II - XỨ KAPILAVASTU (Ca-duy-la-việt-quốc) -

Nhơn đứng phải truyền Pháp lấy tên là Cù-đàm-bụt (Gaudama) đã luân hồi đầu thai nhiều kiếp hoặc làm thú vật, hoặc làm người ta đặng thành Chánh-quả, hoặc làm thần-thánh mà trau dồi phước đức và tránh xa thế sự tội-tình, hoặc làm tiểu Bồ-tát đặng truyền Bụt-pháp, lần sau rốt đầu thai vào lòng bà Maya tại xứ Ca-duy-la-việt mà làm Gaudama Bụt trọn kiếp chánh-quả, kinh điển bởi còn ghi tạc cho ta nhớ hằng ngày.

Nay tôi nói cho thiện-nam tín-nữ rõ đặng mà sùng bái các điềm lành trong cơn Bụt giáng-trần, xứ Ca-duy-la-việt ở phương nào, bà Maya là mẹ của Gaudama Bụt là ai, và vì làm sao Bụt-pháp đã đời đời lâu năm hằng chỉ dẫn nhơn-gian mà Bụt tế độ lại phải luân hồi lần nữa làm chi.

Về phần xứ Ca-duy-la-việt là chỗ Bụt giáng-sanh, thì tôi xin thuật y theo lời các hiền-nhơn truyền lại.

Tại xứ trung-gian kêu là Midzimadesa (Mít-di-ma-đề-xa), cách lâu đời có vua rất oai quyền cai trị hiệu là Oukakaritz (U-ca-ca-rít) là chúa đất Baranathi (Ba-ra-na-ti).

Bà chánh cung băng có để lại bốn trai năm gái, vua bèn cưới vợ khác sanh được một trái thêm.

Vì vua yêu bà chánh cung mới nầy lắm nên cho con của bà làm Thái tử đông cung. Các hoàng nam kia thấy vậy rất phiền hà giận dữ, vua bèn cho triệu vào trào mà ban binh mã bảo hiệp cùng các công chúa mà dẫn binh mã qua hướng Bắc tìm đất mới mà khai cơ dựng nghiệp.

Anh em bèn phụng mạng ra đi noi theo rừng cả đường sá hiểm nguy, cứ xem sao mà nhắm đường cho khỏi lạc.

Nhân ngày kia vào rừng sâu gặp một ông chân-tu pháp danh là Rathi Kapila (Ra-ti Ca-duy-la). Các hoàng nam công chúa đều thuật việc vì sao phải bỏ trào mà đi và than thở chẳng cùng thì ông chân-tu ấy bảo rằng: «Theo việc minh-đức đầy nhờ đức-hạnh mà ta biết rằng: chỗ nầy là nơi các nguời nên sáng tạo cơ đồ».

Con vua Oukakaritz tin lời ông chân-tu nói bèn lo xây thành đắp lũy, chừng công việc hoàn tất bèn dưng cho ông chân-tu Rathi Kapila lấy tên ngài mà đặt tên thành là Kapilavastu (Ca-duy-la-việt thành).

.

Thành ấy ở xa sông Rohini chẳng bao lâm, gần chân núi cao là ranh ngày nay của xứ Népaul và xứ Goruckpore ở về hướng Tây-bắc cách xứ Baranathi mười ngày đường, mà xứ Baranathi nay lại đặt tên là Bénarès (Xá-vệ).

Chuyện nầy đã cách xa lâu đời lắm, trước ngày Bụt giáng sanh, có một ông Bồ-tát tên là Thakiamouni (Thích-ca-mâu-ni) là Cổ Bụt trước Gaudama Bụt. Bụt Thích-ca-mâu-ni khi ấy truyền đạo cho các chúa xứ Ca-duy-la-việt và tiên truyền rằng ngày sau lâu xa trong thánh quốc Ca-duy-la-việt nầy sẽ có Bụt Bồ-tát chí-tôn giáng trần.

Đó sự tích xứ Kapilavastu và sự tích lời sấm truyền là vậy.

Bây giờ tôi xin thuật truyện bà Maya (Tịnh-diệu) là mẹ Bụt Gaudama. Từ ngày sáng tạo cơ đồ xứ Ca-duy-la-việt cho đến khi Bụt Gaudama giáng thế đà hơn có 80 muôn ông vua cai trị xứ nầy, y theo lời các hiền-nhơn truyền lại.

Nguyên thuở ấy, các chúa xứ nầy có thói hay đến tắm nơi hồ cách xa châu-thành chẳng bao nhiêu. Tại chỗ ấy có cất hành-cung và sáng tạo thành Dewaha (Đệ-hoa-hạ).

Thành Đệ-hoa-hạ sau trở nên kinh-đô một xứ mới cũng là một dòng tôn thất Ca-duy-la-việt cai trị là dòng dõi ông chân-tu Rati Ca-duy-la.

Đến sau hoàng nam Fetzana (Phê-da-na) con trai vua xứ Đệ-hoa-hạ cưới công chúa Yasodhara (Ra-ru-đà-la) là con gái vua xứ Ca-duy-la-việt-quốc, hai vợ chồng sanh con nhiều, có một nàng tên Maya (Tịnh-diệu), nàng nầy sau là mẹ Bụt Gaudama.

Song phải thuật cho rõ đầu đuôi đặng thiện nam tín nữ rõ nguyên-do nàng Maya nầy. Kiếp trước là con gái một ông chân-tu kia, cha thương con lắm. Ngày nọ được cha cho nhiều mùi thơm và lắm bông huệ, bèn lập tức đem đến mà dưng cho ông tiên-tri tên là Wipathi (Huy-ba-ti). Ông tiên-tri bèn dơ tay trên đầu nàng mà nói rằng: «Trời đất còn qua mà lâu sau con sẽ làm mẹ một vị bụt chí-tôn tên là Gaudama (Cù-đàm-bụt)».

Bởi ấy trước khi đã có điềm ứng chỉ rõ sau Bụt Gaudama sẽ sanh ra tại đâu và ai là mẹ Ngài.

.