⊆ 1 ⊇

Sōsuke mang tấm nệm ra hiên nhà ban nãy. Anh thoải mái ngồi xếp bằng ở chỗ có ánh nắng chiếu vào. Nhưng chỉ lát sau, anh đã làm rơi tờ tạp chí đang cầm trên tay xuống và nằm lăn ra. Đó là một ngày thu tươi đẹp với ánh nắng lung linh, không khí trong lành cùng âm thanh vui tai vọng lại từ tiếng guốc geta của người qua lại nơi khu phố yên tĩnh. Gối đầu lên cánh tay và ngước nhìn phía trên mái hiên, anh thấy cả bầu trời là một màu xanh trong vắt. So với diện tích chật chội của hiên nhà mà anh đang nằm, bầu trời đó mới rộng lớn làm sao. Thỉnh thoảng có một ngày Chủ nhật thong dong ngắm nhìn bầu trời như thế này cũng đã khác lắm rồi, anh nghĩ vậy rồi nheo mắt và nhìn chăm chú vào ánh mặt trời chói chang một lúc. Nhưng rồi bị chói mắt nên anh xoay người lại, hướng về phía cửa trượt. Bên trong cánh cửa đó, vợ anh đang cặm cụi khâu vá.

“Này, trời đẹp nhỉ,” anh bắt chuyện.

“Vâng,” vợ anh chỉ nói mỗi vậy.

Sōsuke cũng không hẳn có hứng để tiếp tục câu chuyện nên lại im lặng. Một lúc sau, đến lượt vợ anh lên tiếng:

“Hay anh đi dạo một lát đi.”

Lần này, anh chỉ ậm ừ đáp lại.

Hai, ba phút sau, vợ anh ghé mặt vào lớp kính của cửa trượt và quan sát bộ dạng đang nằm trên hiên nhà của chồng mình. Cô không hiểu sao anh lại nằm co đầu gối lên tận ngực và cong người như một con tôm. Mái đầu đen của Sōsuke nằm gọn trong hai cánh tay, khuôn mặt ấy bị che khuất hoàn toàn bởi khuỷu tay và bàn tay đang nắm chặt.

“Anh mà ngủ ở chỗ đó là sẽ bị cảm đấy,” vợ anh nhắc nhở.

Giọng điệu ấy mang phong cách đặc trưng của các nữ sinh ngày nay, vừa giống với giọng Tokyo lại vừa không giống.

Sōsuke chớp đôi mắt to đang đặt giữa hai khuỷu tay, khẽ trả lời:

“Không sao mà. Anh có ngủ đâu.”

Và rồi mọi thứ lại trở nên yên ắng. Sau hai, ba hồi chuông của những chiếc xe kéo có bánh bằng cao su chạy qua bên ngoài là tiếng gà gáy vang lên từ phía xa. Tận hưởng sự ấm áp của những tia nắng cứ tự nhiên xuyên vào lớp áo bên dưới tấm kimono mới may bằng sợi dệt máy, anh bâng quơ lắng nghe những âm thanh phía trước nhà. Nhưng bỗng nhiên như nhớ ra điều gì, anh gọi vợ mình qua cửa trượt.

“Oyone, chữ Hán ‘kin’ trong từ ‘kinrai’ viết thế nào nhỉ?” [1] Anh hỏi.

Vợ anh không tỏ vẻ ngạc nhiên và cũng không cười anh theo kiểu chói tai đặc trưng của những phụ nữ trẻ.

“Chẳng phải nó cũng là chữ ‘Ō’ trong ‘Ōmi’ à?” Vợ anh trả lời.

“Nhưng anh cũng không nhớ chữ ‘Ō’ đó viết thế nào nữa.”

Vợ anh trượt cánh cửa trượt ra một nửa, đưa chiếc thước dài tới phía ngoài mép cửa và viết chữ Hán kia lên hiên nhà.

“Có phải thế này không?”

Cô chỉ nói vậy. Đầu thước vẫn đặt ở chỗ nét chữ kết thúc, cô chăm chú ngắm nhìn bầu trời trong vắt.

“Thì ra là thế.” Không nhìn mặt vợ mình, Sōsuke nói.

