CHƯƠNG CHÓT, LỜI TỔNG LUẬN

Ông chân-tu Dzewaka-Rahan là thiền-sư chùa Ourdana xứ Đệ-hoa-hạ, khi chép hết Bụt-sử rồi, Ngài bèn biên trong lá chót các lời như vầy: «Trí ta chẳng phải muốn bày tỏ cho thiện nam tín nữ biết những việc xảy đến sau khi Bụt-Như-Lai Cù-đàm ở xứ Ca-duy-la-việt đã vào Phi-phi-tưởng-xứ đâu! Là thuật lại cho hiểu Đại-đồ-đệ Maha Ca-điếp của Bụt làm cách nào mà giảng đạo, và bởi đâu mà Chơn-Pháp, Chơn-Ngôn tỏa tràn ra đến các xứ hướng Đông đang mở mang trí dân chúng».

Có lẽ hậu nhựt ta sẽ viết nữa đặng mà lập công cho ta, nhưng nay ta chỉ nói một điều mà thôi:

Vẫn cuồng phong thì hay làm sập ngã cây rừng, chớp nhán chói lòa vân vụ, như phụng- hoàng phi đằng trên không-trung, thì tin Bụt giãi-thi cũng thế, đồn khắp các nước Đông-phang, Trung-châu và Tây-phang mau lẹ như tên.

Vua chúa dân giã ai nghe tin ấy cũng đều rơi lụy. Vua xứ Ca-duy-la-việt, vua Rajagriha, vua xứ Xa-Lợi, đều sai sứ đến cảnh Koutheinaron mà xin xương và tro Bụt. Cả thảy bèn chia ra làm tám phần đồng nhau mà giao cho tám vua, đem về xứ cất chùa to mà thờ phượng. Các xứ được đồ kỹ-niệm quý của Bụt là: thành Rajagriha, Kinh-đô xứ Magadha khi trước tiếp rước trượng đãi Bụt lúc mới bỏ đền mà đi tu, Koutheinaron là chỗ Bụt về đó mà giãi-thi, thành Wethalie là chỗ Ngài triếu mộ hơn hết, Rama, Pawa, Allakapata, Witadipaka, và Ca-duy-la-việt-quốc là chỗ Thái-tử Sĩ-đạt-tha (Tất-đạt-đa) sanh trưởng rồi sau thành Bụt-Như-Lai.

Ta xin cho đặng công quả vì đã chịu khó chép cho thiện-nam tín-nữ biết sự tích của Bụt đã dạy chúng ta Chơn-Đạo.

Ta ước sao đến lúc hết luân hồi cũng sẽ thành Bụt bát lãm và từ bi. Và ta cũng ước sao như Bụt-chí-tôn thương xót hết các loài.

CHUNG