⊆ 2 ⊇

Sōsuke không biết em trai mình ghé qua nhà. Anh đến một cửa hàng ở góc phố, mua tem và gói thuốc lá Shikishima rồi lập tức gửi bức thư đi. Nhưng cảm thấy có gì đó không thỏa mãn nếu quay lại con đường cũ để về nhà, nên vừa phả khói của điếu thuốc đang ngậm trong miệng vào ánh nắng thu, anh vừa đi lang thang. Anh đã đi đến đâu đó thật xa và khắc ghi rõ rệt trong tâm trí mình ấn tượng về một nơi gọi là Tokyo. Sau đó, anh định sẽ mang nó về nhà như món quà của ngày Chủ nhật hôm nay trước khi chìm vào giấc ngủ. Không chỉ là người sống và hít thở bầu không khí của Tokyo suốt nhiều năm, mà hàng ngày anh còn dùng tàu điện hai lần để đến cơ quan và trở về nhà, nên việc đi qua những khu phố nhộn nhịp đã trở thành thói quen. Nhưng cơ thể và đầu óc anh chẳng thoải mái gì nên lúc nào anh cũng băng qua đó trong trạng thái lơ đãng. Vì vậy, anh hoàn toàn không nhận thức được rằng mình đang sống trong thành phố náo nhiệt này. Bình thường, sự bận rộn đeo bám anh suốt cả ngày nên điều đó cũng chẳng làm anh bận tâm, nhưng trong mỗi tuần đều có ngày Chủ nhật dành cho việc nghỉ ngơi thư giãn và chính lúc này, cuộc sống bình thường lại đột nhiên khiến anh trở nên bồn chồn và hời hợt. Sōsuke kết luận rằng, dù có đang sống giữa Tokyo nhưng thực tế, bản thân anh lại chưa từng nhìn thấy cái thứ được gọi là Tokyo. Khi suy nghĩ đó xuất hiện, anh cảm thấy có một nỗi cô độc đến kỳ lạ.

Những lúc ấy, như thể đột nhiên nhớ ra điều gì đó, anh sẽ đi vào khu phố tấp nập. Hơn nữa, có khi anh cũng nghĩ rằng nếu túi tiền của mình có chút dư dả thì sẽ ăn chơi xa xỉ một lần xem sao. Nhưng cảm giác buồn tẻ của anh không mạnh mẽ đến mức làm anh rơi vào cực đoan tuyệt vọng nên trước khi lao vào việc kia, anh đã nhận ra nó thật ngớ ngẩn và từ bỏ. Ngoài ra còn có một nguyên nhân: ví tiền của những người như anh luôn ngăn cản những ham muốn bốc đồng. Thế nên, thay vì phải vắt óc suy nghĩ cho phiền phức thì một lựa chọn dễ dàng hơn là nhét tay vào túi và quay về nhà. Vì vậy, những việc đơn giản như đi dạo hoặc ngó nghiêng các khu mua sắm sẽ làm dịu đi sự buồn tẻ của Sōsuke cho đến Chủ nhật tiếp theo.

Hôm nay cũng vậy, Sōsuke nghĩ cứ lên tàu điện cái đã rồi sao cũng được. Dù là một ngày Chủ nhật đẹp trời nhưng khách đi tàu lại vắng hơn bình thường nên anh thấy dễ chịu đến kỳ lạ. Hơn nữa, nét mặt của những hành khách đều rất hiền dịu, trông như tất cả họ đều thong dong, bình thản. Sōsuke ngồi xuống, nghĩ về lịch trình hàng ngày của mình: đi đến Marunouchi vào thời gian cố định mỗi sáng, lao vào tranh giành để kiếm được chỗ ngồi. Không có gì vô vị như cảnh tượng những người trên tàu điện vào giờ cao điểm. Dù là bám vào tay cầm bằng da hay ngồi trên chiếc ghế nhung thì anh vẫn chưa bao giờ cảm nhận được sự ấm áp mang tính con người. Anh nghĩ, với mình thế cũng đủ rồi, chỉ cần ngồi cùng với những người giống như cái máy, đi đến nơi muốn đến, rồi lại vô thức bước xuống. Nhưng hôm nay, khi nhìn thấy bà lão ngồi đối diện đang ghé tai thì thầm với đứa cháu gái khoảng tám tuổi của mình và một người phụ nữ khoảng ba mươi tuổi với dáng dấp của một người buôn bán ở bên cạnh đang nhìn họ, cô ấy tỏ vẻ thân mật với đứa trẻ và hỏi tên, tuổi; anh lại thấy mình như đi vào một thế giới khác.

