Chương IX NHỮNG THỨ TRÔI NỔI

Gandalf và đội quân của nhà vua cưỡi ngựa ra đi, hướng về phía Đông men theo vòng tường thành Isengard đổ nát. Còn Aragorn, Gimli, và Legolas ở lại phía sau. Thả cho Arod và Hasufel chạy đi tìm cỏ, họ đến ngồi bên cạnh hai chàng Hobbit.

“Chà, chà! Cuộc săn đuổi đã kết thúc, và rốt cục chúng ta cũng gặp lại nhau, tại nơi chẳng ai trong số chúng ta nghĩ là sẽ đến,” Aragorn nói.

“Và giờ khi những người vĩ đại đã bỏ đi bàn bạc về những điều trọng đại,” Legolas nói, “có lẽ những thợ săn sẽ biết được lời giải cho những câu đố nho nhỏ của mình. Chúng tôi đã lần dấu các cậu đến tận khu rừng, nhưng vẫn còn nhiều điều tôi muốn được biết sự thật.”

“Và chúng tôi cũng có bao nhiêu điều muốn biết về các anh,” Merry nói. “Chúng tôi đã biết được vài điều thông qua Cây Râu, Già Ent, nhưng chừng đó vẫn còn chưa đủ.”

“Chuyện nào ra chuyện nấy,” Legolas nói. “Chúng tôi là thợ săn, Vậy nên các cậu phải tự kể về bản thân cho chúng tôi trước tiên.”

“Hoặc thứ hai,” Gimli nói. “Việc đó sẽ tốt hơn nếu để sau bữa ăn. Đầu tôi đau nhức lắm; và cũng đã quá trưa rồi. Đồ lêu lổng các ngươi lo mà đền bù bằng cách kiếm cho bọn ta vài thứ chiến lợi phẩm mà các ngươi vừa nói đó. Đồ ăn và thức uống có thể trả được một ít những gì các ngươi còn nợ bọn ta đấy.”

“Vậy thì các anh sẽ được thôi,” Pippin nói. “Các anh muốn ở lại đây luôn hay đến nơi thoải mái hơn trong những gì còn sót lại của phòng gác Saruman - ở đằng kia dưới cổng vòm? Bọn em ra ngoài này ăn, vì còn phải để mắt tới con đường.”

“Chắc là để chưa đến một mắt!” Gimli nói. “Nhưng ta nhất quyết không vào bất cứ ngôi nhà Orc nào; cũng như không chạm đến thức ăn lũ Orc, hay bất cứ thứ gì chúng săn được.”

“Chúng tôi không bắt các anh làm vậy đâu,” Merry nói. “Chúng tôi cũng đã quá đủ với lũ Orc cho suốt cả đời rồi. Nhưng vẫn còn nhiều giống người khác ở Isengard này. Saruman vẫn đủ khôn ngoan không tin cậy riêng mình lũ Orc. Lão sai Con Người gác cổng cho lão: tôi cho rằng đó là một số những nô bộc đáng tin cậy nhất của lão. Dù thế nào thì chúng cũng có được nhiều ân huệ và đồ dự trữ ngon lành.”

“Cả cỏ hút nữa sao?” Gimli hỏi.

“Không, tôi không nghĩ thế,” Merry cười phá lên. “Nhưng đó lại là một câu chuyện khác mà anh có thể đợi đến sau bữa trưa.”

“Vậy thì chúng ta đi ăn trưa thôi!” gã Người Lùn nói.

Hai chàng Hobbit dẫn đường; họ đi qua cổng vòm tới một cửa rộng bên trái, trên đỉnh một cầu thang. Nó mở thẳng vào một gian phòng lớn, đầu kia phòng lại có nhiều cửa khác nhỏ hơn, còn có cả lò sưởi và ống khói ở một bên tường. Gian phòng được tạc từ đá; và chắc hẳn ngày xưa nó rất tối tăm, bởi những ô cửa sổ chỉ mở vào đường hầm. Nhưng giờ đây ánh sáng lọt vào qua trần nhà bị đập vỡ. Trong lò sưởi củi đang cháy dở.

“Em đã nhóm lên chút lửa,” Pippin nói. “Nó an ủi bọn em trong màn sương mù. Có rất ít củi quanh đây, và đa số gỗ bọn em tìm được đều ướt. Thế nhưng ống khói thông gió rất tốt: hình như nó thổi xuyên qua đá lên phía trên, và thật may là nó vẫn chưa bị bịt. Một đống lửa là tốt lắm. Em sẽ làm cho các anh món bánh mì nướng. Em sợ là bánh mì đã từ ba bốn ngày nay rồi.”

Aragorn và những người bạn đồng hành thả mình ngồi xuống đầu một chiếc bàn dài, và hai chàng Hobbit biến mất sau một cánh cửa bên trong.

“Nhà kho ở trong đó, và phía trên mặt nước ngập, thật may mắn,” Pippin nói khi họ quay lại khệ nệ với một đống đĩa, bát, cốc, dao và rất nhiều món ăn khác nhau.

“Và anh không cần phải hếch mũi trước số thức ăn này đâu, cậu trẻ Gimli,” Merry nói. “Đây không phải đồ của Orc, mà là thức ăn cho người, như Cây Râu gọi. Anh có muốn bia hay rượu gì không? Có một thùng trong kia - cũng khá được. Và đây món thịt lợn muối hảo hạng. Hoặc tôi có thể cắt cho anh vài lát thịt xông khói và nướng qua, nếu anh thích. Tôi rất tiếc không có món gì xanh cả: việc giao hàng hơi bị ngưng trệ trong mấy ngày gần đây! Tôi không thể mời anh bất cứ thứ gì ngoài bơ và mật ong để ăn cùng bánh mì. Anh hài lòng chứ?”

“Tất nhiên là hài lòng rồi,” Gimli nói. “Món nợ đã được trừ đi khá nhiều rồi đấy.”

