Chương 117 NGÀY MỒNG 5 THÁNG MƯỜI
Vào khoảng sáu giờ chiều, vầng dương đỏ rực ném xuống mặt biển xanh lam những tia nắng cuối cùng. Bầu không khí oi ả đã dịu dần và một làn gió nhẹ lướt qua bờ biển Địa Trung Hải, đem theo mùi hương thơm mát của cây cỏ miền Nam. Một chiếc du thuyền đang rẽ sóng ra khơi, tựa hồ như một con thiên nga đang xòe đôi cánh trắng ngần, nhẹ nhàng và uyển chuyển lướt trên những đợt sóng lăn tăn.
Đứng trước mũi thuyền là một chàng thanh niên vạm vỡ, da mặt rám nắng, đang chăm chú nhìn một mảnh đất nhô lên khỏi mặt nước giống như một cái nón khổng lồ.
- Có phải đảo Monte Cristo đấy không? - Anh thanh niên hỏi giọng trầm tĩnh.
- Vâng! Thưa đại úy! - Người chủ thuyền đáp. - Chúng ta sắp sửa cập bến và đề nghị ngài bắn súng hiệu.
Anh thanh niên giơ súng lên trời bắn một phát. Tức thì từ trong bờ một chiếc xuồng con chèo ra đón khách. Một lát sau, xuồng đã ghé vào bãi cát của một cái vịnh nhỏ. Anh thanh niên nhảy lên bờ và sắp sửa bước đi thì một bàn tay đặt nhẹ lên vai anh:
- Anh Morrel, anh đến rất đúng hẹn.
- Ồ! Bá tước Monte Cristo. - Anh thanh niên reo lên.
- Nom anh rất giống chàng Tôlêmác thủa xưa, người ướt đẫm mồ hôi. - Bá tước tươi cười. - Anh hãy vào thay quần áo đi đã.
Morrel nhìn bá tước và có vẻ ngạc nhiên, anh nói:
- Thưa bá tước! Ở đây nom ngài vui vẻ hơn ở Paris rất nhiều.
- Phải! Vì bây giờ tôi cảm thấy trong lòng thảnh thơi khoan khoái hơn trước.
- Tiếc rằng tôi lại không được như vậy. Ngài đã bảo tôi phải kiên trì và hy vọng. Tôi đã chờ đợi trong suốt cả tháng mà vẫn cảm thấy dường như niềm hy vọng đã tiêu tan. Ngài đã hẹn với tôi ngày mồng 5 tháng Mười, ngày đó đã đến và. - Morrel rút đồng hồ ra xem nói tiếp. - Tôi chỉ còn sống được ba tiếng đồng hồ nữa!
- Được! - Monte Cristo nói. - Anh hãy theo tôi.
Hai người đi vào một cái động có trải thảm, đèn đuốc sáng trưng và phảng phất có mùi hương thơm ngát. Monte Cristo kéo Morrel ngồi xuống, mỉm cười nói: - Trong ba tiếng đồng hồ còn lại, chúng ta hãy tận hưởng những khoái lạc của cuộc sống như những người La Mã trước kia.
- Phải lắm, vì cái chết là sự lãng quên, là giấc yên nghỉ, là giải thoát mọi nỗi đau khổ. Có phải ngài đã từng chết một lần phải không Thưa bá tước! Tình trạng đó có đau đớn không?
Monte Cristo nhìn Morrel hết sức trìu mến.
- Có! Có chứ! Có cái chết rất đau đớn nếu anh thọc mũi dao vào trái tim anh, hoặc xuyên một viên đạn qua óc, như vậy, anh sẽ từ giã cõi đời một cách ô nhục. Trước lúc trút hơi thở cuối cùng anh còn nghĩ lại, anh sẽ thấy cuộc sống hơn hẳn cái chết mà anh đã trả giá quá đắt.
- Vâng! Tôi hiểu. - Morrel nói. - Chết hay sống đều có những điều bí mật về đau đớn hay là khoái lạc, ta cần phải tìm hiểu chúng.
