CHƯƠNG 19 PHU NHÂN DE LUCENAY

Phu nhân de Lucenay khá lúng túng, chầm chậm đến gần Jacques Ferrand. Lão này cũng bước vài bước để đón tiếp.

- Bà là ai, thưa bà? Và bà cần gì ở tôi? - Jacques Ferrand nói khá cộc lốc vì lão vốn rầu rĩ, cáu kỉnh sẵn bởi những lời hăm dọa của Sarah, lại còn phẫn nộ thêm do bị Charles Robert quấy rầy. Vả lại nữ Công tước ăn mặc quá giản dị, khiến cho lão chưởng khế thấy không có lý do gì để mà không coi nhẹ. Vì bà ta ngần ngại không nói, lão nói tiếp, sỗ sàng:

- Cuối cùng thì bà cũng phát biểu ý kiến chứ, thưa bà?

- Thưa ngài, - bà ta nói xúc động, cố giấu mặt sau những nếp gấp của tấm mạng. - Thưa ngài, liệu có thể thổ lộ cho ngài biết một điều bí mật cực kỳ quan trọng không ạ?

- Người ta có thể thổ lộ hết với tôi mọi chuyện thưa bà, nhưng tôi phải được biết và thấy rõ người tiếp xúc với tôi là ai đã mới được.

- Thưa ngài, điều đó, có thể thế, không cần thiết. Tôi biết ngài là hiện thân của danh dự, của trung thực xưa nay.

- Thực ra, thưa bà… thực ra có người đang đợi tôi. Bà là ai kia?

- Tên họ tôi hệ trọng gì đến ngài, thưa ngài! Một người bạn thân… họ hàng tôi, vừa ở chỗ ông đi ra.

- Tên người ấy?

- Ông de Saint-Remy.

- Ái chà, - lão chưởng khế soi mói nhìn nữ Công tước và nói tiếp. - Thế nào, thưa bà?

- Ông de Saint-Remy đã nói hết với tôi, thưa ngài.

- Ông ta nói gì với bà, thưa bà?

- Tất cả.

- Nhưng, còn chuyện gì nữa kia…

- Chúa tôi! Thưa ngài, ngài biết rõ đấy!

- Tôi biết rất nhiều về ông de Saint-Remy.

- Chao ôi! Ông ấy nói rất đúng đấy, ngài nhẫn tâm thật!

- Đối với hạng người lừa đảo và giả mạo như hắn thì, đúng thế, tôi nhẫn tâm thật. Tên Saint-Remy ấy, có là họ hàng với bà đi nữa thì thay vì nhìn nhận hắn, bà phải xấu hổ vì hắn mới phải. Bà đến sụt sùi khóc lóc ở đây để làm tôi mủi lòng chăng? Vô ích! Đó là chưa kể làm cái kiểu như thế thì đáng khinh quá đối với một người phụ nữ lương thiện, nếu bà là người như thế.

Kiểu ngạo mạn tàn nhẫn ấy kích động lòng tự hào, dòng máu quý tộc của nữ Công tước. Bà ta ngẩng đầu lên, lật phắt tấm mạng voan đen ra sau, rồi với dáng vẻ kiêu kỳ, cái nhìn hống hách, giọng nói cứng cỏi, bà ta nói:

- Ta là nữ Công tước de Lucenay, thưa ngài.

Người phụ nữ ấy lúc này mang một dáng vẻ đường hoàng, oai nghiêm đến mức lão chưởng khế bị khuất phục, choáng người, lùi lại, sững sờ, bất giác bỏ cái mũ trùm bằng lụa đen che đầu xuống và cúi rạp chào.

Thật thế, không có bộ mặt và tư thế nào xinh đẹp và kiêu kỳ hơn ở bà de Lucenay, tuy đã tròn tuổi ba mươi. Bà ta có bộ mặt xanh xao và mỏi mệt, nhưng để gỡ lại, lại có đôi mắt nâu to, lóng lánh, dạn dĩ, tóc mun cực đẹp, sống mũi cong và thanh tú, thân hình uyển chuyển, quý phái như nhà văn Saint-Simon bất hủ đã viết “đi như nữ thần trên mây”.

