PHẦN I - MÙA HẠ - Chương một

Ngủ ngoan đi con”, Mẹ nó vừa nói vừa đứng từ bên ngoài khoá tách cửa phòng ngủ lại. Không biết khi cháy nhà thì bà sẽ xoay xỏa ra sao. Việc trước tiên phải làm là cứu nó thoát ra khỏi phòng, bà vẫn thường tự thề với mình như vậy. Nhưng ngộ nhỡ lửa nóng làm khung cửa gỗ cong queo hoặc sơn chảy ra bịt kín lỗ khoá cửa đi thì sao? Nhảy qua cửa sổ mà chạy trốn ư? Phía dưới cửa sổ là lối đi trải đá hơn nữa tầng nhì của căn nhà ngất nghểu này lại cao quá chừng, thực tuyệt vọng chẳng còn trông mong được gì hết.

Chẳng qua cũng đáng đời cho nó, tự thân tác nghiệp cả! Nếu không có một lần nghe lời thằng thủ lĩnh dụ dỗ lẻn trốn khỏi nhà giữa đêm khuya thì làm gì có chuyện. Sau đó dù bị cật vấn biết bao lần, nó vẫn nhất định không chịu xưng tên thằng thủ lĩnh ra cho mẹ nó hay.

Hai mẹ con nó sống trong căn nhà cha nó xây lên lúc còn sinh tiền trên đỉnh đồi Yado ở Yokohama. Sau chiến tranh, căn nhà bị quân đội chiếm đóng trưng dụng và sửa sang để cho căn phòng nào trên tầng nhì cũng có nhà tiêu, nhà tắm riêng rẽ. Đêm đến có bị nhốt trong phòng cũng chẳng đến nỗi khó chịu tù túng bao nhiêu nhưng đối với một thằng bé mười ba tuổi như nó thì thật là một sự khuất nhục khủng khiếp.

Một sáng phải một mình ngồi trông nhà, muốn phá phách cho hả, Noboru đã lục lọi lung tung khắp phòng chẳng chừa một chỗ nào hết.

Áp ngay vào bức tường phòng ngủ mẹ nó, có kê một cái tủ gỗ đầy những ngăn kéo rộng lớn. Nó lôi hết mấy cái ngăn kéo ra hất tung hê các thứ bên trong vung vãi khắp sàn và bất chợt nó nhìn thấy một tia sáng chiếu rọi vào trong một ngăn tủ rỗng không.

Nó chui đầu vào trong khoảng trống và khám phá ra nguồn ánh sáng: qua một cái lỗ nhỏ nó nhìn thấy mặt trời buổi sáng đầu mùa hè phản ánh chói chang trên măt biển chiếu sáng chan hoà căn phòng trống không của mẹ nó. Ngăn tủ này rộng lắm. Nó uốn mình chui tọt vào trong, ngay cả một người lớn nếu chịu khó cuộn mình cũng có thể chui lọt vào nữa.

Ghé mắt qua lỗ hổng nhìn vào phòng ngủ của mẹ, Noboru cảm thấy có một cái gì thực mát mẻ tốt tươi.

Mấy chiếc giường ngủ bằng đồng thau bóng loáng mà ba nó gửi mua tận New Orleans ở châu Mĩ đem về vẫn được kê sát tường bên trái sau khi ba nó qua đời. Một tấm khăn trải giường và trên tấm vải trắng tinh có một chữ «K» to tướng nổi bật lên – đó là chữ đầu trong họ Kuroda nhà nó. Một cái mũ cói màu xanh nước biển để đội khi đi dạo mát nằm trỏng trơ trên giường, dải mũ dài có tua xanh lợt buông thõng phất phơ. Trên chiếc bàn đặt đèn ngủ, có một cái quạt điện màu xanh.

Phía bên phải, gần cửa sổ là cái bàn phấn có tấm gương ba mặt hình bồ dục. Tấm gương vẫn chưa hoàn toàn khép kín, mép kính phía trên lấp lánh trông như những mảnh giá băng có góc cạnh sắc nhọn. Phía trước gương là cả một rừng chai lọ nho nhỏ: nước hoa eau de Cologne, bình xịt nước hoa, lọ hương thuỷ màu tím để pha vào nước tắm, cái cốc chân vại theo lối người Bôhêmiêng trông như pha lê trong vắt, mặt cốc lóng lánh dưới ánh sáng mặt trời, một đôi bao tay màu nâu nhăn nheo dúm dó trông như mấy chiếc lá sam.