Trông anh chẳng có vẻ gì là đang đùa và anh cũng không hề cười. Dường như hoàn toàn chẳng bận tâm gì đến chữ Hán đó, vợ anh nói như thì thầm với chính mình: “Trời thật là đẹp.” Vẫn để cửa mở, cô lại tiếp tục khâu vá. Bỗng Sōsuke hơi ngẩng cái đầu đang kẹp giữa hai khuỷu tay lên, lúc này anh mới nhìn vào mặt vợ mình:

“Việc viết chữ Hán thật kỳ lạ.”

“Tại sao?”

“Tại sao ư, bởi dù chữ đó có đơn giản thế nào đi nữa, nếu mình thấy nó kỳ quặc rồi đâm ra nghi ngờ thì sẽ chẳng biết viết thế nào nữa. Gần đây, anh còn rất hay nhầm chữ ‘kon’ trong ‘konnichiwa’. Khi cẩn thận viết nó ra giấy rồi quan sát thật kỹ, anh cảm thấy có gì đó khang khác. Cuối cùng thì càng nhìn càng thấy nó không giống với chữ ‘kon’ nữa. Em đã từng gặp chuyện như thế chưa?”

“Chưa bao giờ.”

“Có lẽ chỉ mình anh như vậy.” Sōsuke đặt tay lên đầu.

“Anh đang bị làm sao à?”

“Chắc là do bệnh suy nhược thần kinh.”

“Đúng đấy.” Oyone nhìn mặt chồng.

Sōseki từ từ đứng dậy. Rón rén bước qua hộp đựng kim và đống chỉ vụn, anh kéo cửa fusuma [2] của phòng ăn ra, ngay cạnh đó là phòng khách. Phía nam của nó bị lối vào chiếm chỗ nên cửa trượt ở góc phòng toát lên vẻ vô cùng lạnh lẽo trong ánh mắt anh, người vừa ở dưới ánh nắng mặt trời rồi đột ngột bước vào. Mở cánh cửa đó ra là một vách đá dốc như ép sát vào phần mái hắt. Vách đá sừng sững vươn lên từ mép hiên nhà nên ánh mặt trời lẽ ra có thể chiếu rọi vào căn phòng lúc buổi sáng lại chẳng dễ dàng gì mà đổ bóng xuống được. Cỏ mọc dày trên vách đá. Ngay từ phía dưới, chẳng có bên nào của vách đá được kè nên cảm giác nó cứ trơ trọi và không biết khi nào sẽ đổ sụp. Nhưng kỳ lạ là hình như chuyện đó chưa bao giờ xảy ra nên chủ nhà cứ để kệ vậy hết năm này qua năm khác. Tuy nhiên, trước kia trên bề mặt của nó là những bụi tre và khi phát quang đi, người ta không đào đám rễ lên mà để chúng chôn lấp dưới lòng đất, vì thế nền đất vững đến không ngờ. Một ông lão ở cửa hàng bán rau quả, người sống trong khu phố này hai mươi năm đã tận tình giải thích cho Sōsuke như vậy ở cửa bếp nhà anh. Lúc đó, Sōsuke còn hỏi là chẳng phải nếu mà rễ vẫn còn thì tre sẽ lại mọc lên rồi thành bụi hay sao. Ông lão trả lời rằng, một khi đã bị phát quang như thế thì không dễ dàng mà mọc lại được đâu và cũng chẳng cần phải lo lắng tới vách đá, vì dù có chuyện gì đi nữa, nó cũng không đổ sụp được. Sau khi giải thích nhiệt tình cứ như là biện minh cho một thứ gì đó thuộc về mình, ông lão ra về.

Dù sang thu, vách đá đó cũng không chuyển màu chút nào. Chỉ có mùi của đám cỏ xanh là bừng lên. Chúng trở nên rậm rạp và hỗn tạp, chẳng có vẻ gì đẹp đẽ của cỏ lau hay thường xuân. Thay vào đó, những cây trúc sào là tàn dư ngày xưa đang mọc lên sừng sững, hai cây vươn đến lưng chừng và ba cây cao vọt hẳn lên. Chúng đã hơi ngả màu vàng nhạt, mỗi khi ló đầu ra khỏi mái hiên và quan sát những tia nắng chiếu vào thân cây, anh cảm thấy mình như đang được ngắm nhìn sắc hương của mùa thu trên bờ kè. Sōsuke thường rời khỏi nhà vào buổi sáng và trở về sau 4 giờ nên hiếm khi anh có thời gian rảnh để quan sát phía trên vách đá vào thời khắc ngắn ngủi như thế. Khi đang rửa tay bằng nước trong chiếc chậu đá, bất chợt anh ngước lên phía bên ngoài của phần mái che trên cửa và nhìn thấy những cây trúc. Đám lá dày tập trung ở phần ngọn cây trông giống hệt cái đầu của nhà sư. Chúng đang say sưa trong ánh nắng mùa thu, trĩu hẳn xuống thành từng cụm lặng lẽ mà không một cái nào chuyển động.

