BỜ KIA

1.

Những đợt sóng lần hồi theo nhau đổ vào bãi cát.

Âm vang vọng lên như lời kinh chiều trầm trầm. Tan và loãng, dồn dập, rồi lại trầm trầm, rì rào, tan, loãng.

Một hòn đá bọt nằm im trên bãi cát từ lâu, giờ nước lên cứ lăn qua lăn lại liên hồi theo từng đợt sóng đổ về không dứt.

Xa xa, thỉnh thoảng một chú chim bay nhào xuống nước đánh bõm.

Thỉnh thoảng, một con cá phóng mình lên không đánh bõm.

Nắng lấp lánh vàng trên những con sóng chập chờn óng ánh.

Im lặng.

Cái im lặng buổi chiều người mẹ ru con rầu rầu buồn ngủ.

Cái im lặng của thiên cơ mù lòa vận hành vũ trụ.

Cái im lặng của hòn đá lăn qua lăn lại trên bãi cát dài sũng nước.

2.

Một buổi chiều cuối tháng Chạp năm 1991, tôi ra ngoài biển ngồi viết thư.

Bãi biển trống hoác, lưa thưa một vài bóng người tản bộ.

Một đàn bò từ cánh đồng sau lưng bãi biển đi lang thang tản bộ.

Một con bò rời đàn xuống biển tắm.

Tôi ra bãi đá chân đồi ngồi xuống.

Gió quyện muối biển mặn phả vào mặt, vào da, vào giấy viết.

Mặt trời trước lúc hoàng hôn phả hơi thở rát bỏng lên mặt đá sần sùi đen xám và cứng cõi.

Những đợt sóng nhẹ đập vào chân đá vỡ xác, sủi bọt trắng như chó dại lên cơn sủi bọt mép gầm gừ.

Cái âm thanh vút cao đột ngột rồi lại trầm trầm rù rì đột ngột của biển như tiếng sáo ma thôi miên mọi tế bào thần kinh và cảm xúc.

Cặp mắt nằng nặng, hơi thở nằng nặng, tôi gục mặt lim dim ngủ, trang thư còn trắng nguyên, không viết được chữ nào.

3.

Khi tôi giật mình tỉnh dậy thì bầu trời và mặt biển đã nhá nhem hoàng hôn.

Chỉ có tiếng sóng là cứ rù rì như cũ.

Có tiếng sột soạt nào trên bãi cát cách chỗ tôi ngồi vài trăm thước.

Có tiếng người nói không nghe ra câu gì.

Đưa mắt nhòm, tôi thấy một con thuyền nhỏ như thuyền tam bản đánh cá trên sông đã nằm sẵn trên bờ từ bao giờ.

Và, bên cạnh đó những con người đang đi lại, chao chao, nghiêng nghiêng, bước chân nằng nặng.

Nhòm từ xa giữa khi nhá nhem mặt trời vừa lặn, họ là những bóng đen in hình trên nền cát xám và lạnh.

Dường như là ngư phủ Hong Kong mới đi đánh cá về?

Bước chân họ đi không vững, họ chậm chạp di chuyển từ thuyền lên bờ, áo quần họ xốc xếch, ướt nhàu, họ đi như người bệnh.

Tôi chợt nhớ những con hải điểu cánh cụt ở miền Nam Châu Úc.

Những con hải điểu từ sáng sớm tinh mơ bỏ đất liền ra khơi săn cá, rồi đến hoàng hôn từ ngoài biển bơi vào, đi ngất ngưởng trên đôi chân như người tiền sử về hang.

Không phải.

Bãi biển này không ai đậu lại. Không có làng chài lưới nào quanh đây. Đây là bãi tắm nơi khách nhàn du cuối tuần tới nghỉ.

4.

Đợi cho họ kéo nhau lên bãi cỏ, tôi mon men tới gần như kẻ trộm rình rập dóng tai nghe động tịnh.