Một bộ trường kỉ, hai chiếc ghế, một cây đèn và một cái bàn thâm thấp, bóng bẩy hào nhoáng được kê ngay dưới cửa sổ. Trên bộ trường kỉ có một tấm khung thêu mới bắt đầu thêu phác một hình vẽ. Thứ này gần đây không còn thấy lưu hành nữa, nhưng mẹ nó lại thích những trò thủ công nghệ như thế này. Hình thêu dường như là một nửa cánh chim anh vũ màu sắc sặc sỡ trên nền xám bạc. Bên cạnh khung thêu là những chiếc bít tất dài vứt bừa bãi chồng chất lên nhau. Tiêng ni lông mỏng dính màu da người và tấm vải thêu phủ trên bộ trường kỉ cọ sát vào nhau kêu sột soạt làm cho toàn thể căn phòng có một vẻ rộn rã xôn xao. Chắc hẳn là ngay lúc sắp sửa đi ra ngoài mẹ nó mới khám phá thấy đôi tất dây bẩn nên vội vã thay ngay đôi khác.

Qua khung cửa sổ chỉ có thể nhìn một khoảng không có mấy áng mây dày, cứng và bóng lộn như là men sứ dưới ánh sáng chói chang phản chiếu trên mặt biển.

Noboru không tin là đang ngắm nhìn căn phòng ngủ mẹ mình; căn phòng này có vẻ như là phòng của một người nào khác. Tuy nhiên, nhìn vào, ai cũng thấy rõ ràng là có một người đàn bà đang sống trong này. Đó là căn phòng của đàn bà con gái. Một mùi thơm mơ hồ, mùi hương của đàn bà, đang phảng phất toả ra khắp căn phòng.

Đột nhiên một ý nghĩ lạ lùng len lỏi vào đầu óc Noboru. Phải chăng là tự nhiên có sẵn cái lỗ thủng này? Hay là sau chiến tranh khi gia đình quân đội chiếm đóng đã có thời sống cùng với nhau trong căn nhà này nên đã… Nó chợt có cảm giác là một thân mình khác, to lớn hơn thân mình nó, lông tóc vàng hoe đã có lần cuộn khúc trong cái ngăn tủ đầy bụi này. Ý nghĩ ấy làm cho nó thấy không khí trong chỗ này có vị chua chua mà lại ngòn ngọt, ngột ngạt không làm sao chịu nổi. Vặn mình lách ra khỏi ngăn tủ, nó chạy như bay sang phòng bên. Chẳng bao giờ nó có thể quên được cái ấn tượng kì diệu trong lúc này.

Lao mình chạy vào trong phòng mẹ nó rồi, sao lúc này nó lại thấy buồn tẻ và quen mắt chẳng giống các căn phòng thần bí mà nó thấy qua lổ hổng lấy chút nào: vẫn chỉ là căn phòng bà mẹ, nơi nó vẫn thường đến rền rĩ giận hờn, nơi mẹ nó thường ngừng tay thêu, gạt các thứ sang một bên mà dạy nó làm bài ở nhà trong khi cố nén những tiếng ngáp hoặc là mắng nó sao không thắt cà vạt cho ngay, hoặc là kiểm soát lại sổ sách đem từ cửa hiệu về.

Này con ơi con đã lớn rồi đó, con không phải là một đứa bé nữa đâu! Đã đến lúc con không được thậm thọt ra vào phòng mẹ luôn luôn, viện cớ là để ngắm những chiếc tàu như trước nữa.

Nó đi tìm cái lỗ hổng. Thực chẳng dễ dàng gì!

Một lỗ thủng rất nhỏ khôn ngoan ẩn sau lưng cái tủ gỗ chạm trổ kì khu tại một khoảng nhỏ xíu gần mép trên nơi có tấm vải hoa nhăn nheo phủ kín che khuất.

