Chương 12

Năm mới về với Detroit trong tuyết phủ. Người ta trượt tuyết ở miền bắc Michigan; dọc bờ hồ St. Clair và Erie những tảng băng lớn tạo thành rào chắn kiên cố.

Việc chuẩn bị mọi mặt để sản xuất xe Orion đang được đẩy nhanh tuy dự định đến trung tuần tháng chín mới bắt đầu. Ban Thiết bị sau nhiều tháng vắng mắt với những núi bản vẽ sửa soạn khởi đầu công cuộc cải tổ các xưởng máy vào tháng sáu để chiếc Orion loạt đầu - Job number one (công việc số 1) - có thể xuất xưởng vào tháng tám. Sau đó phải mất sáu tuần rà trơn - trong điều kiện hoàn toàn bí mật -trước khi đưa xe ra giới thiệu rộng rãi. Trong lúc đó, Ban Mua sắm vật tư đã sẵn sàng chiến đấu, phối hợp việc vận chuyển, nhập kho các nguồn nguyên liệu (thực tế là bán thành phẩm hoặc thành phẩm) - thứ này phải giao vào ngày này, thứ kia vào ngày nào, không để bị chậm trễ là điều quan trọng nhất. Ban Tiêu thụ, Ban Tiếp cận thị trường sửa sang lại không biết đến lần thứ mấy mươi, với hy vọng đây là lần cuối cùng - chương trình giới thiệu với các đại lý đặc quyền và các biện pháp quảng cáo.

Trong khi tất cả mọi người bận rộn vì Orion, cho Orion thì một số viên chức của hãng đã nghĩ tới Farstar, kiểu xe sẽ tiếp theo Orion sau một thời hạn chưa xác định rõ, ngay cả hình dáng và tính năng cũng vậy. Trong số những người lo nghĩ đến nó có Adam Trenton và Brett DeLosanto.

Trong tháng giêng này Adam còn phải bận bịu về chuyện quyền lợi chị Teresa - về số vốn chồng chị đã góp cho Smokey Stephensen chủ xưởng sửa chữa kiêm đại lý xe hơi.

Không dễ dàng xin được hãng cho phép tiếp xúc với người đại lý cho hãng. Adam phải trực tiếp xin Hub Hewitson, ông này lại phải gây sức ép với ủy ban Tranh chấp. Cuối cùng tuy hậm hực, ủy ban phải chấp nhận. Ngay hôm đó, trong thâm tâm Adam đã thấy không muốn gánh vác thêm một trách nhiệm nữa. Bận rộn tối tăm mặt mũi, không sao dứt bỏ được sự căng thẳng thần kinh dai dẳng, sinh hoạt vợ chồng hầu như không có, anh thấy cần hãm bớt nhịp độ kinh hoàng này lại. Nhưng trước đó anh sẽ lướt qua công việc làm ăn của xưởng Smokey. Vì đã hứa với Teresa.

Cuộc thăm viếng đầu tiên diễn ra một sáng thứ bẩy. Xưởng ở vùng ven đô phía bắc, trên đường ranh giới giữa Troy và Birmingham. Địa điểm rất tốt nằm ngay một cửa ngõ lớn ra vào thành phố gần sát đại lộ Woodward, đường vòng chính của khu vực. Smokey chắc đã rình đón sẵn nên Adam vừa xuống xe anh đã từ phòng trưng bày đi ra.

Nhà vô địch xe đua ngày xưa đã thay đổi nhiều: để râu, mập mạp, mặc chiếc quần màu đen là rất nếp, áo vét lụa xanh nước biển, thắt cravát to hoa tím.

“Hân hạnh được tiếp anh… rất hân hạnh.”

- Chào anh, Adam giữ ý. Tôi là…

- Khỏi. Tôi đã thấy ảnh anh trong tờ Tin Xe hơi. Xin mời vào.

Tay vẫn mở ngỏ cửa, anh ta tiếp tục liến thoắng:

“Chúng tôi vẫn nói: ai vào đây phi đến tránh mưa thì để mua xe. Anh là ngoại lệ, phải không nào? Nhất định sau nửa giờ chúng ta sẽ gọi nhau bằng tên, vậy sao không bắt đầu ngay từ bây giờ?”

Anh chìa bàn tay to, gân guốc.

“Tôi là Smokey.”