- Đúng như vậy đấy! Đối với chúng ta, cái chết có thể giống như người mẹ hiền nâng niu, vỗ về đứa con, hoặc là một kẻ tử thù đã thô bạo giật bỏ linh hồn chúng ta ra khỏi thể xác. Một ngày kia, khi mà thế giới của chúng ta còn sống được hàng triệu năm nữa, khi mà con người làm chủ được những lực lượng phá hoại của thiên nhiên, bắt chúng phải phục vụ sinh hoạt của nhân loại, khi mà con người hiểu được như anh vừa nói, những điều bí mật của cái chết, cái chết sẽ đến với chúng ta nhẹ nhàng khoan khoái như một giấc ngủ trong cánh tay người yêu.
- Và, thưa bá tước, nếu ngài muốn chết, ngài sẽ biết cách chết như vậy chứ?
- Bây giờ, tôi mới hiểu. - Morrel đưa tay cho bá tước. - Tại sao ngài lại hẹn tôi đến đây, một hòn đảo hoang vu nằm giữa đại dương, trong toà lâu đài ngầm dưới đất này, một nhà mồ làm cho Pharaon phải thèm muốn! Chính vì yêu tôi mà ngài làm như vậy có phải không, thưa bá tước? Chính vì quá yêu tôi mà ngài muốn dành cho tôi một cái chết, như ngài vừa nói, một cái chết không có hấp hối quằn quại và trước lúc thở hơi cuối cùng, tôi có thể đọc tên Valentine và nắm tay ngài?
- Phải! Anh đã đoán đúng! - Bá tước thản nhiên. - Đúng là tôi có ý định như vậy.
- Cám ơn bá tước. Nghĩ tới ngày mai, tôi không còn phải đau khổ nữa, tôi thấy tim tôi êm ái quá!
- Anh không còn luyến tiếc gì nữa chứ? - Monte Cristo hỏi.
- Không ạ! - Morrel đáp.
- Không ngay cả đối với tôi nữa sao? - Bá tước hỏi với một mối cảm xúc sâu sắc.
Morrel ngùng lại, cặp mắt trong sáng của anh bỗng dưng tối sầm lại rồi lại sáng lóe lên một cách bất thường; một giọt nước mắt ứa ra rồi lăn xuống má anh.
- Thế nào? - Bá tước nói. - Anh còn một luyến tiếc trên trái đất này mà anh nỡ chết sao?
- Ôi! Tôi van ngài! - Morrel kêu lên, giọng yếu ớt. - Xin bá tước đừng nói nữa, đừng kéo dài nỗi đau khổ của tôi.
Bá tước tưởng Morrel đã bắt đầu nản chí muốn chết rồi. Ý nghĩ đó bỗng nhiên làm trỗi dậy trong lòng Monte Cristo sự hoài nghi ghê gớm đã một lần đánh gục ông ở lâu đài If. Ông nghĩ thầm: "Ta có trách nhiệm phải làm cho người này được sung sướng, ta thấy sự xét lại này như một trọng lực bỏ thêm vào cán cân để loại trừ điều không hay. Bây giờ, nếu ta lầm, nếu con người này chưa đủ đau khổ để xứng đáng được hưởng hạnh phúc, than ôi! Điều gì sẽ xảy đến cho ta là người chỉ có thể quên được điều xấu xa bằng cách vạch ra những điều tốt?". Bá tước khuyên Morrel:
- Anh hãy nghe tôi, nỗi đau khổ của anh thật là bao la, tôi hiểu. Tuy nhiên, anh tin tưởng ở Thượng đế mà sao anh lại không thử một phen cứu lấy linh hồn anh?
- Thưa bá tước! - Morrel mỉm cười, buồn bã. - Linh hồn của tôi không còn là của tôi nữa.
- Morrel, anh hãy nghe tôi. Tôi không có một người họ hàng nào cả. Anh cũng biết đấy. Tôi đã quen coi anh như con trai tôi. Vậy thì để cứu con trai tôi, tôi sẽ hy sinh cuộc sống của tôi, nghĩa là gia sản của tôi.
- Ngài muốn nói gì vậy?
- Tôi muốn nói rằng: Morrel, anh muốn từ giã cõi đời vì anh chưa được biết hết những thú vui mà một gia sản khổng lồ có thể mang đến cho anh. Anh Morrel, tôi có khoảng gần một trăm triệu, tôi cho anh đó. Với một gia sản như thế, anh tha hồ mà đạt được những ước vọng của anh. Anh có tham vọng gì không? Tất cả mọi chức tước đều chờ đón anh. Khuấy đảo thế giới lên, thay đổi bộ mặt thế giới đi, lao nhanh vào những thử thách, nếu cần liều mạng, anh cũng phải làm, nhưng trước hết anh phải sống!
