Trong lòng bàn tay

Từ bảy tháng qua, Bạch lấy làm thỏa mãn vì đã được đổi nghề. Chàng nghỉ dạy học, đến làm thơ ký cho nhà máy xay lúa gạo Hiệp Hưng, cách tỉnh lỵ chừng hai mươi cây số. Nghề ghi chép lặt vặt ấy giúp Bạch rảnh rang thời giờ, tuy nhiều khi bận rộn suốt chúa nhật. Chàng ngồi bàn “bua rô”, đón nhận những thân chủ từ thôn quê chở lúa đến xay. Lúc nhà máy nghỉ chạy, chàng tha hồ đi tới lui, hút thuốc nhìn khung cảnh quá nhàm: vài gốc me cổ thụ, con đường mòn và dòng rạch hiền hòa. Lẽ dĩ nhiên, khung cảnh ấy lắm khi tươi hẳn lên nhờ bóng dáng mấy thiếu nữ. Bạch mở hộc tủ, đem ra bộ truyện Phong Thần và quyển sách coi chỉ tay. Chàng lựa chọn rồi quyết định:

- Trong lúc chờ cơm trưa, mình nên trau dồi nghệ thuật coi chỉ tay. Đó là một khoa học. Nhiều nhà bác học tỏ vẻ tin tưởng khoa coi chỉ tay. Đến như ở Pháp Quốc, ông hàn lâm Mô-roa đã xác nhận giá trị thực tiễn của khoa này. Người biết coi chỉ tay thì nghiễm nhiên trở thành “giáo sư”, sang trọng hơn mấy thầy coi quẻ mai rùa.

Chàng cầm quyển sách, gật đầu hứng thú:

- Sách coi chỉ tay với truyện Phong Thần đều giống nhau ở điểm: mơ hồ, vu vơ nhưng kẻ phàm phu thất học đến giới trí thức thượng lưu, ai cũng thích.

Chàng ôn lại chương thứ nhất, nói về hình dáng bàn tay. Đúng quá, loại bàn tay vuông tiêu biểu cho tánh khí khái, cộc cằn. Mấy hôm trước, chàng đã chứng minh điều ấy khi xem cho thầy hương quản! Đây này chương thứ hai nói về đường sanh đạo hoặc mạng đạo. Trên mạng đạo, cái ô hình vuông là điềm chết bất đắc kỳ tử. Ơi! Tuyệt diệu. Hồi năm ngoái, Bạch gặp dịp may mắn lạ thường. Một ông lão bị chết đâm vì ghen tuông. Bạch đến gần ông ta rồi xem chỉ tay thử cho biết: Đường mạng đạo ghi rõ hình vuông tiền định.

Bạch mỉm cười một mình. Có lẽ một ngày nào đó, lúc thất nghiệp chàng sẽ dùng khoa học coi chỉ tay làm kế sinh nhai. Cứ đến nơi đám tiệc, đám giỗ, chàng giả vờ xem chơi cho vài người, tán tỉnh vớ vẩn. Họ sẽ năn nỉ chàng xem giùm rồi đền ơn bằng một số tiền đủ ăn cơm hoặc uống cà phê cho tới ngày hôm sau. Nghe đâu nhiều người chuyển nghề coi chỉ tay đã sống dư dả, mua nhà cưới vợ hoặc hút thuốc phiện.

Ngoài cửa bỗng có tiếng cười khanh khách. Bà chủ Hiệp Hưng nói một hơi:

- Cha chả, tới đây hồi nào vậy? Có chồng chưa vậy? Ờ hai cháu.

Bạch giật mình, đem bộ Phong Thần và sách khoa học huyền bí bỏ vào hộc tủ. Mỗi khi bà chủ “Hiệp Hưng” gặp khách quý, Bạch hiểu mình nên đi nơi khác để bà tiếp chuyện riêng. Trước khi quay mặt, Bạch liếc nhìn: Đẹp quá! Tất cả ba mẹ con. Người mẹ tuổi non bốn mươi, hai cô gái cỡ 17, 18 xuân xanh. Lạ thay, người mẹ vẫn trẻ về hình thức, thoạt trông qua ngỡ là ba chị em. Ban nãy bà chủ Hiệp Hưng lên tiếng hỏi “có chồng chưa vậy?”. Điều ấy khiến Bạch vui mừng khôn xiết. Rõ là người mẹ ấy đã có chồng nhưng giờ phút này sống ly thân, Bạch được quyền yêu thầm, chiêm ngưỡng người bạn của bà chủ.

