- 4 -

4

Dưới đáy hầm, trong taluy, tôi gò lưng đánh bổi. Phía sau luôn là My. Có cô kể cũng vui. Thực ra, công việc khai thác vàng chỉ khó ở khâu khui hầm. Còn lấy bổi, nếu lớp bổi giòn, không cứng, không dai thì an nhàn lắm. Cứ thay nhau, người nầy hút thuốc, có thể ngủ luôn, người kia lấy, người khác kéo ra lòng bàn rồi móc vô dây cho kẻ bên trên kéo lên. Hết. My hỏi:

- Sao lại gọi là vàng non tuổi hả Minh Tàn?

- Nè, ăn nói cho đàng hoàng nghe, anh Minh, không được gọi Minh Tàn, em ngang hàng với anh hả?

- Rồi, xin lỗi. Nói em nghe coi.

- Nghĩa là vàng pha nhiều tạp chất, như đồng chì sắt kẽm vân vân.

- Sao em nghe nói non tuổi là chưa tới tuổi.

- Nói vậy là sai. Vàng ở Móng Bò nầy, bảy tuổi là bị lẫn tạp chất. Có thêm một nghìn năm nó vẫn vậy. Muốn thành mười, ta phải đốt cho cháy hết tạp chất. Em học tới Mười hai mà dốt Hóa học vậy?

- Em dốt tất cả các môn... Rồi lấy gì đốt cho cho ra mười?

- Phải phân kim. Dùng cả chục chất hóa học, chưng cất mới ra được. Trong tất cả các nghề, chỉ nghề thợ bạc là nguy hiểm và công phu nhất. Nói ra không dễ mà hiểu được, phải trong nghề mới rành.

- Làm như anh là thợ bạc.

- Anh đã từng là thợ bạc trên bãi Êzimbar. Làm thuê trong một tiệm vàng dã chiến. Anh rành phân kim lắm đó em, đừng có đùa. Anh mà đã cầm cái khò lên, là đừng hòng vàng cám bay.

- Sao lại bay hả anh?

- Vàng cám, sau khi rút lại bằng thủy ngân, nó vón cục, nhưng nhẹ lắm. Bọn tiệm vàng dã chiến ăn cắp của mình bằng cách khò cho bay...

- Bay mà ăn cắp à?

- Ừ, bay xuống nền. Vàng sẽ nằm yên đó. Khi nào dời bãi, họ sẽ bán lại cho dân ca. Có nền họ bán cả cây vàng. Anh từng mua một nền cả hai cây, làm lại được ba cây. Nói chung, cái gì cũng có ăn cắp. Hiểu không? Mà mình bị qua nhiều khâu ăn cắp lắm. Bổi lên hầm đã bị đàn anh xin đểu. Dân đói cơm xin một xô. Tứ chiếng yêu cầu chầu nhậu tới bến. Làm vàng là cái nghiệp thôi em, nó không hề là một cái nghề. Kẹt quá, ta bám theo riết rồi u mê lú lẫn.

- Nghiệp là sao anh?

- Là bất đắc dĩ ta mới theo, như em vậy. Em đâu muốn hoa tả tơi trôi theo nước, đúng không? Anh cũng như em, ngài Nguyễn Du nói mỗi người một nghiệp khác nhau và kiếp phù sinh như hình bào ảnh. Phải không Hoàng My?

- Trời ơi, anh nói hay ghê chưa kìa.

Để tranh thủ, tôi xuống hầm vào ban đêm. Lâm Đồng Nai ban ngày. Chúng tôi ráo riết đánh. Khi bao bổi thứ năm mươi hiện diện. Tôi quyết định:

- Đóng nắp hầm. Bây giờ tới công đoạn ra vàng. Hết ta sẽ làm tiếp.

Tôi nhẩm tính. Năm mươi nhân ba. Mười lăm cây vàng. Phần ca là bảy rưỡi. Cầm chắc đứa một cây bảy tuổi. Quy ra chín rưỡi chắc còn năm chỉ. Vầy cũng là hưởng ân huệ từ các đấng tối cao rồi. Nhất là mưa gió bão bùng. Chỉ có Minh Tàn mới làm được. Giang hồ bãi nói vậy và thêm làm chầu tới bến Minh Tàn ơi. O.K, thích thì chiều.