Với cái nhìn bốc lửa và bộ triều phục thế kỷ XVIII, nữ Công tước de Lucenay dễ có thể là hiện thân cả bề ngoài lẫn bề trong của một trong những nữ Công tước phóng đãng của thời Nhiếp Chính* vừa thừa táo tợn vừa dại dột và ngây thơ, quyến rũ trong vô vàn mối dan díu, họ tự bộc lộ lúc này lúc khác những lệch lạc với không ít thành thực và hồn nhiên đến nỗi những người nghiêm nghị nhất cũng phải mỉm cười mà phán xét: chắc chắn các nàng khá nhẹ dạ, lầm lỗi nhiều đấy nhưng mà tốt đấy, dễ thương thế kia mà! Yêu các nhân ngãi của mình, tận tâm đến thế, si mê đến thế, chung thủy đến thế, chừng nào còn yêu họ, đến mức họ chẳng còn nỡ hờn giận nhiều hơn. Chung quy, nàng chỉ tự chuốc lấy tội cho mình và nàng làm cho biết bao người hạnh phúc. Chỉ thiếu có son phấn và cái khung váy phồng to tướng, de Lucenay phu nhân cũng như họ, khi mà bà ta không bị những nỗi lo lắng ảo não dồn dập đè nặng.

Giai đoạn 1715-1723 thời Louis XV do Hoàng thân Philippe dòng Orleans làm nhiếp chính.

Bà ta vào nhà lão chưởng khế như một nữ thị dân rụt rè, rồi đột nhiên lại xuất hiện như một mệnh phụ kiêu kỳ, giận dữ. Chưa bao giờ trong đời lão Jacques Ferrand được gặp một người phụ nữ đẹp trêu ngươi đến thế, tư thế vừa cao quý vừa dạn dĩ đến thế. Khuôn mặt hơi mệt mỏi của nữ Công tước, đôi mắt đẹp với quầng xanh kín đáo khó nhận ra, lỗ mũi quá phồng nở, báo hiệu một tính cách nồng nhiệt mà những con người kém thuần khiết trong tình yêu đã cuồng nhiệt tôn thờ mà còn say mê không kém.

Dù rằng già, xấu, đê tiện và nhớp nhúa, Jacques Ferrand cũng không thua một ai để biết thưởng thức loại nhan sắc như của bà de Lucenay. Đột nhiên hết sức khâm phục người nhân ngãi kiêu kỳ và đẹp đẽ của de Saint-Remy, lão càng thêm căm ghét tức giận anh chàng tốt số. Con người có tên Jacques Ferrand ấy mỏi mòn bởi đủ các cơn thịnh nộ dồn nén, bực bội mà tự nhủ rằng, tên quý tộc phạm tội giả mạo mà lão suýt buộc phải quỳ gối trước lão, do bị hăm dọa đưa ra truy tố ở tòa Đại hình sao lại có thể làm cho bà mệnh phụ ấy yêu đương đến mức mạo hiểm làm một cuộc vận động lo lót, dễ hại đến thân. Nghĩ tới những điều ấy, lão chưởng khế cảm thấy táo tợn trở lại, tuy đã có lúc chùn chân. Căm thù, ghen ghét, một thứ ác cảm dữ dội, rát bỏng làm xuất hiện trong cách nhìn, trên trán, trên má lão, những ngọn lửa giận ô nhục nhất, những dục vọng ác độc nhất.

Thấy bà de Lucenay sắp sửa mở đầu một câu chuyện khá là tế nhị đến thế, lão chủ quan chờ đợi những vòng vo, thận trọng. Nhưng lão sửng sốt làm sao? Bà ta cao ngạo và tự tin, coi đấy như là việc bình thường nhất trên đời và trước loại người như lão thì chẳng phải cần giữ ý tứ, lề thói làm gì, như trước những người đồng đẳng với bà. Tóm lại, lòng tự ái bị xúc phạm quá đáng trước lão chưởng khế ngạo mạn thô lỗ đã buộc de Lucenay phu nhân trút cái lốt khúm núm xin xỏ mà đã hết sức cố giữ ngay từ đầu, để trở về với tính cách của mình, bà ta thấy mình tự hạ thấp nhiều cho dù là ngập ngừng tí chút trước cái tên cạo giấy đó. Hóm hỉnh, từ thiện và hào hiệp, rất tốt bụng, tận tâm và cao thượng, mặc dù có lỗi lầm, nhưng đó là bởi có người mẹ vô luân đến không ai chịu nổi, làm điếm nhục cả sự bất hạnh cao quý, thánh thiện của việc di cư tị nạn*, bà Lucenay, trong sự miệt thị hồn nhiên đối với những dòng giống nào đó, có thể nói như cái bà hoàng hậu La Mã cổ xưa, tắm truồng trước nô lệ không chút ngượng ngùng: “Hắn có phải là người đâu!”