Trên đầu anh, những biển quảng cáo được lồng khung và treo lên. Bình thường, Sōsuke chẳng hề để ý đến chúng. Khi anh vô tình đọc cái đầu tiên thì đó là tấm áp phích quảng cáo của một công ty vận chuyển: VIỆC CHUYỂN NHÀ THẬT ĐƠN GIẢN. Tiếp đó là ba đường thẳng song song: những người tiết kiệm, những người chú ý đến vấn đề vệ sinh, những người quan tâm tới sự an toàn khi sử dụng lửa; và bên dưới là thông điệp: HÃY SỬ DỤNG BẾP GAS, đi kèm với hình ảnh ngọn lửa bùng lên từ bếp gas đó. Tấm áp phích thứ ba là về kiệt tác Tuyết thiên cổ [1] của văn hào người Nga - Bá tước Lev Tolstoy và về một đoàn hài kịch bình dân Kotatsu được in đậm bằng chữ trắng trên nền đỏ.

Sōsuke mất mười phút để cẩn thận đọc đi đọc lại khoảng ba lần tất cả những quảng cáo. Anh không muốn mua thử những món hàng trên hay tham gia sự kiện được quảng cáo, nhưng chúng cứ hiện lên rõ rệt trong đầu anh. Thay vào đó, việc có thời gian đọc hết từng cái một và kiên nhẫn để có thể hiểu được mọi thứ đã đem lại không ít sự hài lòng cho Sōsuke. Cuộc sống của anh là chuỗi ngày lên xuống tàu điện hoàn toàn thiếu vắng sự thảnh thơi, đến nỗi anh thấy những khoảnh khắc bình tĩnh, êm ả như lúc này cũng đáng tận hưởng.

Sōsuke xuống tàu ở Surugadai Shita. Vừa bước xuống, lập tức đập vào mắt anh là các cuốn sách ngoại văn đang được bày đẹp đẽ trong cửa sổ bằng kính phía bên phải. Sōsuke đứng trước chỗ đó một lúc, quan sát những chữ được mạ vàng rực rỡ trên bìa sách màu đỏ, xanh, sọc hay hoa văn. Đương nhiên là anh hiểu được ý nghĩa của nhan đề nhưng lại hoàn toàn không có chút tò mò nào về những gì ẩn chứa bên trong. Với Sōsuke, khoảng thời gian mà anh muốn ghé hiệu sách mỗi khi đi ngang qua, và luôn muốn mua thứ gì đó một khi đã bước vào, đã thuộc về quá khứ xa xăm. Đúng vậy, cuốn sách có tên History of Gambling đặt ở chính giữa cửa sổ được đóng thật đẹp và thu hút anh bởi vẻ ngoài đặc biệt, nhưng tất cả chỉ có vậy.

Vừa mỉm cười, Sōsuke vừa băng qua con đường tấp nập để sang bên kia đường, lần này, anh lại nhìn vào một cửa hàng đồng hồ. Vô vàn đồng hồ vàng và dây xích vàng được bày ở đó. Trong mắt anh, chúng cũng chỉ là thứ đồ vật có màu sắc và kiểu dáng đẹp đẽ mà không hấp dẫn đến mức khiến anh muốn mua. Tuy vậy, anh vẫn đọc từng cái tem giá được treo bằng sợi tơ rồi so sánh giá của các món hàng. Anh cảm thấy ngạc nhiên với mức giá khá rẻ của những chiếc đồng hồ vàng.

Sōsuke cũng dừng lại một lúc trước cửa hàng bán ô cánh dơi, rồi tiếp theo là tiệm bán đồ Âu; anh ngắm nhìn chiếc cà vạt được treo bên cạnh cái mũ lụa ở đó. Chất lượng của nó tốt hơn hẳn cái anh đang đeo hàng ngày nên ạnh định thử hỏi giá. Dợm bước vào cửa tiệm, nhưng nghĩ lại thì thấy thật kỳ cục nếu ngày mai mình đeo một chiếc cà vạt mới tới chỗ làm, đột nhiên ý muốn móc hầu bao ra biến mất nên anh đi qua chỗ đó. Anh đứng nhìn khá lâu trước cửa hàng bán trang phục truyền thống. Anh đã nhớ được khá nhiều cái tên mà trước giờ anh chưa từng biết như uzura omeshi, kōki ori, seiryo ori [2] . Trước chi nhánh của cửa hàng có nguồn gốc từ Kyoto tên là Eri shin, anh ghé sát vào đó đến nỗi vành mũ chạm cả vào cửa sổ bằng kính và cứ ngắm nhìn mãi những chiếc cổ áo dành cho phụ nữ được thêu một cách tinh xảo. Trong số đó có một cái trông thật thanh lịch và có vẻ rất hợp với vợ anh. Ngay khi ý định mua nó cho vợ mình thoáng qua, thì cái suy nghĩ rằng đó là chuyện của năm, sáu năm về trước lại xuất hiện, lập tức xua tan đi ý nghĩ chợt đến và cảm giác dễ chịu vừa qua. Sōsuke cười gượng rồi đi ra khỏi ô cửa kính và lại bước tiếp. Sau đó, trong lúc đi được khoảng vài chục mét, anh bắt đầu cảm thấy chán nản. Anh không còn để ý đến những người qua lại hay những cửa hàng nữa.