- Thưa bá tước! - Morrel lạnh lùng nói và giơ đồng hồ ra. - Ngài đã hứa với tôi rồi. Bây giờ là mười một giờ rưỡi đêm!
- Anh Morrel, anh cứ giữ ý nghĩ ấy à? Ngay trước mắt tôi? Ngay trong nhà tôi?
- Nếu vậy, xin ngài hãy để cho tôi đi! - Morrel âm thầm nói. - Nếu không, tôi sẽ cho ngài chỉ mến tôi vì ngài, chứ không phải vì tôi.
Nói xong, Morrel đứng lên. Nét mặt bá tước rạng rỡ vì câu nói đó.
- Thôi được! Anh đã muốn thế và không gì lay chuyển được. Phải! Nỗi đau khổ của anh thật là sâu sắc và anh đã nói là chỉ có một phép thần kỳ nào đó mới cứu chữa được anh. Anh hãy ngồi xuống, Morrel, đợi tôi một lát.
Morrel vâng lệnh. Monte Cristo đứng lên bước ra mở một cái tủ khóa rất kỹ bằng một chìa khóa mà ông đeo ở cổ, lấy ra một cái tráp bằng bạc chạm trổ rất đẹp và đặt nó lên bàn.
Ông mở tráp và lấy ra một cái hộp vàng, mở nắp bằng cách ấn một cái lò xo. Cái hộp này hình bầu dục làm bằng một viên ngọc bích tỏa ra những tia sáng óng ánh. Trong hộp chứa một chất sền sệt màu ngọc thạch. Bá tước múc một thìa con đưa cho Morrel, nhìn anh thanh niên rất lâu rồi nói:
- Đây là thứ anh đang yêu cầu và tôi đã hứa với anh.
Bá tước cầm lấy một cái thìa con nữa và múc lần thứ hai vào chất đựng trong hộp vàng.
- Thưa ngài! Ngài định làm gì vậy? - Morrel kêu lên và giữ tay bá tước lại.
- Morrel ạ! Xin Chúa tha tội cho tôi, tôi cũng cảm thấy chán chường với cuộc sống như anh, nhân cơ hội này...
- Không được! - Morrel kêu lên. - Ôi! Ngài là người đáng yêu! Ngài là người đáng được người ta yêu! Ngài có lòng tin vào hy vọng! Ôi! Xin ngài đừng bắt chước tôi. Về phần ngài, như vậy là một tội lỗi! Xin vĩnh biệt người bạn cao cả và độ lượng, tôi sẽ nói với Valentine tất cả những công ơn của ngài đối với tôi.
Và từ từ, không chút lưỡng lự, tay trái Morrel nắm lấy tay Monte Cristo, tay phải đưa cái thìa lên môi đổ thuốc vào mồm rồi anh ngất đi.
Cả hai người đều lặng yên. Ali lặng lẽ và thận trọng mang những ống điếu và cà phê đặt lên bàn rồi rút lui.
Những ngọn đèn mờ dần rồi cả mùi thơm của lò hương trầm Morrel không còn cảm thấy nữa. Ngồi đối diện, Monte Cristo nhìn anh như nhìn từ đáy vực thẳm, Morrel chỉ còn thấy đôi mắt của bá tước.
Một nỗi đau đớn bao la tràn ngập trong lòng người thanh niên, anh cảm thấy cái thìa con tuột khỏi tay anh, các đồ đạc dần dần biến dạng và biến màu, cặp mắt mờ đục của anh như nhìn thấy những cánh cửa và những tấm mành mở ra từ trong tường. Morrel cố thốt lên mấy lời:
- Bạn thân mến, tôi cảm thấy đang chết dần, cám ơn bạn!
Anh cố gắng dồn hết sức để đưa tay ra bắt tay lần cuối cùng nhưng kiệt sức mất rồi nên để rơi thõng xuống. Rồi anh thấy hình như Monte Cristo mỉm cười, không phải bằng một nụ cười lạ lùng và ghê sợ mà trước kia anh thường thấy ở con người có tâm hồn bí hiểm ấy, mà là của một người cha hiền từ và độ lượng nhìn đứa con lầm lạc.