Để cho ra vàng trên ngón tay nhiêu khê lắm. Thồ bổi xuống nhà máy chà. Đánh cho ra bột năm mươi bao bổi là năm ngày. Đãi và xổ cho xong mười lăm bao bột, chừng đó ngày nữa. Ít cũng năm bao sái nhất. Rút thủy ngân cho xong cũng hai ngày. Cái còn lại gọi sái nhì, phải tập trung hai mươi loại hóa chất ở bảng độc hạng A, chủ yếu acid clohydrit và cyanuya, cho tan ra bụi mới gọi là cuối. Ngày nào tôi cũng tiếp xúc với chất độc. Ho, sổ mũi. Nói chung không viêm xoang là lạ.

Cả hai mươi ngày mới lấp loáng mầu vàng trên cổ My. Cô có sợi dây hai chỉ và có ba cái khâu trên ba ngón tay. Tôi nói:

- My đẹp hơn xưa rồi đó.

- Cám ơn anh.

Mấy tay chủ hầm cũng xem tôi như thần cứu mạng. Hùng, kẻ từng đòi tự sát, hồ hởi:

- Anh là cứu tinh của bọn tôi. Tôi gỡ được nợ từ anh em Sáng Suốt rồi. Cám ơn anh đã can thiệp để Sáng không lấy lãi hai tháng nay. Còn ba cửa taluy nữa. Anh cố giúp bọn em... Vô với em một ly đi anh.

Tôi nghe rượu không ngon, và có cái gì đó chạy ở khuỷu tay khuỷu chân. Dường như con ma sốt đang quay lại. Với ma sốt, tôi là bạn. Nó đeo theo như bóng với hình. Tuy cái lạnh từ trong tâm ra, nóng như tam muội chân hỏa và búa bổ đầu người không còn làm tôi đau khổ, nhưng nó thừa sức cho một trăm lẻ tám hảo hớn Lương Sơn quỵ, nói chi thứ Minh Tàn bèo bọt mây trôi. Tôi leo lên võng, gật đầu khi My hỏi:

- Anh Minh sốt rồi hả?

Cô bỏ bàn nhậu, đắp mền cho tôi. Có nét lo lắng và chút u ẩn buồn trong mắt My. Đôi mắt cô làm tôi nhớ mắt mẹ.

- Em nấu cháo cho anh nghe?

- Biết nấu không?

My cười. Cô chạy đi mua thịt, mua hành. Vụng về, My đứt tay khi xắt thịt. Cô bưng cháo. Dịu dàng:

- Ăn đi rồi uống thuốc.

- Em mua thuốc gì đó?

- Fansidar.

- Em chịu khó chạy qua bác sĩ Thơi mua Fansimet cho anh.

- Có bác sĩ ở đây hả anh?

- Sĩ siếc gì em ơi. Lên đây treo bảng giáo sư tiến sĩ còn được, nói gì bác sĩ. Thằng Thơi nầy hơn sĩ luôn, nó là bác đang học đó em.

Tôi nuốt một viên Fansimet. Loại nầy chỉ một viên là cắt cơn những sáu tháng. Đồn vậy, nhưng chả biết sao. Rừng mà. Biết chết mà vẫn phải làm, biết độc vẫn phải ăn, phải uống. Rồi ra sao thì ra.

Bệnh tật là chúa của sự mất ý chí. Nó gây cho ta buồn và chán nản. Còn chi chán hơn khi ta không biết ta là ai, là gì? Không tiền thì lăn lê, bò toài, vắt óc, cả thủ đoạn để kiếm. Có rồi thì ăn và nhậu. Đời đáng chán thế sao? Và nếu chỉ thế thì đáng chán thật. Tôi nằm nghe buồn và bệnh xâu xé hồn lẫn xác. Những lúc như lúc nầy. Sao mà nhớ quá những ngày còn với gia đình. Cả tôi, là tổng mười ba người, mà giờ đây một mình trong ma thiêng nước độc. Là may mắn hay bất hạnh? Chén cháo My nấu làm tôi nhớ những ngày xưa, và đôi mắt má tôi đen láy hiện ra. Nhiều năm sau ngày ra đi, bị vùi dập bởi đời, tôi hiểu má tôi thương con, bà đã mạo hiểm cắp của chồng cho đứa con lính tráng, vì không biết nó sẽ phơi thây ngoài chiến địa lúc nào. Còn tôi, vì vậy mà ra đi. Có lẽ bà sẽ rũ ra mà hối. Tôi dại quá. Biết sao mà quay lại hả trời? Tôi trở lại sau nhiều năm trôi nổi, nhưng mùa hè 72 đã tiêu tan một căn cứ mười nghìn quân và vợ con họ. Tôi đập tay lên ngực mà rằng lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng, vì vậy tôi xin... Xin ai?