Thời Cách mạng Tư sản Pháp.

- Này, lão chưởng khế! - Bà Lucenay lên giọng dứt khoát với Jacques Ferrand. - Ông de Saint-Remy là một trong những người bạn thân tình của tôi. Ông ấy đã thổ lộ với tôi tình trạng bối rối lúc này do tác hại của hai vụ mắc lừa cùng lúc. Có tiền thì thu xếp được hết, thế phải mất bao nhiêu để chấm dứt những phiền nhiễu khốn nạn này đi?

Jacques Ferrand choáng váng trước cách đặt vấn đề suồng sã mà có cân nhắc như thế.

- Họ đòi một trăm nghìn franc. - Lão thô lỗ đáp sau phút bàng hoàng.

- Sẽ có một trăm nghìn franc và ông sẽ trả lại những giấy tờ xấu xa ấy cho ông de Saint-Remy ngay lập tức đấy.

- Thế một trăm nghìn franc ấy đâu, thưa Công tước phu nhân?

- Chẳng phải là tôi đã nói là ông sẽ nhận được ư, thưa ông?

- Phải có đủ cho tôi trước trưa mai, thưa bà. Bằng không, đơn xin khởi tố sẽ được đưa đến Viện Công tố.

- Vậy thì hãy xuất tiền đi, tôi sẽ tính với ông sau. Đối với ông, tôi sẽ thanh toán sòng phẳng.

- Nhưng thưa bà, không thể như thế được.

- Ông sẽ không bảo với tôi là một chưởng khế như ông lại không kiếm nổi một trăm nghìn franc chỉ trong một thời gian ngắn đấy chứ?

- Có khoản đảm bảo nào không, thưa bà?

- Như thế là nghĩa lý gì, ông lý giải xem?

- Ai sẽ chịu trách nhiệm về món tiền ấy?

- Tôi chứ ai!

- Nhưng thưa bà…

- Có cần phải nói với ông là tôi có một miếng đất đem lại tám mươi nghìn franc lợi tức niên kim, cách Paris bốn dặm không nhỉ? Tôi tin thế cũng đủ để đáp ứng cái gọi là khoản đảm bảo ấy rồi.

- Vâng, thưa bà, với điều kiện là phải đăng ký thế chấp.

- Lại còn thế nữa! Là thế nào kia? Chắc hẳn là một vài thể thức nào đó chứ gì? Vậy thì, làm đi! Ông ơi, làm đi!

- Một văn bản như vậy không thể lập được trước mười lăm ngày và phải được chồng bà thỏa thuận nữa kia, thưa bà!

- Nhưng miếng đất ấy là của tôi, của riêng tôi thôi! - Bà Công tước sốt ruột.

- Thưa bà, điều quan trọng là bà chịu dưới quyền ông nhà, và những văn bản thế chấp rất dài dòng và tỉ mỉ.

- Nhưng, nói thêm lần nữa đấy, thưa ông, ông không thể lòe tôi là trong hai tiếng đồng hồ mà kiếm ra một trăm nghìn franc lại khó đến thế.

- Thế nhỉ, thưa bà, bà hãy gặp người chưởng khế quen thuộc của bà, gặp các ông quản lý của bà, còn đối với tôi thì không thể được.

- Tôi có lý do để giữ kín việc này. - Bà de Lucenay lên giọng kiêu kỳ. - Ông quen biết với cái bọn vô lại muốn bắt bí ông de Saint-Remy, thế nên tôi mới đến gặp ông.

