CHƯƠNG 10 NHẬN DIỆN
Nửa giờ sau cuộc trao đổi đó, bà Georges và Marie lên một chiếc xe độc mã lớn mà những điền chủ giàu có vùng ngoại ô Paris thường dùng. Chẳng mấy chốc chiếc xe đóng một con ngựa to khỏe do Pierre điều khiển nhanh chóng lăn bánh trên con đường cỏ dẫn từ Bouqueval đến Arnouville.
Những tòa nhà rộng lớn và nhiều công trình phụ khác do ông Dubreuil khai thác chứng thực cho tầm quan trọng của món tài sản tuyệt đẹp mà cô Césarine de Noirmont đem làm của hồi môn khi cưới ông Công tước de Lucenay.
Tiếng roi quất ngựa vun vút của Pierre báo trước cho bà Dubreuil biết là Marie và bà Georges đã đến. Hai người vừa trên xe ngựa bước xuống đã được bà chủ trang trại và cô con gái đón tiếp niềm nở.
Bà Dubreuil năm mươi tuổi, có nét mặt hiền hậu và hòa nhã. Cô con gái bà có đôi mắt xanh, hai má hồng tươi tắn, trông ngây thơ trong trắng và nhân hậu.
Khi Clara nhảy ra ôm hôn Marie thì Marie rất ngạc nhiên vì thấy cô bạn ăn mặc kiểu nông dân chứ không mặc theo lối tiểu thư khuê các.
- Thế nào? Cả cháu nữa, Clara, cháu cũng cải trang thành gái quê à? - Bà Georges vừa hỏi vừa ôm hôn cô gái.
- Sao lại không nên bắt chước Marie nhỉ? - Bà Dubreuil nói. - Con bé cũng có áo dạ ngắn và váy nửa bông nửa tơ như của Marie. Nhưng bọn con gái hay có thói quen bất thường, bà Georges của tôi ạ! Thôi, vào đây, tôi sẽ kể bà nghe tôi đang bối rối như thế nào.
Vào phòng khách với mẹ và bà Georges, Clara ngồi sát bên Marie, dành cho bạn chỗ ấm nhất bên lò sưởi, săn sóc bạn chu đáo, cầm tay bạn trong tay mình xem bạn đã hết lạnh chưa, ôm hôn bạn lần nữa và khẽ trách yêu bạn vì đã để xa cách khá lâu giữa hai lần gặp. Nếu nhớ lại câu chuyện trao đổi giữa Marie và cha xứ, chúng ta sẽ thấy Marie phải tiếp nhận sự âu yếm chân thành của Clara với một cảm giác lẫn lộn giữa nhục nhã, sung sướng và nỗi lo sợ như thế nào.
- Có việc gì với bà thế, bà Dubreuil thân mến? - Bà Georges hỏi. - Tôi có thể giúp bà được gì đây?
- Lạy Chúa, nhiều chuyện lắm. Tôi sẽ nói cho bà hay, tôi tin là bà không biết trang trại này chính là tài sản riêng của bà Công tước de Lucenay. Chúng tôi liên hệ thẳng với bà ấy… không phải qua người quản lý của ông Công tước.
- Thật vậy, tôi không biết chuyện này.
- Bà sẽ biết vì sao tôi cần nói để bà hiểu rõ chuyện này… Vậy là chúng tôi nộp tô cho bà Công tước hoặc cho bà Simon - người hầu phòng thứ nhất của bà ấy. Bà Công tước rất tốt, mặc dù hơi nóng nảy. Nhưng quả là thú vị được quen biết với bà ấy, ông Dubreuil và tôi đem hết nhiệt tình phục vụ bà ấy. Chết nỗi, câu chuyện thật là đơn giản. Tôi đã biết bà ấy khi còn là cô gái nhỏ đến đây với bố là Hoàng thân de Noirmont… Lần vừa qua, bà ấy đã đòi chúng tôi phải ứng trước sáu tháng… bốn mươi ngàn franc, chuyện đó đâu phải dễ, nhưng chúng tôi có số tiền dự trữ làm của hồi môn cho Clara nên chỉ trong một thời gian ngắn bà Công tước đã có ngay số tiền đó bằng đồng louis vàng. Các bà quý tộc ấy, họ cần biết mấy sự xa hoa sang trọng. Vậy mà chỉ mới từ một năm nay thôi bà Công tước mới nghiêm túc nhận tô theo thời hạn. Trước kia xem ra có bao giờ bà ấy tỏ ra khẩn tiền đâu, nhưng nay thì khác hẳn.
