Chương 2
Joseph đang ngồi, ngó ra biển cả, thu mình lại để tránh làn gió lạnh và ẩm ướt từ đại dương thổi vào. Anh đã từng ngồi hết giờ này sang giờ khác trên cùng một vách đá này, hai mắt nhìn sóng biển, nghĩ đến những cuộc hành trình mạo hiểm và anh hằng mơ một ngày nào đó sẽ thực hiện.
Nhưng sáng sớm hôm ấy, những mộng mơ của Joseph đã đổi hướng, ít lãng mạn hơn. Sáng sớm hôm ấy, anh nghiền ngẫm những dự kiến chết chóc.
Gương mặt xinh trai của Joseph phủ đầy cay đắng; nét nhìn của anh thường tươi sáng bây giờ lại giống một con người bi lụy. Người ta đã cướp đi của anh nhiều thứ một cách phủ phàng, và đầu óc anh chưa lường được mức độ của sự mất mát đó. Bây giờ anh ăn rất ít, ngủ lại càng ít hơn ngày trước, chỉ còn một ý nghĩ duy nhất giữ anh đứng vững: đó là sự khao khát báo thù.
Joseph nhìn xuống bãi biển, quan sát những người vớt rong biển trên bờ cát và hong lửa cho khô. Nước lên tới mắt cá, họ dùng những cây sào dài trên có buộc một thanh ngang như hình chữ thập để kéo rong vào bờ. Một cuộc sống cơ cực, thật vậy, nhưng nhờ đó mà trên bàn có khoai lang để ăn - nếu nhà có bàn - và có một ca bia để đổ vào bụng.
Joseph nhận ra ông Danty Duff đang sử dụng cây sào một cách khéo léo. Ông vớt rong biển từ hồi mới lớn, và có thể ông còn vớt suốt đời cho đến ngày ông ngã soài ra chết trên bước chân in trên bãi cát. Ít có ai thuộc hạng người như ông Danty hay Joseph có thể thay đổi được nghề nghiệp hay cuộc sống.
Dầu vậy, Joseph vẫn tin tưởng một ngày nào đó mình sẽ thay đổi cuộc sống của mình. Từ đó về sau, anh đẩy giấc mơ này vào sâu tận đáy lòng. Bao nhiêu ưu tư khác quan trọng hơn đã lấn bước những ước mơ thầm kín của anh. Đó là những vấn đề danh dự.
Joseph đi xuống bờ đá, hướng về phía bãi biển, không biết đến những cô gái đi trước mình, lưng mang gùi đầy rong biển, đang đưa một cách thú vị, hai mắt long lanh thích thú. Hai cô cười rúc rích, quay đầu nhìn Joseph. Lần đầu tiên không phải là thói quen anh làm ra vẻ kênh kiệu, vượt qua mặt hai cô mà không liếc mắt nhìn.
Thấy Joseph, ông lão Danty quay lại bờ biển, bước đi làm tóe nước. Ông cắm cây sào xuống bãi cát và thân mật ôm con trai của bạn, người bạn đã qua đời. Ông la toáng lên:
- Ôi, các cô gái, các cô gái! Joseph này, thế giới đầy dẫy những cô gái xinh đẹp, dịu dàng, duyên dáng … cháu có thấy thế không hả?
Joseph sịt mũi:
- Bác Danty, cháu có gì để hiến cho các cô ấy đâu! Không đất đai, không nhà cửa, không tiền bạc để hứa hẹn, cháu chỉ biết làm dấu thánh giá mà thôi.
Ông Danty vỗ vào vai Joseph nói:
- Ôi, Joseph! Cháu xinh trai như quỷ sứ vậy! Cái đầu cháu bảo thế đấy à? Con chim sẻ đất cổ đen có tiếng nói riêng của nó. Sự đau xót của cháu rồi sẽ qua đi, một ngày nào đó cháu sẽ xem mọi sự bằng một đôi mắt khác. Chúng ta hy vọng điều này sẽ đến gần thôi.
Joseph quay gót bỏ đi, bước những bước dài rời bờ biển, mặt cúi gằm, hai tay đút sâu vào túi. Ông Danty đuổi theo hụt hơi mới bắt kịp.
- Bác Danty, cháu ở đây như một con sư tử bị nhốt trong chuồng, bác ạ! Hai thằng anh của cháu sẽ đi theo toán công nhân sửa đường. Đối với chúng, cuộc đời đang lên; còn cháu, cháu chẳng thấy tương lai ở đâu hết - Joseph thình lình dừng chân khiến ông Danty đâm sầm vào anh. Anh quay mặt nhìn ông, hỏi:
- Tên lãnh chúa Christie là ai vậy, bác? Cháu sẽ đòi hắn sự công bằng. Hắn sẽ phải đền sự thiệt hại mà hắn đã gây ra cho gia đình nhà cháu.