- Còn tôi, Adam, vị khách cố giữ để khỏi nhăn mặt trong lúc chủ nhà vẫn bóp nghiến tay anh.

- Anh đưa tôi chìa khóa xe. Hê, nhóc!

Một cậu bán hàng chạy vội tới. “Đánh xe ông Trenton đi cất - nhẹ tay, nghe chưa - và đừng có tìm cách bán đi. Phải kính trọng ông đây hiểu chưa: bà chị ông góp 49 phần 100 tiền vốn cho xưởng ta, và nếu từ giờ đến trưa vẫn ế ẩm tôi sẽ gửi nốt 51 phần 100 còn lại qua bưu điện, làm mẫu hàng mất giá.

- Thời buổi khó khăn cho tất cả chúng ta, Adam nhận xét.

Qua các bản thống kê hàng bán ra, Adam biết rõ năm nay tình trạng ế ẩm sau những dịp lễ lớn đánh cả vào các đại lý và các nhà sản xuất. Tuy rằng đây là dịp khách hàng có thể mua được xe với giá hời nhất. Vì các người bán xe bị ùn đọng số hàng của các hãng chế tạo ép nhận quá nhiều - có khi còn bị buộc phải nhận trong tuyệt vọng vì thiếu tiền mặt, nên một người khách khôn ngoan có thể mua chiếc xe đang được ưa chuộng với giá rẻ đến mấy trăm đôla.

- Bán ti vi màu ăn hơn, Smokey cằn nhằn. Trước các ngày lễ, thiên hạ vung hết tiền mua trò đó.

- Thì anh đã hái ra tiền với các kiểu xe mới rồi.

- Đúng thế. Smokey lấy lại vẻ tươi tỉnh. Anh đọc số liệu rồi chứ? Nhất định bà chị đã báo cho anh. Vâng, đúng thế, phải tung ra một kiểu mới. Không bao giờ lỡ tàu. Đến nỗi phải cho rằng thiên hạ không có đầu óc để suy nghĩ gì hết. Nhưng thế lại may cho chúng tôi. Mong anh không bực mình - Tôi có thể nói thẳng băng với anh được chứ?

- Được quá. Tôi cũng thế, sẽ thẳng thắn với anh.

Adam đã hiểu Smokey Stephensen ám chỉ cái gì. Mỗi khi có kiểu xe mới xuất hiện - thường vào trung tuần tháng chín đầu tháng mười - các đại lý bán hết ngay số xe được các hãng chế tạo chia cho. Họ không kêu ca gì về số xe được cấp đó, nhưng họ vẫn kêu trong tám đến chín tháng một năm - mà còn đòi thêm. Khách mua không biết, đúng hơn là không chịu biết rằng mua xe kiểu mới ngay khi nó vừa có mặt trên thị trường là giơ lưng ra chịu bóc lột: đó là thời kỳ duy nhất trong năm người bán có thể làm cao. Thêm nữa, những loạt xe đầu của kiểu mới hoặc kiểu cũ cải tiến thường mắc nhiều chứng bệnh “trẻ em” mà phải đến những loạt sau các nhà chế tạo mới sửa được. Những khách hàng đầu tiên là những người giơ đầu chịu báng. Lại còn nạn khan hiếm phụ tùng mới chưa kịp sản xuất đủ, dẫn đến hàng loạt ứng biến đáng nghi ngại.

Người khách thông thạo thường đợi bốn đến năm tháng sau khi nhà máy bắt đầu sản xuất hàng loạt mới tậu kiểu xe mới. Chỉ từ lúc đó trở đi mới có thể tìm được chiếc xe vừa ý, thậm chí trau chuốt nữa (tuy vẫn cứ phải tính đến vấn đề nhân công gay cấn, dù thế nào đi nữa vẫn xẩy ra ngày thứ hai và thứ sáu hàng tuần).

Smokey Stephensen vẫn đang nói:

“Đối với anh, ở đây không có gì giấu diếm, anh có thể xem, kiểm tra mọi điều anh thấy cần. Sổ sách kế toán, hồ sơ, thống kê… tất cả để anh tùy ý sử dụng. Và nhất là xin anh cứ hỏi, đừng ngại.

- Thể nào tôi cũng đặt nhiều câu hỏi, Adam cắt lời. Xem sổ sách kế toán sau. Trước hết tôi muốn hình dung được cách làm ăn của anh.

- Được thôi. Như tôi vừa nói - tất cả những gì anh thấy cần.

