Chương 17 HÒ HẸN

Những lời bà đại sứ tán dương Hầu tước phu nhân d’Harville không quá đáng chút nào.

Nàng có khuôn mặt quyến rũ, hội tụ tất cả tinh hoa của một vẻ đẹp thanh tao, một nhan sắc hiếm có, diện mạo duyên dáng khôn tả, gương mặt xinh xắn đượm vẻ khiêm tốn nhân hậu dễ xúc động lòng người.

Trên diện mạo một người phụ nữ mới hai mươi tuổi, đẹp, dĩnh ngộ, được kẻ săn người đón, nuông chiều như phu nhân d’Harville, thì chính ra vẻ nhân hậu thường không nổi bật. Vì thế người ta thấy phải quan tâm đặc biệt đến sự tương phản giữa nét dịu dàng khó tả của nàng và những thành công hiện hưởng; đó là chưa kể những lợi thế dồn lại ở nàng; nào là gia thế, nào là tên tuổi, nào là điền sản, gia tư.

Tuy thế, phu nhân d’Harville vẫn tỏ ra cảm kích trước những lời ca ngợi của người khác như thể còn lâu nàng mới xứng đáng được như vậy; nàng không lấy thế mà tự hào nhưng cũng vui sướng; dửng dưng trước những lời khen nhưng rõ ràng là rất mẫn cảm trước lòng khoan dung, nàng rất giỏi phân biệt đâu là phỉnh phờ, đâu là thiện cảm.

Nhan sắc của Bá tước phu nhân Mac-Gregor lại càng khiến phu nhân d’Harville đẹp hơn.

Trạc độ ba mươi bảy tuổi, Sarah tưởng chừng chưa đến ba mươi. Không có gì có thể hữu ích đối với thể xác hơn tính ích kỷ lạnh lùng: cái gì bảo quản trong băng giá cũng tươi đẹp lâu hơn, con người cũng vậy.

Một số tâm hồn khô khan nghiệt ngã, không thể bị lay chuyển bởi những cảm xúc vốn xưa nay làm mệt mỏi trái tim, làm héo khô những nét sắc sảo; những tâm hồn ấy không bao giờ cảm thấy gì khác ngoài nỗi tuyệt vọng của lòng kiêu hãnh hay là những toan tính sai lầm của bao tham vọng hão huyền, ngay những nỗi buồn phiền ấy cũng chỉ gây được những phản ứng yếu ớt cho thể xác mà thôi.

Sarah bảo toàn được xuân sắc, minh chứng những điều chúng tôi nêu ra.

Có hơi đẫy ra một chút, nhưng thân hình Sarah cao lớn hơn, mà kém thon thả hơn so với phu nhân d’Harville, vẫn tạo nên một vẻ khêu gợi khoái lạc khiến bà ta vẫn trẻ trung thấy rõ, ít ai chịu đựng nổi ngọn lửa lừa lọc của đôi mắt đen nồng cháy, và đôi môi ướt át đỏ thắm quyết đoán và dâm đãng của bà ta. Nhiều mảng gân xanh nhạt ở thái dương và ở cổ thấy rõ qua làn da trắng như sữa, trong và mịn màng.

Bá tước phu nhân Mac-Gregor mặc một chiếc áo có nhiễu màu vàng rơm, khoác áo ngoài bằng lụa kép cùng màu; một mũ miện bằng hoa lá cây màu ngọc lục đặt trên đầu ăn ý kỳ diệu với mái tóc đen như mun, rẽ ngôi đằng trước trán, ngay phía trên sống mũi hơi khoằm với hai lỗ mũi rộng. Kiểu tóc đứng đắn, nghiêm trang như vậy tạo nên một vẻ đẹp cổ kính cho bộ mặt nhìn nghiêng uy nghi mà say đắm của bà ta.

Thiên hạ có rất nhiều kẻ bị gương mặt của mình huyễn hoặc, họ thấy một khuynh hướng khó vượt qua trong khí chất của diện mạo. Kẻ này thấy mình ra vẻ quan nhân, bèn đi chinh chiến; kẻ kia thấy mình cốt cách thi nhân bèn đi làm thơ, có kẻ mang vẻ mưu phản thì đi hoạt động mưu phản; có vẻ chính khách thì đi bàn tán chính trị; có vẻ mục sư thì đi giảng đạo. Sarah không phải không có lý do mà thấy mình có vẻ hoàn toàn vương giả, bà ta phải chấp nhận những lời tiên đoán của một bà vú nuôi miền Thượng xứ Écosse nên khăng khăng tin vào số phận vương giả tối cao sau này.