Người mẹ bước vào với hai cô con gái. Bạch vẫn đứng lấp ló xem.

Bà khách chào hỏi vài câu qua loa:

- Mới tới hồi nãy và tôi tới đây thăm chị. Sao? Hổm rày làm ăn thế nào?

Bà chủ Hiệp Hưng đáp:

- Ngày mưa tháng gió, công việc nhà máy cũng nhờ trời mà phát đạt hơn mọi năm.

Rồi hai người bàn bạc rất lâu về những người bạn riêng của họ. Bạch bực bội vô cùng. Nàng tên gì? Đã có ai ghé gắm chưa? Chàng thả hồn theo giấc mơ riêng tư, quả tim nhảy thình thịch trong lồng ngực. Môi nàng đỏ lợt màu hoa anh đào, lúc nói cũng như lúc cười, đôi má để lộ hai lúm đồng tiền xinh xắn. Chàng giả vờ đi qua đi lại phía sau nhà để ngắm kỹ hơn. Tuy đê mê, chàng vẫn đủ trầm tĩnh để làm bài toán:

- Con gái lớn chừng mười bảy hoặc mười tám tuổi, nghĩa là người mẹ vào khoảng tuổi ba mươi sáu, thí dụ như nàng có chồng vào tuổi mười tám. Mười tám cộng với mười tám là ba mươi sáu.

Chàng mỉm cười, nhủ thầm rằng năm nay mình ba mươi bốn tuổi, nhỏ hơn nàng hai tuổi. Gái hơn hai trai hơn một. Cô khách của bà chủ Hiệp Hưng bỗng nghiêm mặt, nhìn vào phía Bạch.

Hoảng hốt, chàng day một bên. Cô khách hé môi. Trong một thoáng Bạch nín thở. Trông chờ cho nàng hỏi là chàng ló mặt ra để làm quen với người đẹp.

Hỡi ôi! Làn môi xinh xắn và đôi má đồng tiền ấy lại nói qua chuyện khác:

- Hồi nãy, ghé nhà cô X. vui ghê. Lâu lâu tới đây một lần, ai cũng quở sao tôi chưa chồng.

Bà chủ Hiệp Hưng nói:

- Bền gan như chị, giỏi thật. Nhớ hồi nào, mình học chung một trường.

Bạch thở dài, vì cô nọ quá đầy đủ bản lãnh. Nàng đã từng gặp quả tang hàng trăm chàng trai rình trộm như vầy. Nàng biết đè nén sự hãnh diện. Nhờ vậy vẻ đẹp của tuổi xuân muộn càng lộng lẫy, bí mật hơn.

Bạch hơi thất vọng vì người đẹp đã xem chàng như một kẻ nhảm nhí, chẳng có tí gì đáng chú ý hết. Chàng tự an ủi:

- Mình đừng đòi hỏi nhiều. Thôi thì mình rút lui phía sau nhà. Nãy giờ mình đứng nơi sáng sủa mà người đẹp chẳng đoái hoài tới. Yêu được nàng, chuyện xa xôi quá. Nhưng bỏ qua cơ hội hi hữu này, liệu năm bảy năm nữa, còn gặp người khác đẹp như vầy không? Như một thi sĩ thời tiền chiến đã cúi đầu mô tả một người đẹp trong cõi xuân muộn: “Bèo nổi nước trôi, em vẫn trẻ. Cái già như sợ cái hồng nhan”. Hai chữ “cái” tuy thô kệch nhưng được dùng đúng nơi, đúng lúc.

Phía trước, bà chủ Hiệp Hưng đứng dậy đưa tiễn cô khách.

Tan vỡ giấc mộng rồi!

