- 2 - -

Tại Haworth, từ tháng 5 năm 1821, sức khỏe của bà Maria Brontë ngày càng yếu và sáu đứa nhỏ con bà đều mắc bệnh ban đỏ. Dần dần, bệnh của bà Brontë càng nặng hơn và đau đớn vì chứng bệnh ung thư. Mục sư Patrick Brontë chịu đựng quá sức vì một mình phải đương đầu với tình trạng sức khỏe của vợ con trong gia đình lại phải chăm lo công việc giáo xứ. Thế nên, chị gái của bà Maria Brontë là dì Elizabeth Branwell đã đến từ Cornwall để chăm sóc dùm cho cả một gia đình ốm yếu và cô lập.

Bà Maria Brontë bất chấp sự hiện diện và những lời an ủi của chị gái Elizabeth Branwell, thống khổ thốt lên những lời bi thảm trước khi hấp hối rằng “Ôi Chúa ơi, những đứa con tội nghiệp của con! Ôi Chúa ơi, những đứa con tội nghiệp của con!” Sau đó, bà đã qua đời vào ngày 15 tháng 1 năm 1821 và là người đầu tiên được chôn trong nhà thờ Haworth.

Dì Elizabeth Branwell là tấm gương điển hình về chủ nghĩa Giám Lý Wesleyan. Khi bà cố gắng làm tròn trách nhiệm chăm sóc gia đình của Patrick Brontë, bà nhận rõ giá trị của những ngày nắng ấm ở Cornwall, đồng thời nhận ra viễn ảnh đen tối của sự lạnh buốt ở nhà giáo xứ tại Yorshire, nơi sẽ là nhà của bà trong suốt quãng đời còn lại.

Khi gia đình Brontë nguôi ngoai và thích nghi dần với sự mất mát đau buồn, mục sư Patrick Brontë đã cố gắng tìm kế mẫu cho các con và một người bạn đồng hành cho mình nhưng ông đã thất bại sau những lần cầu hôn với những người phụ nữ phù hợp. Ông đã bị họ từ chối một cách kiên quyết. Từ đó, ông trở nên thu mình và xa lánh mọi người. Thậm chí ông chỉ ăn một mình, không ăn cùng với các con của ông. Ông dần trở thành người cha Victoria mẫu mực, khắc khổ và khó gần đến mức cực đoan. Tuy nhiên, cho dù hành vi của ông ra sao, chắc chắn là ông rất thương các con của ông. Và theo ông, hành động nghiêm khắc của ông chỉ là vì lợi ích cho chúng.

Vào tháng 7 năm 1824, hai con gái lớn Maria lên mười(10) và Elizabeth lên chín (9) được gửi vào trường Nữ Giáo sĩ tại Cowan Bridge(The Clergy Daughter’s school at Cowan). Đến tháng tám, rồi tháng mười một Charlotte và Emily cũng được gửi vào cùng trường này. Mặc dù lúc đó Charlotte chỉ mới tám tuổi nhưng cô không bao giờ quên kỷ niệm ở trường này và người hiệu trưởng Tin lành đáng kinh sợ ở đó. Mục sư Carys Wilson, một người đã được hiện diện trong những năm sau đó trong nhân vật Brocklehurst của tiểu thuyết Jane Eyre. Một ông hiệu trưởng độc ác, đạo đức giả và đầy lòng hận thù và kẻ luôn tìm cách hành hạ nhân vật nữ chính Jane Eyre. Khi đọc tác phẩm Jane Eyre, độc giả chắc chắn thấu rõ hàng loạt việc làm tàn ác đến đau lòng của người này đối với trẻ em dựa trên sự trải nghiệm của Charlotte tại trường ở Cowan Bridge.