Hầu tước phu nhân và Sarah nhác thấy Rodolphe trong vườn nhà kính vào lúc họ vừa đi xuống đấy, nhưng ông hoàng dường như không trông thấy họ vì lúc hai bà này đến thì ông đang đi vào khúc đường ngoặt.

Hầu tước phu nhân thỏ thẻ:

– Điện hạ quá bận bịu với bà đại sứ nên chẳng để ý đến chúng ta.

Vốn đi lại thân mật với Hầu tước phu nhân, Bá tước phu nhân chép miệng:

– Clémence thân mến của chị ơi, đừng có mà tưởng thế! Trái lại đấy! Điện hạ đã thấy rõ chúng ta nhưng chị làm ông ấy sợ, ông ấy vẫn cứ hờn dỗi đấy!

– Em chẳng hiểu được vì sao ông ấy cứ khăng khăng tránh mặt chị, nhiều lúc em trách ông ấy về cách cư xử lạ lùng như vậy đối với chị… một người bạn gái cũ kia mà! “Bá tước phu nhân Sarah với tôi là những kẻ tử thù.” Ông ấy làm như đùa mà trả lời em như vậy, “Tôi đã thề không bao giờ nói chuyện với bà ta nữa; và lời thề ấy hết sức thiêng liêng nên thôi đành chịu thiệt thòi không được trò chuyện với một người phụ nữ đáng mến như thế.” Vì vậy, chị Sarah thân mến ơi, dù cảm thấy câu trả lời có vẻ là lạ, em cũng đành phải bằng lòng vậy chứ biết làm thế nào!*

Mối tình của Rodolphe với Sarah và những sự kiện xảy ra sau đó đã qua mười sáu, mười bảy năm rồi, hoàn toàn không mấy ai biết; cả hai người đều thấy phải cần giữ kín. (Chú thích của tác giả)

– Chị xin cam đoan với em, nguyên nhân của mối bất hòa chết người ấy, nửa đùa nửa thật, tuy nhiên vẫn là vô hại thôi! Nếu không có người khác nữa dính dáng vào thì có thể chị đã nói cho em biết điều tối mật ấy!… Nhưng mà, hôm nay có điều gì mà em có vẻ bận tâm như thế nhỉ?

– Không sao đâu, chị ạ! Lúc nãy trong hành lang nóng quá nên em hơi váng đầu… Chị em mình hãy ngồi xuống đây một lát… rồi sẽ hết thôi… em tin là thế…

– Em nói phải đấy! Này, góc này tối đấy! Ta ngồi đây thì sẽ tránh được những ai mà không thấy được em hôm nay thì sầu não phải biết! – Sarah mỉm cười nhấn mạnh câu này.

Cả hai người cùng ngồi xuống ghế trường kỷ.

– Chị nói những ai mà thiếu cả em nữa thì đâm ra sầu não, Clémence thân mến ơi! Em không thấy là chị ý tứ à?

Người phụ nữ trẻ hơi đỏ mặt, cúi đầu, không trả lời. Sarah thân mật trách:

– Em chẳng biết điều tí nào! Không tin chị hả, con gái của chị! Gọi là con gái hẳn cũng được thôi! Chị đáng tuổi mẹ, có xưng mẹ, con với em cũng được chứ.

Hầu tước phu nhân buồn rầu:

– Em mà lại không tin chị! Trái lại chứ! Em chẳng đã nói với chị những điều mà chẳng bao giờ em dám tự thú với mình hay sao?

– Thế thì tuyệt quá đấy! Này, em ạ! Ta nói chuyện chàng nhé! Có thật là em đã thề sẽ để cho chàng tuyệt vọng đến chết không?

– Chao ôi! – Phu nhân d’Harville sợ hãi kêu lên. – Chị nói cái gì thế?