Hai mắt ông Danty hấp háy. Ông nhón gót thì thầm vào tai Joseph:
- Câu trả lời đơn giản thôi: giết hắn! Đặt hắn vào mồ. Đó là chỗ của hắn và cha mẹ hắn. Thật ra bác đã nghĩ đến chuyện này trong những lúc vớt rong, bác sẽ nhận lấy công việc ấy. Nhưng bác không nỡ làm cháu cụt hứng.
Joseph đảo mắt nhìn quanh bờ biển cá nóng. Không có một ai. Hãy coi chừng khi nói đến chuyện giết người, anh tự nhủ. Một tên mật vụ đang rình mò, có thể treo cổ một con người lên giá.
- Bác Danty này, cháu xin thú nhận với bác là cháu cũng đã có ý nghĩ như thế. Nhưng cháu cần bác giúp đỡ để thực hiện.
Ông Danty reo lên:
- Không có gì phấn khởi cho bác bằng tia sáng giết người lóe lên trong đồng tử của một thanh niên! - Ông Danty và Joseph đang ngồi bệt dưới đất trong lều của ông, chung quanh bề bộn nào là lưới cá, nào là thùng gỗ. Ông nói, cái đó hâm nóng con tim của bác khi nhìn thấy ngọn lửa anh hùng vẫn bừng cháy trong lòng đám con cháu của miền Erin cổ xưa!
Joseph bỗng thấy phân vân và sợ hãi. Anh thừa nhận:
- Từ trước tới nay, cháu chỉ biết giết gà và lợn.
Ông Danty cười hô hố, đấm vào lưng Joseph:
- Đừng có nhát! Cháu hãy nhập cả heo lẫn gà vào một con người duy nhất, đó là thằng Christie. Hắn đã thu tô của bà con ta và làm nhọc con ngựa hắn cưỡi. Hãy cho hắn nếm mùi chết chóc, cháu ạ!
- Cháu chưa bao giờ thấy mặt hắn.
- Cháu hãy lấy đó làm hên. Có nghĩa là hắn cũng chưa bao giờ chạm mặt cháu, và khi cháu đến gặp hắn, hắn sẽ không biết đâu. Hắn ở cách đây rất xa … lối một trăm sáu mươi cây số.
- Bác Danty, đến một trăm sáu mươi cây số sao bác? Thế là ở phía bên kia thế giới rồi!
- Nếu cứ ngồi ru rú ở xó bếp, thì trở thành anh hùng sao được!
Ông Danty đứng lên và tới một cái thùng có nắp đậy. Ông cạy nắp thùng ra, một mùi mắm cá với dưa chua tỏa ra khắp cả căn lều.
Joseph nói:
- Cám ơn bác, cháu không có đói. Rong biển muối, phải không bác?
- Cái cháu sắp thấy không phải là rong biển đâu …
Ông dỡ cái nắp thùng, để xuống trên đống dây thừng và xích sắt, đoạn thò tay vào lấy ra từng mảnh của một cây súng cổ. Sau cùng, ông lôi ra một cái bao da đựng thuốc súng và đạn ghém, ném tất cả vào lòng Joseph.
Một nụ cười rạng rỡ nở ra trên gương mặt già nua khắc khổ của ông lão. Ông nói:
- Này con trai của bác, nó đến từ Birmingham, ngang qua Ballyshannon mới tới được đây. Đồ lậu đấy. Không phải là vật tầm thường.
Joseph nghi hoặc trong lòng, nhưng anh cố tảng lờ, nói:
- Ôi, nó rỉ sét hết cả rồi, bác ơi! Mà cháu sợ súng lắm! Chỉ với một thanh củi thôi, cháu cũng đủ đập vỡ sọ của hắn rồi!
- Một khúc củi! - Ông già nói, vẻ bất bình - Hồi nào tới giờ có vị anh hùng nào giết con quỷ với một thanh củi đâu!
Bỗng Joseph cảm thấy hay hay, anh nói:
- Bác Danty, bác nói là một vị anh hùng, bác không khoác lác đấy chứ? Cháu mà là một vị anh hùng sao?
- A, cháu của bác, bác đoán chắc với cháu. Cháu sắp thay đổi dòng lịch sử. Tên cháu rồi đây sẽ luôn ở trên môi miệng của mọi người. Những nhà thơ hát rong sẽ đặt một bài ca ngợi cháu, các cô gái nhìn thấy cháu sẽ ngất xỉu - mà đã có một số cô ngất xỉu rồi đấy - suốt đời cháu sẽ không bao giờ phải trả tiền một cốc bia.
Joseph đứng lên, chậm rãi và trang trọng, với tay lấy cái mũ đội lên đầu. Anh nói:
- Người ta có tán dương cháu đôi chút, thật đấy, cháu không phản đối. Đôi khi cháu tưởng tượng cháu được sinh ra để làm những công việc trọng đại.
Ông Danty ngồi thẳng người lên, một niềm hãnh diện làm rực sáng gương mặt ông; ông cảm thấy đứa cháu này, con của bạn ông, đã hâm nóng lòng ông. Ông nói:
- Còn cha cháu nữa, Joseph, đừng quên ông ấy. - Ông khêu lên ngọn lửa trong lòng Joseph - Cha cháu sẽ mỉm cười với cháu trên trời cao.
