Chương 3 SUY TƯ

Khó mà mô tả được những tình cảm hỗn loạn và trái ngược trong lòng ông d’Harville khi ông trở vào nhà một mình.

Ông ta vui mừng nhận ra sự buộc tội sai lầm tệ hại đối với Rodolphe và Clémence, nhưng cũng nhận ra không còn hy vọng gì ở tình yêu của Clémence. Qua câu chuyện với Rodolphe, càng thấy Clémence chịu đựng, can đảm, quyết tâm làm điều thiện bao nhiêu thì ông ta càng chua xót, tự trách mình do ích kỷ một cách tội lỗi, đã trói buộc người thiếu phụ đau khổ này vào số phận mình.

Càng không được an ủi bởi câu chuyện mà mình nghe trộm được, ông ta rơi vào một tâm trạng buồn thảm, rã rời không tả được.

Điều khủng khiếp của những con người giàu sang nhàn nhã là họ không có gì làm khuây khỏa được, không có gì chống đỡ cho họ khỏi những oán hận đau xót. Không bị bắt buộc phải lo toan cho tương lai hoặc phải lao động hằng ngày, họ hoàn toàn phó mặc cho những đau khổ lớn về tinh thần.

Chiếm được mọi thứ mua được bằng vàng, họ ham hố và tiếc nuối rất mãnh liệt những gì mà vàng không thể đem lại được.

Nỗi đau của ông d’Harville là tuyệt vọng, bởi vì nói cho cùng, ông ta chỉ đòi hỏi một điều rất đúng, rất hợp phận: sự sở hữu… nếu không phải là tình yêu của vợ.

Cho nên, đứng trước sự chối từ không lay chuyển được của Clémence, ông ta tự hỏi phải chăng đó là một sự trớ trêu cay đắng ở câu sau đây của luật pháp:

“Người vợ thuộc về chồng của mình.”

Biết nhờ vào thế lực nào, sự can thiệp nào để thắng được sự lạnh lùng, sự ghê tởm biến đời ông ta thành sự tra tấn kéo dài, mà ông ta thì chỉ có thể, chỉ muốn yêu vợ mình?

Ông ta phải thừa nhận rằng trong việc này cũng như trong nhiều sự kiện khác của đời sống vợ chồng, chỉ cần một ý muốn đơn giản của chồng hay của vợ là đã thắng được ý muốn tối cao của luật pháp.

Qua cơn nóng giận bất lực lại là một trạng thái ủ rũ chán chường.

Tương lai đè lên ông ta, nặng nề, tối tăm, lạnh giá.

Ông ta linh cảm sự buồn phiền chắc chắn sẽ làm tăng thêm những cơn bệnh khủng khiếp.

– Ôi! – Ông ta kêu lên, xúc động và thất vọng. – Lỗi ở ta, lỗi ở ta! Người vợ khốn khổ! Ta đã đánh lừa nàng, đánh lừa một cách khốn nạn! Nàng đáng lẽ phải ghét ta. Thế mà mới rồi nàng còn quan tâm đến ta. Đáng lẽ ta phải bằng lòng, vậy mà sự đam mê ngông cuồng đã làm ta lầm lạc. Ta muốn sự êm dịu, ta bày tỏ tình yêu, môi ta vừa chạm phải tay nàng, nàng đã rùng mình vì sợ hãi. Nếu trước đây ta còn hồ nghi về sự ghê tởm của nàng đối với ta thì nay những lời nàng nói với Hoàng thân không còn để lại cho ta một ảo tưởng nào nữa. Ôi tệ hại, tệ hại! Quyền gì mà nàng thổ lộ với Hoàng thân cái bí mật gớm guốc ấy? Một sự phản bội xấu xa! Quyền gì? Hỡi ôi, quyền của những nạn nhân được kêu ca về tên đao phủ của họ. Ôi, tội nghiệp cho nàng, con người trẻ thế, nhân hậu như thế, tất cả những lời độc địa nhất nàng có thể tìm thấy để nói về cuộc sống khốn khổ mà ta đã gây ra cho nàng là nói rằng đó không phải số phận mà nàng mơ ước, nàng còn trẻ quá để có thể khước từ tình yêu! Ta rất biết Clémence, điều nàng đã nói với ta, với Hoàng thân, nàng sẽ làm được, từ nay nàng sẽ là người em gái dịu hiền nhất của ta. Cảnh ngộ của ta cũng đáng ao ước đấy chứ! Thay vì những quan hệ lạnh lùng, ép buộc giữa chúng ta trước đây, nay được tiếp nối bằng những quan hệ thân thương, êm dịu trong khi lẽ ra nàng vẫn có thể khinh ta, lạnh lùng với ta mà ta không thể kêu ca. Nào, ta sẽ tự an ủi bằng cách hưởng những cái nàng ban cho ta. Thế là còn sung sướng quá chứ! Sung sướng quá! Ôi, sao ta yếu đuối thế, hèn hạ thế! Nói cho cùng, nàng có phải là vợ ta không? Nàng không phải là của ta? Thật là của ta? Luật pháp không nhìn nhận quyền của ta đối với nàng chăng? Vợ ta chống lại. Hừ, ta có quyền.

