Chương 7

Nhìn thằng Ti say sưa luyện tập trò làm mất đồng tiền, nhà ảo thuật nói:

- Mầy phải kẹp đồng tiền vào khe ngón tay cái và ngón trỏ. Từ từ thôi, Khổng Tử nói dục tốc bất đạt. Muốn diễn trò nào thành công thì phải tập luyện thường xuyên, không có nhà ảo thuật đại tài nào có thể diễn một trò mà không tập thành thục từ vài tháng tới cả năm...

Thằng Ti ngừng tay tập, trố mắt:

- Mỗi trò tập cả năm lận hả ông thầy, sao lâu dữ vậy...?

- Trên đời không có gì là lẹ hết con ơi... Tập như tao đây mà khi diễn đôi khi còn “bể cội lương” [1] nữa, quê gần chết.

Như để ôn lại lý thuyết của các nhà ảo thuật chuyên nghiệp, thằng Ti chọc quê ông thầy của nó:

- Tại thầy không chuyển hướng lừa khán giả làm chi.

- Đôi lúc mình chuyển hướng không kịp đó chứ. Đâu phải muốn lừa con mắt người ta lúc nào là lừa đâu...

- Sao thầy nói người xem ảo thuật là người muốn đi xem người khác lừa mình...

Nhà ảo thuật đã từng dạy thằng Ti rằng ảo thuật là nghệ thuật lừa khán giả và cái lừa này làm khán giả vui thích chứ không làm người ta tức tối. Khán giả đi xem ảo thuật là xem cái tài nghệ lừa của ảo thuật gia. Làm sao khán giả có thể tin được rằng có một cái đầu người đặt trên dĩa lại biết hát cải lương, biết làm cho người xem cười bằng những câu pha trò tục tĩu. Họ biết là nhà ảo thuật có xảo thuật gì đó mà khán giả không phát hiện được chứ không tin là nhà ảo thuật có phép mầu.

- Mầy có biết khán giả thích nhất trong một màn ảo thuật là phần nào không?

- Làm cho dụng cụ biểu diễn biến mất.

- Trật lấc.

Nhà ảo thuật móc trong túi lấy ra trái bóng bàn:

- Trong một màn ảo thuật có ba bước. Bước một là trình cho khán giả thấy một vật-gì-đó, bước thứ hai là...

- Làm cho nó biến mất. - Thằng Ti nhanh nhảu cướp lời để chứng tỏ nó rất thuộc bài.

- Đúng rồi... Làm cho nó biến mất nhưng lúc này khán giả chỉ mới thấy ngạc nhiên thôi.

Nhà ảo thuật xoay nhẹ bàn tay, trái bóng bàn bỗng dưng biến mất. Mặc dù đã theo sư phụ một thời gian nhưng khi sư phụ trổ tài thì thằng Ti vẫn bị hấp dẫn như thường. Nó biết rằng trái banh đang nằm trong tay nào và cách sư phụ nó làm ra sao nhưng cặp mắt của nó vẫn không theo dõi kịp.

- Cái hay nhất trong một màn ảo thuật là...

Thằng Ti reo lên:

- Biến ra trở lại.

- Đúng. Khán giả chỉ ngạc nhiên khi thấy vật bị biến mất nhưng sẽ thích thú và vỗ tay khi thấy vật xuất hiện trở lại.

Và như để minh chứng, trái bóng bàn xuất hiện trở lại trong bàn tay của ông.

Thằng Ti thắc mắc:

- Đồ vật biến mất rồi hiện ra vậy người biến mất rồi hiện ra được không thầy?

- Được chứ nhưng đó là trò diễn lớn, phải diễn trên sân khấu mới được.