Hai người bước lên cầu thang dẫn tới ban công phía trên phòng trưng bầy. Nhiều phòng làm việc chiếm chỗ phần lớn ban công, một thứ gác lửng đứng đấy bao quát được các dãy xe, những thứ vô cùng hấp dẫn, sạch bong, choáng lộn. Bên rìa phòng trưng bày có mấy cabin vách kính để khách và người bán có chỗ ngồi thương lượng. Phía sau là hành lang rộng chắc là để tới xưởng sửa chữa.

Tuy đang mùa thưa khách vẫn có ba bốn người xem xe dưới cặp mắt chăm chú của các người bán hàng lúc này còn đứng lùi phía sau.

“Bà chị anh chẳng có gì đáng phàn nàn về việc góp vốn vào đây, Smokey nhận xét rất dịu dàng. Tiền của Clyde đáng thương suốt đời làm việc vì con. Tự dưng bà ấy phàn nàn về cái gì mới được? Tôi vẫn gửi đều đều tiền lãi cho bà chị, sắp tới sẽ có viên giám định kế toán kiểm tra sổ sách, thế thì bà ấy còn đòi gì?”

- Chị Teresa băn khoăn chủ yếu về chuyện đầu tư lâu dài, Adam giải thích. Chị hỏi tôi cũng chỉ về chuyện ấy: nên giữ cổ phần hay nên nhượng lại?

- Ra thế. Chà chà… nói riêng với anh, nếu anh phải góp ý cho chị anh nhượng cổ phần, tôi sẽ rất buồn. Vì tôi không có tiền mua lại các phần của Teresa. Ít nhất trong lúc này, vì tiền đang khan hiếm khắp nơi.

- Theo tôi hiểu, Adam tuyên bố, nếu chị Teresa quyết định bán đứt cổ phần, chị sẽ để cho anh một thời gian lựa chọn, có thể độ hai tháng chẳng hạn. Tất nhiên nếu anh không nhận lời, chị sẽ hỏi chỗ khác.

“Dĩ nhiên là như thế” Smokey buồn rầu thừa nhận.

Rõ ràng anh ta sợ xẩy ra chuyện phải hợp tác với người khác, có lẽ vì ngại người này sẽ tò mò hơn Teresa ở cách xa những 3000 kilômét. Adam bắt đầu sinh nghi, không hiểu sự khó chịu của anh chủ xưởng này che giấu điều gì bí ẩn. Phải chăng Smokey chỉ muốn được một mình cai quản xưởng? Hay là anh có mánh mung gì đây? Adam tự nhủ sẽ tìm hiểu cho rõ ràng.

“Mời anh vào phòng làm việc, Adam.”

Căn phòng nhỏ nhưng khá thuận tiện, có ghế bành, đi văng bọc da xanh lục. Phía giáp ban công lắp kính, nên ngồi đây có cảm tưởng như đứng trên cầu tàu biển.

Adam chỉ vào cabin các người bán hàng phía dưới:

“Anh có đặt hệ thống máy nghe không”.

Lần đầu Smokey tỏ vẻ lúng túng.

“Có đấy, anh trả lời ngập ngừng.”

- Tôi muốn biết, anh làm như thế nào. Thử nghe ngăn kia xem.

Trong ngăn này này một người bán hàng mặt non choẹt, tóc vàng đang đứng đối mặt qua chiếc bàn la liệt giấy từ với hai người khách một đàn ông một đàn bà.

“Vâng, nếu anh thích.” Smokey càu nhàu, với giọng rõ ràng không sốt sắng.

Anh ta đẩy cánh cửa nhỏ trượt theo mặt tường, cạnh bàn làm việc. Dưới cánh cửa có chiếc hộc xây chìm, lắp nhiều công tắc. Anh bấm một chiếc, ngay sau đó có tiếng người nói từ chiếc loa đặt trong tường phát ra.

“… dĩ nhiên chúng tôi có thể đặt kiểu xe này ở Meadow Green.” Đúng là tiếng người bán hàng. “Rất tiếc là bản hiệu không có sẵn tại đây.”

Tiếng đàn ông hung hăng, giọng mũi:

“Vài ngày nữa chúng tôi mới tới được. Với điều kiện là mua ngay tại đây. Chúng tôi cũng có thể tìm ở chỗ khác…”

- Vâng, thưa quý ông. Xin cho phép hỏi một câu - vì tò mò muốn biết thôi - kiểu Galahad mà ông bà vừa xem hồi nãy theo quý ông thì đắt hơn độ bao nhiêu?