Bỗng nhiên, anh bị thu hút bởi những quảng cáo cho ấn phẩm mới nhất được in đậm, treo trên mái hiên của một sạp báo lớn ở góc đường. Có cái thì người ta dán giấy vào chiếc khung hẹp và dài như cái thang, có cái thì trang trí sắc màu giống như một bức tranh hoa văn đặt lên một biển hiệu đã được quét sơn. Sōsuke đọc từng cái một. Có những cái tên của tác giả và tác phẩm anh đã từng nhìn thấy trong quảng cáo trên báo, và có cả những cái hoàn toàn mới mẻ với anh.

Ở một góc của sạp báo, có người đàn ông khoảng ba mươi tuổi đội chiếc mũ quả dưa màu đen đang ngồi xếp bằng trên mặt đất với vẻ thư thái.

“Một trò vui cho trẻ con đây,” anh ta vừa nói vừa thổi những quả bóng bay lớn bằng cao su. Sōsuke ngạc nhiên khi quả bóng phồng to lên rồi tự nhiên biến thành hình daruma [3] . Mắt và miệng của nó được vẽ bằng mực ở những chỗ khá phù hợp. Hơn nữa, chỉ thổi một lần thôi mà nó cứ phồng lên mãi. Dù đặt ở đầu ngón tay hay trên lòng bàn tay thì nó vẫn dễ dàng nằm yên tại đó. Còn khi dùng một vật nhỏ như que tăm để chọc vào mông nó thì quả bóng sẽ xẹp lại.

Dòng người qua lại tấp nập nhưng chẳng có ai dừng chân để xem. Người đàn ông đội mũ quả dưa vẫn thản nhiên ngồi xếp bằng ở góc phố náo nhiệt, miệng vẫn nói “một trò vui cho trẻ con đây” và thổi quả bóng daruma như thể anh ta chẳng quan tâm đến những chuyện xảy ra quanh mình. Sōsuke lấy 1 zeni và 5 rin [4] mua quả bóng bay. Người bán hàng làm cho nó xẹp lại và nhét vào túi áo của Sōsuke. Anh muốn đi đến một tiệm cắt tóc sạch đẹp để cắt tóc nhưng trong lúc còn chưa tìm thấy ở đâu có cửa hàng như vậy thì trời đã tối nên anh lên tàu điện và trở về nhà.

Sōsuke đi đến bến cuối cùng, lúc đưa vé cho nhân viên trên tàu thì những tia sáng của màu trời đã biến mất, những cái bóng tối tăm in xuống con đường ẩm ướt mỗi lúc lại nhiều hơn. Khi nắm vào cột sắt và định bước xuống, đột nhiên anh cảm thấy lạnh lẽo. Đám hành khách cũng rời tàu rồi bước đi vội vã như có việc gì quan trọng. Nhìn ra khu phố ngoài kia, ở những ngôi nhà hai bên đường, anh thấy làn khói màu trắng đục trải dài từ phần mái hiên cho đến nóc nhà đang trôi trong không trung. Sōsuke hướng về phía có nhiều cây cối và bước đi thật nhanh. Nghĩ đến việc ngày Chủ nhật với thời tiết dễ chịu như hôm nay đã kết thúc, anh cảm thấy có gì đó ngắn ngủi và buồn bã. Từ ngày mai, anh sẽ lại bận rộn với công việc như mọi khi, điều này lại càng khiến Sōsuke thấy nuối tiếc cho những gì mình vừa trải qua trong chiều nay. Những hoạt động gần như là vô vị của sáu ngày còn lại làm anh thấy chán nản biêt bao. Ngay lúc này, dù là đang đi bộ nhưng anh hoàn toàn không thấy gì ngoài mấy thứ hoa văn của căn phòng lớn, nơi không có ánh nắng mặt trời, ít cửa sổ; khuôn mặt của người đồng nghiệp ngồi bên cạnh hay dáng vẻ của cấp trên khi gọi anh: “Anh Nonaka ơi, tôi nhờ chút...”