Câu hỏi của thằng Ti đã đánh trúng vào nỗi đau, niềm ước mơ của ông. Trên ba mươi năm theo nghề ảo thuật, ông ước muốn được diễn một lần những tiết mục lớn như cưa người làm ba khúc rồi ráp lại hoặc nhà ảo thuật vừa mở cánh cửa bước vào thì bỗng nhiên biến mất và xuất hiện trở lại ở một chỗ khác. Tất cả sự xuất hiện và biến mất này đều xảy ra trước mắt khán giả. Nhưng muốn diễn trò này phải cần một sân khấu lớn. Nhiều đoàn ảo thuật ngoại quốc đến diễn tại rạp Nguyễn văn Hảo [2] đã làm cho ước mơ của nhà ảo thuật ngày càng cháy bỏng. Khi có một đoàn ảo thuật quốc tế biểu diễn là đêm nào ông cũng bỏ tiền mua vé để xem tiết mục của họ và ông tự suy gẫm tại sao họ làm đuợc như vậy. Ông còn cho thằng cha gác cửa hậu trường tiền “dẩm chà” để ông được giả làm nhân công khuân vác dụng cụ cho đoàn. Khi đứng trong hậu trường, với con mắt nhà nghề ông dễ dàng khám phá được “cội lương” của họ. Một tiết mục ông có thể xem đi xem lại vài chục lần mà không biết chán và cái làm ông vui nhất, thích thú nhất là khi ông khám phá được bí mật của trò diễn. Mỗi lần đi xem về là ông lấy cuốn tập - mà ông gọi đùa là cẩm nang lừa gạt - ghi chép và vẽ lại sơ đồ cách biểu diễn. Vui là khi ông hiểu được tại sao nhà ảo thuật đó có thể làm đồ vật mất và hiện được như vậy. Nhưng cái buồn của ông là khám phá chỉ để biết chứ không diễn được. Vì muốn diễn một trò như thế ông phải có sân khấu lớn, phải có tiền bỏ vốn để thực hiện trò diễn. Và phải có một nữ diễn viên là người trong nhà để thực hiện những trò biến hóa của ông. Nhưng làm sao được! Ông đành phải loay hoay với những trò nhanh tay, những trò nhỏ. Đồng tiền để trong tay, a lê hấp... biến mất rồi xuất hiện trở lại. Với điếu thuốc ông có thể nhét vào mũi nhưng lại xuất hiện từ miệng. Giấy hai trăm ông có thể biến thành giấy năm trăm đồng. Với đôi bàn tay khéo léo, ông biểu diễn nhiều trò không ai làm được. Thi thoảng ông được vài ông bầu mời diễn những trò khéo tay trên sân khấu đại nhạc hội vào mỗi buổi sáng chủ nhật. Nhưng diễn ở đại nhạc hội thì ông cũng chẳng kiếm được bao nhiêu vì đã bị các ông bầu ăn chận bằng đủ mọi cách. Thôi, hát ở lề đường cho con nít, bà con lao động nghèo xem, tận mắt chứng kiến sự thích thú của họ là niềm an ủi, hạnh phúc của ông. Nhưng hai thằng con trai, ông dứt khoát không cho nó đi theo nghề bạc bẽo này. Có ăn, có học vẫn là con đường “tương chao”, con đường có tương lai mà bây giờ ông mới nhận ra, dù đã muộn.

Vậy mà không hiểu sao lại có những thằng nhỏ lại mê ảo thuật một cách quyết liệt như thằng nhỏ này. Ông đã từng thề với lòng là không truyền nghề ảo thuật cho ai ngoài hai thằng con. Thế mà thằng Ti lại làm ông xiêu lòng. Nó cứ chăm chú ngồi xem ông diễn hàng ngày, không hề tỏ vẻ chán khi ông diễn những trò mà nó đã xem đi xem lại nhiều lần. Ông bắt gặp tuổi thơ của ông trong sự say mê của nó. Hầu hết những màn ông diễn nó cứ ngồi xem, như ông ngày xưa khi theo sư phụ, để khám phá và tìm hiểu. Rất giống ông, nó say mê khám phá bí mật của những trò ảo thuật mà nó chưa biết. Nó làm ông nhớ lại thời niên thiếu khi say sưa nhìn ảo thuật gia Lê văn Quý biểu diễn, rồi xin thầy cho vác “tráp” theo hầu để hòng mong học nghề. Nó giống ông, say mê, khéo tay, nhưng, có lẽ, nó còn hơn ông vì sự thông minh và chuyên cần.