- Lòng tin của bà làm tôi vô cùng vinh hạnh, thưa bà, nhưng tôi không thể làm được điều bà yêu cầu.

- Thế ông không có được món tiền đó à?

- Tôi còn có nhiều gấp bội bằng tiền giấy hoặc bằng tiền vàng thực sự, vàng mười ấy. Tại đây, trong két bạc của tôi.

- Ô, sao lắm giọng thế? Hay là ông đòi tôi phải ký? Tôi sẵn sàng ký thôi. Chúng ta coi như xong.

- Cứ cho rằng bà có là bà Công tước de Lucenay đi nữa…

- Sau một giờ nữa, hãy đến biệt thự de Lucenay, thưa ông. Tôi sẽ ký những gì cần phải ký, tại nhà tôi.

- Thế ông Công tước cũng ký chứ?

- Tôi không hiểu, ông ạ.

- Riêng chữ ký của bà thôi thì không có giá trị gì đối với tôi, thưa bà. - Jacques Ferrand lấy làm khoái trá, mát lòng hởi dạ trước nỗi sốt ruột bồn chồn của nữ Công tước. Bà ta bề ngoài thì tỏ ra bình tĩnh và khinh thị nhưng bên trong thì lại trĩu nặng kinh hoàng.

Lúc này thì bà ta hết đường xoay xở. Tối hôm qua, người chủ cửa hàng kim hoàn quen đã ứng cho bà ta một vài thứ đã được giao cho người thợ ngọc Morel. Số tiền ấy đã dùng để trả các hối phiếu của anh chàng de Saint-Remy, cũng như để xoa dịu một số chủ nợ khác. Ông Dubreuil, người chủ trang trại ở Arnouville, đã ứng trước quá một năm tiền lĩnh canh, vả lại cũng chẳng còn đủ thì giờ, lại còn bất hạnh thêm nữa cho bà de Lucenay là hai người trong số những người thân có thể trông cậy được vào lúc cùng cực này thì lại đều vắng mặt ở Paris cả. Dưới con mắt bà ta, de Saint-Remy mắc oan về tội giả mạo mà anh ta tự bộc lộ và bà ta cũng tin như vậy, rằng anh ta đã bị hai kẻ bất lương lừa đảo, nhưng tình thế của anh ta lúc này không phải là kém khủng khiếp. Anh ta bị tố giác, sẽ bị lôi vào tù, ngay có bỏ trốn được đi nữa thì đâu có phải là gia thanh chẳng kém phần điếm nhục bởi một sự ngờ vực như vậy.

Trước những suy nghĩ đau đầu như thế, bà de Lucenay run rẩy, sợ hãi. Bà ta yêu con người ấy đến mù quáng, con người vừa tồi tệ nhưng lại vừa lắm duyên quyến rũ trời cho. Niềm si mê của bà ta là một trong niềm say mê bừa bãi mà những người phụ nữ có tính cách như bà ta và cùng giới với bà ta thường hay chuốc phải khi tuổi thanh xuân đã qua mà thời trưởng thành chín chắn đã tới.

Jacques Ferrand quan sát trộm thật kĩ mọi chuyển động nhỏ nhất trên khuôn mặt nữ Công tước, càng cảm thấy bà ta mỗi lúc một đẹp hơn, quyến rũ hơn. Ngưỡng mộ mà vẫn hằn thù, gò bó mà vẫn dâng lên nồng nhiệt, lão cảm thấy một niềm vui cay đắng qua việc giày vò bằng cách liên tục từ chối người phụ nữ vốn chỉ dành cho lão thái độ chán ghét và khinh bỉ.

Nghĩ đến việc nói một lời dường như một lời cầu xin làm người phụ nữ này phẫn nộ. Tuy nhiên vì biết sự vô hiệu của nhiều toan tính khác, cho nên bà ta đã quyết định phải chạy đến với lão, chỉ mình lão mới có thể cứu được de Saint-Remy mà thôi. Bà ta nói tiếp:

- Vì ông có món tiền mà tôi yêu cầu, thưa ông, và chung quy thì sự đảm bảo của tôi đã đủ, vậy tại sao mà ông cứ ra sức từ chối tôi mãi thế?