Noboru loạng choạng trở lại phòng mình, thu nhặt những quần áo vất bừa bãi trên sàn nhà rồi nhét bừa vào các ngăn kéo. Khi xếp đặt các thứ vào nguyên chỗ cũ, nó tự thề với lòng là từ nay trở đi quyết không bao giờ làm bất cứ điều gì có thể làm cho người lớn chú ý đến cái tủ gỗ này.

Ngay sau khi khám phá ra chỗ này cứ đêm đến là Noboru bắt đầu rình mò mẹ nó, nhất là sau mỗi khi bà trách móc, mắng mỏ gì nó. Lúc mà cửa phòng nó đã đóng chặt, nó thường khẽ lôi ngăn kéo ra khỏi tủ quần áo rồi chui vào mà trố mắt nhìn mẹ nó sửa soạn lên giường cho đến no con mắt. Vào những đêm mẹ nó vui vẻ, dễ chịu thì không bao giờ nó nhìn trộm hết.

Nó khám phá ra rằng mặc dù ban đêm chưa đến lúc nóng bức khó chịu lắm, mẹ nó vẫn có thói quen hoàn toàn khoả thân ngồi mấy phút trước khi đi ngủ. Mỗi khi bà đi ra gần tấm gương treo trên tường – tấm gương khuất trong một góc nên nó không sao nhìn thấy – là nó khó chịu hết sức.

Mẹ nó mới ba mươi ba tuổi, thân mình thon tròn, cân đối nhờ thói quen đánh tennít hàng tuần, trông thực đẹp mắt. Thường thường rẩy nước hoa xoa khắp mình mẩy xong là bà leo lên giường ngủ ngay nhưng đôi khi bà lại đến ngồi ngay trước bàn kính chốc chốc lại ngắm bóng mình ngồi nghiêng trước gương trong vài ba phút, cặp mắt thẫn thờ xa vắng như đang lên cơn sốt, những ngon tay thơm phức bóp chặt vào hai bên đùi. Có những lúc tưởng lầm màu đỏ chót trên những móng tay là máu đỏ, Noboru đã run bắn cả người.

Chưa bao giờ nó lại tường tận quan sát thân hình một người đàn bà cho đến thế. Đôi vai mẹ nó thoai thoải dốc xuống như bờ biển. Cổ và cánh tay hơi sạm nắng nhưng khung ngực thì là cả một vùng trắng bong mỡ màng ấm áp dường như bên trong có cả một ngọn đèn bừng cháy. Hai bầu vú ngồn ngộn kiêu hãnh vươn cao và khi bà đưa đôi tay bóp mạnh, hai nụ hoa rung rinh như hai trái bồ đào. Nó nhìn thấy cái bụng rập rờn theo nhịp thở. Và cái nếp nhăn chứng tỏ bà đã có con. Một cuốn sách nghiên cứu bìa đỏ bụi bặm bám đầy – mà nó đã bất ngờ tìm thấy trên ngăn sách cao nhất, quay ngược đầu, bị ép chặt giữa hai cuốn “Cách vun trồng hoa cỏ bốn mùa” và “Kỉ yếu về các công ty” loại bỏ túi – đã dậy cho nó biết như vậy.

Và rồi từ chỗ đó, Noboru nhìn đến cãi lĩnh vực đen ngòm. Tuy vậy nhìn theo góc cạnh này không được thuận lợi nên nó cố sức nhìn một lúc thì nhức cả mắt. Nó thử nghĩ tới tất cả những tiếng tục tĩu, bẩn thỉu mà nó biết, nhưng lời nói không thôi chẳng làm sao chui lọt cái khoảng rậm rạp này. Có lẽ lũ bạn nó hữu lí khi gọi cái đó là một căn nhà bỏ trống đáng thương. Nó tự hỏi chẳng biết cái căn nhà bỏ không đó có liên quan gì tới thế giới rỗng không của nó hay chăng?