Rồi ông cầm lấy khẩu súng, ưỡn ngực, hất hàm và hô to:
- Phải đấy, đại úy Moonlight!
Ông Danty hôn lên thái dương của Joseph, và tiếp:
- Cháu cũng chẳng biết “Đại úy Moonlight” có ý nghĩa gì, phải không? Đừng có làm bộ làm tịch nữa. Đó là mật mã của những người chống đối. Bây giờ thì cháu đã nghe rõ rồi, đừng có hở môi nghe cháu. Tuyệt đối không được nói với ai hết.
- Không nói với một ai hết, cháu xin thề.
Joseph hươ súng lên một cách dũng cảm.
Nòng súng rơi xuống đất, vang lên tiếng sắt thép, mang theo phần lớn lòng can đảm của Joseph Donnelly.
Dân làng vội vã ra khỏi nhà để xem Joseph đi ngang qua trên mình con lừa gầy tong teo. Cây súng ló ra khỏi túi đeo yên ngựa.
Ông Patrick, thợ đóng thùng la to:
- Joseph! Đại úy Moonlight!
Ông O’Manion từ cửa quán rống lên:
- Đi giết lãnh chúa đấy hả?
Joseph miễn cưỡng nói lớn:
- Các ông hãy im đi. Không để cho ai biết cả!
Không dễ gì từ chối sự khâm phục của mọi người.
Người thợ đóng móng ngựa, đang xem xét móng một con ngựa cái, hò reo:
- Bắn bể óc thằng con hoang đó đi, cậu Joseph! Bắn một viên trúng ngay giữa hai mắt nó! Giết sạch súc vật, bò ngựa của nó đi!
Joseph đọc được sự thán phục trong mắt của những người này, và tim chàng mở ra. Như thế là anh hùng đó sao! Chưa chi anh cảm thấy trước nỗi vui mừng của mọi người hôm nay, thì anh đã trở nên anh hùng từ lâu rồi.
Bà vợ và cô con gái của người thợ may bước ra cửa gặp anh. Cô gái xinh xắn ném một bông hoa vào người Joseph rồi mỉm miệng cười duyên dáng. Anh nghiêng mình tỏ lòng cung kính, tay ngả mũ chào.
Rồi, vừa quay gót lại, Joseph thấy ông Danty Duff lảo đảo từ quán rượu đi ra, tay cầm cái vại đựng bia, đưa lên cao như lời chào từ biệt.
- Chúc cháu mạnh khỏe, Joseph!
- Bác Danty, hãy chúc phước lành cho cháu, anh đáp lại. Anh bỗng cảm thấy cần được một người già cả chúc phước lành.
- Joseph, bác chúc sức khỏe cháu tăng lên gấp mười, chúc cháu trở về với bà con bình yên vô sự.
- Bác Danty, cháu cảm ơn bác.
Joseph thúc vào hông ngựa, ngẩng cao đầu, lên đường.
Đứng mãi trước quán hàng, tay còn cầm vại bia, ông Danty nhìn theo Joseph thở dài:
- Tạm biệt cháu thân yêu, con trai của bạn ta - ông nốc một hơi bia, rồi thêm: Con là một phiên bản của cha con, con giống cha con như đúc. Chúc con gặp được mọi sự an lành.
Joseph thúc lừa đi dọc theo con đường đầy bụi mù và ngang qua trước cái lều tranh bị đốt vốn là tổ ấm của anh trước kia. Anh nhìn thấy cái sườn nhà sụp đổ, càng làm cho anh quyết chí báo thù hơn. Tên lãnh chúa phải chết.
Joseph thấy xa xa một toán phu đang sửa đường, những con người lam lũ làm việc mệt nhọc, xúc từng xẻng đất lấp các ổ gà. Anh nhận ra trong số đó có hai khuôn mặt bẩn thỉu, và thầm thở dài.
Paddy vừa la to, vừa chỉ vào người cưỡi con lừa gầy.
- Nếu không phải là Zorro, thì còn ai vào đấy?
- Lại còn cây súng nữa!
Nụ cười mỉa mai của Colm đã làm cho cơn giận của Joseph bùng lên. Một lũ khốn nạn. Không ai bị chúng mày bôi bác tàn nhẫn hơn tao!
Paddy đứng tựa cán xẻng, đưa tay vẹt mớ tóc đẫm mồ hôi trước trán, nhìn Joseph. Colm thì vừa đi tới gần con lừa, vừa ưỡn ngực, nói:
- Tôi cá là thằng Joseph sẽ bắn trúng vào cái hòn dái, rồi trở về bước thấp bước cao, vừa đi vừa khóc!
Colm chụp vào lưng quần Joseph níu lại, làm cho đám phu sửa đường cười vang.
Joseph giả vờ tươi cười với hai thằng anh. Anh nói:
- Tôi không muốn đánh lộn với hai anh.