– Em chưa hiểu hết chàng đâu. Em gái thân yêu của chị, thật tội nghiệp! Chàng là người có nghị lực mà âm thầm, coi thường cái chết. Chàng đã đau khổ quá nhiều… và dường như em lại thích dằn vặt làm chàng đau khổ thêm nữa kia đấy!

– Trời ơi! Không phải như thế đâu!

– Có thể là em không muốn vậy, nhưng đúng là như thế đấy! Ôi, nếu em biết rằng những ai đã từng chịu nhiều nỗi bất hạnh lâu ngày vò xé thì thường hay dễ tủi thân, xúc động. Này, lúc nãy chị thấy chàng ứa hai hàng lệ đấy!

– Thật như thế chăng, hả chị?

– Tất nhiên… Làm như vậy giữa cuộc khiêu vũ! Như vậy thì dễ mất mặt vì lố bịch rồi còn gì! Nếu mà thiên hạ biết được nỗi buồn cay đắng ấy! Em phải biết rằng có yêu thật sự thì mới đau khổ như thế chứ… và nhất là mới không nghĩ đến giấu giếm thiên hạ rằng mình đau khổ như vậy nữa kia!

Phu nhân d’Harville cảm động:

– Chị làm ơn đừng nói với em như thế nữa, chị làm em khổ quá đi mất! Em biết quá là phải đau khổ âm thầm và cam chịu thì người ta mới như thế chứ… Than ôi! Chính vì thương hại mà em sẽ phải sinh hư mất thôi! – Bất giác nàng nói thế.

Sarah làm như không hiểu hết ý nghĩa của lời nói vừa rồi:

– Sao lại nghĩ quá như thế hả em? Hư hỏng chỉ vì mới có tình ý qua quýt với một người kín đáo, ý tứ đến mức không muốn được giới thiệu với chồng em để khỏi di lụy đến em à? Ông Charles Robert chẳng phải là người có danh giá, tế nhị và hảo tâm hay sao? Chị bênh vực chàng đó là vì em đã biết chàng và nhất là đã quen chàng ở ngay nhà chị, và chàng đã tôn trọng và quyến luyến em biết mấy!

– Em chẳng bao giờ nghi hoặc về những đức tính ấy của chàng, chị đã nói tốt khá nhiều cho chàng với em… Nhưng, chị biết đấy! Chính những nỗi bất hạnh của chàng mới khiến em phải để ý đến chàng!

– Chàng chẳng đã xứng đáng mà minh chứng điều đó hay sao? Hãy thừa nhận điều đó đi, em ơi… Với lại, làm sao mà một bộ mặt khả ái như thế lại không phải là hình ảnh của tâm hồn được? Cao lớn, trượng phu như thế, khi thấy chàng, chị lại nhớ đến những hiệp sĩ thời xưa! Có lần chị đã thấy chàng mặc nhung phục. Khó mấy ai có được dáng vẻ như thế! Thật thế! Nếu chất quý tộc được tưởng thưởng cho đức hạnh và sắc đẹp thì Charles Robert phải là Công tước mới đúng, chẳng phải là chàng quá xứng đáng để đại diện cho một trong những dòng họ lớn nhất nước Pháp đấy sao?

Phu nhân d’Harville mỉm cười:

– Chị không biết là với em thì ngay cả quý tộc dòng dõi thì em cũng chẳng thiết nữa là! Chị chẳng đã trách em đôi lúc là người của phái Cộng hòa đó sao?

– Chị cũng hay nghĩ như em; chắc hẳn Charles Robert chẳng cần lắm đến danh hiệu quý tộc mới là đáng yêu, hơn nữa, sao mà tài hoa thế! Giọng nói tuyệt làm sao! Trong những buổi hòa nhạc thân mật mỗi buổi sáng của chúng ta, ta trông cậy biết mấy ở chàng! Em còn nhớ không? Lần đầu tiên hai người cùng hát, chàng đã biểu diễn bài song ca cùng với em ý nhị như thế nào không? Gợi cảm thật đấy!

Sau một hồi lâu lặng yên, phu nhân d’Harville lắc đầu:

– Này, em xin chị, ta nói chuyện khác thôi!

– Sao thế?

– Những điều chị nói lúc nãy về dáng vẻ tuyệt vọng của chàng khiến em buồn quá đi mất.