Vào tháng hai năm 1825, người chị cả Maria Brontë được mười một tuổi. Cô bị bệnh nặng nên được đưa về nhà ở Haworth. Cô qua đời vào ngày 6 tháng 5 và được chôn cất cùng mẹ tại nhà thờ Haworth. Người chị thứ hai Elizabeth cũng bị bệnh và được về nhà vào ngày 31 tháng 5. Mục sư Patrick Brontë vội vã đưa Charlotte và Emily về nhà ngay sau đó. Mặc dù cả hai đều bị bệnh nhưng đều bình phục trong lúc Elizabeth không thể vượt qua. Cô đã được chôn cùng mẹ và chị gái trong hầm Brontë vào ngày 15 tháng 7 năm 1825. Sự việc đau lòng liên tiếp xảy ra khiến bốn người con còn lại trở nên rất thân thiết với nhau. Họ thường an ủi lẫn nhau khi đi trên những cánh đồng hoang dã phía trên đồi; trong lúc người dì Elizabeth bàn với Mục sư Patrick Brontë về trách nhiệm đối với việc học hành của đứa con trai duy nhất của ông.Trong giai đoạn này, gia đình vẫn mong đợi những điều tuyệt vời từ Branwell Brontë, người con trai duy nhất có thể chu cấp cho chị em gái của anh ta.

Ngày 5 tháng 6 năm 1826 là một ngày đáng nhớ của cả gia đình Brontë và thế giới văn học. Patrick mang mấy chú lính đồ chơi về nhà cho Branwell và cả bốn đứa trẻ đều thích chúng. Những người lính này đã truyền cảm hứng cho bọn trẻ tạo ra những thế giới tưởng tượng về con người bằng những nhân vật anh hùng được sao chép từ tạp chí Blackwood rất nổi tiếng đối với những đứa trẻ của gia đình Brontë. Chúng được chuyển đến nhà xứ Brontë và bọn trẻ bắt đầu viết câu chuyện của mình ra giấy giống như thể chúng viết tạp chí. Ngoài ra, những từ liên quan đến thế giới tự nhiên về địa lý là nguồn cung cấp thêm những khung cảnh cho trí tưởng tượng của chúng đưa chúng vượt xa hơn vùng đồng hoang Yorkshire, một thế giới duy nhất mà chúng biết.

The Glass Town, Angria và Gondal là những thế giới tưởng tượng chung của Charlotte Brontë, Branwell Brontë, Emily Brontë và Anne Brontë. Họ viết qua các bức thư và nhật ký của họ rồi gửi cho nhau xem trong nhiều năm. Điều thú vị nhất là Branwell cũng tham gia tích cực cùng với các cô gái trong việc sáng tác những tác phẩm văn học đầu tiên này. Những đứa trẻ Brontë thông minh và thận trọng khi viết chuyện. Mặc dù mục sư Brontë quan tâm đến thế giới quân sự nhưng ông không tán thành việc con mình viết những câu chuyện về vấn đề này. Biết cha mình bị cận thị nặng, và ông không thể đọc được những cuốn sách nhỏ xíu; mấy chị em nhà Brontë tự do viết những gì họ muốn trong những quyển sách nhỏ xíu để tránh bị kiểm duyệt.Tuy nhiên, nội dung về vấn đề này chưa bao giờ làm cho những câu chuyện của họ trở nên nổi tiếng. Và mặc dù vậy, cho đến ngày nay, tất cả các câu chuyện được ghi lại bằng những chữ nhỏ xíu trong những quyển sách nhỏ xíu vẫn còn là nguồn mê hoặc cho độc giả trên toàn thế giới.

Sau cái chết bi thảm của hai đứa con gái lớn do bị gửi đi học trường xa, mục sư Patrick Brontë đã chần chừ khi quyết định để những đứa con còn lại của mình rời nhà đi học xa trong một thế giới mà sự thay đổi công nghiệp đang tạo cho giáo dục phù hợp với xu hướng mới. Hầu hết các trang thiết bị giáo dục được sử dụng trong các học viện đều phục vụ cho sự tiến bộ của xã hội. Ông nhận định rằng nếu những đứa trẻ Brontë muốn được tiến bộ trong thời đại mới, chúng phải vượt ra khỏi giới hạn của Nhà Xứ Haworth.