- Tôi đã nói rồi: Chiếc Galahad cao quá khả năng của tôi.

- Tôi hiểu, thưa quý ông. Vì tò mò thôi ạ, xin quý ông cho một con số. Theo quý ông nó đắt hơn độ bao nhiêu.

“Khá lắm, Smokey rúc rích. Anh bạn Pierre biết làm ăn đây. - Quả thật… độ hai trăm rưỡi đô la.”

Adam dễ dàng đoán biết người bán hàng đang mỉm cười: “Thực ra sự chênh lệch chỉ là bẩy mươi lăm đôla.”

- Ông nghe thấy chưa? bà vợ chen vào. Có lẽ tốt hơn là…

- Đòn này không bao giờ trượt, Smokey bình luận trong tiếng cười. Để nhử mồi các bà vợ ngây thơ, bà này chắc mẩm mình tiết kiệm được một trăm hai lăm đô. Pierre còn chưa kể ra hết các loại Galahad khác nhau, nhưng chắc anh ta sắp kể.

- Xin mời ông bà thử coi lại chiếc xe đó. Tôi sung sướng được giới thiệu nó…

Hai người khách đứng dậy. Smokey tắt máy:

“Anh có nhận ra gã bán hàng không? Pierre Flodenhale… Anh còn nhớ?”

Adam nhớ rất rõ: đó là một tay đua xe hơi nổi tiếng trong hai ba năm gần đây vì giành được nhiều chiến công chói lọi.

“Hết mùa thu, Smokey giải thích, anh ta mới tới đây làm việc. Hai chúng tôi đều có lợi. Nhiều khách hàng nhận ra anh ta, họ khoái vì có dịp giao dịch với một tay đua nổi tiếng, thế là họ mua. Dù không có thuận lợi đó, anh ta vẫn là người bán hàng mát tay.”

- Có lẽ đây là người hợp tác lý tưởng đối với anh trong trường hợp chị tôi quyết định bán cổ phần.

- Không được đâu. Cậu này thường xuyên cháy túi. Cũng vì thế mới phải đến đây làm thêm, trong tình trạng không say nhiều thì ít. Tất cả các tay đua đều sống như thế - tiêu tiền nhanh hơn kiếm tiền. Đáng lẽ phải hiểu rằng thời kiếm ra tiền không dài lâu.

- Riêng anh thì hiểu.

- Vì hồi ấy tôi khôn ngoan. Bây giờ cũng vậy.

Vừa nói chuyện Adam vẫn quan sát phòng trưng bày. Bất thình lình anh chỉ vào một ngăn ở đầu dãy.

“Ngăn thứ nhất kia. Kia muốn theo dõi cuộc bàn bạc”

Smokey bật công tắc khác trong hộc tường vẫn để ngỏ.

“… công chuyện. Xin quý bà tin rằng không thể tìm được cái nào tốt hơn ở chỗ khác.”

Vẫn là tiếng người bán hàng. Lớn tuổi hơn người ban nãy, thái độ không mềm mỏng bằng.

Bà khách trạc ba mươi tuổi hình như độc thân. Thoáng trong một giây Adam có cảm tưởng như mình đang rình nghe trộm ngoài cửa phòng riêng. Nhưng anh nhớ ra rằng rất đông các ông chủ thường đặt lén micro để giám sát người bán. Đã là chuyện thông thường như vậy thì…

“Ông nói thế chú tôi thì không chắc lắm, bà khách phản đối. Xe tôi đang dùng - và các ông sắp mua lại - còn rất tốt, nên giá bán xe này các ông đòi quá cao, cao đến một trăm đôla.” Bà ta giả bộ đứng lên. “Có lẽ tôi đi tìm nơi khác tốt hơn”.

Họ nghe rõ tiếng thở dài của người bán hàng.

“Để tôi tính toán lại coi… Một phút thôi…” Bà khách lại ngồi xuống. Im lặng một lát, tiếng người bán hàng: “Quý bà mua chịu phải không ạ? Đúng. Và quý bà ủy cho chúng tôi dàn xếp về mặt tài chính?”

