Chương 6 QUAN PHÓ BIỆN LÝ

Cùng ngày hôm đó, cũng vào giờ đó, ở phố Grand Cours, trong một tòa nhà cổ kính kiến trúc kiểu gôtích, người ta cũng tổ chức một bữa tiệc đính hôn, nhưng khách đến dự không phải là những thủy thủ và thường dân, mà toàn là những thẩm phán đã xin từ chức, những sĩ quan cao cấp bỏ hàng ngũ để phục vụ triều đại cộng với những thanh niên gia đình quý tộc còn căm thù kẻ tiếm vị (5). Tất cả mọi người đều bàn tán về thời thế, những vụ tranh chấp về tôn giáo và chính trị. Vị hoàng đế sau một thời gian trị vì hơn một nửa châu Âu với một trăm hai mươi triệu thần dân nói mười thứ tiếng khác nhau để tung hô: “Napoléon vạn tuế!”, nay là chúa tể đảo Elba với năm sáu nghìn dân đang được coi như là một kẻ bị đào thải khỏi nước Pháp và ngôi báu. Các ngài thẩm phán đang công kích ông ta về những sai lầm chính trị. Các nhà quân sự nói về những thất trận ở Moscow và Leipsic. Các bà bàn tán về vụ ly dị của ông ta với hoàng hậu Josephine. Và tất cả những vị bảo hoàng đó đều vui mừng trước sự sụp đổ của con người và chế độ chuyên chế, đang hí hửng trước cuộc sống mới, dường như họ mới thoát khỏi một cơn ác mộng.

Hầu tước de Saint-Méran đeo huân chương Saint Louis, nâng cốc chúc thọ vua Louis XVIII, được cử tọa hoan nghênh nhiệt liệt. Hầu tước phu nhân, một người đàn bà có cặp mắt sắc sảo, đôi môi mỏng dính, cách mặc diêm dúa mặc dù bà tuổi đã trạc năm mươi nói:

- Chúng ta rất trung thành và tha thiết với Đức vua kính mến, còn kẻ tiếm vị chỉ là Napoleon đáng nguyền rủa, có phải không Villefort?

- Bà lớn bảo sao?... Xin lỗi bà lớn, tôi không theo dõi câu chuyện - Villefort đang nói chuyện với một thiếu nữ, hỏi lại.

- Thôi - Hầu tước nói - Bà hãy để yên cho hai anh chị chuyện trò với nhau, anh ta còn nhiều chuyện đáng nói hơn là chính trị.

- Con xin lỗi mẹ - một thiếu nữ trẻ đẹp, có bộ tóc vàng và cặp mắt nhung nói. Con xin nhường mẹ nói chuyện với anh Villefort.

- Renée, mẹ tha lỗi cho con... Bây giờ, anh Villefort ạ, chúng ta không thể tin cậy và có cảm tình với phe Bonapar được.

- Ồ thưa bà lớn, họ là những người cuồng tín. Đối với họ, Napoleon là một Thánh nhân ở phương Tây, có những tham vọng lớn lao, một nhà lập pháp, một bậc thầy, tượng trưng cho bình đẳng. Nhưng thưa bà lớn, ngày mùng 4 tháng Tư năm 1814 (6) không phải là một ngày hạnh phúc cho nhân dân Pháp và không đáng ăn mừng. Cái đó chứng tỏ rằng khi ông ta đã ngã gục thì không thể nào còn ngóc đầu lên được nữa.

- Mẹ ơi! Mẹ ơi! - Renée nói, - chúng ta đã giao ước với nhau là không nên nhắc tới những kỷ niệm đau khổ kia mà.

- Thưa bà - Villefort nói - tôi cũng đồng ý với cô de Saint-Méran là chúng ta nên quên quá khứ và đừng xen lẫn vào những sự việc mà ý muốn của Chúa đã trở thành bất lực. Bản thân tôi, tôi cũng quên rằng ông Noirtier cha tôi, thuộc phe Bonapar, còn tôi, de Villefort lại thuộc phe bảo hoàng.