Chẳng lâu sau ba người bắt đầu bận rộn với bữa ăn; còn hai chàng Hobbit, không hề tỏ ra ngượng nghịu, cùng bắt đầu sửa soạn bữa thứ hai. “Chúng ta phải thù tiếp khách khứa chứ,” họ nói.

“Sáng nay các cậu hiếu khách ghê gớm,” Legolas cười nói. “Nhưng nếu chúng tôi không đến, chắc các cậu cũng đã kịp thù tiếp nhau thôi.”

“Có lẽ vậy; mà tại sao lại không chứ?” Pippin nói. “Bọn em đã phải ăn uống vô cùng tồi tệ cùng lũ Orc, mà ngay cả trước đó cũng đói nhiều ngày rồi. Đã lâu lắm rồi bọn em không được ăn cho thỏa thích.”

“Có vẻ như điều đó chẳng hại gì các cậu cả,” Aragorn nói “Thực tế là nhìn các cậu còn cực kỳ sung sức.”

“Đúng thật, đúng là như vậy,” Gimli vừa nói vừa nhìn họ từ đầu xuống chân qua miệng cốc. “Ô kìa, tóc các ngươi dày và xoăn gấp đôi so với khi chúng ta chia tay; và ta dám thề rằng cả hai ngươi đều có vẻ lớn lên sao đó, nếu điều đó còn có thể đối với người Hobbit ở độ tuổi các ngươi. Dù sao thì tay Cây Râu này cũng đã không bỏ đói các ngươi.”

“Không đâu,” Merry nói. “Thế nhưng người Ent chỉ uống thôi, mà uống thì chẳng thể thỏa mãn được. Thức uống của Cây Râu bổ dưỡng đấy, nhưng người ta vẫn cảm thấy cần gì đó rắn hơn. Và ngay cả lembas mà được đổi món cũng tốt.”

“Các cậu đã uống nước của người Ent rồi phải không?” Legolas nói. “Chà, vậy thì tôi nghĩ chắc mắt Gimli không hề đánh lừa đâu. Có nhiều bài ca kỳ lạ hát về thức uống trong rừng Fangorn.”

“Và nhiều câu chuyện kỳ lạ đã kể về vùng đất đó,” Aragorn nói. “Tôi chưa bao giờ vào trong đó. Nào, hãy kể cho tôi thêm về nó đi, và về người Ent nữa!”

“Người Ent,” Pippin nói, “người Ent là - à người Ent ai cũng khác nhau là điều thứ nhất. Thế nhưng mắt của họ, mắt của họ rất kỳ lạ.” Cậu cố lúng búng ra vài từ để rồi im lặng. “Ờ, à,” cậu tiếp tục, “các anh đã thấy vài người từ xa rồi đấy - hoặc ít ra là họ đã nhìn thấy các anh, và thông báo rằng các anh đã lên đường - và em đoán là các anh sẽ nhìn thấy nhiều người khác nữa trước khi các anh đi khỏi đây. Các anh phải tự tìm hiểu lấy thôi.”

“Nào, nào!” Gimli nói. “Chúng ta đang bắt đầu từ giữa chừng câu chuyện đấy. Ta muốn nghe theo đúng trình tự cơ, bắt đầu từ cái ngày kỳ lạ mà đoàn chúng ta tan vỡ.”

“Anh sẽ được nghe, nếu có thời gian,” Merry nói. “Nhưng trước tiến - nếu anh đã ăn xong - anh nên nhồi tẩu và bật lửa. Và rồi trong một lúc chúng ta có thể làm ra vẻ tất cả đều đang an toàn ở Bree, hay ở Thung Đáy Khe.”

Cậu lấy ra một chiếc túi da nhỏ đựng đầy thuốc lá sợi. “Chúng tôi có hàng đống thứ này,” cậu nói, “và các anh có thể đóng gói bao nhiêu tùy thích, khi chúng ta lên đường. Sáng nay chúng tôi đã phải làm mấy việc chạy lụt, Pippin và tôi. Có rất nhiều thứ trôi nổi lung tung. Chính Pippin đã tìm thấy hai thùng nhỏ, mà tôi đoán là trôi ra từ hầm chứa hay nhà kho nào đó. Khi mở ra, chúng tôi thấy chúng chứa đầy thứ này: một loại cỏ hút không thể ngon hơn, và không hề bị hư hỏng.”

Gimli lấy một chút, chà giữa hai lòng bàn tay rồi hít một hơi. “Cảm giác thật tuyệt, và cái mùi thật ngon,” gã nói.

“Tuyệt mà!” Merry nói. “Gimli thân mến ạ, đó là Lá Đáy Dài cơ đấy! Có cả nhãn hàng Rúc Tù Và in trên thùng, rõ ràng như ban ngày. Bằng cách nào nó đến được đây thì tôi chịu. Tôi đoán thứ này dành cho Saruman dùng riêng. Tôi không ngờ rằng nó lại ra đi xa đến vậy. Nhưng giờ thì nó thật là có ích hết sức!”

“Sẽ có ích,” Gimli nói, “nếu ta có tẩu mà hút. Than ôi, tôi đã đánh mất tẩu ở Moria rồi, hoặc trước đó nữa. Chẳng nhẽ không có cái tẩu nào trong đống chiến lợi phẩm của các ngươi sao?”

“Không, tôi sợ là không có,” Merry nói. “Chúng tôi không tìm thấy cái nào cả, ngay cả ở trong phòng gác này. Có vẻ như Saruman giữ lại thứ tốt đó cho riêng lão ta. Và tôi nghĩ chẳng ích gì nếu chúng ta gõ cửa Orthanc cầu xin lão ta một chiếc tẩu hút đâu! Chúng ta sẽ phải dùng chung thôi, giống như bạn bè tốt lúc túng quẫn vẫn làm.”