Mới mười ba tuổi, Noboru đã tin tưởng vào thiên tài của mình (đứa nào trong bọn nó cũng tin chắc như vậy cả) và tin chắc rằng cuộc đời gồm một vài kí hiệu đơn thuần và quyết định, rằng sự chết đã bắt nguồn ngay từ lúc con người góp mặt với nhân gian và việc duy nhất con người phải làm sau đó là biết được nghệ thuật tưới nước, nuôi nấng, vun trồng cái ấy, rằng sự sinh thực chỉ là một hư cấu; do đó xã hội cũng chỉ là một hư cấu, rằng thân phụ và giáo sư đã phạm vào một tội lớn ngay khi mới mang danh là thân phụ và giáo sư. Vì lẽ đó, việc ba nó qua đời năm nó mới lên tám chính là một sự kiện đáng mừng, một cái gì đáng đem khoe khoang với thiên hạ.

Vào những đêm trăng, mẹ nó thường tắt đèn rồi khoả thân đứng trước tấm gương. Thế là nó cứ nằm thao thức trằn trọc hàng giờ, đầu óc bị những ấn tượng về hư không đè nặng. Trong những ánh trăng và những khoảng tối dịu dàng, một thế giới xấu xa đang khai hiện. Nó nghĩ, nếu mình là một con vi khuẩn với xác thân cực nhỏ thì mình có thể đánh bại sự xấu xa này. Nhưng nhục thân một thằng đàn ông con trai thì chẳng đủ nhỏ mà cũng không đủ lớn để đánh bại bất cứ cái gì.

Trong lúc nó nằm trằn trọc trên giường, còi tàu biển vẫn thường rú lên lọt qua khung cửa số mở toang giống như những cơn ác mộng. Đêm nào mẹ nó dịu dàng tử tế với nó thì nó có thể ngủ yên không cần dòm ngó. Thay vì thế, vào những đêm này, hình ảnh ấy hiện ra trong giấc mộng mê.

Tâm hồn nó rất cứng cỏi, chẳng bao giờ nó khóc, ngay cả trong những lúc ngủ mê và nó lấy sự cứng cỏi chai lì ấy làm một điều kiêu hãnh. Một cái mỏ neo bằng sắt to tướng không bị nước biển làm cho hao mòn hoen rỉ, khinh thường những con hàu, con hến thường quấy nhiễu đáy tàu, nhẵn thín, lạnh lùng cắm sâu dưới đáy bùn hải cảng đầy những bình rỗng, những mảnh kính vụn, những chiếc lược mất răng, những nút chai, những chế phẩm bằng cao su, những đôi giày cũ chồng chất lên nhau, ấy nó vẫn thích tưởng tượng trái tim cứng cỏi của nó phải là như vậy… Một ngày nào đó nó sẽ xăm hình một chiếc mỏ neo lên lồng ngực.

Cái đêm dớ đẩn nhất đã đến vào khoảng gần cuối dịp hè. Đêm hôm đó câu chuyện đột nhiên xảy ra mà chẳng có một điềm gì báo trước hết cả.

Mới chập tối mẹ nó đã rời nhà ra đi, bảo rằng đã mời viên hàng hải phó quan hạng nhì là Tsukazaki đến ăn cơm tối để cảm ơn ông này đã thân thiết dẫn Noboru đi một vòng xem hết con tàu ngày hôm nọ. Mẹ nó mặc chiếc áo ngoài có dây lưng màu đen, bên trong là chiếc áo trong màu đỏ chói, và quấn quanh mình tấm thắt lưng thêu trắng. Noboru thấy mẹ mình xinh đẹp hẳn lên khi bà bước ra khỏi nhà.

Đến mười giờ tối, mẹ nó trở về cùng với Tsukazaki. Noboru mở cửa đón hai người vào nhà rồi ngồi trong phòng khách với người thuỷ thủ đã ngà ngà say, vểnh tai nghe những câu chuyện về biển cả. Đến mười giờ rưỡi, mẹ nó đi vào ngắt quãng câu chuyện, bảo rằng đã tới giờ nó phải đi ngủ. Bà ép buộc Noboru đi lên gác ngay rồi đứng từ bên ngoài khoá tách cửa phòng lại.

