Chương XIX
Walther và bác sĩ Berdeck đã mang hết sức mình ra để chống chọi với thần chết để giành lại Franzisca Lendau, nhưng lúc này họ đành tuyên bố chịu thua. Về sức người mà nói, không gì có thể cứu được nạn nhân cuối cùng của quận chúa Olgoff.
Cha André đến làm lễ ban phép thánh và người bệnh có vẻ khá hơn. Sau một lúc lâu tĩnh tâm, bà gọi Marysia và Walther đến. Hôm qua bà đã yêu cầu Marysia kể lại tất cả những gì có liên quan đến tội ác của bà cô Luba và Heintz. Bởi vì cửa buồng khách đỏ mà bà ở đây, quận chúa và Marysia đều không biết bà đã nghe thấy những câu nói của hai người. Bà đã biết quá đủ, Marysia không thể nào giấu được sự phát hiện đã xé nát tâm hồn Walther.
Và đối với Franzisca kiêu kỳ, đó là một khổ nhục khác với đau đớn về thể xác.
- Walther, Marysia, - bà nữ tu sĩ hổn hển nói. - Cô rất có tội. Cô cầu xin Chúa tha tội. Thế là tất cả những thần tượng mà vì chúng cô đã chịu hy sinh tất cả, vỡ tan tành như thủy tinh. Các cháu sẽ nói với ông Duntz là cô cám ơn ông và xin lỗi ông.
Marysia nắm rất lâu bàn tay nóng bỏng.
- Thưa cô, nhất định ông ấy đã tha thứ cho cô rồi, bởi vì tâm hồn ông ấy thật cao cả! Vả lại, cháu tin rằng ông ấy không hề ngừng yêu cô, thưa cô Franzisca.
Diện mạo tàn tạ của bệnh nhân sáng lên một chút.
- Cô cũng vậy. Nhưng nếu ông ấy biết đó là do cha cô, ông ấy hẳn khinh cô lắm! - bà im lặng một lúc lâu rồi thều thào. - Walther, cháu sẽ nói cho ông ấy biết tất cả. Đó là hình phạt cuối cùng dành cho cô.
Walther xúc động nói:
- Ông ấy biết đã từ lâu rồi, thưa cô.
Mặc dù đã rất yếu ớt, bà nữ tu sĩ cũng giật nẩy mình:
- Ông ấy biết? Ông ấy biết? Ôi! Ông ấy phải chế nhạo kẻ kiêu kỳ này biết bao nhiêu. Nó đã đứng từ đỉnh cao của quý tộc nhìn xuống ông ấy. Thế mà ông ấy chỉ bằng một câu nói có thể làm nhục nhã bản thân nó và gia đình nó. Ôi, tội nghiệp cho chúng ta!
Bà dùng hai bàn tay run rẩy che bộ mặt và im lặng một lúc lâu. Một lúc sau, Bianca và Valéria đến thay thế anh và chị dâu. Hai người đến thư viện, Conrad Duntz đang chờ đợi trong đó. Ông vẫn hàng ngày đến hỏi thăm tin tức. Walther bắt tay ông và nói:
- Thưa bác, bà ấy sắp từ giã chúng ta! Lần này lòng tận tâm của bác không cứu được bà ấy nữa. Thưa bác Duntz, cô cháu gửi lời cám ơn và xin lỗi.
Một nỗi đau đớn xót xa hiện rõ trên bộ mặt đẹp của người đàn ông vừa đứng tuổi. Thân hình cao lớn vẫn thẳng lưng, lúc này còng xuống như bị đè xuống dưới một sức nặng.
- Các cháu nói với bà ấy rằng tất cả đã được xoá sạch, và tôi vẫn sẵn lòng hy sinh cuộc đời tôi để cứu bà.
Những câu nó đó được thốt lên với giọng khàn khàn lẫn với những tiếng nấc, Conrad Duntz bắt tay đôi vợ chồng mới cưới rồi vội vã bước ra khỏi thư viện.