Đồng thời anh thấy bá tước như to lớn hẳn lên, thân hình bá tước đã lớn gấp đôi vẽ lên nền thảm đỏ. Bá tước đã hất ra đằng sau mớ tóc đen rồi xuất hiện sừng sững và kiêu hãnh như một thiên thần đang chuẩn bị trừng trị những kẻ độc ác.
Morrel ngã vật xuống ghế tràng kỷ, thở hổn hển, đầu óc mê đi như bị xô đẩy vào thế giới thần kỳ của cõi chết. Anh cố giơ tay ra một lần nữa để nắm lấy tay bá tước, nhưng tay anh như đã bị tê dại. Anh muốn thốt lên một lời nói, nhưng lưỡi anh đã cứng lại.
Qua đôi mi mắt nặng trĩu, anh mơ màng thấy một bóng người chạy ra mở cửa. Tức thì ở phòng bên cạnh tỏa ra một ánh sáng huy hoàng, căn phòng trở nên giống như một toà lâu đài kỳ diệu và một thiếu nữ như một nàng tiên trong khung cửa hiện ra.
Morrel nghĩ thầm: "Cửa nhà Trời đã mở ra cho ta chăng? Nàng tiên này trông giống như người yêu mà ta đã mất quá".
Monte Cristo chỉ cho thiếu nữ cái tràng kỷ mà Morrel nằm. Thiếu nữ tiến lại gần anh, hai tay chắp vào nhau với nụ cười tươi thắm nở trên môi.
"Valentine! Valentine!", Morrel kêu lên từ trong đáy lòng mình.
Nhưng miệng anh không thốt được nên lời nữa, và như là tất cả sức lực của anh đều tập trung vào mối cảm xúc bên trong ấy. Anh thở dài một tiếng nhắm mắt lại.
Valentine lao đến phía anh. Cặp môi của Morrel lại thấy mấp máy. Monte Cristo nói
- Anh ấy gọi cô đấy! Anh ấy gọi cô từ trong giấc ngủ say sưa. Thần chết đã định chia rẽ hai người, nhưng may thay đã có tôi ở đây, tôi đã chiến thắng Thần chết! Valentine, từ nay trở đi hai người không xa nhau trên trần gian này nữa, vì để tìm cô mà anh ấy đã lao vào cõi chết đấy! Không có tôi, hai người đều đã chết cả, tôi xin trao trả hai người cho nhau. Xin Thượng đế chứng giám cho hai con người mà tôi đã cứu sống.
Valentine nắm lấy bàn tay Monte Cristo và trong một niềm hân hoan vô hạn, cô đưa tay lên môi hôn. Bá tước nói tiếp:
- Ôi..., hãy cảm ơn tôi nhiều hơn thế nữa đi! Ôi! Hãy nhắc đi nhắc lại thật nhiều lần là tôi đã làm cho cô sung sướng! Cô nên biết rằng tôi cần đến điều cám ơn ấy biết bao nhiêu.
- Vâng! Vâng! Tôi xin cám ơn ngài với tất cả tâm hồn tôi. Và nếu ngài còn nghi ngờ về sự biết ơn của tôi có thành thật hay không xin ngài cứ hỏi Haydée mà xem, hỏi người chị Haydée thân yêu của tôi mà xem, suốt từ lúc khởi hành khỏi nước Pháp, chúng tôi không ngớt nói chuyện về ngài, cho tới ngày hôm nay là ngày sung sướng nhất đời tôi.
- Vậy cô yêu Haydée lắm hả? - Bá tước hỏi với một cảm xúc rõ rệt.
- Vâng! Với tất cả tâm hồn tôi.
- Nếu vậy tôi muốn nhờ cô giúp cho một việc.
- Nhờ tôi ấy à? Trời ơi tôi có được cái diễm phúc ấy không?
- Cô đã gọi Haydée là chị, mong rằng điều đó sẽ là Valentine ạ! Nếu như cô thấy là cô chịu ơn tôi, hãy trả ơn ấy cho Haydée. Morrel và cô sẽ che chở cho Haydée vì rằng. - Giọng bá tước nghẹn ngào: vì rằng từ giờ phút này Haydée sẽ cô đơn trên đời này...