Vào tháng 1 năm 1831, trước sinh nhật thứ 15 của mình, Charlotte rời Haworth để đến trường nội trú của cô Margaret Wooler ở Mirfield, Roe Head( cách nhà 20 dặm). Nơi đây Charlotte có hai người bạn thân thiết là Ellen Nussey và Mary Taylor. Charlotte được nhận xét là người rất nhút nhát, e dè và nói tiếng Ái Nhĩ Lan. Y phục của cô giản dị và cũ kỹ trong lúc đôi mắt của cô lúc nào cũng có vẻ như đang cố gắng tìm cách nhìn rõ mọi vật. Tuy nhiên, cô là người thông minh và luôn học hành chăm chỉ. Có lẽ cô đã ý thức được giáo dục có thể mang lại thu nhập cho người ở hoàn cảnh như cô qua việc dạy học ở trường hoặc làm gia sư cho những gia đình giàu có. Charlotte đã thành công ngay khi còn là học sinh và được hoan nghênh trở lại làm cô giáo cho trường vào năm 1835. Đây là cơ hội tuyệt vời để Emily được cùng chị gái học trong trường của cô Margaret Wooler với tư cách là học trò ngay cả khi cô Charlotte còn rất trẻ. Emily là một nhân vật phức tạp, thường gây ấn tượng về sự lơ đễnh và vụng về. Cô không chú tâm vào việc học và thường nhớ nhà. Khát khao trở về nhà ở Haworth và sự tự do lang thang trên đồng những cánh đồng hoang dường như không thể thực hiện trong hoàn cảnh hiện tại của cô. Vì điều này, sức khỏe của Emily suy yếu dần và hơn ai hết, Charlotte hiểu em gái mình mong ước điều gì. Và vì thế, Charlotte hiểu là phải làm gì để giúp em.

“Mỗi sáng, khi Emily thức dậy, hình ảnh về ngôi nhà thân yêu và cánh đồng hoang ùa về trong ký ức của em, khiến ngày hôm đó trở nên u ám và buồn bã trước mắt em. Không ai biết điều đó đã làm em ấy đau khổ ngoại trừ tôi. Trong thâm tâm tôi cảm thấy em sẽ chết nếu không được về nhà. Chỉ có niềm tin này mới khiến em ấy phục hồi trở lại!”

Sau khi Emily quay về nhà, Anne thế chỗ, chuyển sang học trường của cô Wooler. Mặc dù cũng nhút nhát như Emily nhưng Anne có thể đương đầu với nỗi nhớ nhà. Anne trông hấp dẫn hơn các chị gái theo lời mô tả của Ellen Nussey, bạn thân của Charlotte:

“Anne, Anne dịu dàng dễ thương với dung mạo khá khác biệt so với những người khác. Cô ấy là người được dì yêu thích nhất. Mái tóc của cô có màu nâu nhạt được uốn thành những lọn xoăn duyên dáng trên cổ, rất đẹp. Cô ấy có đôi mắt xanh đáng yêu với đôi lông mày như được kẻ khéo bằng bút chì và nước da gần như trong suốt.”

Hai năm học với cô Wooler là thời gian học tập chính thức của Anne. Branwell Brontë, trái lại, tương lai cho khả năng nghệ thuật của anh dường như bị bóp nghẹt bởi sự kỳ vọng khá cao của gia đình và có lẽ bởi bản chất yếu đuối của anh khi anh được gửi đến Luân Đôn vào học viện Hoàng Gia. Do không đủ tiền để học hội họa, anh trở lại Haworth trong sự buồn tủi. Anh đã phung phí tiêu xài tiền cho rượu và ma túy. Branwell không đẹp trai và khá thấp giống như Charlotte. Qua bức chân dung tự họa của anh cho thấy ngoại hình của anh ta sẽ khá kỳ dị, nhất là khi chịu ảnh hưởng của rượu và thuốc phiện.