Sōsuke đóng cửa trượt lại, trở về phòng khách và ngồi xuống trước bàn. Gọi là phòng khách bởi nó được dùng để tiếp khách, nhưng thực ra có gọi đó là thư phòng hay phòng sinh hoạt chung của cả nhà cũng phù hợp. Phía bắc của căn phòng là hốc tường nên ở đó treo một bức tranh kỳ quặc để làm cho nó trông đúng kiểu phòng khách, phía trước nó được trang trí một bình hoa màu nâu đỏ u buồn. Chẳng có bức tranh nào được treo trên ranma [3] , chỉ thấy hai cái đinh cong bằng đồng thau đang sáng lên. Ngoài ra còn có một cái tủ kính để đồ đạc, nhưng trong đó chẳng có thứ gì đáng giá nổi bật.

Sōsuke mở ngăn kéo của chiếc bàn có tay nắm bằng kim loại ra và không ngừng lục lọi trong đó. Chẳng tìm được gì nên anh đóng sập nó lại. Sau đó, anh mở nắp hộp mực và bắt đầu viết thư. Viết xong, anh dán phong bì lại và suy nghĩ một lúc.

“Này, nhà của thím Saeki ở phố số 6 Naka, lô số mấy nhỉ?” Anh hỏi vợ mình qua cánh cửa fusuma.

“Có phải là số 25 không?” Vợ anh đáp lại, nhưng khi Sōsuke vừa viết xong tên người nhận, cô lại thêm vào: “Chỉ thư thôi thì không được đâu. Anh phải đến tận nơi và nói chuyện cho rõ.”

“Chà, trước tiên cứ gửi một lá thư đi đã. Nếu không được thì anh sẽ đi.”

Anh quả quyết như vậy nhưng vì vợ mình không trả lời nên anh lại nhấn mạnh:

“Em nghĩ sao, như thế có được không?”

Oyone trông có vẻ miễn cưỡng, nhưng cô chẳng phản đối gì thêm. Vẫn cầm bức thư, Sōsuke lập tức đi từ phòng khách ra cửa trước. Lắng nghe tiếng bước chân của chồng mình, cô đứng dậy và đi ra cửa trước bằng lối qua hàng hiên của phòng ăn.

“Anh đi dạo một lát đây.”

“Vâng, anh đi nhé.” Vợ anh vừa mỉm cười vừa đáp.

Khoảng ba mươi phút sau, có tiếng cửa trượt mở nên Oyone dừng việc khâu vá lại để đi ra đó. Khi bước tới cửa trước dọc theo hiên nhà, thay vì thấy Sōsuke, người mà cô nghĩ là giờ đã về, cô lại thấy em trai của Sōsuke là Koroku đang đội chiếc mũ đồng phục của học sinh trung học bước vào.

“Nóng quá!” Vừa cởi những chiếc cúc trên áo măng tô bằng vải len đen và dài đến nỗi chỉ để lộ ra năm, sáu tấc [4] của chiếc vạt hakama [5] , cậu vừa nói.

“Quá nóng ấy chứ. Thời tiết này mà em lại ăn mặc như vậy.”

“Chà, em cứ nghĩ là đến tối trời sẽ lạnh.”

Koroku có phần thanh minh rồi bước theo sau chị dâu tới phòng khách.

“Chị vẫn cặm cụi như mọi khi nhỉ?” Cậu nhìn bộ kimono đang khâu dở và nói.

Sau đó, cậu đã ngồi xếp bằng trước cái lò than hình chữ nhật. Oyone đẩy đống đồ khâu vá về phía góc phòng rồi ngồi đối diện với cậu. Cô nhấc chiếc ấm gang ra và bắt đầu cho than vào lò.

“Nếu là trà thì em không uống đâu nhé.” Koroku nói.

“Em không thích à?” Oyone nhấn mạnh với giọng điệu giống như là của một nữ sinh. “Vậy bánh kẹo thì sao?” Cô nói tiếp và cười.