Câu nói này xưa rồi. Lần này hai thằng anh đã sẵn sàng ẩu đả. Chúng xô Joseph ngã khỏi lưng lừa và hè nhau đánh Joseph chí tử. Bọn hiếu kỳ bu vào hoan hô ầm ĩ. Cuộc ẩu đả biến thành một sự kiện lớn trong tháng. Colm và Paddy đập Joseph dở sống dở chết, nhưng rồi cũng đỡ anh ngồi lên lưng lừa lại.
Joseph thúc con lừa tiến lên, để đáp lại con lừa làm một cú trung tiện thật to. Bọn phu làm đường lại nổ lên một trận cười giòn giã. Thằng Colm đập bàn tay đánh bốp lên mông con lừa tội nghiệp, nó bắt đầu chạy nước kiệu, làm Joseph giật mình bám vào cổ nó.
Thằng Colm la to lên:
- Còn gặp lại! Chúng ta còn gặp lại trong đêm thức canh xác mày!
Mặt trời đã lặn sau dãy núi đồi nhấp nhô mà Joseph cứ tiến lên; tiến lên mãi. Anh cho lừa đi xuyên qua những bờ rào bằng đá, những lâu đài cổ xưa đổ nát, những nhà thờ và những tháp hình tròn, chứng cứ gầy guộc và thầm lặng của lịch sử vùng Iceland phong phú và hào hùng. Con cháu của xứ Erin cổ xưa đã từng đánh bao nhiên trận chống lại đám dân Viking và Saxon, chống lại đói rét và bạo quyền. Chiến thắng có mấy trận, mà chiến bại thì vô kể. Thi nhân bảo các đồng cỏ Iceland mà còn xanh tươi là nhờ bao đợt sóng bằng máu đào đã tưới lên quê hương.
Joseph lắng tai nghe, tìm cách phân tích những tiếng rên rỉ của bao linh hồn phiêu bạt, đang khi anh cho lừa đi qua những con đường ngập ánh trăng.
Anh cho lừa rẽ trái, băng tắt qua thảo nguyên để thu ngắn quãng đường đi, trước khi con lừa dẫm vào vùng cỏ cao um tùm. Anh lục túi xem khúc bánh mì có còn ở đó không. Vùng này có tên là “đồng chết đói”; nhiều người đã chết ở đây trong cơn đói hãi hùng. Theo truyền thống, không ai đi ngang qua đó mà trong túi không có một khúc bánh mì, để kính nhớ những người đã chết đói ở chốn này.
Joseph nghĩ đến những người này, đàn ông, đàn bà, trẻ con, đã chết do cách đối xử tán tận lương tâm của các lãnh chúa của họ. Anh cảm thấy mình gần gũi với họ hơn bao giờ hết. Ít nữa anh sẽ tranh đấu để được tự do cho cha và những người bất hạnh này. Những gã người Anh phải đền tội do bàn tay của Joseph Donelly.
Anh quay người lại và điều mà anh trông thấy đã làm cho anh ngộp thở. Một người đàn bà xinh đẹp cưỡi trên lưng một con ngựa trắng, dáng dấp cao sang như một nàng công chúa hiện ra từ một câu chuyện thần tiên.
Dưới ánh trăng, mái tóc người thiếu phụ tung bay trong gió như một áng mây bạc. Váy nàng tốc lên đến đầu gối, hai chân dài kẹp hai bên hông con bạch mã đang thở hổn hển.
Người thiếu phụ không trông thấy Joseph. Nàng nhìn thẳng về phía trước, những cử động của thân thể nàng cũng như con ngựa quý, lao đi.
Con tim của Joseph đập mạnh trong lồng ngực như muốn vỡ ra. Khi người và ngựa của nàng vượt qua anh, cách xa anh quãng một tầm đá ném, thì Joseph nghe một tiếng cười nổ ra giòn tan, tiếng cười điên dại, như không nén được, đã làm cho anh khó chịu. Anh bỗng mơ được thong dong như nàng tiên dưới ánh trăng ấy, được tự do không chút vướng bận như nàng, được phóng ngựa trong bóng đêm với làn gió tạt vào mặt và con tim chắp cánh bay như phượng hoàng. Chao ôi, Joseph ước gì mình được tự do như nàng, trút bỏ mọi lo âu … chỉ một chốc lát thôi!
Nàng đã đột ngột biến mất cũng giống như nàng đã đột ngột xuất hiện, chỉ còn tiếng vó ngựa xa dần, chứng tỏ nàng là một thực thể chứ không phải là do anh tưởng tượng.
Joseph tâm sự với con lừa, tạo vật duy nhất đang ở bên anh. Anh nói vào tai nó:
- Một ngày nào đó ta cũng sẽ có một con ngựa giống như thế - Joseph tiếp tục nói, hai chân thúc vào hông con lừa - còn mày, mày sẽ ở dưới lòng đất, đó là chỗ của mày.
Rồi thoát một cái, chàng suy nghĩ: có thể ta sẽ có một người vợ như nàng. Rồi chàng vội vàng xua đuổi ý nghĩ ấy đi. Có một giấc mơ không thể tới gần được, dù đối với một gã vừa giàu tưởng tượng vừa tự mãn như chàng.