- Vì đàn ông chúng tôi cũng có những ý thích thất thường như các bà thôi, thưa bà!

- Thế thì cái ý thích thất thường ấy ra sao mà làm cho ông cứ hành động chống lại lợi ích của ông như vậy? Và tôi nhắc lại, hãy nêu điều kiện đi, ông ơi, dù thế nào đi nữa, tôi cũng nhận tất.

- Bà nhận tất cả mọi điều kiện ư, thưa bà? - Lão chưởng khế hỏi lại với một vẻ mặt đặc biệt.

- Tất cả! Hai, ba, bốn nghìn franc, hơn thế nữa, nếu ông muốn. Vì, này, tôi nói ông nghe, - nữ Công tước nói tiếp, không giấu giếm bằng một giọng gần như thân mật - ngoài ông ra, tôi không còn phương sách nào nữa. Ông ơi, chỉ mình ông thôi! Đối với tôi, tôi sẽ không thể yêu cầu ở chỗ khác những gì tôi yêu cầu ông cho ngày mai, và phải như thế đấy. Ông hiểu chứ? Nhất thiết phải như thế! Vì vậy, tôi nhắc lại, cho dù điều kiện của ông đưa ra có thế nào đi nữa cho việc ấy thì tôi cũng nhận, tôi chẳng có gì mà mất, chẳng mất gì cả.

Lão chưởng khế thở hổn hển, hai thái dương giần giật, trán đỏ tía lên, may sao mà đôi tròng kính màu lục che lấp lại như là dập tắt ngọn lửa đang bừng bừng bốc lên trong mắt lão như có một đám mây rực lửa phủ trên đầu óc của lão vốn thường ngày sáng suốt và tỉnh táo, lý trí rời bỏ lão.

Trong sự mù quáng đê tiện, năng lực nhận thức đã u tối đi, lão hiểu những lời nói cuối cùng của bà de Lucenay một cách xấu xa, lão thoáng thấy bóng dáng một người phụ nữ liều lĩnh như một vài người nào đó của triều đình cũ*, một người đàn bà bị dồn vào thế bí bởi sợ người mình yêu sẽ mất hết danh dự, và như vậy có thể sẵn sàng hy sinh một cách tồi tệ để cứu họ. Nghĩ như vậy thì thật ngu xuẩn nhiều hơn là bỉ ổi. Nhưng như chúng tôi đã báo từ trước, đôi lúc Jacques Ferrand trở thành sói hay thành cọp, và lúc đó thì con vật thắng con người.

Trước Cách mạng Tư sản Pháp.

Lão bỗng nhiên đứng dậy và tiến đến gần de Lucenay phu nhân. Bà ta sững sờ, cũng đứng phắt lên như lão và rất ngạc nhiên nhìn lão.

- Em sẽ chẳng mất gì cả! - Lão hổn hển nói ngắt quãng và run run tiến đến sát hơn nữa. - Này, món tiền ấy, tôi sẽ cho em vay với một điều kiện, chỉ một điều kiện thôi… và tôi thề với em là… - lão không thể nói hớ lời tỏ tình ấy.

Bởi những mâu thuẫn kỳ lạ trong bản tính con người, thấy nét mặt đỏ bừng, lửa dục bốc lên gớm ghiếc, do đoán biết được những tham vọng yêu đương nảy sinh từ những suy nghĩ lạ lùng và lố bịch ấy mà bà de Lucenay dù đang lo ngại, sợ hãi, vẫn phá lên cười, cười thật sự, cười như điên như dại, cười vang sằng sặc khiến lão chưởng khế phải lùi lại sững sờ.

Rồi chẳng để lão kịp nói một lời, nữ Công tước càng lúc càng mặc sức cho cơn cười càng rộ, buông mạng che mặt xuống, và giữa hai trận cười nổ ra như phá, bà ta bảo với lão chưởng khế, đang đảo điên vì căm hờn, giận dữ và thịnh nộ.

- Nói thực đấy, thà nhờ ông de Lucenay việc ấy còn thích hơn!

Thế rồi bà ta ra đi, vẫn rũ ra cười, cười to đến nỗi tuy cửa đóng rồi mà lão chưởng khế vẫn còn nghe thấy.