Sōsuke đi qua cửa hàng cá Uokatsu rồi rẽ vào một cái ngõ, chẳng biết là chỗ ngôi nhà thứ năm hay thứ sáu. Ở cuối đường là một vách đá cao, nằm hai bên của nó là khoảng bốn, năm ngôi nhà trọ có kiến trúc giống nhau. Người ta nói rằng cách đây không xa, ở phía trong của hàng rào tuyết tùng thưa thớt, có một ngôi nhà hiu quạnh nằm lẫn vào vùng đất này. Một gia đình thuộc hạ của Tướng quân thời kỳ trước đã sống ở đó rất lâu. Nhưng rồi có người đàn ông tên là Sakai ở khu phía trên vách đá đã mua lại nơi này. Sau đó lập tức phá dỡ mái tranh, nhổ bỏ hàng rào tuyết tùng và xây nên một công trình mới như hiện nay. Nhà của Sōsuke nằm ở phía bên trái cuối con đường, tức là ngay phía dưới vách đá, vì thế hơi tối tăm. Nhưng thay vào đó, nhờ vị trí cách xa đường lớn nhất nên có phần yên tĩnh hơn. Vì vậy, sau khi bàn bạc với vợ mình, anh đã chọn chỗ này.

Chủ nhật mà bảy ngày mới có một lần đã sắp hết, nghĩ vậy rồi Sōsuke vội vàng mở cửa trượt ra, anh định nhanh chóng đến nhà tắm công cộng, nếu còn thời gian thì đi cắt tóc, sau đó sẽ thong thả ăn cơm tối. Có tiếng bát đĩa trong bếp. Ngay lúc bước vào nhà, do không để ý nên anh đã giẫm phải đôi geta mà Koroku cởi ra, đang cúi xuống sắp xếp lại thì Koroku xuất hiện. Từ trong bếp, Oyone hỏi:

“Ai đấy? Anh trai em à?”

“Chà, em đến à?”

Vừa nói, Sōsuke vừa bước vào phòng khách. Từ lúc anh đi gửi thư ban nãy, cho đến khi đi dạo ở khu Kanda, rồi xuống tàu điện và trở về nhà, không hề có một ý nghĩ nào liên quan đến Koroku xuất hiện trong đầu anh. Nhìn gương mặt của Koroku, anh thấy hổ thẹn như thể mình đã làm việc gì đó xấu xa.

“Oyone, Oyone.” Anh gọi người vợ đang trong bếp. “Koroku đến nên em chuẩn bị món gì đãi chú ấy nhé” Anh nói.

Vợ anh với vẻ tất bật, mở cửa trượt ở bếp rồi để nguyên như vậy và ra đứng ở lối vào phòng khách.

“Vâng, em làm ngay đây.” Sau đó, cô định lui về bếp luôn nhưng lại quay lại và nhờ: “Koroku này, thật phiền em quá nhưng giúp chị đóng cửa phòng khách lại và bật đèn lên nhé. Vì giờ cả chị và Kiyo đều đang dở tay.”

“Vâng,” Koroku đáp lại ngắn gọn rồi đứng dậy.

Trong bếp có tiếng thái đồ ăn của Kiyo, có âm thanh của nước nóng hay nước lạnh gì đó đang chảy, tiếng của Kiyo hỏi: “Cô chủ ơi, cái này thì mang đi đâu ạ?” rồi giọng Koroku: “Chị ơi, cái kéo để cắt bấc đèn ở đâu?” và cả tiếng nước sôi sùng sục trên ngọn lửa bếp than.

Sōsuke lặng lẽ hơ tay trên chiếc lò sưởi bằng than nhỏ trong phòng khách tối tăm. Ngọn lửa đỏ bùng lên từ đống tro là điểm sáng duy nhất. Lúc đó, cô con gái của chủ nhà ở phía trên vách đá bắt đầu chơi piano. Sōsuke đứng dậy như thể nhớ ra điều gì, anh kéo cửa chớp phòng khách rồi đi ra hiên nhà. Phía bên trên những cây trúc sào với đám lá làm nhòe đi màu xám trên bầu trời quang đãng, một, hai ngôi sao đang sáng lấp lánh. Tiếng đàn piano vang vọng lại phía sau bụi tre.

⚝ ✽ ⚝

[1] Một vở kịch được dựng nên thời bấy giờ dựa trên tác phẩm Phục sinh của nhà văn Lev Tolstoy.

[2] Tên các loại vải dùng để may kimono: uzura omeshi - một loại vải nhiễu cao cấp, sợi được nhuộm sau đó mới dệt; kōki ori - một loại vải lụa, được dệt chéo, mặt vải bóng, dùng để may đồ cho nam giới; seiryo ori - một loại lụa dệt thoi, thường dùng để may đồ cho phụ nữ vào mùa hè.

[3] Daruma là một loại búp bê truyền thống của Nhật Bản, phỏng theo dung mạo của Bồ Đề Đạt Ma.

[4] Zeni và rin là đơn vị tiền tệ xưa của Nhật Bản. 1 zeni = 1/100 yên và 1 rin = 1/1.000 yên.