ĐẠI KHÁI THẬT SỰ -

Tôi chép sự tích và những lời chân-ngôn huyền-diệu của Bụt Gaudama đây ra là có ý giúp cho thiện-nam tín-nữ là kẻ hằng giữ mạng lịnh, và tùng Đạo mà đến chỗ tốt lành, có ý giúp những người bị tình đời nó làm cho khuất lấp những qui-tắc, phải trở nên người đức hạnh, và nhứt là có ý giúp con trẻ trong cơn ấu xung phải cần nhờ yến-sáng đứng chí-tôn, chí-thiện đặng dò lần bước vào đàng cả.

Song trước khi chép các lời chân-ngôn của Bụt Gaudama, thì tôi tưởng phải cao rao cho mọi người biết các sự thật đại khái, đặng chân-ngôn, huyền-diệu của ngài mới sáng láng tỏ rõ cho mọi người hiểu được những sự thật đại khái kể ra sau đây:

Có ba điều đời đời hằng có, ba điều ấy là vầy:

a. Bụi-trần (vật-chất), bởi ấy mà muôn loài, muôn vật sanh ra, đời đời chẳng mất mà hay luân biến nhiều khi.

b. Phép dạy cho biết vật không sự sống đổi dời cách nào, vật có sự sống luân biến làm sao, hầu vào nơi tốt lành mà tiêu điều nơi chốn Hư-không (khổ lạc nhi vong.

c. Niết-bàn-thành-bụt y như lời chư Bồ-tát dạy.

2. Từ trung-tim trái đất cho đến tột khỏi các từng trời, có 31 ngôi, muôn loài muôn vật tùy theo nhân quả mà ở.

Dưới rốt đáy có 4 tầng trị tội là: Địa-ngục, các dị-thú và muôn vật, kế đó là từng minh mong loài con người ở đặng mà sau có đầu thai tùy theo nhân quả phước tội.

Kế trên loài người ta thì có từng chia ra sáu bực là nơi các đứng chân-phước ở, là thánh-thần! Thân-thể nhẹ-nhàng muốn chốn nầy qua chốn khác đi lẹ như chớp nháng, muốn ở tầng trên xuống dưới dương-gian thì đi mau trong nháy mắt. Tuy là ở trên ngoài loài người mà hay can dự việc dương-gian, lẩn bẩn theo cây cao bóng mát, theo giếng, theo làng mà chúng ta chẳng nên làm cho các đứng ấy hờn giận.

Trên nữa thì là từng nhân quả có 16 bực các Bồ tát ở, hết nhơn-tình, không can dự vào dương-gian, cứ việc hưởng tiêu diêu thanh khí, chờ ngày mà vào Niết-bàn-thành Bụt.

Đó là điều thiệt đại khái thứ nhì, còn điều thật đại khái thứ ba là:

3. Pháp vô cùng như Niết-bàn-thành Bụt, như bụi-trần vật-chất vậy, mà vì tội tình dồn dập làm cho pháp ấy lờ mờ trong trí khôn nhơn gian, bởi ấy cho nên lâu lâu có bụt ra đời đặng mà truyền Pháp vô cùng, đặng mà cứu nhơn gian cùng là thần chân-phước kẻo bị lửa tội-tình nó ràng buộc.

Bụt giáng thế đặng mà dạy qui-tắc vô thỉ vô chung.

Duy Bụt là người phàm-nhơn mà vì nhiều đời luân hồi, có công nhân quả luôn luôn, nên mỗi tháng vào bực chí-thiện rất cao xa và vì đã dồn dập sự từ-bi vô lượng vô biên, thương kẻ nhơn gian còn trầm luân nơi chốn cách đày khổ não, nên mới chịu luân hồi lần sau rốt đặng tế độ nhơn gian, gồm đủ phước đức, đủ thông minh trí huệ, lòng dạ khoan hồng, vô lượng vô biên rồi thì chết, hồn về Tây-vực an nhàn cõi thọ.

Bởi đó mà Gautama Bụt luân hồi 500 phen, qua lại dương gian nầy đặng tế độ kẻ trầm luân.

4. Sau nữa có ba điều phải kính, ai muốn theo đạo chí-thiện, thì phải giữ lấy; ba điều ấy là vầy: Tam qui = qui Bụt, qui-pháp, qui-tăng.

a. Kính Bụt chí-tôn, chí-thánh vì lòng thương xót nhơn gian mà truyền Pháp vì bởi tội-tình nhơn-gian mà Pháp ấy lờ mờ bấy lâu.

b. Tuân Pháp vô cùng là của Bụt truyền cho nhơn-gian.

c. Trượng tăng và các vị thần thánh là người đã vô đường phước đức huyền-diệu.

Bởi ấy cho nên tôi cúi đầu lạy Bụt, vâng Pháp, trượng tăng rồi tôi xin thuật lại cho thiện nam tín nữ và con cháu của Bổn-đạo biết sự tích của Gaudama Bụt và các lời của ngài truyền dạy nhơn-gian.

.