- Cô đơn trên đời này? - Một tiếng nói đằng sau bá tước nhắc lại. - Tại sao thế?
Monte Cristo quay lại, Haydée đã đứng ở đằng sau tái nhợt và giá lạnh, nhìn bá tước bằng cặp mắt trợn tròn kinh hãi.
- Con gái ta ạ! Vì rằng ngày mai em sẽ được tự do. Vì rằng từ ngày mai em sẽ chiếm lại vị trí xứng đáng với em. Vì rằng ta không muốn số phận của ta sẽ làm lu mờ tương lai của em. Hỡi nàng công chúa! Ta sẽ trao trả cho nàng của cải và chức tước của cha nàng.
Haydée tái người đi, xòe hai bàn tay ra và thổn thức:
- Vậy là Đức ông sẽ từ bỏ em?
- Haydée, Haydée! Em còn trẻ lắm, em đẹp lắm! Hãy quên ta đi và chúc em hạnh phúc.
- Vâng ạ! - Haydée nói. - Lệnh của Đức ông sẽ được thi hành. Em sẽ quên Đức ông và em sẽ sung sướng!
Nói xong! Cô lùi lại một bước để rút lui.
- Trời! - Valentine nói với bá tước. - Ngài không thấy là mặt chị ấy tái đi biết chừng nào! Ngài không hiểu nỗi đau khổ của chị ấy sao?
Haydée nói bằng một giọng não ruột:
- Em ơi! Làm sao mà Đúc ông hiểu chị được? Đức ông là chủ, chị chỉ là kẻ nô lệ của Người: Đức ông có quyền không thấy gì hết!
Bá tước rùng mình trước giọng nói đó, và lời nói của cô gái làm rung động những tình cảm thầm kín nhất của trái tim mình.
- Trời ơi! Trời! - Monte Cristo xúc động. - Điều mà em đã làm ta nghi ngờ nay đã thành sự thật sao? Haydée, có thật em sẽ sung sướng nếu ở bên ta chứ?
- Em còn trẻ. - Haydée nói nhẹ nhàng. - Em yêu cuộc sống của em mà Đức ông đã làm cho nó êm đẹp, và em rất tiếc nếu phải xa lìa nó.
- Em nói thế có nghĩa là nếu ta bỏ em, Haydée...
- Thưa chúa công! Vâng! Em sẽ chết.
- Vậy em yêu ta lắm sao?
- Ôi! Valentine! Đức ông hỏi chị có yêu chúa công không? Valentine, em hãy nói cho chúa công biết em có yêu Maximilien không?
Monte Cristo cảm thấy mình như nghẹt thở và trái tim đập nhanh, hồi hộp. Ông mở rộng hai cánh tay ra. Haydée reo lên một tiếng và lao vào.
- Ôi! Vâng! Em yêu Đức ông! Em yêu Đức ông như yêu cuộc sống, như người ta yêu Đức Chúa trời, vì đối với em Đức ông là người đẹp đẽ nhất, cao cả nhất và vĩ đại nhất.
- Nàng tiên yêu quý của ta. - Monte Cristo nói, giọng tha thiết. - Cứ cho là như em muốn. Thượng đế đã làm trỗi dậy và chiến thắng kẻ thù. Thượng đế, ta biết rõ lắm, không muốn ta phải hối hận trong chiến thắng, ta muốn trừng phạt ta, Thượng đế lại tha thứ cho ta. Haydée, em hãy yêu ta đi. Biết đâu đấy tình yêu của em sẽ làm ta quên được cái gì đáng quên.
- Nhưng Đức ông muốn nói gì vậy. Đức ông của em?
- Ta nói rằng ta chỉ có em trên đời này! Vì em mà ta tha thiết với cuộc sống, vì em mà ta có thể đau khổ, vì em mà ta có thể có hạnh phúc.
- Valentine, em có nghe thấy không. - Haydée reo lên. - Đức ông vừa nói vì chị mà Người có thể đau khổ, vì chị mà Người đã dâng cả cuộc sống!
Monte Cristo trấn tĩnh lại một lát rồi nói:
- Lạy Chúa! Ta đã nhìn thấy chân lý chưa? Dù là thưởng hay phạt, ta xin chấp nhận số phận. Haydée em! Ta đi đi!...