- Quả tình… tôi đã định thế…

Adam đã đoán ra mẹo của người bán hàng. Mỗi lần bán chịu một xe, người bán được ngân hàng hoặc tổ chức tài chính cho hưởng một khoản hoa hồng chừng một trăm đôla hay hơn nữa. Đó là một cách để ngân hàng tăng doanh số trong lĩnh vực đang cạnh tranh gay gắt này. Còn người bán khi đương đầu với một vị khách hàng riết róng có thể dựa vào khoản hoa hồng đó để đến phút cuối cùng của cuộc mặc cả, thà chịu nhân nhượng chút ít còn hơn để xổng một dịp đẩy hàng.

Smokey như đọc được ý nghĩ của Adam, tỏ vẻ đồng tình:

“Khó mà bịp được Sale. Thế là mất đứt khoản hoa hồng. Nhưng biết làm thế nào bây giờ!”

Tiếng người bán hàng lại rành rọt trong loa.

“Có lẽ chúng tôi hạ bớt được đôi chút, bằng cách tăng giá mua lại…”

Smokey giơ tay tắt máy: các chi tiết tiếp theo không quan trọng. Vả lại, có thêm nhiều khách hàng - hoặc những người hiếu kỳ - vừa vào phòng trưng bày. Đã có một đôi theo chân người bán hàng đi vào cabin quầy kính. Tuy vậy Smokey vẫn tỏ vẻ khó chịu.

“Trong cái quán như thế này, muốn đủ tiền trang trải các khoản chi phí và còn dư tí tỉnh phần tôi, một năm phải làm sao đấy nổi hai ngàn năm trăm xe. Khó lắm, anh biết đấy, khó vô cùng.”

Tiếng gõ cửa. Người bán hàng cho bà khách độc thân mang một tệp giấy vào. Smokey lướt qua:

“Cậu hớ rồi, Smokey nói vẻ trách móc. Đáng lẽ không cần hy sinh cả trăm đôla: Mụ ta chắc vui lòng với năm mươi thôi.”

- Người khác kia, chứ mụ này thì không đâu ạ, người bán hàng mồm cãi, mắt liếc nhìn Adam với vẻ tò mò. Đứng đây ông chủ không thể nhìn thấy hết. Ví dụ cặp mắt họ. Mắt mụ này thấy cứ lạnh như băng.

- Điều đó chẳng nói lên cái gì. Dù thế nào đi nữa, cậu vung vãi đồng tiền của tôi chắc là cậu mải dòm ngó cặp đùi của mụ, còn mụ thì để yên.

Người bán hàng tỏ vẻ bất bình. Smokey ngoáy một chữ ký, trả lại xấp giấy.

“Giao xe được rồi”

Người bán hàng đi ra. Anh ta xuống thang, tới gặp bà khách. Smokey bật máy theo hiệu của Adam.

“… bản của quý bà, ông chủ tôi đã ký. Tất nhiên chúng tôi giữ bản lưu.”

- Tốt. Bà khách cầm từ hợp đồng, gấp bỏ vào ví. “Thực tình trong lúc ông vắng mặt tôi đã cân nhắc lại: tính toán kỹ, tôi không cần mua chịu. Tôi trả tiền mặt ngay - ngay bây giờ một tấm séc thứ nhất coi là phần tiền trả trước, số còn lại tôi sẽ trả khi đến nhận xe, sáng thứ hai tới.”

Dưới đó bỗng lặng ngắt. Nắm đấm to tướng của Smokey đấm mạnh vào lòng bàn tay.

“Con mẹ ranh! Nó lừa được bọn tôi rồi. Nó có định mua chịu đâu!”

Dưới ngăn người bán hàng hắng giọng:

“Nếu thế… hừm… có lẽ phải sửa lại…”

- Sửa lại cái gì? Giá cả chăng? Tôi không hiểu phải sửa thế nào, trừ phi lúc nãy ông lờ đi một khoản phụ thu gián tiếp mà ông định sau này sẽ đòi tôi trả? Đó là điều cấm kỵ trong qui tắc bán chịu…”

Smokey cáu tiết nhấc máy điện thoại nội bộ, quay số. Adam nhìn rõ dưới kia người bán hàng cầm máy trên bàn.