Jacques Ferrand tĩnh trí lại để rồi cay đắng mà nguyền rủa điều khinh suất của mình. Tuy nhiên, dần dần rồi lão cũng tự trấn an rằng dù sao thì nữ Công tước cũng chẳng dám hở môi về câu chuyện phiêu lưu này mà không sợ quá hại đến bản thân.

Lão đang đắm mình trong những ý nghĩ đen tối thì cái cửa bí mật mở ra. Hôm nay quả là ngày quá đen đủi đối với lão! Mụ Séraphin xúc động bước vào:

- Chao ôi! - Mụ chắp hai tay và la lớn. - Quả là ông rất có lý mà bảo rằng để cho nó sống thì sẽ có ngày chúng ta thất bại mất!

- Đứa nào kia?

- Cái đứa bé gái chết tiệt ấy!

- Làm sao kia?

- Một mụ chột mà tôi không biết rõ, người đã được Tournemine giao cho con bé để cho ta rảnh tay cách đây mười bốn năm, khi ấy ta phao tin là nó đã chết ấy. Chao ôi! Lạy Chúa, ai mà tin được điều này.

- Thì cứ nói đi nào! Nói rõ xem!

- Con mụ chột ấy vừa đến. Lúc nãy mụ ở dưới nhà, mụ ấy bảo là mụ ấy biết tỏng tôi đã giao con bé…

- Rõ thật vô phúc! Đứa nào đã có thể hở ra cho mụ ấy biết? Tournemine chăng? Nhưng nó đang đi đày khổ sai chèo thuyền kia mà?

- Mụ ấy khẳng định là người ta đã tìm ra con bé ấy, giờ đã lớn, rằng mụ ấy biết rõ lúc này nó ở đâu và chỉ có mụ ấy mới hoàn toàn quyết định là có phát giác tất cả, tố cáo tất cả hay không.

Lão chưởng khế nổi cơn thịnh nộ, trông phát sợ, la to:

- Ngày hôm nay, đúng là ta bị ma ám!

- Lạy Chúa tôi! Nói với con mụ chột ấy sao đây? Hứa hẹn cái gì để mụ ấy câm họng?

- Mụ có vẻ khá giả không?

- Khi tôi bảo mụ ấy trông như đồ ăn mày thì mụ lắc lắc cái làn mây, trong đó bộn tiền.

- Và mụ ấy biết lúc này đứa con gái đó đang ở đâu à?

- Mụ ấy khẳng định là biết.

- Và đấy là đứa con gái của nữ Bá tước Mac-Gregor và vừa nãy bà ta hứa với ta kha khá tiền để tuyên bố rằng nó chưa chết. Và đứa con gái ấy vẫn còn sống, ta có thể trả lại cho bà ta. Đúng thế, cái bản khai tử ấy là giả mạo. Nếu họ mở cuộc điều tra thì ta nguy mất. Tội phạm này có thể dẫn đường tìm đến tội phạm khác.

Sau một hồi im lặng, lão bảo với mụ Séraphin:

- Mụ chột ấy biết cô gái ở đâu à?

- Biết.

- Và mụ ấy sẽ quay lại đây chứ?

- Ngày mai.

- Viết thư nhắc Polidori chín giờ tối nay tới gặp ta.

- Có phải là ông muốn thủ tiêu đứa con gái ấy và cả mụ chột không? Làm cả một lần thì hơi nhiều quá đấy.

- Ta đã bảo mụ viết thư nhắn Polidori có mặt ở đây, tối nay chín giờ kia mà!

Cuối ngày hôm ấy Rodolphe bảo với Murph, ông này đã không vào được nhà lão chưởng khế:

- Lệnh cho ông de Graün lấy một phu trạm, đi ngay lúc này. Trong sáu ngày nữa, Cecily phải có mặt ở Paris.

- Lại cái con quỷ cái tai ác ấy nữa! Cái con vọ đáng ghét của ông David tội nghiệp, đẹp mà ô nhục cũng không kém! Để làm gì, thưa Điện hạ?

- Để làm gì à? Hỡi ông Murph! Trong một tháng nữa, ông sẽ hỏi điều ấy ở lão chưởng khế Jacques Ferrand.