Bạch chạy theo, người đẹp và hai cô gái đã khuất ngoài cổng.

Bà chủ Hiệp Hưng đến bên cạnh:

- Ủa! Thầy làm gì mà ngơ ngẩn vậy?

Như kẻ trộm bị bắt quả tang, Bạch bẽn lẽn:

- Dạ, ai vậy bà?

- Bạn của tôi. Hồi nhỏ, học trường bà xơ ở Sài Gòn chung một lớp.

- Dạ, cổ ở đâu? Chồng của cổ, sao tôi không thấy? Cổ tên gì?

Bà chủ Hiệp Hưng hơi bực mình:

- Cái thầy này, bữa nay sao rắc rối quá.

Bạch yên lặng, trở ra đứng bên bàn “bua rô”. Bà chủ như hối hận vì trót nặng lời với người làm công. Từ hồi lãnh việc đến giờ Bạch tỏ ra siêng năng, tận tụy, chẳng gian lận tiền bạc lần nào cả. Bà cau mày, chợt cười giòn khi bắt gặp lần thứ nhì gương mặt thiểu não của kẻ si tình vặt. Bạch đứng tần ngần mất cả tinh thần, thở nhè nhẹ, im lặng như tiếc nuối chút hương thừa thoang thoảng, mà mái tóc cô khách còn lưu lại.

- À! Tôi quên trả lời. Cô bạn đó tên Thêu, làm giáo viên ở Gò Quao. Cổ vui lắm.

Bạch sáng mắt lên, nói thẳng những ý nghĩ ấp ủ tự nãy giờ. Chẳng lẽ chàng bị đuổi vì chuyện cô giáo Thêu: Bà chủ Hiệp Hưng xưa nay thường tỏ ra độ lượng khi thấy Bạch chọc ghẹo những bạn hàng đến xay lúa.

Chàng nói nhanh:

- Trời! Phải hồi nãy bà chủ giới thiệu với tôi.

- Giới thiệu để làm gì? Tôi đâu dè thầy “tệ” quá vậy. Thầy thiệt là... túi tham không đáy.

Bạch muốn cãi lại. Bản chất của tình yêu là sâu thẳm, không bao giờ có đáy nhưng ngại làm phật ý bà chủ, chàng nín thinh.

Bà chủ nói, an ủi:

- Tôi biết làm sao bây giờ. Cô Thêu khó tánh lắm. Lát nữa cổ trở lại.

Tình yêu khiến con người chủ quan, u mê trong cái thế giới bé bỏng nhưng nó làm cho kẻ si tình vô cùng sáng suốt. Bạch chợt nhớ sở trường của mình, khoa coi chỉ tay. Chàng mở lời:

- Tôi muốn xem chỉ tay cho cô Thêu. Tôi mong bà chủ tạo hoàn cảnh. Được vậy, tôi...

- Thôi đừng nói nữa. Được rồi. Bữa nay tôi mới biết thầy là ma quỷ hiện chân tướng.

Bạch nhận những lời trách mắng thân mật ấy. Chàng hỏi tiếp:

- Dạ, chừng nào cổ trở lại? Lát nữa là chừng nào? Thưa bà.

- Chừng nửa giờ. Thiệt, cái thầy này dở hơi quá.

Nói xong bà chủ vào phòng. Ngoài này Bạch ngồi hút liên tiếp ba bốn điếu thuốc. Hạnh phúc biết bao! Lát nữa, nửa giờ nữa thôi, chàng sẽ có diễm phúc nắm tay người đẹp. Chàng khen lấy mình:

- Quả là một thời gian kỷ lục. Vừa gặp mặt là mình đã hưởng cái vui sướng, thơ mộng như có thi sĩ giãi bày: “Với bàn tay ấy ở trong tay, anh muốn quên đi hận tháng ngày”. Lắm kẻ si tình đa mưu túc trí mà vẫn chưa nắm được bàn tay người mình yêu. Mặc dù đã tốn công theo đuổi tán tỉnh suốt mấy tháng trời ròng rã. Vạn tuế khoa học coi chỉ tay!