“Thí cho mụ ấy! Smokey sủa ầm lên. Ái chà, đồ cứt đái! Tôi không sửa lại bản đã ký nữa!” Gác máy, anh ta gầm ghè: “Khi hết thời bảo hành, nó thử trở lại đây xem! Ngay lần sửa chữa đầu tiên, tôi sẽ bắt nó phải nhè ra cái hôm nay nó nuốt của tôi”

- Bà ta nhất định sẽ đề phòng, Adam nhận xét. Một phu nhân già đới sành sỏi, có thể nói.

Dường như bà khách nghe được câu đó: bà ngửng đầu nhìn lên phòng làm việc bọc kính và mỉm cười, mãn nguyện ra mặt.

“Bây giờ có quá nhiều người như mụ này, Smokey cằn nhằn. Do lỗi các nhà báo, chắc thế, họ luôn khoái chí làm lộ hết chuyện này đến chuyện kia. Mụ này chắc đã qua ngân hàng, vay được tiền nhưng giữ kín không cho chúng tôi biết. Tưởng mụ sẽ ủy quyền cho chúng tôi dàn xếp với ngân hàng việc mua chịu của mụ nên khi tính giá bán xe chúng tôi trông mong vào khoản hoa hồng - hoặc một phần, nên đã bớt cho mụ. Ký xong, hấp, mụ nắm đầu chúng tôi. Người bán không thể đánh tráo khi đã ký hợp đồng bán hàng vì sẽ gặp nhiều chuyện rắc rối không bao giờ dứt - điều này chắc con mẹ cũng nắm được, đồ ác độc.

- Đặt anh vào địa vị khách hàng xem, Adam bác bại. Lẽ tự nhiên họ phải tìm chọn cách vay nợ nào ít đắt giá nhất, và trừ khi họ ngu ngốc còn thì họ tự lo liệu hết, vì nếu người bán hàng được tiền hoa hồng của ngân hàng đứng ra thanh toán thì cũng vẫn người khách hàng phải chịu thiệt, xét đến cùng chính khách hàng phải trả món hoa hồng đó dưới hình thức này hoặc hình thức khác.

- Thế người bán xe có quyền sống hay không, nào? Ngày xưa thiên hạ chưa biết đến những chuyện này thì thực ra cũng đỡ đau đầu hơn bây giờ.

Trong một gian cabin bọc kính khác, một đôi đã luống tuổi nghiêm trang nghe người bán xe đang tỉ tê. Adam hất hàm, Smokey bật máy.

“… Vừa mới dặn tôi: “Đừng chỉ nghĩ đến chiếc xe bán hôm nay mà phải nghĩ rằng anh cần làm hài lòng khách hàng - nhất là những vị khách đáng kính trọng - như vậy, khách sẽ còn quay lại sau hai năm và có thể một lần nữa sau hai ba năm tiếp theo. Hơn nữa ông Stephensen còn kén khách trong phạm vi có thể…”

Bảy tám phút sau đó, cuộc mặc cả xoay quanh món tiền chênh lệch - giữa giá chiếc xe xưởng mua lại và chiếc xe mới sẽ bán cho khách. Cuối cùng, người bán hàng làm như mới nghĩ ra điều gì.

“Thưa quý ông, xin hiểu cho rằng bình thường ra thì tôi không thể - vâng, không thể nào đưa ra những điều kiện dễ dãi hơn vừa rồi. Nhưng thấy các vị khách như quý ông ra đi, tôi thật đau lòng. Vì vậy tôi sẽ vi phạm các chỉ thị đã nhận, có nghĩa là sẽ tính toán một cách dàn xếp đặt biệt đối với quý ông, và tán tỉnh ông chủ tôi để ông ấy chấp thuận. Xem nào… tăng giá mua lại..?’.

Những con số, những phần trăm, cả một màn hài kịch để đi tới giảm giá bán một trăm đô la. Người bán hàng đứng lên:

“Xin quý ông vui lòng đợi cho một phút…”

Smokey tắt máy, vẻ đắc chí. Liền lúc ấy, người bán hàng gõ cửa.

“Chào cậu, Alex,” Smokey nói.“ Giới thiệu với cậu ông Trenton. Cứ việc nói, người nhà cả.”

- Rất hân hạnh được gặp ông Trenton Anh chỉ xuống dưới nhà: “Ông chủ nghe rồi chứ?

- Rồi. Đóng kịch khá lắm. Đưa xem hợp đồng…

Vừa nói chuyện Smokey vừa sửa vài con số ghi trên các bản mẫu in sẵn. Ký xong anh xem đồng hồ:

“Đủ lâu chưa? Nào, ta bắt đầu.”