“Khoan chút đã nào!” Pippin nói. Cho tay vào ngực áo khoác cậu lấy ra một cái túi mềm nhỏ treo vào dây. “Em giữ một hai của báu kỹ trong người, đối với em cũng quý giá như những chiếc Nhẫn vậy. Thứ này là một: chiếc tẩu gỗ cũ của em. Và đây là thứ hai: một chiếc còn chưa sử dụng. Em đã mang theo suốt quãng đường dài, dù em chẳng biết vì sao nữa. Khi phần cỏ hút em mang đã hết, em đã chẳng mong có thể tìm thấy thêm trong cuộc hành trình. Nhưng cuối cùng bây giờ nó lại có ích.” Cậu giơ lên một chiếc tẩu nhỏ có phần bát thuốc rộng và dẹt, rồi đưa cho Gimli. “Thế này đã dàn xếp xong nợ nần giữa chúng ta chưa?” cậu hỏi.

“Đã dàn xếp xong!” Gimli kêu lên. “Hỡi người Hobbit cao thượng, thế này lại khiến ta lún sâu vào nợ nần với ngươi rồi.”

“Chà, tôi sẽ quay lại không gian thoáng đãng, để xem gió và bầu trời đang làm gì!” Legolas nói.

“Chúng tôi sẽ đi cùng anh,” Aragorn nói.

Họ đi ra rồi buông mình ngồi lên đống đá trước cổng. Giờ họ đã có thể nhìn xa xuống thung lũng; màn sương mù đang tản bớt và trôi đi cùng làn gió nhẹ.

“Giờ thì chúng ta hãy nghỉ ngơi ở đây chốc lát!” Aragorn nói. “Chúng ta sẽ ngồi trên đống đổ nát mà nói chuyện như Gandalf vừa nói, trong lúc ông ấy đang bận rộn ở đâu đó. Tôi cảm thấy mệt mỏi như hiếm khi nào từng cảm thấy trước đây.” Chàng quấn chiếc áo choàng xám quanh người, che đi áo giáp, và duỗi thẳng đôi chân dài. Rồi chàng nằm xuống thổi ra từ môi một làn khói mỏng.

“Nhìn kìa!” Pippin nói. “Gã Tuần Du Sải Chân Dài đã trở lại!”

“Gã ta chưa bao giờ đi đâu cả,” Aragorn nói. “Tôi là Sải Chân Dài và là cả Dúnadan nữa, và tôi thuộc về cả Gondor lần Miền Bắc.”

Họ lặng lẽ hút thuốc trong ít lâu, và mặt trời tỏa nắng lên họ, xiên xuống thung lũng qua những đám mây trắng ở tít trên cao phía Tây. Legolas nằm im, nhìn không chớp mắt lên mặt trời và bầu trời, rồi khẽ hát một mình. Cuối cùng chàng ngồi dậy. “Nào!” chàng nói. “Thời gian đang trôi, và sương mù cũng đang bay đi, hoặc có thể đã bay rồi nếu mấy kẻ kỳ lạ các người không phủ khói đầy người. Câu chuyện là thế nào?”

“À, câu chuyện của em bắt đầu bằng việc tỉnh dậy trong bóng đêm và nhận ra toàn thân đang bị trói trong một trại Orc,” Pippin nói. “Để em xem, hôm nay ngày bao nhiêu?”

“Ngày mùng năm tháng Ba theo niên lịch Quận,” Aragorn nói. Pippin làm vài phép tính trên ngón tay. “Mới chín ngày trước!” cậu nói[2]. “Dường như cả năm đã trôi qua kể từ khi bọn em bị bắt. Chà, cho dù nửa thời gian đó trôi qua như một cơn ác mộng, em vẫn nhớ ba ngày vô cùng khủng khiếp sau đó. Merry sẽ sửa cho em, nếu em quên điều gì quan trọng: em sẽ không kể chi tiết: những cây roi, những thứ ôi thiu, mùi hôi thối và tất cả những thứ tương tự như thế; em không dám nhớ lại.” Và sau đó cậu bắt đầu kể về Boromir trong trận chiến cuối cùng và cuộc hành quân của lũ Orc từ Emyn Muil đến Khu Rừng. Những người còn lại ngồi gật gù khi nghe những điểm đúng với suy đoán của họ.

“Đây là vài thứ quý giá mà các cậu đã để rơi,” Aragorn nói. “Các cậu sẽ mừng khi thấy lại chúng.” Chàng nới lỏng thắt lưng dưới áo choàng, rồi lấy ra hai con dao vẫn còn nằm trong vỏ.

“Chà!” Merry nói. “Tôi không bao giờ tưởng tượng còn được thấy lại những thứ đó! Tôi đã dùng dao trang điểm được vài tên Orc; nhưng Uglúk đã tước dao của chúng tôi. Hắn trợn mắt mới kinh làm sao! Đầu tiên tôi tưởng hắn định đâm tôi, nhưng hắn ném những thứ đó đi cứ như thể chúng thiêu đốt hắn.”

“Và đây là ghim cài của cậu. Pippin,” Aragorn nói. “Tôi đã cất kỹ bởi nó là một vật vô cùng quý giá.”

“Em biết,” Pippin nói. “Thật đau đớn phải bỏ rơi nó; nhưng em còn có thể làm được gì nữa?”

“Chẳng thể khác được,” Aragorn trả lời. “Kẻ nào không thể bỏ đi những thứ quý giá lúc cần thiết là kẻ đang bị xích xiềng. Cậu đã làm đúng.”

“Cắt dây trói tay, đúng là một việc làm thông minh!” Gimli nói. “Ngươi đã gặp may lúc đó; thế nhưng có thể nói là ngươi đã nắm lấy cơ hội bằng cả hai tay.”