Đêm tối ẩm ướt, ngăn tủ ngột ngạt khó thở khiến nó phải nằm nhoài người ra ngoài mà chờ đợi sẵn sàng chui vào vị trí khi nào đến lúc. Vào khoảng quá nửa đêm thì nó nghe thấy tiếng chân người rón rén lên cầu thang. Ngước mắt nhìn lên, nó thấy quả đấm cửa xoay vòng một cách thần bí, đáng sợ trong bóng tối, dường như có ai đang thử mở cửa ra; từ trước đến nay, chưa bao giờ xảy ra một việc như thế này. Một phút sau, lúc nghe thấy tiếng mở cửa phòng mẹ nó, Noboru mới cuộn thân mình ướt đẫm mồ hôi mà chui vào trong ngăn tủ.

Ánh trăng từ hướng nam rọi tới phản chiếu trên một khung kính tấm cửa sổ mở toang. Tsukazaki đang đứng tựa người bên thành cửa sổ, trên chiếc áo sơ mi ngắn tay có những cầu vai thêu lon vàng óng ánh. Nó thấy bóng mẹ nó thấp thoáng đi ngang căn phòng ra chỗ người thuỷ thủ đang đứng; hai người đứng bên cửa sổ, ôm nhau hôn thực lâu. Cuối cùng, đưa tay mân mê khuy áo, mẹ nó thấp giọng thì thầm nói điều gì đó rồi bật ngọn đèn mờ giữa căn phòng lên, mẹ nó đi ra ngoài tầm mắt của nó. Đứng trước tấm chắn để thay quần áo ở một góc phòng nơi nó không nhìn thấy được, bà bắt đầu thoát y. Tiếng giải lụa thắt lưng sột soạt chói tai rồi đến tiếng bồm bộp nhẹ nhàng hơn khi chiếc áo tuột xuống sàn nhà. Bất thình lình không khí quanh lỗ hổng sực nức mùi nước hoa toả ra từ thân mình mẹ nó. Hơi ngà ngà say, mẹ nó cất bước qua làn không khí ẩm ướt đêm hôm, thân mình bà đã cởi hết quần áo, thấm đượm mồ hôi, toả ra một hương thơm ngạt ngào mà Noboru chưa bao giờ biết.

Viên nhị đẳng phó quan vẫn đứng bên cửa sổ đưa mắt nhìn thẳng về phía Noboru. Khuôn mặt xạm nắng của anh chàng hiện ra lờ mờ ngoại trừ đôi mắt long lanh dưới ánh đèn.

So sánh anh chàng với cây đèn mà trước kia nó vẫn dùng làm cây thước để chơi, Noboru có thể phỏng đoán chiều cao của anh ta, chắc là không tới một thước bảy mươi, có lẽ dưới một chút. Thực chẳng phải là một con người cao lớn.

Tsukazaki từ từ cởi khuy áo ra rồi nhẹ nhàng trút bỏ hết quần áo. Tuy hắn ta phải gần bằng tuổi mẹ nó song thân hình hắn ta có vẻ trẻ trung và cứng cáp hơn bất kì một người nào sống trên đất liền. Thân mình ấy hẳn đã phải được tạo tác từ khuôn mẫu của biển cả. Đôi vai rộng lớn của hắn ta trông vuông vắn như những cái sà ngang trên nóc một đền thờ, khung ngực phồng căng dưới một đám lông đen dày cộm, bắp thịt cuồn cuộn nổi lên khắp cơ thể trông như những múi thắt lên cuộn dây thừng, làn da thịt trông như một bộ áo giáp khoác trên thân mình có thể cởi ra vào bất cứ lúc nào. Thế rồi Noboru bàng hoàng trố mắt mà nhìn khi cái Phật tháp bóng nhẫy khoe khoang vươn mình dựng đứng lên giữa lớp lông rậm rạp phía dưới bụng.

Mớ lông trên lồng ngực hắn ta lúc dâng cao lúc hạ thấp, rập rờn hắt bóng dưới ánh đèn nhạt mờ, theo từng nhịp thở; cặp mắt sắc bén nguy hiểm dán chặt vào thân mình mẹ nó trong khi bà này cởi bỏ áo quần. Ánh trăng lấp lánh sau lưng vẽ nên một lăng tuyến màu vàng trên vai hắn ta khiến những động mạch trên cổ biến thành màu vàng. Đích thực là màu vàng choé của da thịt, màu vàng choé của ánh trăng và mồ hôi lấp lánh.

