa học làm say ảnh, tức là ảnh sống cho ảnh bởi những sung sướng lớn lao được khám phá. Ảnh sống cho ảnh, mà mình lại không sống cho mình! »

Con người ích kỷ, chỉ bằng lòng sống cho người khác khi nào sự vị tha của họ được đền bù lại bằng một cuộc hỗ tương: mình sống cho người khác và được người khác cũng sống cho mình. Nhưng khi mà họ ngỡ rằng hy sinh của họ chỉ đi một chiều, không gặp tiếng vang nơi nào cả, thì bản năng cá nhân của thời ăn lông ở lỗ, vốn ngủ yên trong lãnh vực sâu thẳm của lòng họ bỗng thức tỉnh, sinh hoạt mạnh mẽ trong sự vô-tổ-chức, phá bỏ giềng mối mà tình thương lẫn nhau đã dày công gây dựng.

« Sống cho mình! Thiên hạ sẽ phỉ nhổ vào mình, những người được sống đầy đủ ấy họ tàn nhẫn một cách mù quáng lắm. Họ tàn nhẫn một cách mù quáng lắm! Tàn nhẫn lắm! Mù quáng lắm! »

Thu nghĩ tới đây thì căm hận của nàng sôi lên.

Nàng tức giận những kẻ ấy chăng? Nhưng nàng cũng tức giận cho số phận mình, tức giận chồng, tức giận chính mình nữa đã chẳng có gan tạo hạnh phúc cho mình.

Trong giây phút sự nổi loạn của cá nhân đưa nàng đến một ý nghĩ cực đoan, phản ứng tự nhiên của những kẻ quá yếu, của những kẻ quá thiếu: bỏ chồng để sống hẳn đời sống cho nàng với người mà nàng yêu.

Tái chiếm Quí, bây giờ tuy thật khó khăn, nhưng không phải là một việc quá sức của nàng, và nàng sẽ…

Con Lan-Chi cựa mình, khóc ré lên vì một cơn ác mộng nào đó. Máy móc, Thu với tay lên đầu giường nắm lấy quạt, quạt cho con, và máy móc, nàng vừa xoa đầu nó vừa ru nho nhỏ.

Nhưng làm xong bao nhiêu cử động ấy, nàng mới chợt thấy con mà từ đầu hôm đến giờ, nàng xem như là không có bên cạnh nàng.

Quạt làm mát đứa bé, lòng nàng cũng nguội lần lần không phải nhờ gió quạt mà chính là nhờ những cái xoa đầu con. Thu nhớ lại hai năm trước, thuở Lan-Chi còn bú, nàng tức cái gì bao nhiêu, cũng nguôi được khi Lan-Chi ngậm vú của nàng mà núc và nàng xoa đầu nó như vậy.

Chính thật ra, tình thương con bừng tỉnh cùng với cảm giác đê mê nơi người mẹ cho con bú, và sự xoa đầu nó, bây giờ cũng làm bừng tỉnh được tình ấy là nhờ hiện tượng phản ứng – điều kiện, nói nôm na là nhờ cái nầy nhắc lại cái kia và tất cả những xúc động, những cảm giác về cái kia.

Sống cho mình! Cho người khác, là khi nào được đền bù kia! Ừ, nàng sẽ được Lan-Chi đền bù cho, bằng tình thương mẹ nơi nó, nếu nàng sống cho nó. Mà không làm sao không sống cho nó được, cho dẫu là không mong mỏi sự đền bù.

Tình thương con nơi nàng tất nhiên quá, nàng thương con như nàng thở, không thương không được. Tình thương ấy lại hoàn toàn vô điều kiện không mong đợi đền bù, mà nàng vẫn cứ thương.

Mà không làm sao dung hòa được cái sống cho mình và sống cho con cả, Lan-Chi thiếu mẹ hay thiếu cha, chỉ còn là phân nửa Lan-Chi thôi.

Nước liều trong giây phút của Thu chỉ là dự định hoảng hốt của một kẻ sắp mất sự nghiệp.

Hoảng hốt ấy lắng lại và kẻ muốn liều, lần lần kiểm soát phản ứng của mình, kềm cương con ngựa bất kham nó cứ chực lồng lên. Chỉ có những người bị đẩy vào thế bí mới nổi loạn, mà Thu thì chưa đến nỗi đang đứng trong tuyệt đạo. Nàng chỉ qua một cơn khủng hoảng tinh thần và xác thịt, mà cơn khủng hoảng nầy kẻ nào có một tâm hồn thanh cao đều qua được cả.

Thế là hết! Cái xác không hồn, đã thu hồn về được. Nhưng đây là một linh hồn bị thương, vết thương tuy được tình thương con xoa dịu, không đau thắt từng hồi nữa nhưng lại nhè nhẹ thấm lần vào tận tâm khảm của Thu.