- Tội nghiệp ông bạn! Và tội nghiệp cô Franzisca, - Walther buồn bã nói. - Anh biết là cô ấy không bao giờ tự an ủi mình được vì đã xua đuổi một mối tình của một người đàn ông như vậy. Than ôi, chúng ta đều đã bị trừng trị biết bao bởi những sai lầm trong quá khứ.
Sau quận chúa Olgoff, sau lão già Heintz chết ngày hôm sau, lại đến lượt Franzisca Lendau được mang vào thánh đường u ám của Runsdorf để làm nghi lễ về những người quá cố trước khi đưa xuống hầm mộ tổ tiên. Tất cả các giới quý tộc trong địa hạt đều đến tham dự tang lễ, làm vẻ vang cho nguồn gốc sinh trưởng của người chết. Người ta hơi ngạc nhiên về vẻ giản dị của những buổi tang lễ đó. Nhưng kết thúc đó là ý muốn cuối cùng của bà nữ tu sĩ. Và sau buổi tang lễ, ai nấy đều cúi đầu trước bá tước Lendau mà danh tiếng, trái hẳn với sự dự kiến của bà mẹ, đã nổi bật trong mấy năm gần đây.
Buổi trưa cùng ngày hôm đó, rất đau lòng với những ai yêu mến bà nữ tu sĩ, hai vợ chồng Walther phải giã từ Runsdorf để đi Vienne. Họ sẽ làm một cuộc đi vòng qua Boeheim để Marysia giải trí sau những sự kiện khá xúc động.
- Walther đâu? - Marysia hỏi sau khi đã sẵn sàng ra đi và bước vào phòng khách trong đó đã đủ mặt xung quanh ông giáo, hai vợ chồng Bianca, Laura, Gisèle, Alexy và ba thanh niên nhà Lendau.
- Em trông thấy anh ấy đi ra công viên cùng với cha André, - Alexy trả lời.
Marysia đi ra bãi bằng bên cạnh lâu đài. Cô đi một lúc lâu trên lối đi lúc này đã mọc đầy hoa và cô bước vội lúc nhìn thấy chồng đang đứng bên hàng rào cùng với ông Conrad Duntz và linh mục già.
Cả ba đang nhìn Runsdorf với cùng một vẻ buồn sâu sắc. Thấy vợ đến, Walther kéo vợ lại gần và chỉ lá cờ công hầu phấp phới trên nóc lâu đài và nói:
- Hãy nhìn nó, Marysia! Trước kia khi nhìn nó, trái tim anh đã hồi hộp sung sướng và tự hào. Ai nói cho anh biết...
- Walther, anh không nên nghĩ đến điều đó nữa.
- Có chứ, anh sẽ còn nghĩ đến đấy nhiều, - chàng cả quyết nói. - Kỷ niệm đó sẽ là một thứ thuốc trị độc vô giá chống lại sự say mê vinh quang nếu một ngày nào đó, thành công lôi cuốn anh vào đấy. Runsdorf cổ kính tội nghiệp của tôi, mi đã trông thấy biết bao tội ác xảy ra trong những bức tường của mi? Thưa cha, hai vợ chồng con đã quyết định hủy bỏ bản thiết kế hồ. Những người chết tội nghiệp xin cứ bình an yên nghỉ và bí mật sẽ biết mất với chúng con.
- Nhưng chỉ có một bản ấy thôi à? - Conrad Duntz hỏi.
- Còn một bản thứ hai nữa, do quận chúa Olgoff giữ. Heintz đã cất giấu n ó và trước khi chết đã trao lại cho cha André. Bản này rồi cũng sẽ huỷ đi.
- Vậy là con sẽ sửa lỗi cho tổ tiên! - Cha André xúc động nói. - Hãy cảm ơn Chúa đã trao cho con nhiệm vụ vĩ đại ấy, nó sẽ được người vợ xứng đáng của con giúp đỡ.