Hơn mười năm qua, từ khi ly dị, Thêu vẫn ở vậy nuôi con. Đã nhiều nơi đến dạm hỏi, ngặt nàng chán ghét bọn đàn ông. Dường như bọn đàn ông lớn tuổi chẳng bao giờ nói thật, họ chỉ thành thật khiêm tốn, tỏ vẻ đạo đức trong phút giây nào đó để hòng chiếm đoạt quả tim nàng. Chừng xem kỹ, toàn là kẻ xấu. Nhất là bọn có vợ con đùm đề rồi mà còn đóng kịch “ta đây trẻ trung”, công khai ca ngợi luân lý phong kiến. Thêu nhớ lần nọ nàng gặp vị Đốc phủ sứ tuổi gần lục tuần, chống gậy. Ông ta nhắc lại câu ca dao để bào chữa trường hợp của mình:

- Thú thật với em, anh đã có vợ nhà. Vợ thì mặc vợ anh xử hòa thì thôi.

Cách đây chừng hai tháng. Thêu lại gặp một ông Phán góa vợ chưa con. Ông ta hứa bảo đảm hạnh phúc cho Thêu và lập tờ chúc ngôn để chia sẵn ruộng đất. Thêu chưa dứt khoát nhận lời. Đôi khi soi gương mỉm cười với bóng, nàng chưa dám tin nơi nét “hường nhan” của mình, “người đẹp vẫn thường hay chết yểu”. Nàng chưa chết, còn yêu đời, lúc này chưa yêu thì đợi lúc nào nữa. Đêm đêm nằm lạnh một mình, nàng chợt nhận ra, sống kiêu hãnh với tuổi xuân là khờ dại. Kiêu hãnh trong cô độc có sung sướng gì? Chẳng khác bức tranh tố nữ chết cứng! Người đời ngắm xem bức tranh thiếu máu nóng.

Ban nãy, Thêu đến thăm bà chủ Hiệp Hưng để thăm dò về cuộc chấp nối sắp tới. Bà chủ đáp:

- Tôi còn khổ hơn chị nhiều. Chồng tôi thường đi mua bán phương xa, mỗi tháng về không được một lần. Tôi hứa giúp ý kiến thêm. Chúng ta vẫn xem nhau là bạn thiết như từ hồi còn đi học kia mà!

Thêu trở lại thăm bạn.

Nàng bước vào cửa, theo sau là hai đứa con gái. Bà chủ Hiệp Hưng đón chào, đưa sang phòng khách cho có vẻ trịnh trọng:

- Này chị Thêu, ở đây có người xem chỉ tay hay lắm. Thêu nghĩ ngay: Tại sao không nhờ người đó tiên đoán cuộc tình duyên của ta với ông Phán như thế nào?

Nàng nói khẽ:

- Ờ ai vậy? Coi trúng không?

Vì thương xót kẻ làm công, bà chủ cố tình nói hơi sai sự thực:

- Người em họ của tôi. Nó nghiên cứu dữ lắm. Sách coi chỉ tay nó đọc hàng chục cuốn. Nó ít khi chịu coi cho ai lắm. Bà con vùng này khen nó vì thỉnh thoảng nó nói rất đúng chuyện quá khứ vị lai.

Thêu mừng thầm. Bấy lâu, nàng dang dở tình duyên chỉ vì thời vận chớ đâu vì kém “hường nhan”. Nhiều cô bạn xấu xí, học dở nhưng họ gặp ông chồng giàu sang, sống trong nhung lụa, trở thành “mệnh phụ phu nhân”. Nhiều bà vợ bác sĩ, vợ quan chủ quận kém nhan sắc hơn nàng! Nên gặp ngay ông thầy coi chỉ tay để giải đáp điều đó.

Bà chủ bước ra ngoài phòng, gọi nhanh:

- Mời, ông thầy vô!

Nhưng Bạch đâu rồi? Bà chủ hơi giận: rõ chàng thư ký si tình này là kẻ khôn nhà dại chợ.

Bạch lên tiếng, đôi mắt giả vờ ngơ ngác:

- Dạ.

