← Quay lại trang sách

PHỤ LỤC

.

Tôi có môt ước mơ

Tôi rất vui được tham gia cùng các bạn ngày hôm nay vào cuộc biểu tình cho tự do như là một sự kiện tuyệt vời nhất sẽ đi vào lịch sử đất nước của chúng ta.

Cách đây một thế kỷ, có một người Mỹ vĩ đại, người mà chúng ta đang đứng dưới bóng tượng của ông hôm nay đã ký Tuyên ngôn giải phóng Nô lệ. Sắc lệnh quan trọng ấy đã trở thành là ngọn hải đăng của hy vọng đối với hàng triệu người nô lệ da đen vốn đang bị thiêu rụi bởi ngọn lửa bất công đáng khinh miệt. Nó đến như một ánh bình minh hạnh phúc xóa tan màn đêm đọa đày.

Nhưng một trăm năm sau, người da đen vẫn chưa được tự do. Một trăm năm sau, cuộc sống của người da đen vẫn bị trói trong gông cùm xiềng xích của sự phân biệt chủng tộc và kỳ thị một cách đáng buồn. Một trăm năm sau, người da đen vẫn phải sống cô đơn trên hòn đảo nghèo đói giữa một đại dương mênh mông thịnh vượng về vật chất. Một trăm năm sau, người da đen vẫn gầy mòn trong những ngóc ngách của xã hội Mỹ, và phải tìm cách tị nạn ngay trên chính quê hương của minh. Để rồi chúng ta đã phải đến đây ngày hôm nay để thể hiện bức xúc về tình trạng đáng xấu hổ này.

Theo một nghĩa nào đó, có thể nói chúng ta đang đến thủ đô của đất nước để đòi một khoản nợ. Khi những bậc kiến tạo nên nền cộng hòa viết những lời lẽ cao đẹp của Hiến pháp và Tuyên ngôn Độc lập, họ đã ký vào một ước thư mà bất cứ công dân Hoa Kỳ nào đều có quyền thừa kế. Ước thư ấy là lời cam kết rằng mọi người, vâng là mọi người, kể cả người da đen lẫn da trắng, đều sẽ được đảm bảo những quyền không thể chối bỏ, đó là quyền được sống, quyền được tự do, và quyền mưu cầu hạnh phúc. Song rõ ràng ngày hôm nay, Mẹ Hoa Kỳ đã sai lời hứa hẹn, để đến mức những người con dân da màu của người phải bàn khoăn tủi nhục. Thay vì trân trọng trách nhiệm thiêng liêng ấy, nước Mỹ đã ký phát cho người da đen một tờ chi phiếu khống, một tờ chi phiếu hóa ra không thanh toán được. Nhưng chúng ta không tin rằng ngân hàng công lý đã phá sản. Chúng ta không tin rằng ngân quỹ thiếu thốn bên trong những ngân khố tràn đầy cơ hội của đất nước. Vì vậy chúng ta đã đến để đòi khoản nợ này - khoản nợ sẽ trao cho chúng ta sự giàu có của tự do và sự an toàn của công lý theo như chúng ta yêu cầu.

Chúng ta cũng đến nơi thiêng liêng này để nhắc nhở nước Mỹ về tính cấp bách của thời khắc Ngay Bây Giờ. Đây không còn là lúc để lẩn tránh trong sự xoa dịu xa xỉ hay trong những liều thuốc an thần rằng mọi việc sẽ từ từ thay đổi. Đây là lúc chân thật hóa những lời hứa dân chủ. Đây là lúc chúng ta giải thoát khỏi bóng đêm và cái thung lũng hoang tàn của sự phân biệt chủng tộc để bước lên con đường chan hòa ánh nắng của sự bình đẳng về chủng tộc. Giờ đây đã là lúc cần mang đất nước ra khỏi vùng cát lún của sự bất công phân biệt chủng tộc đến tảng đá vững chắc của tình anh em. Đây là lúc hiện thực hóa công lý cho tất cả những người con của Tạo Hóa. Sẽ rất tai hại cho đất nước nếu phớt lờ vấn đề cấp bách ở thời điểm này. Mùa hè ngột ngạt của người da đen với sự bất mãn chính đáng sẽ không đi qua cho đến khi có làn gió thu của tự do và bình đẳng mát mẻ thổi đến. Nám 1963 chưa phải là năm kết thúc, mà là năm khởi đầu. Với những ai đang hy vọng rằng người da đen chỉ cần xả bớt sự bức xúc đến lúc này đã thấy thỏa mãn thì sẽ phải bàng hoàng tỉnh giấc nếu như đất nước quay lại như cũ, mọi việc đâu lại vào đấy cả. Và sẽ không có sự bình yên hay ngơi nghỉ ở nước Mỹ cho đến khi người da đen được công nhận quyền công dân của mình. Những cuộc nổi dậy sẽ như những cơn lốc sẽ tiếp tục rung lắc nền móng của đất nước chúng ta cho đến ngày tươi sáng khi công lý chiếu rọi.

