Chương 6 HẦU TƯỚC D’HARVILLE

Đọc xong bản báo cáo và trao cho nhà quý tộc Anh, Nam tước de Graün nói:

– Ông Murph thân mến, ông thấy đấy, cứ như những điều đã thăm dò được thì ta phải tìm dấu tích cha mẹ Marie qua viên chưởng khế và muốn hỏi François Germain giờ này ở đâu, thì phải nhờ đến cô Rigolette. Theo tôi, biết tìm cái cần tìm ở đâu cũng là đã khá mệt đấy!

– Đúng vậy đấy, ông Nam tước ạ; hơn nữa tôi chắc Điện hạ sẽ tha hồ quan sát căn hộ ấy. Mà chưa phải là đã hết đâu! Thế ông đã dò hỏi được điều gì về Hầu tước d’Harville chưa?

– Có đấy! Nếu chỉ do khoản tiền nong thì Điện hạ lo lắng cũng hơi quá. Tay Badinot quả quyết rằng gia sản của Hầu tước chưa bao giờ vững vàng và khéo quản lý đến thế!

– Sau khi mất nhiều công tìm nguyên nhân nỗi buồn sâu sắc đang giày vò ông d’Harville mà không được, Điện hạ cho rằng có thể Hầu tước gặp những khó khăn về tiền nong và Người sẵn sàng giúp đỡ Hầu tước một cách kín đáo, tế nhị như ông đã biết đấy! Nhưng vì Người ước đoán lầm nên đành phải thôi không tìm manh mối điều bí ẩn ấy nữa, tuy càng băn khoăn hơn do Người rất mến ông d’Harville.

– Điều ấy thật đơn giản, vì Điện hạ không bao giờ quên rằng phụ thân mình đã chịu ơn phụ thân Hầu tước. Ông biết không? Ông Murph thân mến, năm 1815, khi cải tổ lại các chính phủ trong Liên bang Đức, phụ thân Điện hạ có nguy cơ bị thanh loại do đã gắn bó ra mặt và rất mực trung thành với Napoléon. Trong hoàn cảnh lúc ấy, cố Hầu tước đã ra sức bênh vực cho phụ thân Điện hạ nhờ rất thân với Sa hoàng Alexandre; mối thâm giao ấy có từ khi cố Hầu tước di cư sang Nga và khi được nhắc lại ở Đại hội trong các buổi thảo luận có tính chất quyết định, đã gây được ảnh hưởng rất mạnh mẽ khi đinh đoạt những quyền lợi của các vương công trong Liên bang Đức.

– Ông Nam tước này, mới biết thế nào là ơn trả nghĩa đền hồi cố Hầu tước bị đày biệt xứ sang Đức, ngài được phụ thân Điện hạ tiếp đón rất long trọng và hậu đãi vào bậc nhất! Sau ba năm ở tại triều đình, ngài sang Nga, được Sa hoàng đối xử rất tốt, rồi đến lượt ngài, ngài có dịp để đền ơn đấng vương công đã cứu mạng ngài trước kia thật trọng thể.

– Có phải là năm 1815, trong khi cố Hầu tước d’Harville lưu lại ở đại công quốc chúng ta với cố Đại công tước lúc ấy đang trở về, thì Điện hạ và Hầu tước trẻ tuổi d’Harville bắt đầu kết bạn không nhỉ?

– Phải đấy, đến nay hai ngài còn nhớ lại những kỷ niệm êm đềm của thời kỳ thanh xuân tươi đẹp xưa kia. Như thế đã hết đâu! Điện hạ vẫn ghi lòng tạc dạ ơn sâu của cố Hầu tước đối với phụ thân Người, đến mức mà tất cả gia quyến thuộc họ d’Harville đều được Điện hạ ưu ái. Cũng do đó mà không chỉ vì những nỗi khổ ải và đức hạnh mà còn bởi mối quan hệ họ hàng nữa mà bà Georges được Điện hạ luôn luôn biệt đãi.