Vừa gặp Bạch, Thêu đưa bàn tay ra. Bạch hơi đau xót, chàng nghĩ:

- Cô này kiêu hãnh, chẳng thèm chào hỏi hoặc cười duyên với mình. Hai núm đồng tiền trên má cô ta để dành cười với kẻ khác. Mình đã có cách.

Chàng nắm tay Thêu và khéo léo đè mạnh ngón tay cái vào lòng bàn tay nàng. Mấy ngón tay búp măng bỗng co lại vì nhột. Thêu trợn mắt:

- Coi tay này hay tay kia cậu?

Bạch cười thầm. Nàng gọi mình bằng cậu, xem mình như đứa em khờ dại. Được rồi! Mình sẽ trổ tài đem bao nhiêu kinh nghiệm ra để nói, nói thật đúng. Không cần đến sách vở, mình phải “lòe” để nàng xem mình là kẻ đủ tư cách để yêu nàng.

Bạch nói, nghiêm giọng:

- Dạ coi đủ hai tay. Theo sách ra thì nữ hữu. Theo phương pháp Bắc Nam của giáo sư người Đức thì tay trái thuộc về thiên mạng, tay mặt thuộc về nhân định. À! Cô là người nhát, sợ ma.

Thêu giật mình. Thầy xem đúng. Bạch tuôn ra mớ lý luận:

- Người sợ ma thì lòng bàn tay nhạy cảm. Hồi nãy tôi đã thí nghiệm.

Bà chủ Hiệp Hưng cau mày: cái tật ưa nói nhiều của Bạch có thể làm mất lòng người bạn. Nhưng bà chủ quá lo xa. Chàng giả vờ nhìn từng lằn nét trong lòng bàn tay của người đẹp lấy lệ. Người đẹp cúi đầu xuống, chờ phán quyết. Chàng vội ngẩng mặt lên:

- Hồi thuở nhỏ cô thường đau yếu, nhờ phước đức ông bà, cô thoát nạn dễ dàng.

Bà chủ Hiệp Hưng nhắc nhở khéo léo:

- Chừng nào cô Thêu khá giả?

Bạch nói qua nẻo khác để chứng tỏ là thầy coi chỉ tay theo lương tâm nhà nghề, tôn trọng khoa học:

- Xin lỗi cô năm nay bao nhiêu tuổi?

Thêu đáp:

- Ba mươi chín.

- Từ bốn mươi tuổi trở lên cô mới khá được. Cô có tài mà chưa gặp thời. Giờ đây hạnh phúc sắp tới kề.

Thêu nghĩ đến cuộc tình yêu vụng của ông Phán góa vợ. Nàng nhờ “thầy”:

- Cậu xem thử tôi sắp có hạnh phúc gia đình không?

Bàn tay nàng xoay trở trong lòng bàn tay Bạch. Chàng như bay bổng tận cung trăng, nhìn thẳng vào mắt Thêu. Nàng thẹn thùng vì chuyện ông Phán già nhưng chàng thì ngỡ nàng có lẽ bắt đầu yêu...

Chàng nói:

- Hạnh phúc gia đình, rõ rệt quá. Dưới chân ngón trỏ của cô nổi lên chữ thập.

- Chắc không ông?

- Chắc lắm, bảo đảm đúng chín mươi chín phần trăm. Thí dụ như bàn tay tôi. Cái chữ thập đã hiện từ lâu. Tôi đang chờ một thứ hạnh phúc tương tự, cô xem thử.

Thêu trở bàn tay để đóng vai thầy bói. Bạch cảm thấy nóng bừng khi người đẹp sờ vào tay chàng.

- Tay cậu tốt quá. Ờ sẵn dịp tôi hỏi luôn. Cậu nhắm chừng nào tôi có tiền vô?

Bạch nói, không ngần ngại:

- Hiện giờ, đã gần rồi. Người ta yêu cô ngặt cô quên họ đó thôi.