“Và đã đặt cho chúng tôi một câu đố rất khá,” Legolas nói. “Tôi cứ tưởng các cậu đã mọc cánh!”

“Rất tiếc là không,” Pippin nói. “Nhưng các anh không biết là còn có Grishnákh nữa.” Cậu rùng mình không nói thêm được gì nữa, khiến Merry phải kể nốt những giây phút cuối cùng khủng khiếp: đôi bàn tay mò mẫm, hơi thở nóng bỏng, và sức mạnh đáng sợ nơi đôi tay lông lá của Grishnákh.

“Tất cả những chuyện về lũ Orc từ Barad-dûr, hay Lugbúrz theo cách chúng gọi, khiên tôi lo lắng,” Aragorn nói. “Chúa Tể Hắc Ám đã biết quá nhiều, tay chân của hắn cũng vậy; và hiển nhiên là Grishnákh đã gửi tin qua bên kia Sông Cả sau cuộc cãi lộn. Con Mắt Đỏ sẽ nhìn về phía Isengard. Nhưng dù thế nào thì Saruman cũng đã rơi vào thế gậy ông đập lưng ông rồi.”

“Phải rồi, cho dù bên nào thắng, thì tiền đồ của lão ta vẫn rất xấu,” Merry nói. “Mọi thứ đều bắt đầu hỏng bét với lão ta ngay khi lũ Orc của lão đặt chân lên Rohan.”

“Bọn ta có thoáng thấy lão già ác ôn đó, hoặc ít ra Gandalf ám chỉ như vậy,” Gimli nói. “Ở rìa Khu Rừng.”

“Vào lúc nào vậy?” Pippin hỏi.

“Năm đêm trước,” Aragorn nói.

“Để em xem,” Merry nói, “năm đêm trước - giờ câu chuyện của chúng ta đã đến phần các anh không hề biết chút nào. Chúng tôi đã gặp Cây Râu vào buổi sáng sau khi cuộc chiến diễn ra; và đêm hôm đó chúng tôi nghỉ tại Sảnh Nguồn, một trong số những nhà Ent của ông ấy. Sáng hôm sau chúng tôi đến Ent hội, một cuộc tập hợp của người Ent, và là thứ kỳ quái nhất tôi từng thấy trong suốt cuộc đời. Nó kéo dài suốt ngày hôm đó và ngày hôm sau; và chúng tôi nghỉ qua đêm với một người Ent được gọi là Cây Nhanh Nhảu. Và rồi đến chiều muộn ngày thứ ba của hội nghị đó, người Ent đột nhiên phát tiết. Thật kinh hồn. Cả Khu Rừng căng lên như thể một cơn bão sấm sét đang dồn nén bên trong: rồi tất cả bất thình lình nổ tung. Giá mà các anh được nghe bài hát của họ lúc hành quân.”

“Nếu Saruman nghe được, lão ta giờ có lẽ đã cách đây cả trăm dặm rồi, ngay cả nếu phải chạy bằng chính đôi chân lão,” Pippin nói.

“Dẫu Isengard cứng rắn vững chắc, trơn trụi như xương, lạnh lẽo như sắt,

Ta đi, ta đi, lên đường chiến tranh, đập vỡ cửa đá, chặt nát vòng thành!

Còn nhiều lắm. Một phần lớn bài hát không hề có lời, nghe như giai điệu tù và với cả trống. Kích động cực kỳ. Nhưng em đã tưởng chỉ là hành khúc thì họ hát thế thôi, chỉ là bài hát - cho đến khi em đến đây. Giờ em đã biết rõ hơn rồi.”

“Sau khi màn đêm buông xuống, chúng tôi đi xuống sống núi cuối cùng vào đến Nan Curunír,” Merry tiếp tục. “Cho đến tận lúc đó tôi mới cảm giác là cả Khu Rừng đang di chuyển phía sau bọn tôi. Tôi đã tưởng mình đang mơ một giấc mơ Ent, thế nhưng Pippin cũng thấy điều đó. Cả hai chúng tôi đều phát hoảng; nhưng chúng tôi không được biết gì nhiều hơn cho đến mãi sau này.

“Đó là người Huorn, hay là cách gọi họ của người Ent bằng thứ ‘ngôn ngữ ngắn gọn’. Cây Râu không chịu kể nhiều về họ nhưng tôi nghĩ họ là những người Ent đã gần như biến thành cây hoặc ít nhất là trông giống vậy. Họ đứng đây đó trong khu rừng hoặc dưới hiên rừng, lặng lẽ, canh chừng cây cối không ngừng nghỉ; nhưng tôi tin rằng sâu trong những thung lũng tăm tối còn có hàng trăm hàng trăm người như họ.

“Có một quyền năng rất lớn nơi họ, và dường như họ có khả năng bọc kín mình bằng bóng đêm: rất khó thấy họ di chuyển. Nhưng họ di chuyển đấy. Họ có thể di chuyển hết sức nhanh nhẹn, nếu họ nổi giận. Các anh đang đứng yên ngắm nhìn trời đất, chẳng hạn, hoặc nghe tiếng gió thổi, thế rồi đột nhiên các anh nhận ra mình đang đứng giữa một khu rừng với những thân cây to lớn mò mẫm khắp xung quanh. Họ vẫn còn tiếng nói, và nói chuyện được với người Ent - đó là lý do tại sao họ được gọi là Huorn, Cây Râu nói vậy - nhưng họ đã trở nên kỳ dị và hoang dã. Nguy hiểm nữa. Tôi sẽ sợ hãi lắm khi phải gặp họ, nếu không có người Ent thực thụ nào ở bên để canh chừng họ.

