LỜI NÓI ĐẦU

Nhà văn Xô-viết nổi tiếng Konstantin Paustovsky đã được bạn đọc Việt Nam biết và yêu mến qua tập truyện ngắn Bình minh mưa và hai tập truyện về nghề văn hết sức độc đáo và đặc sắc Bông hồng vàng, Một mình với mùa thu.

Là bậc thầy của truyện ngắn, Paustovsky cũng viết một số truyện dài: Hắc Hải, Câu chuyện về rừng, Vịnh mõm đen. Nhưng ngoài bộ tự sự Truyện cuộc đời ba tập - có giá trị riêng, thành công và đặc sắc hơn cả vẫn là Câu chuyện phương Bắc.

Tác phẩm bộc lộ mạnh mẽ bản sắc, sở trường và phong cách của nhà văn lãng mạn, trữ tình, giàu chất thơ, nhạc điệu và hình ảnh.

Câu chuyện dài này có thể coi như cuốn sử thi của ba thế hệ người Nga trước và sau Cách mạng tháng Mười.

Nhà văn hướng về quá khứ để chứng minh mối dây liên hệ, cuộc chạy tiếp sức qua đấu tranh, hy sinh, đau khổ, mát của bao lớp cha ông bất khuất và dũng cảm, đến thời kỳ dựng xây đất nước đâm chồi nở hoa trong thanh bình đề nhắc nhở chúng ta không được lãng quên quá khứ và những người đi trước.

Trước mắt chúng ta như hiện lên hòn đảo xa tít trên miền Bắc gió tuyết, nơi những người lính và sĩ quan đi đày phải sống cuộc đời quân dịch. Anh lính nông dân tốt bụng, chất phát Tikhonov, mối tình của người chuẩn ủy cao thượng Bestuzhev và cô gái Thụy Điển xinh đẹp Anna vừa hé nở đã bị dìm trong máu.

Quê hương đói nghèo xơ xác ở nước Nga, dân chúng sống trong cảnh tối tăm, không có tương lai, vùng lên làm cuộc các mạng đổi đời và...

Cuối cùng là cuộc xum họp kỳ thú của cháu chắt Tikhonov, Bestuzhev, người chiến sĩ tháng Chạp được cứu thoát - Shchedrin trong một khung cảnh đẹp đẽ, đầy hạnh phúc. Câu chuyện có hậu nhưng hoàn toàn hợp lô-gích và hiện thực lịch sử. Đấu tranh, hy sinh, đổ máu tất nhiên là phải giành được tự do, hạnh phúc cho con cháu và vĩnh viễn mai sau, điều đó đã trở thành hiện thực trên đất nước Xô viết trong hơn nửa thế kỷ qua.

Thành phố Leningrad mà Paustovsky xiết bao yêu mến, với vẻ đẹp có một không hai của mình, với những cung điện lâu đài, di tích lịch sử kiến trúc nổi tiếng thế giới, các công vlên (trước đây là vườn thượng uyển), tượng đài, viện bảo tảng, đài phun nước, thành cổ, chiến lũy, cổng chào hiện lên trong truyện đẹp đến bàng hoàng.

Để hiểu được điều đó, bạn hãy tưởng tượng thành phố Leningrad vào những đêm trắng mùa hè, khi tất cả đắm mình trong ánh sáng bạc như mơ, như thực, người ta bước đi như mê, như say trong thành phố huy hoàng tráng lệ vào bậc nhất thế giới, mà ở đó mỗi viên đá, mỗi tấc đất là một kỳ quan, một kỷ niệm quý báu, thiêng liêng.

Một lần nữa bày tỏ lòng ngưỡng mộ trước tài năng của Paustovsky, hướng về ngày sinh lần thứ 70 của Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười vĩ đại mà chúng ta cùng loài người tiến bộ kỷ niệm trong năm 1987, chúng tôi xin giới thiệu với bạn đọc Câu chuyện phương Bắc - bài ca tâm huyết, đầy chất thơ và đằm thắm, thiết tha ca ngợi Tổ quốc, ca ngợi cách mạng, ca ngợi tình hữu nghị, ca ngợi thành phố Leningrad thân yêu và ca ngợi tình yêu, một lần nữa - tình yêu.

Hà Nội, ngày 03 tháng 4 năm 1986

MỘNG QUỲNH