Câu trả lời lạc đề ấy khiến bà chủ Hiệp Hưng sốt ruột. Thầy ký Bạch đang si mê. Nên đánh thức cho chàng ta trở về nhiệm vụ. Ngoài sân, bạn hàng xay lúa tới tấp nập. Họ đứng lóng ngóng chờ nạp tiền cho nhà máy Hiệp Hưng mà chàng thư ký còn coi quẻ.

Bạch nói mơ màng.

- Người ấy yêu cô, cô quên người ấy. Cô thấy mặt người ấy sơ qua, cô không để ý. Người ấy khổ tâm vì cô. Thêu mỉm cười, nghĩ đến cuộc chắp nối với ông Phán. Nụ cười ngọt ngào quá. Bạch thấy người đẹp chánh thức dành riêng nụ cười ấy cho chàng. Không thể kéo dài tình trạng bất lợi ấy, bà chủ Hiệp Hưng liếc nhìn hai đứa con gái của Thêu, hai cô bé ấy như cười như giận.

Bà chủ hạ một câu:

- Cậu Bạch à! Cô Thêu sắp về nhà ông Phán X đó! Nãy giờ cậu đoán đúng quá.

Như bị sét đánh, Bạch buông tay Thêu ra:

- Thiệt vậy hả cô?

Thêu cười bí mật:

- Đời này thiệt cũng như giả, giả cũng như thiệt.

Rồi nàng đứng dậy, cám ơn Bạch. Bà chủ Hiệp Hưng đưa Thêu đến tận ngoài cổng. Hai người nói chuyện rất lâu, vỗ vai nhau, cười từng chập, giọng cười trong trẻo như của hai nữ sinh thuở nào. Bây giờ Bạch mới thấy chua chát. Té ra lúc nãy người đẹp không có cảm giác gì ráo khi đặt bàn tay vào lòng bàn tay chàng! Tình yêu chẳng bao giờ nở được khi bên này rung động nhưng bên kia thì lạnh nhạt. Nàng xem chàng như một tên thầy bói. Cũng giống như nàng đưa bàn chân để cho thợ đóng giày. Thế thôi! Bỗng dưng, Bạch nảy ra ý tưởng:

- Phải dẹp nghề, đốt tất cả sách coi chỉ tay, khoa học ấy giả dối! Trong lòng bàn tay người đẹp, đã có đường trí đạo khá dài chạy xuống phía cườm tay! Đó là dấu hiệu của kẻ rộng lượng, nhiều tình cảm. Căn cứ vào đường chỉ ấy, chàng đánh bạo dò xét tim nàng. Nhưng trật rồi. Nàng quá ác nghiệt.

Bạch đi tới đi lui, mắc cỡ thầm. Ván bài xem chỉ tay này quả là do mình bày để gây khổ cho mình. Chẳng hiểu người nào xưa kia bày ra xem chỉ tay. Vô lý quá. Chàng đã xem lòng bàn tay của nhiều con khỉ. Nó cũng có đủ tâm đạo, trí đạo và chữ thập hình tam giác, con ốc tay, đường du lịch...

Kìa! người đẹp sắp sửa rời cổng. Nàng cười, day lại như cúi đầu - cúi rất khẽ - để chào Bạch. Bạch thở dài. Mơ hồ quá. Vẻ đẹp sắc bén của nàng đã vượt thời gian như bức tranh tố nữ. Nàng tố nữ ban bố đồng đều nụ cười cho tất cả mọi người.

Ý nghĩ lẩm cẩm ấy vẫn chưa đem lại sự bình thản cho Bạch.

Cái máy xay ở bên cạnh chạy ầm lên. Bà chủ Hiệp Hưng nói át tiếng động cơ:

- Thầy lo làm việc đi chớ! Máy chạy rồi. Thủng thẳng rồi tôi định liệu cho. Dường như thầy giận ai điều gì!

Bạch ngoan ngoãn cầm viết. Chàng muốn trả lời với bà chủ một câu nhưng chưa dám thốt ra. Sợ mất sở làm:

- Tức quá! Quả tim tôi là cái máy cũ sét nhưng nó vẫn chạy rầm rầm. Tiếc cho cái máy yêu đương của ai kia còn tốt quá, đủ xăng nhớt mà chết im một chỗ.