“Vậy là, lúc đầu đêm chúng tôi theo một hẻm núi dài lần xuống đầu trên của Thung Lũng Phù Thủy, người Ent cùng toàn bộ những người Huorn xào xạc phía sau. Dĩ nhiên chúng tôi không thấy họ, nhưng cả bầu không gian tràn ngập những tiếng kẽo kẹt. Trời rất tối, một đêm đầy mây mù. Họ di chuyển với tốc độ rất lớn ngay khi vừa xuống khỏi đồi, và gây tiếng động nghe như gió cuốn. Mặt Trăng không ló ra sau những đám mây, và quá nửa đêm một chút cả một khu rừng cao lớn đã vây quanh mặt phía Bắc Isengard. Không có dấu hiệu gì của kẻ thù hay có ai ra chặn đường. Ánh sáng phát ra le lói từ ô cửa sổ trên cao tòa tháp, và tất cả chỉ có vậy.

“Cây Râu và một vài người Ent khác lần vào, ngay tầm quan sát từ cổng lớn. Pippin và tôi đi cùng ông ấy. Chúng tôi ngồi trên vai Cây Râu nên cảm nhận được sự căng thẳng đến run rẩy trong người ông ấy. Thế nhưng ngay cả khi đã được đánh thức, người Ent vẫn rất thận trọng và kiên nhẫn. Họ đứng im như đá tạc, hít thở và nghe ngóng.

“Rồi bất thình lình một sự rúng động khủng khiếp nổ ra. Tiếng kèn đồng cất lên ầm ĩ, vang vọng khắp các tường thành Isengard. Chúng tôi cứ tưởng đã bị phát hiện, và cuộc chiến chuẩn bị nổ ra. Nhưng lại chẳng hề phải vậy. Toàn bộ quân của Isengard đang hành quân đi. Tôi không biết gì nhiều về cuộc chiến này, hay về những Kỵ Sĩ Rohan, nhưng Saruman dường như rắp tâm tiêu diệt nhà vua và toàn bộ đội quân bằng một cú đánh cuối cùng. Lão đã vét cạn Isengard. Tôi thấy kẻ thù ra đi: những đoàn quân bộ Orc dài bất tận; những đội Orc cưỡi trên sói khổng lồ. Và có cả những đạo quân Người. Rất nhiều trong số chúng mang theo đuốc, và trong ánh lửa tôi nhìn thấy khuôn mặt chúng. Đa phần đều là những người bình thường, khá cao lớn và tóc sẫm màu, trông dữ dội nhưng không đặc biệt tàn ác. Nhưng còn có những tên khác trông rất khủng khiếp: cao như người, nhưng lại có bộ mặt yêu tinh, vàng bủng, gian xảo, mắt xếch. Các anh biết không, chúng ngay lập tức khiến tôi liên tưởng đến tay Người miền Nam ở Bree; chỉ là hắn không giống hệt lũ Orc như đa số bọn này.”

“Tôi cũng đã nghĩ đến hắn,” Aragorn nói. “Chúng tôi đã phải giải quyết rất nhiều lũ nửa người nửa Orc này ở Hẻm Helm. Giờ có vẻ đã rõ ràng rằng tay Người miền Nam đó làm gián điệp Saruman; thế nhưng hắn làm việc với lũ Kỵ Sĩ Đen hay cho một mình Saruman thì tôi không biết. Những kẻ xấu xa này rất khó biết khi nào chúng cùng trong một hội, còn khi nào chúng đang lừa dối lẫn nhau.”

“Chà, nếu tính tất cả các loại thì phải có ít nhất mười nghìn tên,” Merry nói. “Chúng mất tới một giờ mới qua hết cổng. Một số đi xuống con đường về phía Khúc Cạn, còn một số khác vòng đi hướng về phía Đông. Một cây cầu đã được xây dưới đó, cách đây khoảng một dặm, nơi dòng sông chảy qua một đoạn rất sâu. Giờ nếu đứng dậy các anh có thể nhìn thấy nó. Tất cả bọn chúng đều hát hò bằng giọng chói tai, rồi cười cợt, ồn ào điếc cả tai. Tôi nghĩ tình thế trước mặt Rohan quả là đen tối. Nhưng Cây Râu không hề xê dịch. Ông ấy nói: ‘Việc của ta đêm nay là với Isengard, với đá và sỏi.’

“Nhưng, cho dù không nhìn thấy điều gì đang xảy ra trong đêm tối, tôi tin rằng người Huorn đã bắt đầu di chuyển về phía Nam, ngay khi cổng lại đóng lại. Tôi nghĩ việc của họ là với lũ Orc. Đến sáng hôm sau họ đã ở tít xa dưới thung lũng; hoặc ít nhất là ở đó xuất hiện một vùng bóng đen mà chẳng ai có thể nhìn thấu qua.

“Ngay khi Saruman đã cử hết toàn bộ quân của lão, là đến lượt chúng tôi. Cây Râu đặt chúng tôi xuống, đi lên phía cổng, bắt đầu nện vào cổng và réo gọi Saruman. Không hề có tiếng trả lời, ngoại trừ tên và đá lao xuống từ trên tường thành. Thế nhưng thứ tên đó vô hại với người Ent. Dĩ nhiên chúng làm họ đau, và khiến họ tức điên: như lũ ruồi đốt. Nhưng người Ent có thể găm đầy tên Orc như gối cắm kim, mà chẳng tổn hại gì nhiều. Họ không thể trúng độc, là một; và da của họ có vẻ rất dày, cứng hơn vỏ cây. Chắc phải bổ hết sức một phát rìu mới có thể khiến họ bị thương nghiêm trọng. Họ không thích rìu. Thế nhưng phải rất nhiều tay rìu cùng lúc mới đốn hạ nổi một người Ent: kẻ nào đốn được vào người Ent một phát sẽ không bao giờ có được phát thứ hai. Một cú đấm từ nắm tay Ent có thể vò nát sắt như một tấm thiếc mỏng.

