Chương 16 BỨC THƯ CỦA MẸ

Kể từ khi vào Sài Gòn kiếm sống, đành rằng cũng đắp điếm được áo cơm, còn giúp chút ít về nhà, nhưng đã quá nhiều những chua xót, từng tuổi này không gần được với ông. Nhiều lúc cũng muốn quay về, nhưng thực sự tiến thoái lưỡng nan.

Buổi chiều bà về sớm hơn mọi hôm, chợt nhớ ông, nhớ nhà. Bà viết thư cho ông:

Mình và các con à,

Thấm thoát cũng đã mấy năm tôi vào Nam, lăn lóc kiếm sống ở xứ người, cuộc sống cũng dần bớt cơ cực về tiền bạc, đắp đổi được, đôi lúc tôi nghĩ lại cũng thấy nỗi buồn tê tái. Từng tuổi này còn phải bôn ba, bương chải, không cùng ông tâm sự, trong ngôi nhà của chính mình để được đầm ấm cùng nhau. Tôi biết, con cái không thể như tôi và mình mặc dù chúng nó đứa nào cũng yêu thương, giúp đỡ. Người luống tuổi như mình xa nhau lâu sao khó quá. Tôi suy nghĩ hoài nhưng chưa biết khi nào mới hội đủ điều kiện hoặc là vào trong này hoặc về lại quê nhà.

Về quê thì sống ra sao khi không có cái gì để thu nhập, ruộng vườn thì cũng phải thuê mướn, tiền đâu, chẳng lẽ mỗi lần khó cứ xin con cái, phải chi các con khá giả, đằng này cũng chạy hụt hơi để có cái ăn cái mặc, còn ở trong này thì cứ canh cánh lo ngoài ấy không biết ông thế nào? Các con có đủ nhẫn nại để chăm sóc ông.

Tôi định về thăm khi tết sắp tới. Ngày giáp tết trong này bán mua cũng ít hơn, người ta lo sắm sửa tết. Qua 20 tôi về với ông trong mấy ngày tết để nhang khói ông bà cùng ông, nếu thong thả qua tết tôi lại vô.

Thanh và Út thế nào, có lạc quan sống không, mình cố khuyến khích nó nhé.

Mình nhắc các con chăm chỉ giữ mảnh ruộng, ruộng nhà mình giai giai ngạn ngạn, bây giờ nhà nước chỉ để cho mỗi miếng ấy, cố gắng, cấy hái thu hoạch để lấy lúa ăn. Có thiếu thốn gì tôi và Dũng cố gắng gửi về trang trải.

Nguyện ơn trên phò hộ cho mình và các con mạnh giỏi

Yêu thương mình và các con”

Thân yêu, Tôi

Ra ngoài, đường phố vẫn đông đúc, náo nhiệt. Thành phố năng động bậc nhất này mọi thứ vẫn qua đi từng giờ đến kinh khủng, cơn mưa bất ngờ ồn ào trút nước, cả dòng người áo mưa khoác vội, mười lăm phút rồi qua đi, nắng lại lên.

Một bóng mẹ già còm cỏi gánh quang gánh oằn vai ve chai, lầm lũi từng bước chậm chạp, phận người trần gian cứ chập chùng đi qua mắt bà không ngưng nghỉ. Ôi chao, thì ra thành phố đầy đủ cả thượng vàng hạ cám đều hiện diện với nhiều cung bậc khác nhau. Sang giàu và nghèo khó hai mảng tương phản lúc nào cũng song hành tồn tại.

Bức tranh cuộc đời rõ nét nhất ở những thành phố nầy.

* *

Năm 1986, cả nước bắt đầu cuộc đổi mới lịch sử, đã 11 năm qua mọi hình thái kinh tế bao cấp HTX hình như nghẹt thở ở nông thôn lẫn thành thị, nổi nhọc nhằn và loay hoay cải thiện kinh tế chẳng thay đổi khá hơn, ngược lại bế tắc.

Thành phố này bắt đầu thông đường tiếp vận kinh tế, lương thực nông sản từ miền tây, miền đông được cung cấp trở lại, các chốt kiểm soát dần bải bỏ, hàng hóa có vẻ đầy lên, các chợ lớn hầu như hàng hóa sầm uất hơn, các hoạt động kinh tế tư nhân bắt đầu départ trở lại, các quày hàng bán hợp tác xã dần dần mất đi rất yên lặng.

Quá trình chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch tập trung bao cấp sang nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, hoạt động theo cung cách thị trường, có sự quản lý của nhà nước, theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, Kinh tế nhà nước vẫn chủ đạo, kinh tế tư nhân còn nhỏ lẽ, từ từ thôi chứ biết sao bây giờ, dù vậy vẫn có sự tiến bộ rõ rệt.

Người dân bắt đầu vận hành theo ý thức và suy nghĩ mình, chừng một năm sau cải thiện đời sống rất nhiều trên các đô thị miền Nam, cái ăn cái mặc dần được cải thiện. May thay.

Một bài học lớn cho miền Nam là chỉ có trở lại với kinh tế thị trường theo quy luật cung cầu may ra mới cải thiện, kinh tế bao cấp đã làm khổ toàn dân, thậm chí đói khát trầm trọng.

Năm đó là năm cuối cùng bà Giáo Vân rời Sài Gòn để về quê để được cùng ông thân mật chuyện trò trong ngồi nhà của chính mình. Không nơi nào trên trần gian yên ắng và tự do bằng nhà mình – Đó là chắc chắn dù chật hẹp và nghèo khó đến đâu.

Bà quay về chốn cũ trong sự bình yên ấy.