Ông Nam tước ngạc nhiên:

– Bà Georges ấy à? Vợ của thằng cha Duresnel, thằng tù cầm cố có biệt danh Thầy Đồ ấy à?

– Đúng đấy, bà ấy là mẹ của cậu François Germain mà chúng ta đang tìm kiếm và chúng ta nhất định sẽ tìm ra cho bằng được, tôi cầu mong như vậy.

– Bà Georges có họ với ông d’Harville?

– Bà ấy là chị em họ đồng thời cũng là bạn rất thân của mẹ của Hầu tước, cố Hầu tước hết sức quý trọng bà Georges đấy!

– Nhưng tại sao họ nhà d’Harville lại để bà ấy lấy thằng quỷ sứ Duresnel ấy, hả ông Murph?

– Thân phụ của người phụ nữ bất hạnh ấy, ông de Lagny làm quan giám quận Languedoc hồi trước cách mạng và khá giàu có, may sao tránh được án lưu đày biệt xứ. Trong những ngày yên ổn đầu tiên sau giai đoạn khủng bố đáng sợ ấy, ông lo gả chồng cho con gái, Duresnel đến cầu hôn, lão thuộc một gia đình nghị sĩ có gia giáo, tham gia quốc hội, giàu có; lão khéo che giấu những khuynh hướng gian ác dưới bề ngoài đạo đức, lão cưới được tiểu thư de Lagny. Giấu giếm được một thời gian, những thói hư tật xấu của lão bộc lộ và phát triển: tiêu xài phung phí, đam mê cờ bạc, rượu chè bợm bãi, lão làm khổ vợ hết sức. Người vợ không hề phàn nàn, ấp ủ nỗi buồn và, sau khi cha chết, rút lui về quản lý một trang trại nhỏ cho khuây khỏa. Chẳng bao lâu, gã chồng đã làm tiêu tán hết cả tài sản chung do cờ bạc và bê tha, trụy lạc; gia cư điền sản phải bán đi. Thế rồi bà Georges đưa con trai đến ở nhờ người bà con là Hầu tước phu nhân d’Harville mà bà ấy yêu thương như em gái. Duresnel sau khi đã phá hết của thừa tự và của hồi môn nhà vợ liền đi đến chỗ xoay xở mà sống, lão tìm nhiều cách mưu sinh bằng tội ác; trở thành thằng bịp bợm, ăn trộm, ăn cướp, giết người, bị tù khổ sai chung thân, lại còn bắt cóc con từ vợ để giao cho một thằng đồng lõa đại gian ác loại tầm cỡ. Phần tiếp theo thì ông đã biết.

– Nhưng làm sao mà Điện hạ lại tìm được bà Duresnel?

– Khi lão Duresnel đi tù thì người vợ lâm vào cảnh khốn cùng, đã lấy tên là Georges.

– Trong lúc gay go đó, sao bà ấy lại không tìm đến bà d’Harville quá cố, người bạn, người chị em thân thiết nhất?

– Bà Hầu tước già đã mất trước khi Duresnel đi tù. Và cũng từ lúc đó, quá thẹn thùng, chẳng bao giờ bà Georges dám lai vãng đến nhà họ hàng, tuy chắc chắn rằng chẳng ai không động tâm trước nỗi bất hạnh của bà. Tuy nhiên, chỉ có mỗi một lần, ốm đau và kiệt quệ, bị dồn đến bước đường cùng, bà ấy đành liều đến cầu cứu ông d’Harville, con trai người bạn tốt nhất xưa kia. Vì thế mà Điện hạ đã gặp bà ấy.

– Này, sao mà lại gặp được, ông nhỉ?