“Khi Cây Râu đã dính một vài mũi tên, là lúc ông ấy bắt đầu nóng lên, trở nên ‘vội vàng’ thực sự, như cách ông ấy nói. Ông ấy phát ra một tiếng hoom-hom lớn, ngay lập tức một tá người Ent bước lên theo. Một người Ent đang nổi giận quả là khủng khiếp. Ngón tay, ngón chân họ dính cứng vào đá; và họ xé đá ra như xé vỏ bánh mì. Trông như thể chiến tích trăm năm của những rễ cây cổ thụ, mà gói gọn vào một chốc lát.

“Họ đẩy, họ kéo, họ xé, họ lắc, họ đập; và ken-két, răng-rắc, trong vòng năm phút những cánh cổng khổng lồ đã bị quẳng nằm méo mó; và có vài người đã bắt đầu khoét vào bức tường thành, như đàn thỏ đào hố cát. Tôi không biết Saruman nghĩ điều gì đang xảy ra; nhưng dù sao lão cũng không biết phải xử trí bằng cách nào. Phép phù thủy của lão có lẽ đã kém đi thời gian gần đây, tất nhiên; nhưng dù sao tôi nghĩ lão không có gan, không có nhiều dũng khí đơn thuần khi bị dồn vào ngõ hẹp một mình mà không có thật nhiều nô lệ, máy móc, và các thứ, nếu các anh hiểu ý tôi. Rất khác so với Gandalf già. Tôi tự hỏi liệu danh tiếng của lão ta có phải chỉ chủ yếu nhờ lão đã khôn ngoan chiếm cứ Isengard.”

“Không,” Aragorn nói. “Đã có thời ông ta vĩ đại đúng như danh tiếng của ông ta cho thấy. Kiến thức ông ta uyên thâm, suy nghĩ sâu sắc, và đôi tay thì khéo léo phi thường; và ông ta còn có một quyền năng điều khiển trí óc của người khác. Ông ta có thể thuyết phục được những người thông thái, và có thể dọa dẫm được những người thấp cổ bé họng hơn. Dĩ nhiên ông ta vẫn còn nguyên những quyền năng đó. Tôi dám nói không nhiều người trên toàn Trung Địa này có thể an toàn nếu phải một mình nói chuyện với ông ta, ngay cả bây giờ khi ông ta vừa thất bại. Giờ đây còn Gandalf, Elrond, và Galadriel có lẽ, vì nay sự xấu xa cua ông ta đã bị vạch trần, thế nhưng không còn nhiều người khác.”

“Người Ent vẫn an toàn,” Pippin nói. “Có vẻ như lão ta từng thao túng được họ một thời, nhưng không bao giờ làm vậy được nữa. Và dù thế nào thì lão ta cũng không hiểu họ; và lão ta đã phạm sai lầm nghiêm trọng là bỏ họ ra ngoài tính toán của mình. Lão ta không có kế sách nào đối với họ, và chẳng còn thời gian mà lên kế sách nào, một khi họ bắt tay vào việc. Ngay khi cuộc tấn công của bọn em bắt đầu, vài con chuột còn sót lại ở Isengard bắt đầu lủi qua từng cái lỗ người Ent đã tạo ra. Người Ent thả cho lũ Người chạy sau khi tra hỏi chúng, chỉ có khoảng hai hay ba tá còn ở trong này. Em không nghĩ có nhiều tên Orc, dù kích cỡ nào, thoát được. Đằng nào cũng không thoát được khỏi người Huorn: có một khu rừng đầy bọn họ vây khắp xung quanh Isengard khi đó, lại còn những ngươi đã đi xuống thung lũng.

Khi người Ent đã biến một phần lớn tường thành phía Nam thành đống gạch vụn, và những tên còn lại trong quân số của Saruman đều đã lủi đi và đào ngũ, lão ta đã hoảng hốt bỏ chạy, có vẻ như lão ta đã ở bên cổng khi bọn em đến: em nghĩ lão ta đến ngắm nhìn đội quân hoành tráng ra trận. Khi người Ent mở đường vào bên trong, lão ta vội vã bỏ đi. Ban đầu họ không phát hiện ra lão ta. Thế nhưng màn đêm đã hé mở, và ánh sao bừng lên rất sáng, đủ để người Ent nhìn rõ, và đột nhiên Cây Nhanh Nhảu hét lên ‘kẻ giết cây, kẻ giết cây!’ Cây Nhanh Nhảu là một sinh vật hiền từ, thế nhưng ông ấy càng căm ghét Saruman dữ dội hơn vì thế: đồng bào của ông ấy đã khổ sở dưới búa rìu tàn độc của lũ Orc. Ông ta lao xuống đường từ mặt cổng bên trong, và ông ta di chuyển như gió cuốn một khi được đánh thức. Có một hình bóng sáng nhợt vội vã thấp thoáng giữa những bóng cột, và đã đến gần những bậc thang dẫn lên cửa tháp. Thế nhưng đúng là hụt trong gang tấc. Cây Nhanh Nhảu bám sát theo lão ta, đến nỗi khi lão ta lủi được vào bên trong cửa ông ta chỉ còn thiếu một hai bước chân nữa là bắt được và bóp chết lão.

“Khi Saruman đã an toàn bên trong Orthanc, lão ta chẳng đợi lâu mới triển khai một vài món máy móc bảo bối của lão. Khi đó đã có rất nhiều người Ent vào trong Isengard: vài người đã đi theo Cây Nhanh Nhảu, còn những người khác cũng đã tràn vào từ phía Bắc và phía Đông; họ đi khắp nơi và phá phách ghê gớm. Đột nhiên lửa và khói hôi thối bùng lên: những lỗ thông hơi, những hầm hố khắp đồng bằng bắt đầu phun trào. Nhiều người Ent bị bén lửa phỏng rộp lên. Một trong số họ, em nghĩ ông ta gọi là Xương Sồi, một người Ent rất cao to đẹp trai, bị trúng một tia lửa lỏng nào đó và bốc cháy như đuốc: quả là một cảnh tượng khủng khiếp.