Và có một điều tôi phải nhắc với chiến hữu của tôi, những người đang đứng trước ngưỡng cửa gần đến lâu đài công lý, rằng trong quá trình lấy lại cương vị đúng đắn của mình, chúng ta đừng phạm lỗi bởi hành động sai trái. Đừng tìm cách thỏa mãn cơn khát tự do bằng những chén hận thù và cay đắng. Chúng ta phải luôn luôn tranh đấu với nguyên tắc và lòng tự trọng cao. Chúng ta không được phép để cuộc phản kháng sáng tạo của chúng ta nhuốm màu bạo lực. Lúc nào cũng vậy, chúng ta phải tiến lên uy nghi với cả sức mạnh vật chất và tâm hồn.

Đừng để tinh thần chiến đấu kỳ diệu vừa phôi thai đã sục sôi trong cộng đồng người da đen làm chúng ta ngờ vực tất cả người da trắng, bởi rất nhiều người anh em da trắng minh chứng bằng sự hiện diện ở đây ngày hôm nay rằng họ đã nhận thức rõ vận mệnh của họ và của ta gắn liền với nhau, rằng tự do của họ liên quan đến tự do của ta.

Chúng ta không thể bước đi đơn độc, và trong khi bước đi chúng ta phải thề rằng sẽ luôn tiến về phía trước. Chúng ta không thể quay lại. Có người hỏi những người hoạt động dân quyền rằng: ”Bao giờ bạn hài lòng?” chúng ta không bao giờ hài lòng khi người da đen vẫn còn là nạn nhân của sự tàn bạo ghê rợn không tả xiết của cảnh sát.

Chúng ta làm sao có thể hài lòng khi tấm thân nặng quằn mệt mỏi vì hành trình xa xôi vẫn không thuê được phòng nghỉ ngơi trên xa lộ cao tốc hay khách sạn trong thành phố. chúng ta không thể hài lòng khi người da đen chưa được tự do di chuyển mà chỉ từ biệt khu nhỏ đến biệt khu lớn giành riêng. Chúng ta sẽ không hài lòng khi con cháu của chúng ta bị tước đi nhân phẩm và đoạt mất chân giá trị của mình bởi tấm bảng ghi: “Chỉ dành cho người da trắng”, chúng ta sẽ không hài lòng khi một người da đen ở Mississippi không được quyền bầu cử, và khi người da đen ở New York không cảm thấy có lý do gì để bầu.

Không, không, chúng ta không thể hài lòng, và chúng ta sẽ không thể hài lòng khi công lý chưa như mưa giăng khắp nơi và chính nghĩa chưa như dòng sông chảy mạnh. Tôi không phải vô tri không hiểu rằng có những bạn phải vượt qua nhiều gian nan và thử thách để đến được đây. Có những người chỉ vừa mới bước ra khỏi cửa xà lim chật hẹp. Có những người đến từ những nơi mà trên con đường tìm tự do đã phải lao đao vì các cuộc tấn công đàn áp hung bạo từ cảnh sát. Từ khổ đau các bạn đã trở thành những người tranh đấu kỳ cựu và sáng tạo. Bạn vẫn tiếp tục với niềm tin rằng khổ đau sẽ có ngày được đền đáp. Hãy về lại Missisippi, về lại Alabama, về lại Nam Carolina, Georgia, Louisiana và về lại khu ổ chuột và biệt khu của người da đen ở thành phố phương bắc và tin rằng bằng cách nào đó tình hình có thể và sẽ thay đổi. Đừng đắm chìm sâu trong tuyệt vọng. Ngày hôm nay tôi xin chia sẻ với các bạn của tôi rằng dù hiện tại hay tương lai phải đối diện với nhiều chướng ngại tôi vẫn có một ước mơ. Đó là ước mơ bền chặt tha thiết lẫn trong ước mơ của nước Mỹ. Tôi mơ rằng một ngày kia đất nước của chúng ta sẽ vươn lên và sống đúng ý nghĩa với niềm tin rằng: “Con người sinh ra vốn bình đẳng, điểu chúng ta tin là sự thật hiển nhiên.”