Tháng 9 năm 1838 Emily đã khiến cho gia đình Brontë ngạc nhiên khi cô chịu nhận làm cô giáo cho trường nữ Law Hill của cô hiệu trưởng Elizabeth Patchett, trên những ngọn đồi phía trên Halifax. Nhưng thời gian ở đó chỉ kéo dài khoảng sáu tháng. Charlotte bị trầm cảm khi dạy học ở trường Row Head của cô Wooler nên cô từ nhiệm vào tháng 12 năm 1838. Năm 1839, Anne trở thành gia sư của Gia đình Ingham và Charlotte đảm nhận chức vụ tương tự cho gia đình Sidgwick tại Skipton.

Làm gia sư là một công việc khó khăn, sự đối xử không rõ là người hầu hay thành viên trong gia đình, Anne chỉ có thể làm được sáu tháng, Charlotte chỉ làm được hai tháng. Branwell cũng đã thử sức mình trong lĩnh vực giáo dục và trở thành gia sư cho gia đình Robert Postlethwaite vào năm 1840. Không giống như những cô gái tự ý bỏ việc do không vừa ý, Branwell bị sa thải sau sáu tháng. Cả Anne và Charlotte đều cố gắng tìm việc với các gia đình khác như: Anne đến xin làm cho gia đình Robinson tại Thorpe Green Hall và Charlotte đến xin làm cho gia đình White ở Upperwood House, Rawdon. Đối với Charlotte, đó lại là thảm họa khác mà cô phải chịu đựng cho nên cô nghỉ làm gia sư vào tháng 12 năm 1841.

“Đã quá đủ rồi!” Charlotte chán ngán than vãn như thế khi mô tả công việc của gia sư là lao động khổ sai từ sáu giờ sáng đến gần 11 giờ đêm. Do đó, Charlotte đã lập một kế hoạch tự mở trường học nhằm phục vụ hai mục đích: Một là tạo ra thu nhập trong khi ba chị em có thể làm việc cùng nhau và hai là họ có thể ở lại ngôi nhà thân yêu của mình. Dì Branwell đề nghị cho các cô gái vay một ít tiền để bắt đầu mọi thứ nhưng khi thực hiện các thủ tục ban đầu không có chút triển vọng nào. Vào thời điểm này, Charlotte nhận được thư từ cô bạn thân Mary Taylor và chị gái của cô ấy đang đi du lịch ở Bỉ nên Charlotte đề nghị số tiền của dì cho vay nên được sử dụng vào việc khác tốt hơn. Charlotte thuyết phục dì Branwell rằng khoản đầu tư kia sẽ trở nên hữu dụng nếu dì cho cô và Emily đến Bỉ để họ có đủ trình độ dạy ngoại ngữ. Họ chọn Pensionnat de Demoiselles của Madam Heger (trường nội trú dành cho nữ của Constantin Héger (1809–1896) và vợ ông là Claire Zoé Parent Héger )ở Brussells, thủ đô nước Bỉ và Patrick Brontë đã hộ tống hai con gái của mình đến đó vào năm 1842. Việc lựa chọn Emily đi cùng Charlotte là một điều khó hiểu. Emily không thể thích nghi với ngôi trường chỉ cách Haworth vài dặm; cho nên, để cô đến ở Bỉ ở hẳn là viễn cảnh vô cùng đáng sợ. Anne học ở trường tốt hơn nhiều cho nên phải là lựa chọn hợp lý hơn nhưng Anne sau một số xung đột ban đầu với gia đình Robinson đã được ổn thỏa và cô đang phải lòng với Phó mục sư mới của nhà Xứ Brontë, là William Weightman, người àn ông đẹp trai và hay tán tỉnh Anne. Họ như hình với bóng không thể rời xa nên Emily đành miễn cưỡng đi Bỉ với lời hứa của Charlotte rằng nếu kế hoạch thành công, Emily sẽ không bao giờ phải rời xa Haworth yêu dấu của mình nữa.