Những phụ nữ như nàng không có thật. Các nàng chỉ phóng ngựa ngang qua đồng cỏ tràn ngập ánh trăng, tay chân để trần, mái tóc tung bay trong gió … và vào một đêm nào đó các nàng sẽ chạm mặt trên con đường lỗ chỗ ánh trăng những giấc mơ đêm của một chàng trai trẻ.
Joseph cho lừa trèo lên mãi đến trước cánh cửa nhỏ của một quán rượu bên đường, chàng nhảy xuống, và sau khi vất vã với con lừa bướng bỉnh chỉ muốn chuồn đi, chàng cột nó vào dóng. Khi Joseph bước vào trong quán, ba người đàn ông bản xứ liếc nhìn chàng tìm hiểu và biết chàng là một người xa lạ.
- Xin Chúa ban phúc lành cho mái nhà này và tất cả những gì có ở đây - Joseph lẩm bẩm theo thói quen của những người sùng đạo.
- Chúc mừng ông bạn mới tới - người chủ quán đáp lại, tay rót cho chàng một cốc lớn rượu bia - tôi tên là Kevin, ba người này là Peter, Matthew và John. Họ không có tư cách để tự giới thiệu, nhưng họ biết ly rượu mời đầu tiên dành cho khách viễn phương.
- Xin cảm ơn về ly rượu mời của ông, nhưng xin cho phép tôi được trả tiền.
Peter bình phẩm:
- Ồ … một thanh niên biết từ chối ly rượu mời. Đúng là khách đường xa. Anh đến từ phương Bắc, phải không?
- Hay là hướng Tây? - Matthew hỏi.
- Chắc là phương Đông, đúng vậy không? - John nói.
Joseph không trả lời, cứ ngồi nhâm nhi ly rượu bia.
- Từ hướng Nam vậy? - Peter lại hỏi.
Joseph thầm vái cho họ làm thinh. Chàng chỉ muốn yên ổn để uống cho xong ly rượu bia màu nâu tươi mát này.
- Tôi không muốn làm mếch lòng các bạn, nhưng việc riêng của tôi, xin hãy để cho tôi - Joseph nói.
- Thật là một con người khôn ngoan, quá khôn … - các chàng thanh niên gật đầu tán thưởng.
Joseph đâu có biết tiếng cười rúc rích chế giễu của họ và những cặp mắt tò mò của họ trong lúc họ trở lại uống bia, hút ống vố và tán gẫu.
Bỗng cánh cửa bật mở, một người đàn ông béo lùn, tuổi cỡ năm mươi, ào vào như một cơn gió. Ông ta phục sức thanh lịch, mặc dù phong cách thô bạo, khó chứng minh được là con nhà quý tộc.
- Xin chúc phúc lành cho tất cả mọi người! - Ông ta vừa nói vừa nhìn theo cái mũ của ông bay vào giữa quán rượu.
Rõ ràng là ông ta đã chếnh choáng. Dù cường tráng đến như vậy, ông ta cũng không đứng vững được trên đôi giày ống của mình.
- Ngài có mạnh khỏe không? - người chủ quán cất tiếng chào, đưa tay lôi chai rượu whisky mua lậu dưới quầy ra và rót đầy cái cốc có chân.
- Nói đúng ra là tôi đang cảm thấy bực bội! - ông khách phàn nàn, làm ra vẻ hiền lành. Ông nốc cạn một hơi ly rượu mạnh, làm như chọc thèm các người trong quán, kể cả Joseph. - Tôi sống trong một ngôi nhà sặc mùi chán nản và tù ngục. Bà vợ của tôi thì cứng cổ như một con lừa cái, nó cấm tôi uống rượu, còn con gái tôi thì hứa hôn với một thằng khờ. Tôi khao khát được mạo hiểm, các bạn ạ! Giá như tôi có được một cặp cánh, tôi sẽ bay lên các vì sao!
Nếu ông ta ực thêm một ly nữa như là đã ực ly thứ nhất, thì ông ta đâu cần cánh để bay, Joseph thầm nghĩ và đưa mắt nhìn mọi người trong quán rượu đưa ly lên để mời nhau cạn chén.
Peter nói lớn:
- Chúc sức khỏe ngài! Thưa ông Christie, xin chúc sức khỏe ông!
Cổ Joseph nghẹn lại, làm rượu phun cả lên trên quầy. Christie - thằng tội phạm, thằng giết người, thằng ăn trộm, thằng đốt nhà, đang ở trước mặt kìa, ngay trước mũi chàng! Trời có mắt, đã nộp hắn cho ta ngay tại nơi hắn ở!
Run lên vì giận dữ và vì e sợ, Joseph tảng lờ như không biết, trong khi kẻ thù bất cộng đái thiên của chàng mặt đã xuống sắc, đã uống đánh ực ly rượu thứ hai và đang chờ người chủ quán rót ly thứ ba.