Tôi ngồi xuống bãi cát cách chỗ họ ngồi khoảng hai mươi thước, làm như kẻ vô tư mặt quay nhòm ra biển.

‘’Minh ơi!’’

Một người đàn ông gọi người bạn mình đang đi ngược xuống thuyền lấy cái gì đó.

Tôi rùng mình.

Họ là người Việt Nam đổ bộ lên bãi biển du lịch Hong Kong.

5.

Đêm đen kịt.

Tiếng sóng vỗ nghe mạnh hơn và to hơn, vẫn cứ đều đều không dứt.

Thỉnh thoảng một cơn gió mạnh phà qua mặt đất.

Tiếng ễnh ương từ khoảnh ruộng hoang úng nước mặn đàng xa bắt đầu vang lên từng đợt, não nuột.

Một vài tiếng chó xủa ăng ẳng từ khu dân cư đàng sau khoảng ruộng hoang vọng lại.

Giữa khoảng không gian đen kịt bên bờ biển, một ngọn lửa vàng tươi cháy lên rồi bập bùng, quằn quại.

Tiếng củi nổ tí tách. Khói tạt ngược về một bên.

Chín người ngồi thành vòng tr.n chung quanh ngọn lửa.

Nửa mặt phía trước lập lòe vàng cháy, nửa mặt phía sau không thấy đâu, lưng và gáy người ngồi chồm hổm nhập vào đêm đen dày đặc tiếng ễnh ương to dần.

Tôi ngồi bên cạnh họ, nhòm ngọn lửa vàng tươi.

Họ nói nhiều về chuyến hành trình từ đất nước qua tới bờ biển này.

Người đàn ông móc túi áo lấy ra tấm địa đồ chỉ cho tôi hải trình qua ngã eo biển Hải Nam. Tấm địa đồ ướt nhàu nước biển, mềm nhũn.

Những địa danh lạ hoắc tiếng Trung Hoa đọc trại thành tiếng Việt.

Người đàn ông say sưa kể bao nhiêu chuyện xảy ra.

Cuộc hải trình dự tính kéo dài trong hai tuần biến thành cuộc phiêu lưu hai năm mòn mỏi.

Đích đến của họ là Hong Kong nhưng họ lại đặt chân lên bờ biển phía Nam Trung Hoa lục địa.

Tài sản khi rời đất nước là con thuyền và ít chỉ vàng trong túi biến thành tiền thuế nộp cho bọn thổ phỉ địa phương đổi lại an toàn tính mạng và hai bàn tay trắng.

Họ là người nhập cư trái phép nhưng đã đi làm kiếm tiền như những người dân Trung Quốc khác.

Tiền dành dụm được trong hai năm trời toát mồ hôi và oằn xương sống không được dùng để ở lại, mà lại thành lộ phí ra đi lần nữa.

Họ vừa mua vừa đóng một con thuyền vượt biển mới, dài mười hai thước, vững chãi, an toàn, nhưng khi đến Ma Cao, chiếc thuyền mới bị tịch thu và cảnh sát Ma Cao lại giao cho họ con thuyền tam bản đánh cá trên sông đi nốt đoạn đường biển tới đích.

Cảnh sát Ma Cao bảo khi tới hải phận Hong Kong, cảnh sát biên phòng tại đây sẽ đón họ và đưa vào trại.

Họ đi mãi không thấy hải cảnh, chỉ thấy bãi biển du lịch buồn ngủ tôi đang ngồi.

Người đàn ông thuyền trưởng mặc chiếc áo bộ đội màu xanh lá cây thùng thình. Anh bảo ngày xưa anh đi lính cộng hòa, bị bỏ tù cải tạo sáu năm.

Tôi nhòm đôi dép người đàn bà mang nơi chân. Đôi dép nhựa nâu người Trung Quốc hay đi một bên quai đã đứt. Khuôn mặt người đàn bà gò má cao, vuông vuông Bắc Việt.