Tôi mơ rằng một ngày kia trên những ngọn đồi đỏ rực ở Georgia, con cháu của những người nô lệ năm xưa cùng con cháu của các chủ nô ngày trước sẽ có thể ngồi bên nhau quanh chiếc bàn của tình huynh đệ.

Tôi mơ rằng một ngày kia, dù bang Misissippi ngột ngạt bởi cái nóng của sự bất công và đàn áp cũng sẽ biến thành ốc đảo của tự do và công lý.

Tôi mơ rằng sẽ có một ngày bốn đứa con nhỏ của mình được sống trong một quốc gia, nơi chúng không bị đánh giá bởi màu da mà bởi phẩm cách của chúng.

Vâng, hôm nay tôi có một ước mơ!

Tôi mơ rằng có một ngày ngay bang Alabama phía nam kia, nơi đầy rẫy những người kỳ thị chủng tộc xấu xa với ông thống đốc chuyên buông lời vô hiệu hóa và phủ nhận luật lệ và cho rằng trái Hiến pháp có những đứa bé trai bé gái da đen với những đứa bé trai bé gái da trắng cùng nắm tay nhau như anh em thân thiết.

Vâng, đó là ước mơ của tôi hôm nay!

Tôi còn mơ rằng “Mọi thung lũng, được lấp cho đầy, mọi núi đồi, được bạt cho thấp, khúc quanh co, được uốn cho ngay, đường lồi lõm được san cho phẳng.” (Lc 3,4-6 Dọn đường cho Chúa). Và rồi Chân Lý được hiển bày, con người cùng được nhìn thấy.

Đó là hy vọng của chúng ta và cũng là niềm tin tôi sẽ mang theo khi hướng về Nam. Với niềm tin ấy, chúng ta sẽ đập nát núi tuyệt vọng thành từng viên đá hy vọng. Với niềm tin ấy, chúng ta sẽ biến những nốt nhạc bất hòa của đất nước thành bản hòa âm tuyệt đẹp của tình anh em. Với niềm tin ấy, chúng ta cùng lao khổ, cùng cầu nguyện, cùng đấu tranh, cùng đi tù, cùng đứng lên vì tự do, biết chắc rằng một ngày chúng ta sẽ thành công. Và đó sẽ là ngày khi tất cả người con của Tạo Hóa có thể cùng hòa chung bài ca với hàm nghĩa mới: “Tổ quốc tôi, xin hát về người, miền đất thân thương tự do, xin hát về người, mảnh đất nơi cha ông đã nằm xuống, hành hương đến với niềm tự hào, từ mọi triền núi, ngân vang lời ca tự do.” Và để nước Mỹ trở thành một quốc gia vĩ đại, thì điều này phải trở thành sự thật. Thế nên hãy để tự do ngân vang từ những đỉnh đồi của New Hampshire uy nguy, Hãy để tự do ngân vang từ những ngọn núi hùng vĩ của New York. Hãy để tự do ngân vang trên dãy Allegheny của Pennsylvania. Hãy để tự do ngân vang trên đỉnh dãy núi Rockies phủ tuyết của Colorado. Hãy để tự do ngân vang trên những triền dốc mượt mà của California. Và không chỉ thế, hãy để tự do ngân vang từ Stone Mountain của Georgia. Hãy để tự do ngân vang từ Lookout Mountain của Tennessee.

Hãy để tự do ngân vang trên từng triền đồi lớn nhỏ ở Misissippi. Từ bất cứ triền núi nào, hãy để tự do ngân vang! Và khi điều đó xảy ra, khi chúng ta chịu để cho tự do ngân vang, từ mọi ngôi làng và thôn xóm, từ mỗi bang và mỗi thành phố là chúng ta đã tiến gần đến ngày tất mọi người con của Tạo Hóa dù da đen hay da trắng, tín đồ đạo Do Thái hay không, Công giáo hay Tin Lành, cùng nắm tay hát lời ca cũ thiêng liêng của người da đen:

“Tự do cuối cùng đã đến! Tự do cuối cùng đã đến! Tạ ơn Đức Chúa Đấng Tạo Hóa Toàn Năng, cuối cùng chúng ta đã được tự do!”