“Cảnh đó khiến họ điên tiết. Em vẫn tưởng rằng họ đã được đánh thức thực sự từ trước đó; nhưng em nhầm. Cuối cùng thì em cũng thấy họ thức tỉnh là thế nào. Thật choáng váng. Họ gầm lên, gào rống, và la thét, đến khi đá nứt vỡ và đổ xuống chỉ với tiếng gào của họ. Merry và em nằm bẹp xuống mặt đất bịt áo choàng vào tai. Từng vòng, từng vòng quanh tòa tháp đá Orthanc, người Ent cứ vừa bước đi vừa công phá như một cơn cuồng phong đang gào thét, đập vỡ những hàng cột, quẳng từng cơn bão đá xuống những miệng hố, tung những phiến đá khổng lồ như nắm lá lên không trung. Tòa tháp như đứng giữa một cơn lốc xoáy. Em thấy những cột sắt, những khối đá bắn lên cao hàng trăm bộ, lao sầm vào những cánh cửa sổ Orthanc. Thế nhưng Cây Râu vẫn giữ bình tĩnh. Thật may là ông ấy không bị dính chút lửa khói nào. Ông không muốn người của mình tự gây tổn thương trong cơn giận dữ, và ông ấy cũng không muốn Saruman trốn được qua cái lỗ nào đó trong cảnh lộn xộn. Rất nhiều người Enl lao cả thân mình vào tháp đá Orthanc; thế nhưng nó đã đánh bại họ. Nó rất nhẵn và cứng. Có lẽ vẫn còn phép phù thủy nào đó bên trong nó, lâu đời hơn và mạnh mẽ hơn cả quyền phép Saruman. Dù thế nào thì họ cũng không bám được lấy nó, hoặc khiến nó sứt mẻ gì; mà họ lại đang tự làm đau và chuốc lấy những vết thương vì nó.

“Và thế là Cây Râu bước vào vòng đồng bằng và hô to. Giọng ông ấy lớn khủng khiếp át đi tất cả sự huyên náo. Đột nhiên tất cả im phăng phắc. Trong cảnh im lặng bọn em nghe thấy tiếng cười ré lên từ một ô cửa sổ phía trên tòa tháp cao. Tiếng cười gây một tác động lạ lùng lên người Ent. Trước đó họ đang sôi sục; nhưng giờ bỗng trở nên nguội lạnh, lầm lì như đá, và im lặng. Họ rời đồng bằng tới tập trung lại quanh Cây Râu, đứng gần như bất động. Ông ấy nói đôi lời bằng ngôn ngữ riêng của họ; em nghĩ ông ấy thông báo một kế hoạch đã lên sẵn trong cái đầu già cả của ông ấy từ lâu rồi. Rồi họ cứ thế lặng lẽ phai đi trong ánh sáng mờ xám. Ngày mới bắt đầu hửng lên từ lúc đó.

“Em tin là họ đã cử người canh gác tòa tháp, nhưng họ nấp quá kỹ trong bóng tối và án binh bất động quá tốt, đến mức em chẳng thể nhìn thấy họ. Còn những người khác thì đi về phía Bắc. Họ bận rộn cả ngày hôm đó, dù bọn em không thấy. Hầu như cả ngày bọn em chỉ có một mình. Hôm đó là một ngày u ám; và bọn em đi lang thang xung quanh đôi chút, nhưng phải lánh xa tầm quan sát từ những cửa sổ Orthanc: chúng vẫn chằm chằm nhìn xuống bọn em hăm dọa. Mất phần lớn thời gian bọn em đi tìm thứ gì đó để ăn. Và bọn em còn ngồi nói chuyện, tự hỏi chuyện gì đang xảy ra ở Rohan dưới phía Nam, và những người còn lại trong Hội Đồng Hành giờ ra sao. Đôi lúc bọn em nghe thấy từ đằng xa tiếng đá rơi ầm ào, và những tiếng đập vang vọng trong dãy đồi.

“Đến chiều bọn em tản bộ một vòng quanh đồng bằng, đi xem xét chuyện gì đang xảy ra. Có một khu rừng lớn đầy bóng đổ toàn người Huorn ở phía đầu thung lũng, một khu rừng khác quanh tường thành phía Bắc. Bọn em không dám đi vào trong. Nhưng nghe tiếng xé toạc có chuyện gì đó đang diễn ra bên trong. Người Ent cùng người Huorn đang đào những hố và rãnh lớn, cũng như xây hồ và đắp đập lớn, rồi dồn vào đó toàn bộ nước dòng Isen và tất cả suối lạch mà họ tìm thấy. Bọn em để họ yên.

“Đến gần tối Cây Râu quay lại cổng. Ông ấy đang ngâm nga hầm hừ một mình, có vẻ rất hài lòng. Ông ấy đứng duỗi những cẳng tay, cẳng chân to lớn và hít thở sâu. Em hỏi ông ấy có mệt không.

“ ‘Mệt ư?’ ông ấy nói, ‘mệt ư? Ồ không, không mệt, nhưng mỏi nhừ. Ta cần một ngụm nước Luồng Ent lớn. Bọn ta đã làm việc miệt mài; hôm nay bọn ta đã phá nhiều đá và đào nhiều đất hơn cả những gì đã làm suốt nhiều năm trước đây. Thế nhưng đã gần kết thúc rồi. Khi nào đêm xuống đừng quanh quẩn ở gần cổng hay trong đường hầm cũ! Nước sẽ chảy qua đó - và nó sẽ hôi thối trong chốc lát, cho đến khi toàn bộ rác rưởi của Saruman được gột sạch. Rồi sau đó dòng Isen sẽ lại sạch sẽ.’ Ông ấy lại xô đổ thêm một đoạn tường thành nữa, vẻ rất ung dung, cứ như chỉ để tiêu khiển.