Tôi nhòm những đôi mắt còn ướt nhàu âu lo. Những đôi mắt to hơn bình thường Vì mất ngủ, những đôi mắt mở ráo hoảnh nhòm mọi vật chung quanh như mắt hài nhi vừa lọt lòng mẹ lần đầu tiên thấy vạn vật quanh mình.

Họ vẫn chưa hoàn hồn. Phần hồn họ phân đôi, một nửa chứa đại dương say sóng đàng sau, một nửa chứa đất liền say đất phía trước.

Môi họ không khóc không cười, nửa môi trên cười sự sống tìm thấy, nửa môi dưới mếu máo sự chết vừa trải.

6.

Trên ngọn lửa bây giờ là nồi cơm. Nồi cơm đen đủi mồ hóng, móp méo một bên.

Muỗm bát và đũa từ dưới thuyền đưa lên. Những đôi đũa gỗ mun đầu đã sờn mòn, muỗm bằng nhôm trắng đục, bát sành sứt vành.

Người đàn bà ngồi chải lại mái tóc còn nhầy nhụa Vì nước biển.

Chị phải giựt giựt một hồi lâu lọn tóc mới chịu trôi suôi theo đường lược chải.

Người thanh niên nhòm ngọn lửa hút điếu thuốc đầu ngày. Thỉnh thoảng rùng mình gai gai ớn lạnh. Bàn tay trái anh bị thương cuốn băng trắng đã úa màu vàng.

Sau lúc nói chuyện sôi nổi, họ bắt đầu im lặng.

Không ai nói một lời. Những câu trao đổi chỉ làm tăng thêm tĩnh lặng.

‘’Chai nước mắm trong thùng cầm lên chưa?’’

‘’Chiếc dép rơi mất đâu rồi.’’

Tiếng ễnh ương cứ kêu.

Sóng biển ngoài khơi cứ rì rào không dứt.

7.

Họ hỏi tôi ở Hong Kong có sướng không anh?

Tôi trả lời các anh chị có biết chuyện cưỡng bức hồi hương mới xảy ra vào tháng Mười Một?

Họ hỏi tôi bây giờ làm sao?

Tôi trả lời các anh chị muốn gì?

Họ nhờ tôi đi báo cảnh sát.

8.

Tôi chạy vội về căn gác trọ ở khu làng cạnh bên, định mua cho họ ít đồ ăn, mấy chai bia, mấy gói thuốc lá.

Vừa tới quán, tôi gặp một nữ nhân viên an ninh mặc đồng phục màu vàng đang ngồi gọi điện thoại.

Cô nhân viên này thỉnh thoảng tôi vẫn gặp vào buổi chiều, thường thường cô vào quán mua gì đó rồi ra bến đón xe đi vào trại cấm giam thuyền nhân nằm ở bên kia đảo, cách đây khoảng một tiếng đồng hồ đi bộ.

Bóng người mặc đồng phục làm tôi bỗng ngại, như mình là kẻ phạm pháp.

Cô gái cười cười nói nói gì đó trong điện thoại. Tôi cứ thấy nóng bừng, đi qua đi lại trước quán.

Tôi leo lên căn phòng trọ, đi qua đi lại trong phòng, mắt cứ cúi xuống nhòm đồng hồ liên tục và nhòm qua cửa sổ theo dõi cô nhân viên.

Tôi chạy vội xuống khi thấy bóng cô vừa khuất. Ông chủ quán vừa cho tôi số điện thoại cảnh sát vừa nhòm tôi nghi ngại.

Đầu giây bên kia trả lời. Người cảnh sát nói đã có người báo cho họ biết về chiếc thuyền cập bến chiều nay.

Vừa cúp điện thoại thì ngoài đường xe cảnh sát đã hụ còi và bật đèn chớp nháy chạy vội về hướng biển.