– Một hôm, Người đến thăm ông d’Harville; đi trước Người vài bước chân là một người đàn bà nghèo khổ ăn mặc lam lũ, xanh xao, ốm yếu, ủ rũ. Đến trước lâu đài, sắp gõ cửa, sau một hồi lâu lưỡng lự, bà ấy bỗng có một cử chỉ bất ngờ, quay ngoắt ra như chẳng còn can đảm nữa. Thấy lạ quá, Điện hạ theo gót bà ấy và rất lưu ý đến vẻ mặt hiền lành và buồn tủi của bà ấy. Bà ấy đi vào một ngôi nhà tồi tàn, ảm đạm. Điện hạ dò hỏi thì những điều Người được biết về bà ấy đều thật đáng trọng. Bà ấy lao động để kiếm ăn nhưng việc làm và sức khỏe đều thiếu, bà ấy sa vào cảnh túng quẫn ghê gớm. Ngay ngày hôm sau, tôi cùng Điện hạ đã tìm đến nơi bà ấy trọ. Vừa đúng lúc bà ấy sắp chết đói!

Sau một trận ốm kéo dài, được săn sóc tận tình, bà Georges, để tỏ lòng biết ơn, đã kể chuyện đời mình cho Điện hạ nghe; tuy chưa hề biết tên tuổi, tước vị của Người, nhưng bà ấy vẫn kể hết về đời mình, về chuyện Duresnel bị đi tù, về đứa con bị cướp đi.

– Cũng vì thế mà Điện hạ biết là bà Georges có họ với nhà d’Harville.

– Đúng thế, và sau khi tìm hiểu, Điện hạ càng ngày càng đánh giá cao đức hạnh của bà, giúp bà rời Paris và đưa bà về trang trại Bouqueval, nơi bà cùng ở với Marie hiện nay. Bà ấy tìm thấy ở nơi ẩn cư êm đềm này, nếu chưa phải là hạnh phúc, thì ít ra cũng là sự bình thản và khuây khỏa được nỗi lòng trong việc quản lý trang trại. Đồng thời, vừa muốn tránh cho bà khỏi tủi thân đau khổ và lại vừa không muốn cho người khác biết mình làm việc thiện, Điện hạ đã không để cho nhà d’Harville biết rằng Người đã giúp cho người họ hàng của Hầu tước khỏi cơn hoạn nạn ghê gớm.

– Bây giờ thì tôi đã hiểu hơn nữa vì sao Điện hạ lại quan tâm đến thế trong việc tìm dấu tích đứa con trai của bà mẹ đau khổ ấy!

– Qua đấy, Nam tước thân mến ạ, ông đủ thấy Điện hạ quý gia đình ấy đến thế nào qua niềm băn khoăn của Người trước nỗi buồn khôn tả của Hầu tước d’Harville, tưởng là ông này phải sung sướng hạnh phúc lắm mới đúng chứ!

– Thật thế, Hầu tước d’Harville còn thiếu gì nữa kia chứ! Đủ thứ nhé! Nào là con nhà dòng dõi, tiền của, trí tuệ, mạnh khỏe, nào là người vợ duyên dáng, thông minh lại còn xinh đẹp nữa.

– Điều đó có thật và Điện hạ chỉ chú ý đến những tin tức mà chúng ta vừa nói đến, sau khi đã chịu không thể đoán biết được nỗi u buồn sầu muộn của ông d’Harville; ông này rất cảm động trước lòng tốt của Điện hạ nhưng vẫn cứ dè dặt, không hề hở môi về nỗi buồn của mình. Có lẽ là ông ta đau khổ vì tình!

– Thế mà người ta đồn là ông ta rất yêu vợ; phu nhân lại rất đoan chính, để ông ta không có lý do gì mà phải ghen tuông. Tôi thường hay gặp phu nhân trong giới thượng lưu, lúc nào cũng được người ta săn đón, bởi phu nhân là một người thiếu phụ trẻ đẹp, nhưng phu nhân chưa bao giờ mắc điều tiếng gì cả.

– Phải đấy! Ông Hầu tước lúc nào cũng ca ngợi vợ mình. Chỉ có một lần hai ông bà mắc mớ với nhau sơ sơ vì bà Sarah Mac-Gregor mà thôi!

– Hầu tước phu nhân có giao du với bà này sao?