Có lần ông dẫn thằng Ti đi xem một nhà ảo thuật Pháp diễn tại rạp Nguyễn văn Hảo. Đây là một nhà ảo thuật nổi tiếng của Pháp, nhân dịp lưu diễn tại Cam-bốt [3], tiện đường ghé Sài Gòn diễn một tuần lễ. Nhà ảo thuật này diễn những trò lớn, diện bộ đồ “vét” ảo thuật thật kẻng, uy nghi lộng lẫy một cây xanh dờn. Tiết mục nào y ta diễn cũng hớp hồn người xem cả. Từ tiết mục cưa cô gái thành ba đoạn hay cho cô gái bay lên trên không trung rồi biến mất đều rất huyền bí với khán giả, nhưng với cặp mắt nhà nghề, ông đều khám phá được hết. Trên đường về nhà, ông giải thích cho thằng Ti nghe.

Tuy nhiên, có một tiết mục mà ông không hiểu tại sao nhà ảo thuật đang đứng bên góc trái sân khấu, cái khăn trùm lên người và biến mất. Trong vòng tích tắc, khán giả thấy nhà ảo thuật hiện bên góc phải sân khấu. Khỏi phải nói là khán giả vỗ tay vô kể.

Ông đem thắc mắc này chia sẻ với thằng Ti:

- Không biết nó dùng cách gì mà có thể di chuyển nhanh như chớp vậy ta?

Thằng Ti nói suy nghĩ của nó:

- Con nghi nó có hai người quá thầy...

- Hai người. Làm sao có hai người giống nhau như vậy? Chắc có cái máy gì đó chuyển thằng cha này đi thật lẹ...

- Con thì nghĩ nó có hai thằng...

Cuộc thảo luận của hai thầy trò trở nên bế tắc vì không đồng ý kiến. Đêm hôm sau, cả hai thầy trò vẫn tiếp tục đi xem nhà ảo thuật này biểu diễn. Vì mê nghề, sư phụ của thằng Ti phải cắn răng bỏ tiền mua vé hòng để học nghề của những nhà ảo thuật đến từ đất nước tiên tiến mặc dù ông hiểu rằng những trò của họ mình không thể biểu diễn được vì không có... tiền. Ông với thằng Ti ngồi xem thật yên lặng, không trao đổi, nói chuyện với nhau.

Một lát sau, ông quay qua thằng Ti thì thấy thằng này đã biến đi đâu mất. Ông tưởng nó đi nhà vệ sinh vì không thể nín tè nổi nên cũng không quan tâm lắm vì trên sân khấu bắt đầu diễn tiết mục Người di chuyển nhanh - tiết mục mà ông không thể giải thích được cách biểu diễn. Và vì tiết mục này ông phải tốn tiền mua vé để hai thầy trò cùng đi xem lại. Đối với một nhà ảo thuật có nghề thì phải khám phá, phải giải thích cho được tiết mục mới lạ của những đồng nghiệp. Khám phá được là đủ thành công rồi!

Sau khi ra về, ông vẫn tiếp tục suy nghĩ về tiết mục này. Bây giờ, ông nghi ngờ là ý của thằng Ti có thể đúng. Thằng Ti thì búng tay cái chóc, điệu bộ này nó học được từ thằng Minh, nói trong sự vui mừng:

- Đúng rồi thầy, nó có hai thằng.

- Sao mầy biết?

- Hồi nãy con lén vô sau hậu trường. Con còn nhỏ nên mấy người gác không để ý. Con thấy khi thằng bên này vừa chui vô cái khăn thì thằng bên này từ cánh gà đi ra liền. Tụi nó bận đồ giống hệt nhau.

- Nhưng sao mặt tụi nó giống nhau được?

- Nó là hai anh em sinh đôi thầy ơi, giống nhau y hệt khuôn.

- Nghĩa là hai anh em... hai anh em...

Ông suy nghĩ rồi bỗng dưng nói lớn:

- Hai anh em sinh đôi... Nếu không có hai anh em sinh đôi thì tìm hai người giống nhau cũng được. Phải rồi... Vậy mà mình nghĩ không ra. Ê nhỏ, mầy hay nghen mậy...

Thằng Ti sướng thiệt là sướng. Nó vui không phải vì khám phá được bí mật của ảo thuật gia người Pháp mà vì được sư phụ nó khen. Ít khi nghe ổng khen ai cũng như chê bai người khác. Được ổng khen thì nó đã thuộc loại quỷ kiến sầu rồi, dù khổng học nhưng cũng đã trở thành... Khổng Tử!

Chú thích:

[1] Lộ bí quyết, lộ xảo thuật.

[2] Nay là rạp Công Nhân đường Trần Hưng Đạo, quận 1.

[3] Campuchia.