“Có không ạ?” Koroku hỏi.

“Không, không có đâu.” Cô trả lời thật thà, nhưng rồi như nhớ ra điều gì, vừa nói cô vừa đứng dậy: “Em đợi chút nhé. Hình như là có đấy.”

Lập tức, cô đẩy cái khay đựng than cạnh mình ra rồi mở một hộc tủ nhỏ. Koroku quan sát dáng vẻ phía sau của Oyone, tập trung vào phần hông, chỗ chiếc áo khoác ngoài bị nhô cao lên do cái dải obi. Không biết cô tìm gì mà cứ lúi húi một lúc, thấy vậy Koroku hỏi:

“Thôi, không cần bánh kẹo nữa đâu. Thay vào đó, chị hãy cho em biết anh trai em đâu rồi ạ?”

“Anh vừa ra ngoài có chút việc.” Oyone trả lời, trong khi quay lưng về phía Koroku, hẳn là vẫn đang tìm kiếm gì đó. Cuối cùng, cô đột ngột đóng tủ lại.

“Không còn gì. Anh trai em đã ăn hết từ lúc nào rồi.” Vừa nói cô vừa quay về phía đối diện lò than.

“Vậy thì chị đãi em gì đó cho bữa tối đi.”

“Ừ, chị đang làm đây.”

Cô nhìn chiếc đồng hồ quả lắc thì thấy đã hơn 4 giờ.

“4 giờ, 5 giờ, 6 giờ.” Cô tính toán thời gian.

Koroku im lặng quan sát khuôn mặt Oyone. Thực ra, cậu không mấy hứng thú với việc được chị dâu mình đãi cơm.

“Chị này, anh trai em đến chỗ thím Saeki giúp em à?” Cậu hỏi.

“Dạo này, anh ấy cứ nói đi nói lại là sẽ tới đó, nhưng vẫn chưa làm được. Em biết đấy, anh Sōsuke phải đi làm từ sáng sớm và về nhà lúc tối muộn, về đến nhà thì đã kiệt sức rồi nên ngay cả đi đến nhà tắm công cộng cũng còn thấy phiền ấy chứ. Em cứ muốn anh Sōsuke làm việc đó thì quả thực là thật tội nghiệp cho anh ấy.”

“Vâng, dù biết là anh ấy rất bận nhưng nếu không giải quyết xong thì em cứ lo lắng và không thể nào tập trung học hành được.”

Vừa nói, cậu vừa lấy que kẹp than bằng đồng và liên tục viết những nét nguệch ngoạc vào đống tro tàn trong lò. Oyone nhìn vào đầu que kẹp than đang di chuyển.

“Thế nên lúc nãy anh trai em đi gửi thư rồi.” Cô nói để an ủi.

“Gì cơ?”

“Chà, chị không đọc. Nhưng chắc chắn là trao đổi về chuyện đó. Lúc nào anh trai em về em hãy hỏi xem. Đúng là chuyện đó đấy.”

“Nếu gửi thư thì chắc hẳn là chuyện đó rồi.”

“Ừ, anh ấy thực sự đã làm vậy. Lúc nãy, anh trai em đã cầm bức thư và gửi nó qua bưu điện rồi.”

Koroku không muốn nghe thêm một lời nào nữa từ chị dâu mình, dù là biện minh hay an ủi. Nếu có thời gian đi dạo, vậy thì thay vì viết thư, anh mình nên đi đến chỗ đó mới phải, cậu cảm thấy bực bội khi nghĩ đến chuyện này. Cậu vào phòng khách, lấy một cuốn sách ngoại văn bìa đỏ từ trên tủ xuống rồi giở liên tục từng trang.

⚝ ✽ ⚝

[1] Cách viết của chữ Hán “近” trong từ “近来”.

[2] Một loại cửa trượt trong nhà truyền thống của Nhật. Bề mặt cửa cũng được làm từ giấy nhưng dày hơn cửa trượt shōji.

[3] Bức vách bằng gỗ nằm giữa khung trên của cửa ra vào và trần nhà, thường được chạm khắc hoặc trang trí bằng những bức tranh.

[4] 1 tấc (thốn) bằng khoảng 3cm.

[5] Một trang phục truyền thống của nam giới Nhật Bản, là loại quần bao phủ phần dưới cơ thể, có bảy nếp gấp và mặc bên ngoài kimono.