Cùng đi với người bán hàng ra khỏi phòng làm việc, Smokey dừng lại ở ban công, hét thật to:

“Cậu điên à? Định làm tôi phá sản hả? Hay định làm gì?”

- Khoan đã ông chủ. Ông cho tôi trình bày…

- Không có gì phải trình bày! Chỉ cần nhìn số liệu cũng đủ rõ: anh định xui tôi bán lỗ vốn.

Dưới nhà, nhiều người quay đầu lại, nhiều bộ mặt ngẩng nhìn lên ban công. Lúc này người bán hàng cũng lớn tiếng:

“Nhưng thưa ông chủ, đối với các vị khách đứng đắn như vậy, lịch sự như vậy… chúng ta cần giao dịch với những vị khách như vậy.”

- Hoàn toàn đồng ý, nhưng thế này đâu phải là giao dịch mà là làm việc từ thiện.

- Tôi chỉ nghĩ rằng…

- Cậu phải nghĩ ngay đến việc tìm một chỗ làm khác. Mà thôi, nói đủ rồi! Đưa giấy tờ xem.

Qua cánh cửa vẫn để ngỏ, Adam thấy Smokey giả vờ viết viết lên các bản khai, tuy thực ra các điều đính chính đã ghi sẵn trên đó.

“Đây! Cậu phải biết rằng tôi sẽ không đi xa hơn: tôi rộng rãi như thế chẳng qua vì cậu đã dồn tôi vào chân tường.”

Anh trở vào phòng, đóng cửa cái rầm, còn người bán hàng thì lấy vẻ thảm hại đi xuống gặp khách hàng ngồi chờ trong ngăn bọc kính dưới nhà.

“Anh đóng kịch tài thật, thế mà tôi không biết” Adam nói cụt ngủn.

Chủ xưởng hớn hả:

“Mánh khóe cổ nhất trong nghề. Vậy mà đến giờ vẫn còn có lúc ăn”. Anh lại bật máy: “Rồi anh xem”.

“… rất buồn phiền, bà khách nói. Mong rằng chuyện này không làm anh mất việc?

- Không đến nỗi, người bán hàng trả lời. Mỗi ngày bán được một xe thì tôi yên trí. Chủ tôi tuy thế trong thực tế không đến nỗi ác. Đến đây xin mời xem các số liệu. Anh ta trải rộng các giấy tờ lên bàn, đọc, lắc đầu. Tóm lại, vẫn quay về đề nghị ban đầu của chúng tôi. Như tôi đã nói, nó cũng đã hời lắm, tuy vậy… tôi đã thử làm hơn thế…

- Chúng tôi chấp nhận, ông chồng ngắt lời. Dù sao cũng không vì thế mà chúng tôi khánh kiệt, còn ông, ông đã chịu khá nhiều phiền phức về chuyện này.

Vào xiếc rồi, Smokey ngả người xuống chiếc ghế bành lớn và bình luận. Một điếu xì gà anh Adam? Anh thích hút thuốc lá của anh à? Tùy ý. Anh thấy chưa, tên đại lý buộc phải vật lộn suốt thời gian và bằng mọi cách - tôi công nhận là có lúc không được đẹp nhưng không phải nó nghĩ ra những trò ấy, không phải nó đặt ra qui tắc chơi. Khi đã nhập cuộc, nó không thể lùi bước, cũng không thể tặng quà: nó đâu có chơi bằng những hạt đỗ? Giống như khi đánh Strip Poker[8]! Anh hiểu không?

- Không, nhưng cũng đoán lờ mờ.

- Không phải chỉ đoán, mà phải biết hẳn hoi. Thế này này: lúc chọn pô-cơ-lột, ai bị thua hết cuối cùng giơ đít ra. Đó là tình cảnh của tôi nếu tôi không tả xung hữu đột, tay cào mồm cắn. Với bà chị anh cũng thế thôi, tất nhiên nếu giơ đít ra thì bà ấy trông ngon lành hơn tôi. Đấy, tôi muốn anh biết như vậy đấy.