Tôi tay không chạy vội cùng hướng.

9.

Tĩnh lặng và bóng đêm giật bắn mình.

Tiếng còi hụ inh ỏi và ngọn đèn pha chớp nháy màu xanh dương lạnh buốt, xe cảnh sát rú máy chạy hổn hển trên mặt cát lún, lao tới chỗ đám lửa cháy nhỏ nhoi.

Bầu trời nhiều sao lui lại, cao vút, mất hút trên cao.

Ánh sáng xanh lè một vùng biển lân tinh chóng mặt.

Người ngồi co rúm lại, vai rung lên, hai bàn tay nắm chặt, răng cắn lấy môi.

Biển gầm sóng.

10.

Tiếng loa sắt cầm tay khạc vào đêm những mệnh lệnh chát chúa.

Tiếng máy truyền tin phát những tín hiệu khô khốc rè rè đứt quãng. Tiếng còi hụ thống trị cả một bờ biển dài.

Không còn nghe tiếng sóng.

Nhân viên công lực mặc đồng phục đứng sững, tay cầm đèn pin soi vào mặt từng người, đếm số. Ánh sáng đèn pin hỗn hào thách đố.

Người ngồi ngước mắt nhòm lên, tròng mắt căng to trong hố mắt sâu hoắm đen ngòm. Ánh mắt thất thần như mắt kẻ trộm bị bắt quả tang.

Họ biết điều này sẽ xảy ra. Họ không muốn chạy trốn.

Họ chờ cảnh sát tới bắt họ mang đi. Họ tin tưởng đoạn cuối hành trình là ngồi trong trại cấm chờ đợi một tương lai có thể tới, có thể không tới.

Họ đã chuẩn bị tinh thần để đón giờ phút này.

Biết, nhưng họ vẫn cứ sợ.

Họ sợ bất cứ ai mặt đồng phục, bất cứ ai đeo súng, bất cứ ai đại diện cho quyền lực.

11.

Còi hụ tắt.

Thủ tục đếm người và lập danh sách xong xuôi.

Chiếc xe cảnh sát rú ga đi trước.

Đèn pha xanh lè quay vòng chớp nháy.

Đàng sau, chín người đi theo hàng.

Chân không, chân dép.

Họ đi như đoàn quân đi giữa ban đêm ra chiến trường trước mặt.

Tự nguyện, cưỡng bức.

Họ đi như đoàn người dắt dìu nhau bỏ xứ.

Im lặng, tiếng cười.

Họ đi như đoàn tù bị dẫn độ từ nhà lao này tới nhà lao khác.

Thở phào, thở dài.

Bước chân họ đi trên cát tiến về xe cảnh sát nhanh hơn bước chân lúc họ rời thuyền.

Họ trèo lên chiếc xe thùng đậu sẵn.

Cánh cửa xe thùng đóng lại, khóa bên ngoài.

Tiếng còi hụ lại vang lên hùng hổ như tiếng còi báo động hỏa hoạn.

Đèn xanh quẹt ngang quay vòng.

Người trong xe im lặng, đảo mắt nhòm quanh.

Đất lạ. Họ đi qua mảnh ruộng hoang úng nước mặn.

Họ đi ngang khu dân cư đông người. Người bên đường thỉnh thoảng ngước nhòm họ như một bày thú lạ đời.

Tất cả đều xa lạ. Chỉ có tiếng ễnh ương bên cánh đồng chung quanh và tiếng chó sủa ăng ẳng là quen thuộc.

Họ đi mất hút vào đêm.

12.

Tôi đi trở lại bãi cát bờ biển lúc nãy có đốm lửa.

Im lặng.

Lại nghe tiếng sóng biển rì rào từng chặp.

Nghe được cả tiếng xào xạc đám dã tràng chạy loăng quăng trên cát.

Nửa đêm.

Tôi bật ngọn đèn pin soi vào đống lửa đã tắt.