- Vâng, con xin cám ơn đấng Tối cao đã tránh cho con một tương lai đầy hối hận và có thể là đầy thất vọng! Con, các em con, trai và gái, ngày nay ra sao? Những kẻ khốn khổ, nạn nhân của những sai lầm tội lỗi của tổ tiên.
- Tội nghiệp các bá tước Lendau! Họ đã bị giam hãm trong những thành kiến của họ. - Cha André ngẫm nghĩ nói. Cha nhìn bao trùm lên ngôi nhà cổ dưới ánh nắng mặt trời tháng mười. - Phải, nghèo! Nghèo nhưng bề ngoài hào nhoáng.
Bộ mặt tái xanh mệt mỏi của ông Conrad Dutnz run run một hồi lâu. Cặp mắt ông trong đó ánh lên một nỗi đau đớn, quay nhìn về lâu đài. Phải chăng ông đã lại nhìn thấy người phụ nữ xuất hiện ở đấy một buổi tối trong ánh trăng bạc, bà nữ tu sĩ kiêu kỳ, đẹp một cách đế vương, dưới trang phục nặng nề. Franzisca Lendau đã tuân theo triệt để kỷ cương gia quyến, đã hy sinh trái tim mình cho tự hào của dòng họ. Nhưng với giá nào? Chỉ có những ai hiểu được bà mới có thể trả lời.
Lúc chết bà mới thừa nhận bà đã hy sinh cho thói hư vinh của những người Lendau. Bà nhẫn nhục ra đi, hiếng dâng thân mình cho những tội lỗi của tổ tiên và nhắc đi nhắc lại với hai vợ chồng Walther:
- Đừng khóc, các cháu. Cô chết sung sướng bởi vì đã theo được chân lý. Trên trái đất này, cô chưa bao giờ có được hạnh phúc thật sự. Nhưng cô hy vọng rằng ở trên kia, sau khi đền tội cuối cùng, cô sẽ biết được niềm thanh bình của trái tim.
Trong lúc này, tất cả mọi người đều nghĩ đến bà trong khi họ nhìn Conrad Duntz im lặng và mải mê. Một tia nắng mặt trời chiếu lên chiếc đầu đẹp và cương nghị của ông và làm nổi bật bộ tóc hung, một chùm tóc có ánh bạc.
Một tiếng bước chân rồn rập nổi lên. Bianca và Gisèle từ trong lâu đài chạy ra. Nét mặt Conrad Duntz tươi hẳn lên và Gisèle tỳ trán vào vai bố, tất cả mọi nét đau thương biến mất trong cặp mắt ông giám thủ.
- Ông ấy còn có một nguồn vui an ủi, - Walther thì thầm vào tai vợ. - Các con ông làm biến hết mọi ảo ảnh của ông. Nhưng còn cô chúng ta, cô chỉ sống một mình, không có thú vui gia đình. Tội nghiệp cô!
Dưới ánh sáng hồng của hoàng hôn, lá cờ trắng và đỏ nghiêng xuống cho đến mờ tối. Vị chúa công trẻ lúc này đã xa Runsdorf.
Trong một phòng của lâu đài, Gultram đang nghiên cứu hoàn thiện một chân vịt tàu. Bên cạnh anh, Heléna nghiên cứu những tác phẩm về xã hội. Vừa đan một chiếc áo cụt tay cho trẻ em nghèo, Valéria chuẩn bị những món ăn trong tuần và suy nghĩ với một nụ cười vui vẻ việc phải thêm vào trong chiếc nồi lớn những gì. Bianca tỳ vào tay chồng nghe chương trình phát hiện về đất đai họ có.
Và Walther Lendau, cùng với người vợ thân yêu và khôn khéo, lao mình vào hành động, vào công việc với một tâm hồn thấm nhuần lòng biết ơn đối với người đã đem các anh em ra khỏi cảnh nghèo khổ kiêu kỳ và khô cằn, cảnh nghèo khổ vàng son trong đó đã chìm đắm một cách thảm hại dòng họ cổ hủ của họ.
HẾT