- Cho đến lúc này, bà Dubreuil thân mến, tôi vẫn chưa biết tôi có thể giúp bà chuyện gì?
- Đây, tôi nói đây! Tôi nói với bà chuyện vừa rồi là để bà hiểu là bà Công tước hoàn toàn tin tưởng chúng tôi… không kể là vào tuổi mười hai hoặc mười ba, và đã cùng ông bố và bà mẹ đỡ đầu cho cháu Clara… lúc nào họ cũng chu đáo… Chiều qua, tôi nhận được một thư khẩn của bà Công tước:
“Bà Dubreuil thân mến của tôi, cần phải tuyệt đối bảo đảm là cái phòng ở vườn quả đó phải được sắp xếp thật chu đáo vào chiều ngày kia. Cần kê mọi đồ dùng cần thiết như: đệm, màn che… Tóm lại, không thể thiếu một thứ cần dùng gì và cái phòng ấy phải thật ‘đầy đủ tiện nghi’ ở mức cao nhất…”
- Đầy đủ tiện nghi! Bà nghe rõ chứ? Và còn gạch chân nữa. - Bà Dubreuil vừa nói vừa nhìn bà bạn với thái độ vừa suy tư vừa bối rối và tiếp tục đọc.
“Phải đốt lửa cả đêm lẫn ngày trong phòng để khỏi ẩm vì đã lâu không có người ở. Bà sẽ đón tiếp người khách tới đây như bà tiếp chính tôi. Một tấm thẻ của tôi mà người khách sẽ đưa cho bà sẽ nói rõ để bà biết những gì tôi chờ mong ở nhiệt tâm lúc nào cũng sẵn sàng của bà. Tôi tin tưởng một lần nữa, không ngại là quá lạm dụng lòng tốt của bà, tôi biết bà tốt và tận tâm như thế nào! Tạm biệt, bà Dubreuil thân mến của tôi! Hôn con gái đỡ đầu xinh đẹp của tôi và xin hãy tin ở những tình cảm vô cùng quý mến của tôi!
NOIRMONT DE LUCENAY
Tái bút: Người khách trong thư này sẽ đến vào chiều tối ngày kia. Nhất là bà đừng quên phải dọn cái phòng ấy thật ‘đầy đủ tiện nghi’ ở mức cao nhất.”
- Bà thấy không, lại những chữ quái quỷ gạch chân này nữa! - Bà Dubreuil vừa nói vừa bỏ bức thư của bà Công tước de Lucenay vào túi.
- Thế này thì không có gì đơn giản hơn, bà Dubreuil ạ!
- Thế nào? Đơn giản à?… Bà không nghe sao? Bà Công tước muốn rằng căn phòng phải thật “đầy đủ tiện nghi” ở mức cao nhất. Chính vì thế mà tôi phải mời bà đến. Tôi và Clara, cả hai mẹ con, chúng tôi đã mệt óc để cố hiểu xem thật “đầy đủ tiện nghi” ở mức cao nhất là thế nào và chúng tôi đành chịu… Clara tuy đã trọ học ở Villiers-le-Bel và được nhận không biết bao nhiêu phần thưởng về sinh vật và địa lý… ấy thế mà, con bé cũng chẳng hiểu gì hơn tôi về cái từ kỳ cục đó, có thể nó là chữ của triều đình hoặc xã hội thượng lưu… nhưng cái đó không can hệ gì đến tôi. Bà có thấy thật rắc rối không? Bà Công tước muốn cái phòng đó phải thật “đầy đủ tiện nghi”, bà ấy gạch chân chữ đó, nhắc lại hai lần và chúng tôi không biết bà ấy muốn nói gì.