– Chị dám chắc với em rằng khi quá khổ như thế thì một tính cách say mê cuồng nhiệt như vậy có thể tìm trong cái chết một lối kết thúc cho…

– Chao ơi! Em van chị, chị hãy thôi đi, thôi đi, đừng nói nữa, – phu nhân d’Harville ngắt lời Sarah – em cũng đã có lúc nghĩ đến chuyện ấy.

Rồi sau một hồi lâu im lặng, nàng nói tiếp:

– Một lần nữa em xin chị, ta nói sang chuyện khác… về kẻ tử thù của chị ấy mà, – nàng nói tiếp với một vẻ vui vui giả tạo – ta hãy nói chuyện về Đại công tước mà đã lâu nay em chưa gặp. Chị có biết rằng ngài vẫn luôn luôn hấp dẫn, dù gần như chẳng kém gì vua! Tuy thực sự là người Cộng hòa nhưng em vẫn thấy có ít người dễ chịu bằng ngài ấy!

Sarah phóng một ánh nhìn lén lút, soi mói và ngờ vực về phía phu nhân d’Harville, đoạn vui vẻ nói tiếp:

– Em hãy nhận là em rất đồng bóng đi! Chị đã từng thấy có nhiều lúc khâm phục, nhiều lúc ghét cay ghét đắng Điện hạ, một cách đặc biệt lạ lùng; cách đây vài tháng, khi ông ta mới đến đây, em thán phục ông ta cuồng nhiệt đến nỗi, nói riêng giữa chị em ta với nhau thôi đấy, có lúc chị đã lo cho sự yên tĩnh của lòng em.

Phu nhân d’Harville mỉm cười:

– Ít ra cũng là nhờ chị đấy, lòng khâm phục của em cũng chẳng kéo dài mấy đỗi, chị đã khéo đóng vai của kẻ tử thù, chị đã tiết lộ cho em biết cơ man là chuyện về Điện hạ… khiến cho, em nói thật đấy, ý muốn lảng tránh đã thắng, niềm khâm phục khiến chị phải cảnh giới cho sự yên tĩnh của lòng em; vả chăng kẻ tử thù của chị cũng chẳng hề nghĩ đến chuyện khuấy động sự yên tĩnh ấy nữa kia! Vì ngay trước khi chị tiết lộ cho em biết những câu chuyện ấy, tuy chị vẫn đi lại giao du thân mật với nhà em, Điện hạ đã gần như thôi không ban cho em niềm vinh dự được Người hỏi han đến.

– Hay quá! Thế ông Hầu tước đêm nay có đến đây không?

– Không, chị ạ! Nhà em tỏ ý không muốn đi. – Phu nhân d’Harville lúng túng trả lời.

– Theo chị, dường như ông nhà càng ngày càng ít giao du…

– Vâng… Đôi lúc anh ấy chỉ muốn ru rú trong nhà.

Hầu tước phu nhân bối rối, Sarah nhận ra điều ấy ngay:

– Lần trước gặp ông nhà, chị thấy xanh xao hơn mọi ngày.

– Vâng, anh ấy có hơi mệt…

– Này em Clémence thân mến, em có muốn chị nói thật về ông ấy không?

– Xin chị cứ tự nhiên.

– Khi nhắc đến chồng em ấy mà, em thường tỏ ra đặc biệt lo âu.

– Em ấy à? Có mà điên!

– Vài lần nhắc đến ông ấy, và mặc dù là không muốn tí nào, gương mặt em biểu lộ… Chúa tôi! Chị biết nói thế nào nhỉ? – Sarah nhấn mạnh vào những lời sau đây làm như muốn dò xét tận đáy lòng Clémence. – Đúng thế, em biểu lộ một vẻ… kiểu như người sợ sợ, ghê ghê ấy…

Nét mặt thản nhiên của phu nhân d’Harville thoạt đầu vẫn thách thức cái nhìn soi mói của Sarah, tuy nhiên bà ta vẫn nhận ra một biểu hiện bồn chồn kích động gần như khó phát hiện làm rung rung môi dưới của người thiếu phụ.