– Do một sự ngẫu nhiên tai hại, cố Hầu tước d’Harville, cách đây mười bảy hay mười tám năm gì đó đã biết tiểu thư Sarah Seyton de Halsbury và Tom, anh trai của bà ta trong thời gian họ lưu lại Paris vì được Đại sứ phu nhân Anh quốc bảo trợ. Biết hai anh em sang Đức, cố Hầu tước viết thư giới thiệu họ với phụ thân Điện hạ, hai cụ vốn vẫn không ngớt thư từ qua lại. Than ôi! Ông de Graün thân mến, nếu không có sự gửi gắm đó thì đã tránh được bao nhiêu điều tai hại vì Điện hạ sẽ chẳng bao giờ biết người đàn bà ấy! Sau cùng, khi Bá tước phu nhân Mac-Gregor quay trở về đây, biết Điện hạ đã là chỗ thâm giao với Hầu tước, bà ta bèn tìm cách để làm quen với nhà d’Harville với hy vọng sẽ được gặp Điện hạ ở nơi đây; vì bà ta càng ra sức bám riết Điện hạ thì Người lại càng cố tình lánh mặt. Cải trang nam giới để bám riết lấy Điện hạ ngay trong khu Nội Thành, thật chỉ có mỗi bà ta mới làm như thế!

– Bà ta hy vọng làm như vậy thì có thể khiến cho Điện hạ động tâm và buộc Người phải tiếp kiến dù rằng trước kia Người vẫn từ chối và tránh mặt, không cho gặp. Lại nói về Hầu tước phu nhân d’Harville; Hầu tước được Điện hạ cho biết về bà Sarah Mac-Gregor, làm như vậy là phải thôi, đã khuyên phu nhân nên tránh gần gũi bà ta, càng xa càng tốt. Nhưng bà Hầu tước trẻ tuổi bị mê hoặc trước những lời phỉnh nịnh giả dối của bà Bá tước, đã cự nự trước những ý kiến của chồng, do đó mà có những bất đồng nhỏ nhặt. Tuy nhiên, những va chạm đó chắc chắn không thể nào khiến Hầu tước ủ ê sầu muộn như thế được.

– Chà chà! Những người đàn bà! Ông Murph thân mến ạ, tôi rất tiếc là bà d’Harville lại đi giao thiệp với bà Sarah Mac-Gregor. Hầu tước phu nhân trẻ đẹp, duyên dáng ấy lại giao du với một con người quỷ quyệt như vậy thì chỉ có thiệt mà thôi!

– À, mà nói đến bọn ranh ma quỷ quái thì đây là một tin có liên quan đến Cecily, người vợ bất chính của ông David đáng kính.

– Chỉ hai ta biết với nhau thôi đấy, ông Murph thân mến, ả lai ấy cũng đáng để cho người chồng, ông bác sĩ da đen đáng mến, trừng phạt như đã trừng phạt lão Thầy Đồ theo lệnh của Điện hạ. Ả cũng đã gây ra đổ máu và đã hết sức tha hóa.

– Tuy vậy ả vẫn thật đẹp và thật quyến rũ. Một tâm hồn đồi bại trong một lớp vỏ ngoài xinh xắn bao giờ cũng khiến tôi hết sức kinh tởm.

– Về mặt này thì Cecily còn bỉ ổi gấp mấy lần, nhưng tôi mong rằng bản tin này sẽ hủy bỏ các lệnh mới đây của Điện hạ về ả khốn kiếp ấy!

– Ngược lại đấy, Nam tước ạ!

– Điện hạ vẫn cứ muốn người ta giúp ả trốn khỏi pháo đài lớn giam giữ ả suốt đời hay sao?

– Phải!

– Và Người giả vờ tháo cũi sổ lồng cho ả, sẽ đưa ả về Pháp và đến Paris?

– Đúng và hơn thế nữa… Còn có chỉ thị phải cấp tốc, bằng bất cứ giá nào cố tạo điều kiện cho Cecily vượt ngục và lên đường nhanh chóng để có thể đến đây chậm nhất sau nửa tháng là cùng.