Đúng vào lúc Joseph tưởng mọi người trong quán rượu đã thấy rõ chàng đang run lên vì giận dữ, thì Christie tiến tới vỗ đánh bộp lên vai chàng, nói lớn:
- Này anh bạn, bạn còn quá nhỏ để dùng rượu giải sầu! Cái gì đã xúi giục bạn tới cái xó xỉnh này của thế giới vậy?
Vì Joseph không trả lời - mà trả lời làm sao được khi con tim đập mạnh đến tận cuống họng - ông chủ quán bèn trả lời thay:
- Anh chàng trốn tập thể đấy.
Christie trịnh trọng tuyên bố:
- Trong trường hợp này, có hai vấn đề: hoặc là vì kinh doanh, hoặc là vì tình ái. Nếu là vì tình ái, thì anh bạn trẻ mảnh khảnh ạ, anh nên cầu Chúa giúp đỡ! Tình yêu thường là thất bại.
Joseph ngó xéo Christie, cái nhìn đầy cay đắng.
- Tôi không có tình ái lăng nhăng. Cái đó thì không!
- Nếu vậy thì anh làm kinh doanh cũng giống như tôi. Dù vậy, tôi cũng cảnh báo anh, nó chỉ đem đến cho tôi toàn là mặc cả, thỏa hiệp, như một đám sương mù dày đặc. Tôi sẵn lòng bán tống bán tháo tất cả đi để có lấy một giờ tự do.
- Tự do là một món hàng hiếm có - Joseph lẩm bẩm trong góc phòng, vừa uống rượu bia.
Ông lãnh chúa gật gù nói:
- Quả vậy, quả vậy …
Ông ta đưa ly rượu lên, hướng về Joseph để mời cạn chén. Hai mắt ông ta ánh lên vẻ quỷ quyệt; có thể nói rằng, người ta nghĩ ông là trẻ con trong thân xác một người lớn, song trí thông minh không chấp nhận sự biến thể này.
Trong phút chốc, Joseph bị chấn động vì ở ngay trước mắt anh là một con người, một sinh vật sống động. Một con người mà anh có ý định giết chết. Rồi trong tâm trí anh hiện ra cảnh căn nhà của thân phụ bị thiêu hủy, đã củng cố quyết tâm của chàng.
- Ôi! Cuộc sống lâu dài và hạnh phúc! - chàng nhìn thẳng vào mắt viên lãnh chúa và nói.
Chàng nhận rõ sự mỉa mai cay độc trong lời nói của mình. Chàng quan sát xem viên lãnh chúa có nhận thức được hàm ý của câu nói không.
Nhưng ông ta mỉm cười, nụ cười nồng hậu, thân tình và đầy khoan dung độ lượng.
- Xin Chúa ban phước lành cho anh, chàng trai ạ - Ông nói - Rõ ràng anh là một chàng trai dũng cảm. Anh từ đâu đến vậy?
Hai tiếng đồng hồ sau khi một chai rưỡi rượu whisky đã cạn, cửa quán mở ra và Daniel Christie chếnh choáng bước ra ngoài.
- Chúc các bạn một đêm an giấc, tất cả - ông ta nói giọng lè nhè trong khi bước lảo đảo về phía con ngựa và tìm cách lên yên.
- Đứng yên nào, - ông nói với con ngựa. Ông xỏ chân vào bàn đạp, bị trật ra ngoài, mất thăng bằng và ngã xuống đất - Ôi chào, cái đầu của tôi! - Ông đứng lên, vỗ vỗ cái trán đã va vào vó ngựa, và nói: Này ngựa, lại đây, lần này thì ông sẽ cưng con đấy!
Ông mò mẫm tìm được dây cương và dắt ngựa đi. Nhưng khi ngựa và người xa dần trên con lộ, đố ai nói chắc được: người dẫn ngựa hay ngựa dẫn người. Con ngựa xem ra đã nắm vững được nghệ thuật lèo lái của chủ nhân, mà chủ nhân thì khó nhọc vô cùng để đứng vững trên hai chân của ông ta.
Sau đó, cánh cửa quán rượu lại cọt kẹt mở cho Joseph ra ngoài. Chàng đứng yên trước cửa quán, nhìn theo hai cái bóng người ngựa chìm dần vào đêm tối. Đoạn chàng ngẩng cao đầu, vươn vai, bước tới con lừa, mở dây cương và trèo lên lưng nó.
Joseph cho lừa đi một cách chậm chạp theo sau viên lãnh chúa mà ra khỏi làng. Cuối cùng, cuộc săn đuổi bắt đầu …
Joseph đi cách một quãng vừa đủ để thấy Christie lần theo con đường ngoằn ngèo chật chội. Nhà hắn ở đâu? Joseph tự hỏi, sau khi đã cho lừa đi nước kiệu qua bao nhiêu cây số. Chàng quyết định giết tên lãnh chúa ở ngay trên phần đất của hắn, như thế là tiện lợi nhất. Chàng chỉ chờ cơn giận của chàng gia tăng lên, và hào hứng thêm.