- May quá! Tôi có thể nói để bà hiểu cái bí mật đó. - Bà Georges vừa nói vừa mỉm cười. - “Đầy đủ tiện nghi” trong hoàn cảnh này nghĩa là thuận tiện, ngăn nắp, ấm áp, kín đáo, nói tóm lại, một chỗ ở không thiếu thứ gì cần thiết và cũng không thừa…
- A, lạy Chúa, tôi hiểu, nhưng tôi càng lúng túng hơn.
- Vì sao thế?
- Bà Công tước nói đến những thảm, những đồ dùng… nhưng chúng tôi không có thảm ở đây, đồ đạc đều là loại bình thường, hơn nữa, tôi không biết người sẽ đến là đàn ông hay đàn bà, và chiều mai mọi chuyện đã phải sẵn sàng… Làm thế nào bây giờ? Làm thế nào? Tôi không biết trông cậy vào đâu, thật là đau đầu, bà Georges ạ!
- Nhưng thưa mẹ, - Clara nói - nếu mẹ lấy những đồ dùng trong phòng con, trong khi chờ đợi, con sẽ đến Bouqueval ở cùng Marie trong vài ngày.
- Phòng của con ấy à? Phòng của con, con yêu quý, đã là đẹp lắm chưa? - Bà Dubreuil nhún vai nói. - Đã là thật “đầy đủ tiện nghi” như bà Công tước yêu cầu chưa?… Lạy Chúa, tìm đâu ra những thứ như thế?
- Cái tòa nhà ấy thường không có người ở hay sao? - Bà Georges hỏi.
- Đúng thế, đó là một tòa nhà nhỏ màu trắng đứng một mình ở đầu vườn cây. Ông Hoàng thân xây cho bà Công tước khi bà đang thời con gái. Mỗi khi bà ấy cùng ông cụ thân sinh đến trang trại thì thường nghỉ ở đấy. Ở đấy có ba phòng đẹp và ở đầu vườn còn có một nhà vắt sữa kiểu Thụy Sĩ. Từ khi lấy chồng, chúng tôi thấy bà ấy chỉ đến trang trại có hai lần và mỗi lần chỉ ở vài giờ trong căn nhà nhỏ ấy. Lần thứ nhất cách đây sáu năm, bà ấy đi ngựa đến với…
Rồi hình như sự có mặt của Clara và Marie làm bà Dubreuil không muốn nói hết, bà tiếp lời:
- Nhưng tôi nói, tôi nói là những chuyện đó vẫn không làm tôi khỏi lúng túng… Hãy giúp tôi, bà Georges thân mến, hãy giúp tôi.
- Vâng, bà hãy cho tôi biết cái nhà ấy hiện có những gì bên trong?
- Căn nhà mới bày biện qua loa thôi! Trong gian phòng chính có một chiếu rơm trải trên nền nhà, một tràng kỷ với những ghế bành bằng cói bện, một cái bàn, vài chiếc ghế, tất cả chỉ có thế. Như thế thì còn lâu mới được gọi là “đầy đủ tiện nghi”, đúng không bà?
- Này, nếu ở địa vị bà, tôi sẽ làm như sau. Bây giờ là mười một giờ, tôi phái một người tháo vát đến Paris.
- Người tổng giám thư* của tôi, không có ai nhanh nhẹn hơn anh ta đâu.
Người phụ trách công việc ở trang trại.
- Thế thì tốt… Khoảng hai tiếng nữa là chậm nhất, anh ta sẽ đến Paris. Anh ta sẽ đến nhà một người làm thảm ở Chaussée-d’Antin và đưa cái bảng mà tôi sẽ kê cho bà sau khi tôi đã xem trong nhà còn thiếu những gì, và anh ta sẽ nói với người làm thảm là bằng bất cứ giá nào…
- A, đúng đấy… Miễn là bà Công tước hài lòng… tôi không ngại gì…
- Anh ta sẽ nói với người làm thảm là bằng bất cứ giá nào những thứ ghi trong giấy này cũng phải có ở đây, chiều hoặc đêm nay, cùng với ba hoặc bốn người thợ làm thảm để sắp xếp các thứ đó.