– Tôi chịu không còn hiểu thế nào nữa! Điện hạ từ xưa vẫn tỏ ra ghê tởm ả kia mà!

– Người còn ghê tởm hơn nữa kia, nếu còn có thể ghê tởm hơn được!

– Vậy sao Người lại còn triệu ả tới đây? Vả chăng như Điện hạ thường nghĩ, rất dễ dẫn độ Cecily nếu ả không chịu làm theo lệnh của Người. Đã có chỉ thị cho con trai người gác ngục ở Gerolstein bắt cóc ả, giả như là phải lòng ả, nhằm tạo ra nhiều điều kiện thuận lợi cần thiết để thực hiện dự định ấy. Sung sướng khôn xiết vì cơ hội vượt ngục, ả đã đi theo gã đóng trò quyến rũ mình đến Paris. Được! Nhưng ả vẫn bị đe dọa tù đày, mãi mãi ả vẫn là tù nhân trốn trại và tôi hoàn toàn có đủ phương sách để khi nào Điện hạ muốn, yêu cầu dẫn độ ả và chắc chắn là đòi được.

– Để rồi xem sao, Nam tước de Graün thân mến ạ, tôi cũng mong rằng, theo lệnh của Điện hạ, ông thông báo cho Bộ Tư pháp đòi họ liên tục, bằng công văn khẩn, gửi gấp bản sao có chứng thực, giấy hôn thú của ông David vì ông ta đã làm lễ cưới trong vương cung với danh nghĩa là sĩ quan tùy tùng của Điện hạ.

– Gửi công văn đi ngay chuyến xe hôm nay, chúng ta sẽ nhận được bản sao hôn thú ấy, muộn nhất là tám ngày sau.

– Khi ông David được Điện hạ cho biết là Cecily sắp đến đây, ông ta đờ đẫn cả người, ông ta la lên: “Tôi mong rằng Điện hạ đừng buộc tôi phải gặp con quỷ cái đấy!”

“Cứ yên trí”, Điện hạ phán vậy, “ông sẽ không phải giáp mặt ả đâu…” Nhưng mà lại cần dùng đến ả vào một vài việc nào đó. David tưởng như cất được một gánh nặng. Tuy nhiên, tôi biết rằng vô vàn kỷ niệm thương đau đã trỗi dậy trong ông ta.

– Rõ khổ cho ông bác sĩ ấy! Dường như ông ta vẫn còn yêu ả. Người ta bảo rằng ả còn đẹp lắm!

– Duyên dáng, dễ thương thật sự! Phải có con mắt tinh tường không khoan nhượng của một người créole* mới phát hiện được máu lai trong màu nâu xám kín đáo nổi trên các vòng móng tay hồng của ả; những mỹ nhân xinh đẹp của phương Bắc chúng ta đâu có nước da trong sáng hơn, làn da trắng nõn hơn, làn tóc vàng hơn!

Người da trắng được sinh ra ở thuộc địa.

– Khi Điện hạ từ Mỹ về, đem theo David và Cecily thì tôi đang ở Pháp, tôi biết rằng con người tốt đẹp đó, ngay từ thuở ấy, đã một lòng một dạ trung thành với Điện hạ vì ơn sâu nghĩa nặng nhưng tôi vẫn chưa hề biết do những biến cố nào mà ông David lại chuyên tâm phục vụ Điện hạ và kết hôn với ả Cecily; mãi một năm sau ngày họ lấy nhau thì tôi mới tường mặt ả đấy! Có trời mới biết được những chuyện nhơ nhuốc mà ả đã gây ra ngay từ lúc đó rồi!

– Tôi có thể cho ông rõ toàn bộ những điều ông muốn biết, ông Nam tước thân mến ạ. Tôi đã đi theo Điện hạ sang Mỹ và lần đó Người đã cứu David và Cecily khỏi một cảnh ngộ ghê gớm nhất.

– Ông tốt quá, ông Murph thân mến, tôi xin lắng nghe đây.