- Nhưng này Villefort - Bà hầu tước nói - anh nên nhớ là Đức vua rất tin cậy vào chúng ta, và nếu có một kẻ phiến loạn nào rơi vào tay anh thì anh nên coi chừng vì gia đình anh cũng sẽ bị nghi vấn là có quan hệ với quân phiến loạn.

- Chao ôi! Thưa bà, chức vụ của tôi đã buộc tôi phải nghiêm khắc. Napoleon ở đảo Elba rất gần đất Pháp chính là niềm hy vọng của họ. Marseilles hàng ngày thiếu gì những kẻ kiếm chuyện gây sự với những người bảo hoàng.

- Phải đó - Bá tước de Salvieux, bạn của Saint-Méran tiếp lời - Ở Paris người ta đã tính đến chuyện đưa ông ta ra đảo Saint Helena ở xích đạo, cách xa nước Pháp hai nghìn dặm.

- Đúng thế, Liên minh Thần thánh (7) đã đuổi Napoleon ra khỏi châu Âu, - Hầu tước phu nhân nói, - cũng như Villefort sẽ đuổi những kẻ phiến loạn ra khỏi Marseilles.

- Thưa bà, - Villefort mỉm cười, - tôi không làm ổn định tình thế, tôi chỉ trả thù, có thế thôi.

- Ồ, anh Villefort, - một người bạn gái của Renée nói, - em đang mong được dự một phiên tòa đại hình vì người ta nói rằng nó ly kỳ lắm.

- Vâng thưa cô, ly kỳ lắm, vì đó là một tấn bi kịch thật sự, - Villefort trả lời. - Một người đang sống yên lành ở nhà, ngày hôm sau bị tống vào nhà tù với tên đao phủ. Đối với những người đang tìm những xúc cảm mạnh, cảnh tượng đó rất đáng xem và lần này tôi sẽ không quên mời cô.

- Câu chuyện của anh làm em rùng mình, - Renée nói.

- Ngài Villefort thật là một người cần thiết cho chế độ chúng ta. - Một khách dự tiệc lên tiếng.

Giữa lúc đó, một người hầu phòng vào nói nhỏ điều gì đó với Villefort. Viên phó biện lý liền đi ra ngoài một lát rồi trở vào vẻ mặt tươi cười hớn hở.

༺༒༻

Renée say đắm nhìn người chồng chưa cưới của mình, một thanh niên lịch sự, đẹp trai, có nước da trắng và bộ ria mép đen. Villefort cho biết:

- Người ta lại mới đến quấy rầy bữa tiệc đính hôn của tôi. Lần này thật là một trường hợp nghiêm trọng. Người ta vừa phát giác ra một nhóm Bonapar phản động và đây là bức thư tố cáo.

Villefort đọc bức thư tố cáo cho mọi người nghe. Renée nói:

- Nhưng bức thư gửi cho quan Chưởng lý kia mà và, hơn nữa, lại là một bức thư nặc danh.

- Phải, quan Chưởng lý đang đi vắng, anh được quyền thay. Thủ phạm đã bị bắt.

- Anh Villefort, - Renée chắp hai tay vào nhau nói, - anh nên độ lượng vì hôm nay là ngày đính hôn của chúng ta.

- Em đừng lo, anh sẽ cố gắng làm tròn phận sự.

- Ồ, Villefort, - Hầu tước phu nhân nói. - Anh đừng có nghe nó.

- Dạ, thưa bà, tôi sẽ làm tròn phận sự phó biện lý theo đúng lương tâm tôi, nghĩa là rất khắc nghiệt.

Villefort nói xong, nhìn người vợ chưa cưới của mình như muốn nói: “Em Renée, em cứ yên trí, anh sẽ độ lượng”.

Renée âu yếm nhìn người chồng chưa cưới, và Villefort rời khỏi bàn tiệc.

(5) Tức Napoleon Bonapar (ND).

(6) Ngày Napoleon bị đánh đổ.

(7) Liên minh các nước châu Âu chống Napoleon.