- Họ có thể đi chuyến xe Gonesse, xuất phát từ Paris lúc tám giờ tối.
- Và nếu chỉ là chở đồ gỗ, đóng thảm và che các màn cửa thì mọi thứ đều có thể xong vào chiều mai.
- A, bà Georges quý mến của tôi, bà đã làm tôi khỏi bối rối đến thế nào! Tôi không hề nghĩ đến chuyện đó… Bà là người phù trợ tôi… Bà hãy giúp tôi thiết kế những thứ cần thiết để gian phòng đó…
- Thật “đầy đủ tiện nghi”, chắc chắn như thế!
- A, lạy Chúa, còn một khó khăn nữa: chúng ta chưa biết sẽ phải đón một quý ông hay một quý bà. Trong thư bà Công tước chỉ nói: một người, thật là rối rắm.
- Hãy cứ chuẩn bị như là để đón một quý bà, bà Dubreuil thân yêu. Nếu là một quý ông thì cũng chỉ có tốt hơn thôi.
- Bà nói có lý… lúc nào cũng có lý.
Một cô hầu gái vào báo là cơm trưa đã sẵn sàng.
- Lát nữa chúng ta sẽ ăn. - Bà Georges nói. - Trong khi tôi kê những thứ gì cần, bà hãy cho tôi đo chiều cao và chiều rộng căn nhà để có thể đặt các tấm thảm và màn che.
- Đúng, đúng… Tôi sẽ bảo người tổng giám thư làm việc đó.
- Thưa bà, - cô hầu phòng nói - ngoài đó có chị bán sữa ở Stains, cơ ngơi của chị ta chỉ là một chiếc xe do lừa kéo. Chà, cũng chẳng có gì nặng lắm.
- Người phụ nữ tội nghiệp! - Bà Dubreuil nói vẻ thương hại.
- Chị ta là ai thế? - Bà Georges hỏi.
- Một chị nông dân bán sữa mỗi buổi sáng. Chồng chị ta là một người thợ bịt móng ngựa. Một hôm đi mua sắt, anh ta cùng đi với vợ và hẹn gặp lại ở phố mà thường ngày chị bán sữa. Khốn thay chị lại bán sữa ở một khu phố không ra gì. Khi chồng chị ta trở lại thì thấy chị ta đang phải đương đầu với một lũ say rượu hùng hổ đổ sữa của chị xuống rãnh. Người thợ rèn cố gắng giải thích cho chúng hiểu lẽ phải. Chúng đánh anh, anh tự vệ và trong khi xô xát anh bị một nhát dao đâm chết.
- Chao ôi! Đến khiếp… - Bà Georges kêu lên. - Thế tên giết người có bị bắt không?
- Không bắt được, thế mới khổ chứ! Trong lúc lộn xộn, nó đã trốn thoát. Chị bán sữa đáng thương khẳng định là chị nhớ mặt hắn vì chị đã gặp hắn và đồng bọn nhiều lần đến phố này nhưng cho đến nay mọi sự truy lùng đều vô hiệu. Tóm lại, từ khi chồng chết, để trả nợ, chị ta phải bán đi bốn con bò và một phần đất đai. Người quản lý lâu đài Stains giới thiệu với tôi chị bán sữa như là một con người sinh ra đã thật thà, lại khốn khổ, vì chị đã có ba con mà đứa lớn nhất mới mười hai tuổi. Tôi đang có một chỗ làm để trống, tôi cho chị ta vào làm và hôm nay chị ta dọn đến.
- Lòng tốt của bà không làm tôi ngạc nhiên chút nào, bà Dubreuil ạ!