Thế là hết! Giấc mơ ân ái nối tiếp cho giấc mộng yêu đương của thời con gái, thế là tiêu tan như một ảo ảnh.

Thu rưng rưng nước mắt và nghe như mình bị số phận đè bẹp dí xuống, đến ngộp thở trong cái thế giới tình cảm thu hẹp cửa mình từ đây.

Nàng vụt ngồi dậy, kêu con nhỏ ở giao cho nó coi chừng giấc ngủ của Lan-Chi và coi chừng nhà, còn nàng thì lấy áo mặc đi ra ngoài một vòng cho đỡ ngộp.

Bấy giờ tuy chưa chín giờ đêm nhưng con đường trước nhà đã vắng teo. Thu thích như vậy hơn, nàng chỉ muốn được yên thân để khóc thầm cho nỗi bơ vơ của nàng mà nàng vừa quyết định nhẫn nại chịu đựng.

Những kẻ buồn mà không muốn trốn nỗi buồn của họ, ham sống với nỗi buồn ấy, thường tìm cách tiến sâu vào đó mà cảnh vắng về đêm là một yếu tố giúp họ toại nguyện phần nào.

Thu thơ thẩn đi về phía Cầu-Mới. Đã đến chỗ « rẽ lòng » nên ý thức khiến nàng tránh hướng Saigon. Nàng chỉ nhìn sao trên trời hay nhìn mặt đường nhựa nên khi bị kêu tên, Thu giựt mình, không còn hồn vía nào nữa.

Ngước lên, nàng sững sờ nhìn qua bên kia đường, thấy mơ màng như trong chiêm bao Quí đang đứng bên ấy mà nhìn nàng. Chàng đi ngược chiều với nàng, mà cũng đi bộ, toan băng qua đường nhưng còn do dự. Chàng hỏi to:

– Anh muốn nói với em, có tiện Không?

Thu trố mắt mà nhìn bạn mãi, không đáp được. Lâu lắm Quí sốt ruột, không đợi được nữa, băng qua đường.

– Thu, anh đi như vầy từ chiều đến giờ!

Thu ấp úng:

– Anh… đi… đâu?

– Không biết đi đâu, có lẽ là đi tìm em, anh nghe em nói nhà em ở vùng nầy, anh bất giác đi về đây, không mục đích rõ rệt, nhưng hy vọng âm thầm và mong manh rằng sẽ gặp em.

«Thu ơi, anh đã hỏi kỹ lòng anh. Người mà anh yêu là Thu, Không thể ai khác được. Anh đã cố tìm lý do của tình yêu của anh, nhưng chịu là không tìm ra.

«Thu à, chắc Thu đã hiểu! Anh không thể yêu người nào khác hơn Thu.»

Mắt Thu sáng lên. Nàng lẩm bẩm:

– Thì ra, em không mất anh. Em tin chắc rằng không bao giờ mất anh.

Nơi miệng Thu nở ra một nụ cười, một nụ cười đắc thắng, hơn thế một nụ cười toàn thắng:

– Quí ơi! Thôi Quí đi về và vĩnh biệt!…

– Trời, sao Thu lại… Thu định giết anh à?

– Quí ơi, ai cũng phải sống cho mình cả. Quí yêu Thu là sống cho Quí đó. Mà Thu quyết định xa Quí cũng chỉ để sống cho Thu thôi. Trước Thu ngỡ phải gần Quí mới là sống cho mình, nhưng Thu vừa chợt nghĩ khác.

« Quí ơi, thú thật với Quí rằng vì muốn giữ tiết với chồng nên Thu phải làm bà mối.

« Thành công trong công việc ấy rồi, Thu lại sợ mất Quí, mất Quí bằng cách bị Quí quên đi, nên toan chiếm lại Quí trên tay Hương.

« Giờ rõ lại là Quí không thể quên Thu, thì hẳn là Thu sẽ nắm vững Quí mãi mãi trong tinh thần.

« Thu ích kỷ lắm, quyết không cho Quí nguôi. Quí mà thỏa mãn là sẽ chán Thu sau một thời gian.

«Ta nên thâu ngắn mối tình giữa đôi ta để cho sự tiếc thương nhau kéo dài mãi tận đến muôn ngàn năm»

Thu đưa tay bắt một chiếc tắc-xi, mở cửa đẩy mạnh Quí lên đó, đóng cửa lại thật lẹ rồi nói: « Vĩnh biệt Quí yêu dấu! »

Quí chết điếng không biết phản ứng ra sao.

– Saigon –Thu hô to lên!

Tài-xế bẻ cờ rồi đạp ga.