Không muốn dò xét nhiều hơn nữa, và để khỏi gây nghi kỵ, Bá tước phu nhân vội nói tiếp để dễ lường gạt người bạn gái:

– Đúng đấy, một thứ e sợ, ngán ngẩm cảm thấy trước kẻ hay ghen tuông và cục tính.

Trước cách giải thích ấy, môi Hầu tước phu nhân thôi không giật nhẹ nữa, nàng tưởng như cất được gánh nặng:

– Không đâu! Ông d’Harville nhà em không cục tính và cũng không ghen tuông… – Rồi, hẳn là tìm cách cắt đứt câu chuyện nặng nề đối với nàng, Hầu tước phu nhân đột nhiên kêu to. – Chà chà! Lạy Chúa tôi! Cái ông Công tước de Lucenay ấy đây rồi! Này, một trong số những bạn thân của nhà em đấy! Miễn là ông ta đừng thấy chúng mình! Ông ta ở đâu về thế này? Em cứ tưởng là ông ta ở cách đây đến hàng nghìn dặm cơ đấy!

– Đúng thế! Thiên hạ đồn rằng ông ta đi du lịch ở phương Đông, đâu những một, hai năm, thế mà ông ta chỉ mới vắng Paris chưa quá năm tháng. Đấy là một cuộc mã hồi bất ngờ khiến nữ Công tước đặc biệt bực mình, dù là ông Công tước không hề làm ai vướng víu. – Sarah nói vậy với một nụ cười nham hiểm. – Vả chăng, cũng chẳng phải một mình bà ấy nguyền rủa chuyện trở về đáng bực ấy… ông de Saint-Remy chắc sẽ cùng chia sẻ nỗi buồn.

– Chị đừng có ác khẩu, chị Sarah thân mến ạ, sao chị không nói là chuyện quay trở về ấy thật sẽ tai hại… cho tất cả thiên hạ… ông de Lucenay đã quá đủ khó chịu rồi, mà chị còn phải làm cho cả bàn dân thiên hạ biết lời chê trách của chị nữa hay sao?

– Nói xấu à? Không! Nhất định thế, chị chỉ là tiếng vang lặp lại chuyện ấy thôi. Thiên hạ còn nói rằng ông de Saint-Remy, mẫu mực của con người thanh lịch, đã làm lóa mắt cả Paris bằng sự xa hoa của mình, gần như đã phá sản, tuy thế vẫn cứ sang trọng chẳng kém trước đây mấy nỗi… mà ông de Lucenay thì giàu nứt đố đổ vách…

– Chà! Sợ thật!

– Một lần nữa đấy! Chị bảo chị chỉ là tiếng vang thôi… chà, trời đất quỷ thần ơi! Ông Công tước đã thấy chúng ta mất rồi! Ông ta đang đến đấy! Đành chịu vậy thôi! Đến là bực mình! Trên đời này chẳng còn ai tệ hơn con người ấy nữa! Đến là thô tục! Cười đến là khiếp! Cười cả những điều ngu xuẩn của mình! Ngay cả ông ta cũng phải váng óc đinh tai! Nếu em muốn giữ được ve nước hoa hay cái quạt của em thì phải giữ cho khéo. Vì phiền một nỗi là ông ta lại hậu đậu, đụng đâu vỡ đấy mà lại còn làm ra vẻ bông lơn và hể hả nhất đời nữa là đằng khác!

Con nhà dòng dõi loại nhất nước Pháp, Công tước đang còn trẻ; giá không có cái mũi dài quá khổ và quá lố bịch thì bộ mặt ông ta cũng chẳng đến nỗi khó coi; ông de Lucenay đã hay nghịch ngợm, luôn ngứa chân ngứa tay mà lại còn nói năng bừa bãi dễ ghét, cười như phá, nói to như lệnh vỡ, cử chỉ sỗ sàng, tự do quá trớn, bất ngờ đến nỗi mỗi lúc thiên hạ lại phải nhớ đến họ hàng tông giống của ông ta cho khỏi ngạc nhiên thấy người như thế giữa thế giới thượng lưu đặc biệt của đất Paris này!