Bỗng Joseph kéo cương thúc con lừa đi nhanh hơn. Christie đang rẽ ngựa đi xuống đường. Hắn định bày trò gì đây, chàng tự hỏi. Có thể hắn đã để ý có người theo dõi chăng? Tên lãnh chúa làm một cử động khác thường là nới dây nịt quần. Hắn sắp rút súng ra chăng? Ồ không, không phải là khí giới! Joseph cảm thấy nhẹ nhõm đến độ muốn ré lên cười. Đức ông mở nút quần, chẳng qua là vì đã nốc whisky quá nhiều, cần được giải tỏa.
Joseh nhẹ nhàng xuống lừa, cho tay vào bao rút súng ra. Chàng có mơ cũng chẳng gặp được cơ hội nào thuận lợi hơn để hành động, phương tiện nào lý tưởng hơn để đẩy một tên vô lại qua thế giới bên kia?
Rồi chàng như nghe có tiếng Christie than vãn:
- Hỡi các âm hồn linh thiêng, tôi đã làm cho các ngài thất vọng rồi!
Joseph lắp nòng súng và đưa lên nhằm vào người đang đứng bên lề và ung dung tiểu tiện. Tay chàng bắt đầu run lẩy bẩy, không làm sao nhắm bắn được.
Chàng hít một hơi thật sâu, vấn đề là tập trung lòng dũng cảm và hạ thấp độ căng thẳng của thần kinh. Nhưng khổ nỗi, hơi thở của chàng lạ dồn dập trong lồng ngực. Điểm chàng nhắm bắn lại là một con người! Con người bằng thịt bằng máu, sắp chết trong một vài giây nữa. Một vụ giết người … Chàng sắp phạm tội giết người!
Một tên lãnh chúa, một tên lãnh chúa tồi bại, đáng chết. Giết hắn đi, đồ hèn nhát, chàng tự xỉ vả mắng mình. Bắn đi!
Christie vẫn tiếp tục tiểu tiện, hai mắt nhìn lên bầu trời, hát lên như tâm sự với các vì sao:
Ta có phải chết đi
Vì mắt cô em xinh đẹp?
Bọn khùng chết vì có thiếu gì
Ta chết nữa làm chi.
Sau đó, ông ta cài nút quần và quay về bên con ngựa. Joseph không biết mình nên chửi thề hay nên cất tiếng khóc cho nhẹ bớt tâm tư. Chàng phân vân bất quyết phải làm gì, bèn leo lên lừa và tiếp tục theo dõi.
Joseph nghĩ đến dân làng hoan hô chàng ngày lên đường; gương mặt bác Danty Duff rạng rỡ khi chúc chàng thượng lộ bình an. Nghĩ đến hai người anh đã không thấy tin tưởng vào chàng. Nghĩ đến cái hang đá vôi từ nay sẽ là tổ ấm của chàng.
Rồi tư tưởng của chàng lại đổi hướng, chàng hồi tưởng lại đôi mắt nham hiểm của tên lãnh chúa Daniel Christie và sự thân mật của hắn khi hắn vỗ lên vai chàng.
Không! Không nên nghĩ về kẻ thù như nghĩ về một con người, sợ sẽ không làm tròn sứ mạng. Chàng phải làm tròn sứ mạng đã. Làm sao mang mặt về làng, thấy lại bác Danty và anh em bà con xóm giềng, nếu chàng coi nhẹ lời thề?
Chàng không có quyền chọn lựa. Tên lãnh chúa phải chết, nội trong đêm nay.
Ngài Daniel Christie tiến vào lãnh thổ của ông đi giữa hai cây kiểng cắt tỉa thật khéo, tiếp đến là một khu vườn, hàng rào kèm hai bên lối đi dẫn tới một dinh thự đồ sộ, một siêu tác phẩm theo lối kiến trúc Georgie có vách dày bằng đá xám, mái nhọn lợp bằng đá bảng màu đen và những bức bình phong màu trắng.
Joseph dõi theo bước đi của ngài Christie, sững sờ trước bao cái đẹp đẽ trước mắt. Suốt đời chàng chỉ nhìn thấy những túp lều tranh tường đá, chàng cũng không tưởng tượng ra được trên quả đất này lại có những dinh thự đẹp đến thế. Chàng cũng không thể nào tưởng tượng được cái mức đồ sộ và hình dáng uy nghi của ngôi nhà. Nó ắt phải có đến hàng ngàn, hàng vạn căn phòng, chàng nghĩ thầm. Ngần ấy căn phòng cho chỉ một người, một gia đình ở!
Rồi một ý nghĩ bỗng hình thành trong tâm trí chàng, làm chàng run lên; một nỗi lo âu sợ sệt xâm chiếm lòng chàng. Một dinh cơ to lớn như thế, phải có rất nhiều người mới ở đủ - ngoài gia đình của Christie, phải có nhiều gia đình khác, một đám đông đúc các tôi tớ trong nhà … và lính tráng … Phải nhiều quân đoàn mới đủ để canh gác cái lâu đài rộng thênh thang như thế.
