Chương VII
Qua một đêm giấc ngủ chập chờn, và sáng hôm sau tôi dậy sớm, khoác cái túi đi đường trên vai, và sau khi nói với bà chủ nhà để bà khỏi chờ tôi đêm hôm ấy, tôi vội vã đi bộ lên núi, ngược theo dòng sông chảy qua thị trấn Z. Dãy núi này là nhánh phụ của dãy núi mang tên Lưng chó (Hundsruck), đó là những quả núi rất đáng quan sát về mặt địa chất, những quả núi rất đẹp vì gồm toàn những lớp đá bazan phân bổ đúng đắn và không bị tạp chất làm bẩn, nhưng tôi đâu có phải là nhà địa chất. Tôi cũng không hiểu là cái gì đang xảy ra trong đầu tôi; duy chỉ có một điều tôi cảm thấy rõ, đó là tôi không muốn gặp anh em Gaghin nữa. Tôi tự nhủ, nguyên nhân duy nhất khiến tôi đột nhiên mất thiện cảm với họ là vì tôi bực tức trước thái độ giảo hoạt của họ. Ai bắt họ phải tự xưng là anh em? Tuy thế, song tôi vẫn cố gắng không nghĩ về hai người. Tôi bước đi chậm rãi, lang thang qua các núi đồi và thung lũng, dừng chân trong những quán nhỏ ở làng quê, chuyện trò thân mật với chủ quán và khách hàng, hay nằm dài trên tảng đá phẳng, nóng hầm hập và ngửa mặt lên trời ngắm mây trôi vì trời rất đẹp. Tôi sống như vậy ba ngày, và không phải là không thích thú, mặc đù trong lòng tôi đôi lúc nhói lên đau đớn. Tâm trạng tôi rất phù hợp với cảnh thiên nhiên êm ả của miền này.
Tôi dấn thân vào những trò chơi êm ả cốt là để tìm cái ngẫu nhiên, say sưa với những ấn tượng bỗng nhiên ập tới; những ấn tượng cứ chậm rãi kế tiếp nhau hiện lên trong tâm hồn tôi và cuối cùng để lại một cảm giác chung hòa lẫn tất cả những gì tôi đã thấy bằng mắt bằng tai và bằng tay trong ba ngày, đó là mùi nhựa thông thanh nhã trong rừng thông, tiếng chim gõ mõ và tiếng rì rầm không bao giờ ngớt của những dòng suối với những con cá ánh màu sặc sỡ nhởn nhơ dưới lòng suối cát, những ngọn núi không quá dị thường, những vách đá vẻ mày cau có, những xóm thôn sạch sẽ với những mái nhà thờ lợp tôn, những cánh cò bay trên đồng cỏ, những chiếc cối xay gió với những cánh quạt quay nom thanh bình và ấm cúng, những bộ mặt rạng rỡ của dân làng, họ mang kamzon màu xanh và bít tất xám, những cỗ xe thắng những con ngựa béo, cũng có khi là bò ì ạch lăn đi, kêu cót ca cót két, những thanh niên hành hương để tóc dài đi trên những ngả đường sạch bóng, hai bên là những hàng lê và táo…
Thậm chí đến bây giờ tôi vần cảm thấy dễ chịu khi nhớ lại những ấn tượng thủa ấy của tôi. Ôi, mảnh đất Đức bình dị ta xin cúi chào Người với cuộc sống giản dị và đạm bạc của Người, với những dấu vết cộng đổng của bao bàn tay cần mãn, với sức lao động dẻo dai tuy không thật khẩn trương… Thế gian ơi, ta xin cúi chào Người!
Tôi về đến nhà vào lúc chiều tối ngày thứ ba. Tôi quên chưa nói thêm, vì giận hai anh em Gaghin tôi đã toan làm sống lại trong tôi hình ảnh của người thiếu phụ tàn nhẫn; nhưng mọi cố gắng của tôi đều vô ích. Hình như mỗi sự mơ tưởng tới người phụ nữ kia thì trước mặt tôi lại hiện lên hình ảnh của cô bé nông dân lên năm tuổi có khuôn mặt tròn, cặp mắt to trố ra một cách vô tội. Cô bé nhìn bằng một cái nhìn chất phác thơ ngây. Tôi cảm thấy xấu hổ trước cái nhìn trong trắng của cô bé, tôi không muốn nói dối trước mặt cô, và ngay trong giây phút ấy tôi đã dứt khoát đoạn tuyệt với cái đối tượng cũ của tôi.
Về đến nhà tôi nhận được mẩu giấy của Gaghin. Anh ngạc nhiên trước quyết định đường đột của tôi, anh hỏi tôi tại sao không rủ anh đi cùng, và yêu cầu tôi nếu về thì sang anh ngay. Tôi đọc mảnh giấy với một cảm giác khó chịu, nhưng hôm sau tôi vẫn lên đường sang thị trấn L.