Ông ta ngừng lời, cười cay độc:

– Ồ, vâng, dùng vũ lực phải không? Bây giờ, lại nói chuyện vũ lực. Lại một sự bỉ ổi khác. Vậy làm gì bây giờ? Bởi ta yêu nàng. Ta yêu nàng như một kẻ mất trí. Ta chỉ yêu có nàng. Ta chỉ muốn có nàng. Ta muốn có tình yêu của nàng, không phải tình thương ấm áp của một cô em gái. Ôi, cuối cùng nàng phải thương hại ta. Nàng, con người tốt đến thế, nàng sẽ thấy ta quá ư khổ sở! Nhưng không, không, không bao giờ! Có một cớ để lảng tránh mà người phụ nữ không muốn vượt lên. Sự kinh tởm! Đúng, sự kinh tởm! Mày biết không? Sự kinh tởm! Mày phải nhận rõ như vậy: bệnh tật khủng khiếp của mày sẽ làm nàng kinh sợ suốt đời, hiểu chưa? Suốt đời! – Ông d’Harville kêu lên, bị kích động đau đớn.

Sau một hồi hậm hực yên lặng, ông ta nói tiếp:

– Sự đổ vấy nặc danh này, buộc tội Hoàng thân và vợ ta, lại cũng xuất phát từ một bàn tay thù địch, thế mà hồi nãy, trước khi nghe nàng nói, ta còn có thể nghi ngờ, tin rằng Hoàng thân có thể phản bội đê hèn như vậy! Rồi kéo cả vợ mình vào đấy! Ôi, cái bệnh ghen tuông bất trị! Nhưng ta cũng đừng lầm! Nếu Hoàng thân, người yêu mến ta như một người bạn hiền, độ lượng nhất, đã đưa cả trí óc và tâm hồn Clémence vào các công cuộc từ thiện, nếu Người cho nàng lời khuyên, chỗ dựa, là bởi nàng cần lời khuyên, chỗ dựa. Thực tế, nàng đẹp như vậy, lại được nâng niu, chăm chút như vậy, mọi sai trái của nàng hầu như được bào chữa bằng những sai trái còn tồi tệ hơn của ta, liệu nàng có chao đảo không? Còn một sự tra tấn nữa! Trời hỡi, ta đau khổ bao nhiêu khi tưởng nàng có tội. Khắc khoải khủng khiếp! Nhưng không, lo sợ như thế là vô lý. Clémence đã thề sẽ làm đầy đủ bổn phận, không thể thiếu sót. Nàng sẽ giữ lời hứa nhưng với cái giá ấy! Cái giá ấy! Hồi nãy khi nàng trở lại với ta, lời nói êm ái, nụ cười hiền lành, buồn bã, nhẫn nhục làm ta đau khổ bao nhiêu! Sự quay về với tên đao phủ của nàng khó khăn biết bao nhiêu! Ôi, người phụ nữ khốn khổ! Như thế nàng càng đẹp hơn, càng đáng thông cảm biết mấy. Lần đầu tiên ta thấy hối hận đến xé lòng. Bởi, cho đến nay sự lạnh lùng ngạo nghễ của nàng đủ để trả thù cho nàng. Ôi, khốn khổ, khốn khổ cho ta!

Sau một đêm dài không ngủ và suy tư cay đắng, những vật vã trong tâm hồn ông d’Harville bỗng dừng lại như có phép màu.

Ông ta bồn chồn đợi trời sáng.