Chàng tự cho mình là ai mà dám theo đuổi con người tầm vóc cỡ đó? Một nhà quý tộc sống trong lâu đài như vậy, phải có quyền hành như một ông vua - một ông vua chỉ phất tay một cái là đã tập hợp được bao nhiêu là chiến đoàn. Joseph tự hỏi mình đã làm thế nào, một thằng nông dân khốn khổ, mà dám cho là đủ sức giết chết một con người cao trọng như vậy rồi rút lui vô tội vạ chăng?
Những lời khuyến khích của ông già Danty Duff lại vang lên trong đầu óc chàng: “Cháu sắp thay đổi dòng lịch sử đấy, cháu ạ! Và cháu sẽ không bao giờ phải trả tiền uống bia, suốt đời”.
Những lời nói trong túp lều ngư phủ tồi tàn, nói ra thì dễ, nhưng bây giờ đứng trước cái dinh cơ đồ sộ này, biểu tượng cho quyền uy và gia thế của lãnh chúa Christie, đã vượt quá khỏi tầm tưởng tượng của chàng.
Joseph miễn cưỡng thúc con lừa theo cho kịp viên lãnh chúa. Khi đến gần, đủ tầm bắn, chàng nhảy xuống đất và đưa súng lên.
Dù không phải là một quân nhân, chàng cũng phải thi hành nhiệm vụ. Chàng phải báo thù những mất mát mà cha con chàng đã phải chịu. Đó là danh dự. Chàng giết tên lãnh chúa, là tai họa của xứ sở. Trong chốc lát, tên lãnh chúa sẽ đến gõ cửa thiên đàng.
Ngắm thật cẩn thận, Joseph đặt ngón tay lên cò súng và bắt đầu co tay bóp như bác Danty đã chỉ vẽ.
Viên lãnh chúa dừng lại một chút. Joseph thấy rõ hình dáng ông ta qua đường nhắm. Chỉ một phát đạn đi nhanh và gọn vào giữa quả tim hay vào giữa bụng, Joseph tự hỏi, rồi cái gì sẽ xảy ra sau đó? Tên lãnh chúa chết ngay lập tức, hay là hấp hối, rên rỉ và vô cùng đau đớn?
Chàng lại tự nhủ: Cũng chẳng sao!
Một quân đoàn xếp hàng từ trong lâu đài kéo ra và lập tức treo cổ chàng.
Và sau đó, quan trọng biết bao, chàng đã hoàn thành sứ mạng thay đổi dòng lịch sử.
Chàng tự nhủ: đếm đến ba, đếm đến ba thì nổ súng. Một, hai … Đừng run nữa. Coi như mày sẽ chẳng bao giờ có thể giết tên quỷ sứ này nếu mày cứ run lên như thế! Một hai … Daniel là một con người, một con người bằng thịt bằng máu … Hai, ba …
Cây súng rời khỏi tay Joseph khi con lừa quay vòng, đẩy chàng, làm chàng mất thăng bằng. Rồi con lừa đã quay lại, đi theo hướng mà cả hai đã đến. Joseph không dám la, không dám huýt gió gọi con lừa. Con lừa đã bỏ đi, mang theo khăn gói và vật dụng của chàng.
Joseph nhìn con mồi của mình tan ra trong đêm tối.
- Quỷ quái thật! Công việc đến hồi gay cấn - chàng lẩm bẩm và thở dài.
Viên lãnh chúa biến mất sau một góc toà dinh thự; Joseph vừa cảm thấy nhẹ nhõm cả lòng, vừa não nề thất vọng. Chàng còn sống và có thể còn sống qua đêm nay. Miễn là chàng đừng có làm điều gì quá dại dột, thì sẽ không bị treo cổ khi mặt trời mọc.
Phải rồi, … nhưng chàng sẽ vẫn mãi mãi là một tên nông phu khiêm tốn, không đổi được hướng dòng lịch sử, không một gã hát rong nào đặt bài ca tụng chiến công hiển hách của chàng, chàng sẽ mãi mãi là một tên quê mùa bắt buộc phải xuất tiền túi để trả tiền rượu bia.
Chàng đưa mắt lên nhìn toà dinh thự lộng lẫy, biểu tượng cho tất cả những gì chàng chẳng có, mà cũng chẳng bao giờ có. Chàng nhớ lại viên lãnh chúa không phải là một con người kiểu cách, đã thân mật chúc chàng khỏe mạnh và đi đường bình yên.
Nhìn qua lăng kính này, Joseph cảm thấy sứ mạng của mình hóa ra trò con nít và đâu có sáng sủa gì.
Giấu khẩu súng lục dọc theo cánh tay, Joseph thu mình thật gọn trong áo vest. Đêm tối xem ra càng lúc càng giá buốt, đậm đặc hơn, trong lúc ngọn lửa báo thù không còn sưởi ấm chàng nữa.
Và bây giờ? Chàng tự hỏi, khi đang run rẩy trong bóng đêm. Nhân danh trời đất, ta nên làm gì trong giây phút này đây?