Tội nghiệp. My cứ quẩn quanh bên tôi. Mắt đầy âu lo. Tôi bảo:

- Anh không sao đâu. Em cứ ngồi chơi với anh em đi.

- Thôi, không có anh vui vẻ gì mà uống.

- Không có anh thì mưa vẫn cứ rơi mà em.

Lâm Đồng Nai xen chuyện:

- Yên tâm đi, mùa mưa sắp tàn rồi. Mình còn ba cửa taluy, ba lần như vầy nữa. Minh Tàn không chết đâu mà em lo.

Tôi nói:

- Không có tao, mày chỉ huy tụi nó làm được không? Cứ như tao mà làm. Tao tính về nhà, không muốn gì nữa hết.

- Mày về là tao bỏ luôn à. Có mày tao còn gan được một tí. Cái bùng binh nầy, giấc ngủ nào tao cũng thấy nó sập.

- Có gì đâu mà sợ. Ai cũng phải chết, và chết ở đâu cũng bằng nhau.

- Tao còn con vợ già và ba đứa nhỏ mày ơi.

- Được rồi. Qua cơn sốt nầy, tao sẽ sửa lại cửa thứ hai cho mầy. Mày phải để con My làm chung đó nghe. Nó phải có phần à. Tao về rồi sẽ lên, mày mà bỏ nó là mệt với tao à.

- Có anh thì em làm cho vui - My nói - anh đi thì em lên Cây Sao với má Năm. Em không làm với Lâm Đồng Nai đâu.

Tôi nhìn My:

- Bỏ má Năm của em đi. Lo làm lại đời mà kiếm một chút chồng, kiếm đứa con mà rủ rỉ. Theo mụ Năm là ngâm câu Ngẩn ngơ khi trở về già / Ai chồng con đó, biết là cậy ai à.

- Kiếp sinh ra thế, biết là tại đâu? - My tiếp.

- Em cũng sành Văn tế thập loại chúng sinh dữ ha?

- Đã nói em nhứt sóc mà.

Qua cây sốt, tôi lại xuống hầm. Sửa xong cửa thứ hai, tôi nói với cả bọn:

- Tao về, có thể lên, có thể không. Tụi mày ở lại mạnh giỏi.

- Em cũng về Tiền Giang thăm bà dì - My nói - Em đi với anh. Anh về miền Tây chơi với em một chuyến đi. Em mời.

- Anh sợ nước lắm, cám ơn em.

Lâm nhăn nhó:

- Mày sao hứng bất tử quá, đang ngon lành, bây giờ tao phải kêu thêm người ráp cho đủ ca... Rồi công lao của mày tao tính làm sao?

- Khỏi... Kiếp phù sinh như hình bào ảnh, chớ ngại rằng có có không không...

Lâm lột cái khâu:

- Mày cầm về xe.

- Không - Tôi dứt khoát - Tao có rồi.

Lâm đưa cho My:

- Phần của em.

- My lấy đi – Tôi bảo – Công của em. Em phải lấy.

My rầu rĩ nhìn tôi xếp áo quần vào ba lô. Tôi cũng hơi buồn khi nhìn ánh mắt ấy. Biết làm sao. Bãi mà. Vui ở buồn đi. Tôi bẹo má My:

- Em về quê, kiếm cái xe bánh mì là dư sống rồi. Đừng có đi nữa nghe.

Và nghiêng người ngó cô:

- Em còn đẹp lắm chớ bộ, điểm phấn tô son lại là thừa để ngạo với nhân gian một nụ cười.

-...

Đúng lúc đó có chuyện.