Cũng cần phải hiểu thêm là do đã gần như thành lệ, và do đã quen bỏ qua không thèm chấp mà thiên hạ người ta chịu đựng những hành động và lời nói kỳ quặc của ông ta; người ta tránh ông ta như tránh tà, mặc dù ông ta, kể ra đôi khi cũng ít nhiều có trí tuệ, đặc biệt là có ngôn từ dồi dào phong phú lạ thường. Người ta chỉ mong sao những kẻ lố lăng hoặc đáng ghét sa vào tay ông ta cho mà biết thân.

Phu nhân de Lucenay lại là một trong những phụ nữ dễ thương và hợp thời thượng nhất Paris; mặc dù đã qua tuổi ba mươi, bà thường được thiên hạ luôn nhắc đến, tuy nhiên người ta dễ dàng tha thứ cho tính nhẹ dạ của bà khi nhớ đến những tính kỳ cục không ai chịu nổi của ông de Lucenay, chồng bà.

Một nét nữa của tính nết khó chịu ấy là lời ăn tiếng nói buông tuồng và quá trơ trẽn về những chuyện se mình khó ở hoặc những tật nguyền phi lý và kỳ quặc ông ta đem gán cho người khác mà lại còn ra điều ái ngại ầm ĩ trước bàn dân thiên hạ nữa. Đã thế, ông ta còn dũng cảm thật sự để mà hứng lấy hậu quả của những trò đùa tai quái mà ông ta gây ra, tặng cho người ta và cũng được người ta giáng trả lại những đòn chí tử mà vẫn chẳng chừa tí nào!

– Ái chà chà! Ái chà chà! Thế này là thế nào? Tôi thấy cái gì thế này nhỉ! Làm sao thế nhỉ! Người đẹp nhất dạ hội khiêu vũ mà lại lánh riêng ra thế này ư? Ai cho phép đấy hả? Dễ tôi ở mãi đâu đâu về đây mà phải chấm dứt một chuyện tai tiếng thế này à? Trước tiên, nếu phu nhân cứ muốn tránh cho mọi người khác phải chiêm ngưỡng mình thì, Hầu tước phu nhân ơi, tôi sẽ la làng om sòm, tôi sẽ đi rao là vật trang trí đẹp nhất dạ hội này biến mất cho mà xem!

Và để kết thúc, ông de Lucenay gieo người xuống ghế ngay bên cạnh Hầu tước phu nhân, rồi xếp chân chữ ngũ, tay nắm lấy chân.

Phu nhân d’Harville khó chịu, không nhẫn nại được nữa ngồi lùi lại:

– Lạ chưa! Thưa ngài! Ngài đã từ Constantinople về rồi đấy à, thưa ngài!

– Về rồi! Bà nói cứ như là bà nhà tôi ấy! Dám chắc như vậy! Vì thế mà bà ấy không chịu đi cùng tôi đến đây để lại nhập cuộc với mọi người. Đột ngột về với mọi người để được đón tiếp như thế này đấy!

Phu nhân d’Harville cười nửa miệng:

– Như thế là thường thôi! Đối với ngài thì nhã nhặn một chút cũng chẳng khó gì! Ở đây mà…

Ông de Lucenay duỗi chân ra, đấm thùm thụp lên mũ như là đánh trống lục lạc và quát to:

– Như thế tức là cứ việc mất mặt, phải không? Phu nhân nói cái gì mà khiếp thế! Mà bỉ ổi thế?

Phu nhân d’Harville hơi bực mình:

– Lạy Chúa trên cao! Thưa ngài de Lucenay, xin ngài đừng nói to như thế và cứ ngồi đây cho yên, kẻo ngài lại khiến chúng tôi phải bỏ nơi này mà đi chỗ khác đấy!

– Rời chỗ này ư! Thế là đưa tay cho tôi dắt đi một vòng trong hành lang chứ gì!

– Đi với ngài ấy à! Chắc chắn là không rồi! Này, xin ngài! Chớ có đụng vào bó hoa này, tôi van ngài, hãy tha cho cái quạt này kẻo ngài lại làm hỏng nó như vẫn quen thói xưa nay!

– Nếu chỉ có thế thì tôi đã làm gãy nhiều rồi! Này bà! Đặc biệt là cái quạt Tàu tuyệt đẹp mà phu nhân de Vaudémont đã tặng cho nhà tôi.