Phải một lúc lâu, mẹ nó mởi cởi xong hết áo quần. Có lẽ bà ta đã cố ý trùng trình ra như vậy.

Đột nhiên một tiếng còi tàu rúc lên một hồi dài cuồn cuộn như sóng triều băng qua khung cửa sổ mở toang và tràn ngập căn phòng mờ mịt ánh đèn – một tiếng rúc bi ai, tăm tối, đòi hỏi, mênh mông, đen ngòm và trơ trụi như lưng một con cá kình chất đầy những nhiệt tình mê đắm của sóng triều; trăm ngàn kí ức về vô số những chuyến đi tàu vượt bể, những nỗi hân hoan và những sự khuất nhục: biển cả đang lớn giọng thét gầm. Chất đầy vẻ cuồng loạn và lấp lánh của đêm tối, tiếng còi ào ào như sấm rền từ phương xa đổ tới, từ lòng biển dấy lên đem theo nỗi thèm khát cái mật hoa ngào ngạt tối tăm trong căn phòng nhỏ bé.

Vặn mình lắc mạnh đôi vai, Tsukazaki đưa mắt nhìn ra ngoài biển.

Vào lúc này, tất cả những gì chứa chất trong lòng Noboru từ lúc nó sinh ra đời, bỗng hoàn toàn khai triển và hoàn toàn thành tựu không còn để sót lại một tàn tích gì – y như là một phép lạ hoàn thành trong một chớp mắt mà thôi.

Cho đến lúc tiếng còi tàu rú lên, cái ấy chỉ là một bức hoạ đồ, mới phác qua vài nét. Những tài liệu tốt đẹp nhất đã được sửa soạn đầy đủ, tất cả mọi thứ đều đã sẵn sàng để dụng ý trồi lên vào đúng giây phút vượt ra ngoài trần thế ấy. Tuy nhiên vẫn còn thiếu một yếu tố: sức mạnh cần thiết để biến hoá những tài liệu thực tế bác tạp này thành một cung điện rực rỡ vàng son. Thế rồi theo tiếng còi tàu ra hiệu, tất cả các thành phần, chỉ trong một nét, đột nhiên chụm lại tạo nên một toàn thể tốt đẹp vẹn tròn.

Tụ tập quanh đấy là mặt trăng, làn gió nóng hừng hực của biển cả, mồ hôi, nước hoa, hai tấm thân trần trụi, rạo rực của người đàn ông với người đàn bà, những vết sẹo của một cuộc đời đi biển, những kí ức mịt mờ về các hải cảng trên khắp thế giới, một lỗ hổng bé tí trong ngăn tủ ngột ngạt, trái tim cứng rắn chai lì của một đứa thiếu niên… - tất cả những thứ ấy đều được sắp xếp đầy đủ ở nơi này. Nhưng những quân bài trong các ván bài của bọn lưu dân ca hát này chẳng hề cho thấy trước một ý vị gì hết. Đột nhiên khi tiếng còi tàu lanh lảnh rúc lên thì tất cả những liên quan vũ trụ đều được sắp đặt xong xuôi, phơi bày rõ rệt một cái vòng không sao tránh thoát của cuộc đời – những quân bài đã kết thành đôi: nó với mẹ nó, mẹ nó với người đàn ông, người đàn ông với biển cả, biển cả với chính nó.

… Noboru thấy khó thở, mồ hôi chảy ròng ròng, hoảng hốt và ngây ngất cả người. Hẳn là nó đã ngắm nhìn một cuộn chỉ rối bù tuột ra để vẽ thành một dáng hình thần thánh. Cần phải che chở cho cái đó khỏi bị huỷ hoại: nó chỉ biết rằng chính nó, thằng thiếu niên mới mười ba tuổi, đã sáng tạo ra bóng hình ấy.

Nếu cái đó mà bị huỷ hoại tức là cả thế giới cũng bị huỷ hoại luôn. Chắc là rồi ra mình phải làm bất cứ cái gì để ngăn chặn điều này, dù có khủng khiếp đến đâu cũng vậy.

Noboru nửa tỉnh nửa mê, thì thầm với chính mình như thế.