Nói xong! Monte Cristo ôm ngang lưng Haydée, bắt tay Valentine và cả hai đi nhanh ra ngoài.
Một giờ sau, Valentine vẫn ngồi thờ thẫn bên cạnh Maximilien. Tim anh đã thấy bắt đầu đập mạnh trở lại. Một hơi thở nhẹ thoát ra từ đôi môi và toàn thân anh nhẹ nhàng rung động. Anh từ từ mở mắt ra. Trước còn nhìn thấy lờ mờ, sau rõ dần. Cùng với thị giác, là cảm giác, cùng với cảm giác là nỗi đau khổ. Morrel thất vọng kêu lên:
- Ôi! Tôi còn sống à? Bá tước đã đánh lừa tôi.
Anh với bàn tay lên trên mặt bàn, nắm lấy con dao.
- Anh yêu quý. - Valentine nói với ánh mắt cháy bỏng yêu thương. - Anh hãy tỉnh dậy và nhìn em đây!
Morrel kêu lên một tiếng mê sảng và đầy hoài nghi, choáng váng như trước một hình ảnh thần kỳ, anh ngã khuỵu xuống.
Sáng hôm sau, ánh dương vừa le lói, Valentine và Morrel khoác tay nhau đi dạo trên bờ biển. Valentine kể lại cho người yêu nghe vì sao Monte Cristo đã xuất hiện trong buồng cô, ông đã phát hiện tất cả với cô ra sao, ông đã cứu cô thoát chết và làm cho cô giả chết như thế nào?
Hai người thấy cửa động đã mở và mọi người đã đi cả. Morrel thấy một thủy thủ già từ xa đi lại giữa những tảng đá.
- A! Chú Jacopo, người chỉ huy thuyền của bá tước đấy mà! - Valentine nói.
- Tôi mang lại cho hai anh chị một bức thư của bá tước. - Jacopo nói và đưa bức thư.
Morrel mở thư ra đọc:
"Maximilien thân mến! Một chiếc thuyền buồm chờ hai người ở bến. Jacopo sẽ đưa hai người tới Livourne nơi mà ông già Noirtier đang mong đợi người cháu gái thân yêu trước khi hai người sẽ làm lễ thành hôn ở đấy. Tất cả những tài sản của tôi trong động này và toà nhà ở đại lộ Champs-élysées sẽ là tặng phẩm của Edmond Dantès tặng người con trai ông chủ hãng tàu Morrel.
Tôi yêu cầu Valentine sẽ cúng vào các viện tế bần ở Paris tất cả gia sản mà cô thừa hưởng của người cha đã hóa điên và của người em trai đã chết theo ý nguyện của ông Noirtier.
Còn anh Morrel, đây là bí quyết của cuộc sống: Trên đời này không có hạnh phúc mà cũng chẳng có bất hạnh, chỉ là sự chuyển biến từ trạng thái này qua trạng thái khác. Chỉ có những người nào đã trải qua cảnh khổ cực mới hưởng thụ được cảnh sung sướng. Chỉ có vẻ nào sắp chết mới biết cuộc sống là thiên đường.
Hai anh chị hãy sống hạnh phúc bên nhau và nhớ kỹ rằng tất cả sự khôn ngoan của con người chỉ tóm tắt trong mấy chữ: hy vọng và đợi chờ".
"Edmond Dantès. - Bá tước Monte Cristo"
Valentine nghe đọc thư mà nước mắt tuôn chảy ròng ròng. Nàng đã trả bằng một giá quá đắt cho hạnh phúc.
- Chú Jacopo, Bá tước Monte Cristo đâu? Haydée đâu?
Jacopo giơ tay chỉ về chân trời xanh thẳm.
- Vĩnh biệt người bạn lớn. - Morrel kêu lên. - Vĩnh biệt cha!
- Vĩnh biệt người bạn. - Valentine kêu lên. - Vĩnh biệt người chị!
- Không biết có bao giờ còn gặp mặt nhau nữa không nhỉ? - Morrel vừa lau nước mắt vừa hỏi.
- Anh thân yêu! Bá tước đã chẳng bảo chúng ta rằng: hy vọng và đợi chờ đó sao!
HếtCám ơn quí vị và các bạn đã đọc cuốn sách này.
Thân ái chào quí vị và các bạn!