Vừa nói những lời trấn an ấy, ông de Lucenay loay hoay giật giật, lôi lôi về phía mình một túm dây leo. Cuối cùng là cả cái túm lá ấy từ trên cây tuột ra rơi xuống trùm lên đầu ông như một cái mũ miện.

Thế là nổ ra những chuỗi cười the thé, điên dại, đinh tai nhức óc khiến d’Harville quyết định phải lánh xa con người vô duyên và khó chịu ấy, nếu không nhác thấy từ xa Charles Robert, tay chỉ huy như bà Pipelet vẫn gọi, ở phía kia đi lại. Người thiếu phụ sợ bị hiểu nhầm rằng mình đi ra để gặp gã nên đành đứng lại với ông de Lucenay.

Đột nhiên ông này nằm xoài ra trên trường kỷ gần Sarah:

– Phu nhân Mac-Gregor, bà nói sao, có phải là tôi thật có vẻ giống như thần Pan, giống nữ thần sông nước Naiad, giống thần rừng Sylvain, giống một người man di dưới vòm lá này không? À, nhân nói đến rừng, tôi phải kể cho phu nhân nghe một câu chuyện rõ bất nhã… Bà thử hình dung mà xem, ở Otaïti…

Sarah lạnh lùng mát mẻ:

– Ngài Công tước!

– Vậy thì thôi! Tôi chẳng kể cho bà nghe nữa! Tôi dành nó cho phu nhân de Fonbonne đang đi đến đây kia kìa!

Bà này thấp lùn nhưng to béo, trạc độ năm mươi tuổi, rất kiêu kỳ và lố lăng, cằm liền với cổ và hễ khi nào nói đến tâm hồn bà, đến nỗi ưu tư, đến những khát vọng của bà thì ở đôi mắt to tướng của bà, người ta chỉ thấy thuần có tròng trắng! Tối hôm đó, bà chít một tấm khăn vải màu đồng xấu xí, lấm tấm hoa xanh.

Ông Công tước la to:

– Tôi dành chuyện này cho phu nhân de Fonbonne kia!

Bà de Fonbonne vừa làm duyên, vừa nỉ non, và bắt đầu trợn ngược con mắt như người dân thường vẫn nói:

– Thưa ông Công tước, có chuyện gì vậy?

– Vấn đề là thưa với phu nhân, có một chuyện không phải phép quá chừng, sỗ sàng và bất lịch sự quá chừng!

– Ái chà! Trời đất ơi! Ai mà lại dám thế? Ai mà lại tự cho phép mình như thế?

– Thưa là tôi, chứ ai nữa! Chuyện ấy thì đến lão già Chamboran cũng phải thẹn đỏ mặt, nhưng tôi vốn biết rõ sở thích của phu nhân… Phu nhân nghe tôi nói này…

– Thưa ngài…

– Vậy thì thôi! Phu nhân sẽ không được nghe chuyện của tôi về việc ấy! Vì rằng, dù sao thì phu nhân ơi! Mọi khi phu nhân vẫn ăn mặc rõ đẹp, rõ hợp thời thượng, rõ thanh lịch, vậy mà đêm nay sao phu nhân lại đi chít một cái khăn, mà xin lỗi phu nhân chứ! Thề danh dự! Nó làm cho phu nhân giống một cái nồi hấp bánh bao bị gỉ đồng ăn lỗ chỗ ấy!

Ông Công tước nói xong, phá lên cười hô hố.

Bà phu nhân to béo bực tức:

– Nếu ông ở phương Đông về để tiếp tục những trò đùa vô lý mà người ta vẫn thường không chấp vì ông gần như hóa dại, thì người ta rất tiếc là ông đã về đấy ông ạ!

Rồi bà oai vệ, quay đi.

– Mình phải cố nhịn lắm mới khỏi lột cái khăn của bà kiểu cách rởm xấu xí này, – ông de Lucenay nói – nhưng mà mình phải kính trọng bà ấy, bà ấy chẳng mồ côi còn gì! Chà! Chà! Chà… – Ông lại phá ra cười. – Ơ này! Ông Charles Robert! Mình đã gặp gã này ở vùng suối Pyrénées… Thật là một chàng trai đẹp lộng lẫy, hát cứ như là chim thiên nga ấy! Này bà Hầu tước, bà hãy chờ xem nhé, tôi sẽ làm cho gã ngớ ra! Phu nhân có ưng tôi giới thiệu gã với phu nhân không?