Chỉ còn mấy thanh củi chúi đầu xuống cát.

Chung quanh vẫn còn vết chân trần và vết dép in trên nền cát, bên cạnh những vết giầy đinh cảnh sát nặng nề, đậm nét và sắc cạnh, bên cạnh những đường bánh xe lún cát cong oằn, cày nát.

Miếng cơm cháy nằm úp mặt xuống đất. Cầm miếng cháy lên vẫn còn thấy hơi nóng. Một bầy kiến đỏ đã bám đầy mặt dưới miếng cháy, lúc nhúc bò quanh.

Tôi đi lần xuống con thuyền bỏ lại.

Thuyền dài khoảng bảy thước, chiều ngang mấp mé một thước. Mái che bằng nhựa nằm tạm bợ trên những cột gỗ nghiêng nghiêng.

Chậu bát đĩa để ở cuối khoang, cái nồi, những chiếc bát, những đôi đũa khi nãy người ăn cơm đã được rửa sạch nhẵn và úp vào thúng bát đĩa cẩn thận. Người đàn bà khi nãy đã sắp xếp mọi sự ngăn nắp trước khi đi, như ngày mai sẽ còn lấy ra dùng lại.

Tôi lấy một cái bát sứt vành, một đôi đũa màu đen loang lỗ, một cái muỗm nhôm màu xám đem về nhà để trên bàn.

13.

Hai ngày sau báo chí đăng tin có mười ba người vừa từ Việt Nam đến Hong Kong. Bốn người đi đường bộ qua ngã Trung Quốc. Chín người đi đường biển.

Bản tin nhỏ nhoi vài dòng chữ không bắt mắt người xem.

Hàng ngàn bản tin như thế cứ thỉnh thoảng xuất hiện trên mặt báo suốt mười mấy năm nay nhàm chán.

Bản tin hôm nay lại chìm lấp giữa hàng hà sa số những tin tức hàng ngày dồn dập trên thế giới muôn chuyện không ngừng.

14.

Ba ngày sau, tôi trở lại bãi biển thăm con thuyền.

Thủy triều đã xuống đã lên nhiều bận nên một nửa thân thuyền đã lún sâu vào lòng cát.

Những tấm bạt che bằng nhựa ai đã rỡ mất từ lâu.

Đầu thuyền và cuối thuyền cắm lá cờ đỏ viết chữ Anh và chữ Tàu ‘’Nguy Hiểm’’.

Cột kèo gió đánh đã ngả nghiêng.

Máy thuyền úng nước đã bắt đầu rỉ đỏ.

Thúng bát đĩa bây giờ đã ngập nước biển và cát đen.

Xác thuyền nằm tan hoang giữa bãi biển du lịch.

Xác thuyền cứ thế lún dần vào cát theo nhịp sóng đánh và thủy triều lên xuống.

Buổi chiều.

Đàn bò hôm trước lại đi qua.

Những con bò sắp thành một hàng thẳng, lừ đừ.

Có con bò đứng lại nhòm xác thuyền, gật gù rồi vẫy đuôi, đi tiếp.

Có đám trẻ đi ngang chỉ trỏ rồi tới gõ gõ vào mạn thuyền.

Có đứa nghịch ngội trèo lên thuyền chơi.

Vài người lớn ra vẻ hiểu biết đứng nói chuyện gì đó hồi lâu, mắt cứ nhòm cái xác thuyền soi mói.

Một cặp tình nhân đi ngang.

Nàng nói gì đó với chàng, rồi nàng tới bên mạn thuyền, cúi xuống, phủi phủi cát biển trên thớ gỗ đen và ngồi xuống.

Chàng cầm máy hình lên ngắm, chân chàng nhích tới, nhích lui, tìm góc cạnh mỹ thuật, rồi chàng chỉnh ống kính và chụp.

Ánh đèn trắng chớp mắt nhóa lên.

HẾT