Một cái nhìn bao quát không tô hồng về nghề sửa chữa kiêm đại lý xe hơi, Adam nghĩ bụng. Khu vực kinh doanh khó nhằn, chỉ những kẻ tàn nhẫn, không chút ngại ngùng gì mới mong đứng vững. Trong một ý nghĩa nhất định, đại lý là người đứng trên tuyến lửa của việc buôn bán xe hơi. Mặc kệ anh ta xoay xở lấy - theo như Adam vừa quan sát cung cách của Smokey Stephensen thì anh ta xoay xở được.

Chỉ còn chờ xem Smokey sẽ thích ứng được với những biến động sắp tới đến mức nào.

Những biến động khá lớn, Adam biết thế, nó sẽ tác động vào toàn bộ hệ thống hiện có, nói chung bị coi là cổ hủ. Cho đến nay các chủ xưởng sửa chữa kiêm đại lý - một ngành có thế lực và được tổ chức chặt chẽ - vẫn chống lại được mọi cố gắng cải cách nó. Nếu họ cứ giữ mãi thái độ không nhượng bộ, nhất định chính quyền sẽ buộc phải can thiệp như đã từng làm đối với nhiều ngành khác.

Trong nhiều năm dài, các “nhà buôn xe” đã lập thành một ngành ít rực rỡ nhất trong các hoạt động nhiều vẻ của kỹ nghệ xe hơi. Tuy gần đây đã chặn bớt được nhiều thủ đoạn hết sức gian dối của họ nhưng nhiều nhà quan sát vẫn cho rằng việc thiết lập những quan hệ trực tiếp hơn giữa người sản xuất và người tiêu thụ sẽ có lợi cho khách hàng nhiều. Người ta đã nghĩ đến mạng lưới bán hàng tập trung trực thuộc nhà máy, nhờ vậy có thể đưa xe đến người mua mau chóng hơn, đặc biệt là với những phí tổn tối thiểu, trong lúc hiện nay những phí tổn này có khuynh hướng rõ rệt sẽ tăng lên mức tối đa một cách không hợp lý. Nhiều năm nay một tổ chức tương tự đã hoạt động có kết quả đáng hài lòng trong việc mua bán xe tải, và gần đây hơn, một số hãng cho thuê xe đã mua thẳng số lượng lớn với các hãng sản xuất và đã thực hiện được khoản tiết kiệm lớn.

Tất nhiên cuộc cải cách đó không thể được tiến hành đơn độc. Các đại lý đặc quyền chống lại quyết liệt, các nhà sản xuất lại không dám thẳng thừng, nên chỉ có một khả năng: công luận gây sức ép buộc chính quyền ra tay.

Nhưng cũng có lẽ chắc chắn sẽ có những nhà đại lý thành thạo nhất, có khả năng nhất sẽ sống sót qua cuộc cải cách, hơn nữa sẽ tiếp tục phát triển. Các xưởng sửa chữa lớn còn có một lý lẽ không ai bác bỏ được: họ mua lại xe cũ của khách hàng. Luôn luôn như vậy.

Ngay từ bây giờ, Adam phải trả lời được câu hỏi: xưởng của Smokey Stephensen - và Teresa - sẽ biến đi hay sẽ lợi dụng được các biến động chắc chắn sẽ xảy ra trong vài năm tới đây. Anh đang thầm tìm tòi, sắp xếp các yếu tố của bài toán trong lúc nhấm nháp tách cà phê Smokey vừa cho mang tới.

Chủ xưởng thì lại có những điều lo lắng cấp thời hơn nhiều.

“Điều làm tôi đang lưu tâm lúc này, là Orion. Ăn to đấy, đảm bảo, chắc chắn là như thế - tôi biết là sẽ bán sạch số Orion do nhà máy giao”. Anh lấy giọng kín đáo: “Vì vậy, anh Adam, tôi nghĩ rằng anh ở vào vị trí rất thuận tiện để xin cấp cho tôi một suất phụ thêm, đúng không? Sẽ là một món khơ khớ cho Teresa và các cháu…”

- Và cho người tên là Smokey Stephensen. Adam ranh mãnh bổ sung.

Anh định đập lại thật gay gắt. Đến lúc cuối cùng anh dùng một công thức ít mạnh hơn. Rõ ràng Smokey cư xử - ít ra cũng trên phương diện làm ăn - như một anh chàng vô đạo đức, đến nỗi không thấy được chỗ xấu xa trong lời gợi ý vừa rồi. Có lẽ nghề nghiệp đã buộc anh phải thế. Adam suy nghĩ về điều đó, và tự hỏi nên khuyên Teresa thế nào.