Sarah nói ngay:

– Ông hãy im đi nào! Hãy để chúng tôi yên.

Trong lúc Charles Robert chậm chạp đi tới, làm như đang ngắm hoa trong nhà kính, ông de Lucenay đã khéo léo mưu mô chiếm được lọ nước hoa của Sarah và ra sức tháo tung cái nắp của món nữ trang ấy.

Charles Robert vẫn đang tiến đến, thân hình cao lớn và thật cân đối; nét mặt thanh tú không thể chê vào đâu được, trang phục hết sức thanh lịch; tuy nhiên, gương mặt, tư thế vô duyên, thiếu hấp dẫn, thiếu vẻ phong nhã hào hoa, đi dáng cứng, ngượng nghịu, tay chân to và thô kệch. Khi thấy Hầu tước phu nhân d’Harville, nét mặt dày dặn vô duyên bỗng nhiên biến hết nhường chỗ cho biểu hiện u buồn sâu sắc, quá đột ngột nên đúng là giả vờ, tuy giả vờ mà cứ như thật. Charles Robert có vẻ đau khổ ghê gớm, sầu não thật sự khi lại gần phu nhân d’Harville khiến nàng không thể ngăn mình nghĩ đến những lời nói gở miệng của Sarah về những việc quá khích mà nỗi tuyệt vọng có thể đưa tới cho gã.

– Này, tôi chào đấy! Chào ông thân mến, – ông de Lucenay giữ gã lại khi gã vừa đi qua – từ ngày gặp ông ở vùng suối đến nay, đã lâu không có niềm vui được gặp ông. Ơ! Mà ông làm sao thế này? Ông có vẻ không được khỏe cho lắm!

Charles Robert ném một ánh nhìn đăm đăm sầu não về phía Hầu tước phu nhân rồi rền rĩ đáp lời ông Công tước:

– Thực vậy, thưa ngài, tôi không được khỏe cho lắm.

– Trời ơi! Trời ơi! Ông vẫn chưa thoát khỏi cái bệnh rớt dãi à?

Câu hỏi ấy đến là kỳ cục, đến là vô lý khiến Charles Robert sững sờ và choáng váng đến một lúc, thế rồi sau đó gã tức giận đỏ mặt, nói với ông de Lucenay bằng một giọng rắn rỏi và cộc lốc:

– Bởi ngài quá quan tâm tới sức khỏe của tôi như thế, thưa ngài, tôi mong rằng ngày mai ngài sẽ biết ngay thôi.

– Lạ chưa kìa! Thưa ngài thân mến… Nhưng chắc chắn thôi, tôi sẽ cử người đến… – Ông Công tước kiêu kỳ đáp lại.

Charles Robert khẽ gật đầu chào rồi quay đi.

Ông de Lucenay lại ngả người xuống gần bên Sarah.

– Cừ nhất là ông ấy chẳng bệnh tật gì hơn Đại đế Thổ Nhĩ Kỳ, nếu không tôi đã chẳng phát hiện ra mà không hay, phu nhân Mac-Gregor này, có phải là ông ta đã gây cho bà ấn tượng là ông ta mắc bệnh rớt dãi không nhỉ?

Sarah đột nhiên quay lưng lại với ông de Lucenay, không trả lời.

Tất cả những việc trên đây xảy ra rất nhanh.

Sarah phải khó khăn lắm mới nhịn cười được.

Phu nhân d’Harville đau lòng hết sức khi nghĩ đến hoàn cảnh một người bị chất vấn lố lăng như vậy trước người yêu; nàng lại càng lo sợ hơn nếu một trận quyết đấu có thể xảy ra; thế là bị một cảm giác thương hại quá mãnh liệt lôi cuốn, nàng đứng dậy đột ngột, kéo tay Sarah đuổi theo Charles Robert đang còn tức đến nổ ruột, khe khẽ nói lúc sắp lại gần:

– Một giờ trưa, ngày mai… em sẽ đến đấy!

Thế rồi nàng quay trở lại hành lang cùng với Bá tước phu nhân và bỏ dở cuộc khiêu vũ ra về.