- Này Clara, con có muốn giúp mẹ đưa cái chị tử tế đó vào nhà trong khi mẹ báo người giám thư chuẩn bị đi Paris không?
- Thưa mẹ, vâng ạ! Chị Marie sẽ đi cùng con!
- Đúng thế, làm sao hai đứa có thể rời nhau được! - Bà Dubreuil nói.
- Còn tôi, - bà Georges vừa ngồi vào bên một chiếc bàn vừa nói - tôi làm bản kê để khỏi chậm thì giờ vì chúng tôi còn phải trở về Bouqueval lúc bốn giờ chiều.
- Vào bốn giờ chiều, sao bà vội thế? - Bà Dubreuil hỏi.
- Vâng, vì Marie cần có mặt ở nhà cha xứ lúc năm giờ.
- Ôi, nếu là cha xứ Laporte… thật là đáng kính! - Bà Dubreuil nói. - Tôi sẽ đi dặn dò những điều quan trọng… Hai chị em nó chắc… chắc có nhiều điều cần tâm sự… Cần để cho bọn trẻ có thì giờ trao đổi.
- Vậy thì chúng tôi sẽ đi vào lúc ba giờ, bà Dubreuil nhé!
- Đồng ý… nhưng phải để tôi cảm ơn bà đã… Sao tôi lại nảy ra ý hay mời bà sang giúp nhỉ? - Bà Dubreuil nói. - Thôi đi đi Clara… đi đi Marie!…
Trong lúc bà Georges viết, bà Dubreuil đi ra một phía, còn Marie và Clara ra một phía với một cô hầu, người vừa báo tin là chị bán sữa ở Stains đã tới.
- Người đàn bà tội nghiệp ấy đâu rồi? - Clara hỏi.
- Chị ta với mấy đứa con, chiếc xe và con lừa đang ở ngoài sân, thưa cô.
- Chị Marie, chị ra mà xem người bán sữa tội nghiệp. - Clara vừa cầm tay Marie vừa nói. - Trông chị ta buồn làm sao với cái khăn đại tang gái góa. Lần vừa rồi chị ta đến gặp mẹ em, chị ta làm em thương quá, chị ta vừa nhắc đến chồng vừa khóc như mưa, thế rồi đột nhiên chị ta nín bặt và nổi cơn thịnh nộ với kẻ giết người. Lúc đó chị ta làm em sợ, sao trông chị ta dữ tợn quá! Nhưng có ở trong cuộc mới thấy sự uất ức của chị ta là tự nhiên!… Con người bất hạnh… Sao lại có những người khốn khổ như thế, chị Marie nhỉ?
- Ôi! Đúng thế, đúng thế… Thật đúng vậy… - Marie vừa trả lời vừa bất giác thở dài. - Có những người thật khốn khổ, tiểu thư nói thật đúng!
- Này, - Clara vừa giậm chân vừa nói một cách không bằng lòng - đấy, chị vẫn xưng hô với em là cô và gọi em là tiểu thư… Thế chị giận em sao, chị Marie?
- Đâu có! Lạy Chúa!
- Thế thì, tại sao chị lại xưng hô với em là cô? Chị biết mẹ em và bà Georges đã quở trách chị về chuyện đó. Em nói để chị biết, em sẽ làm chị phải mắng nữa cho mà xem… mặc kệ chị đấy…
- Clara, hãy tha lỗi, chị hay đãng trí.
- Đãng trí… khi gặp em sau tám ngày xa cách đằng đẵng. - Clara buồn rầu nói. - Đãng trí… chuyện đó đã là không tốt, nhưng không, không phải chuyện đó, này chị thấy không, chị Marie, chị đã làm em tin là chị hơi kiêu kỳ đấy!
Marie tái mặt và không trả lời.
Vừa trông thấy Marie, người đàn bà mang khăn tang kêu lên một tiếng phẫn nộ và ghê rợn. Người đàn bà đó là chị bán sữa mà mỗi sáng đã bán sữa cho Marie khi cô còn đang ở nhà mụ chủ quán bất lương.