“Bọn em còn đang thắc mắc có chỗ nào có thể an toàn nằm xuống ngủ một chút không thì điều kinh ngạc hơn tất thảy đã xảy ra. Có tiếng một kỵ sĩ đang vùn vụt lao tới trên đường. Merry và em nằm im lặng, còn Cây Râu giấu mình trong bóng tối dưới cổng vòm. Đột nhiên một con ngựa to lớn phi tới, như một ánh chớp bạc. Khi đó trời đã tối, nhưng em vẫn nhìn thấy rõ ràng khuôn mặt kỵ sĩ: khuôn mặt ấy dường như tỏa sáng, và toàn bộ áo quần của ông đều màu trắng. Em chỉ biết ngồi dậy và ngây ra nhìn, mồm há hốc. Em cố gọi to, nhưng không nổi.

“Dù sao cũng không cần thiết. Ông ấy dừng ngựa bên bọn em và nhìn xuống. ‘Gandalf!’ rốt cục em cũng nói được, nhưng giọng em chỉ buột ra thì thầm. Ông ấy có nói: ‘Chào Pippin! Quả là một điều ngạc nhiên dễ chịu!’ không? Không hề, thật đấy! Ông ấy nói: ‘Dậy đi, đồ mèo ngốc nhà Took! Nhân danh điều kỳ diệu, Cây Râu ở đâu trong đống đổ nát này? Ta muốn gặp ông ấy. Nhanh lên!’

“Cây Râu nghe giọng ông ấy lập tức bước ra khỏi bóng tối; và thế là diễn ra một cuộc gặp gỡ kỳ lạ. Em rất bất ngờ, bởi chẳng ai trong số họ tỏ ra bất ngờ một chút nào cả. Rõ ràng là Gandalf tin chắc sẽ gặp Cây Râu ở đây; còn Cây Râu thì gần như chỉ cố tình lảng vảng gần cổng để gặp ông ấy. Thế mà bọn em đã kể cho ông già Ent đó nghe mọi chuyện ở Moria. Nhưng rồi em nhớ ra là khi đó ông ấy đã ném cho bọn em cái nhìn rất kỳ quặc. Em chỉ có thể cho rằng ông ấy đã nhìn thấy Gandalf hoặc nghe tin tức nào đó về ông ấy, thế nhưng lại chẳng vội nói bất cứ điều gì. ‘Đừng vội vàng’ là tôn chỉ của ông ấy; nhưng cũng chẳng một ai, kể cả người Tiên, muốn nói nhiều về động thái của Gandalf khi ông ấy không có mặt.

“ ‘Hoom! Gandalf!’ Cây Râu nói. ‘Tôi lấy làm mừng vì anh đã tới. Tôi có thể chế ngự gỗ và nước, súc cây và đá; thế nhưng lại có một tay Phù Thủy cần phải giải quyết ở đây.’

“ ‘Cây Râu,’ Gandalf nói. ‘Tôi cần ông giúp đỡ. Ông đã làm được nhiều việc, nhưng tôi cần hơn thế. Tôi có khoảng mười nghìn tên Orc cần phải giải quyết.’

“Rồi hai người đi cùng nhau bàn bạc ở một góc nào đó. Chắc hẳn như vậy đã là rất vội vàng đối với Cây Râu rồi, bởi Gandalf đang vô cùng khẩn trương, và đã bắt đầu nói rất nhanh, trước cả khi họ đi khỏi tầm tai bọn em. Thời gian họ biến mất chỉ được tính bằng phút, có lẽ khoảng một phần tư giờ. Rồi Gandalf quay lại chỗ bọn em, trông ông ấy đã có vẻ yên tâm hơn, gần như vui vẻ. Tới lúc đó quả ông ấy có nói lấy làm mừng được gặp lại bọn em.

“ ‘Nhưng Gandalf,’ em kêu lên, ‘ông đã ở đâu vậy? Và ông có gặp những người kia không?’

“ ‘Cho dù ở đâu, thì ta cũng đã quay lại rồi,’ ông ấy trả lời theo đúng tác phong Gandalf. ‘Có, ta đã gặp một vài người còn lại. Thế nhưng tin tức cần phải để sau. Đây là một đêm đại họa, và ta phải đi thật nhanh. Thế nhưng bình minh có lẽ sẽ sáng sủa hơn; nếu vậy chúng ta sẽ gặp lại nhau. Hãy bảo trọng, và tránh xa Orthanc ra! Tạm biệt!’

“Cây Râu vô cùng tư lự sau khi Gandalf đi khỏi. Hiển nhiên là ông ấy đã phải tiếp nhận rất nhiều điều chỉ trong một khoảng thời gian ngắn và đang tiêu hóa chúng. Ông ấy nhìn bọn em và nói: ‘Hm, chà, ta nhận ra rằng các cháu không phải là những người vội vàng như ta vẫn tưởng. Các cháu nói ít hơn nhiều so với những gì cháu biết, và không nhiều hơn cần thiết. Hm, đây rõ ràng là cả một đống tin! Chà, giờ thì Cây Râu lại phải bận rộn nữa rồi.’

“Trước khi ông ấy đi, bọn em đã moi được một chút tin tức từ ông ấy; và tin ấy không khiến bọn em vui lên chút nào. Thế nhưng khi đó bọn em nghĩ nhiều về ba anh hơn là về Frodo và Sam, hoặc về Boromir tội nghiệp. Bởi bọn em cũng hiểu được rằng có một trận đại chiến đang diễn ra, hoặc sẽ sớm diễn ra, và rằng các anh có tham gia vào đó, có thể sẽ không bao giờ ra được.

“ ‘Người Huorn sẽ giúp,’ Cây Râu nói. Rồi ông ấy bước đi và bọn em không gặp lại ông ấy cho đến tận sáng nay.

“Đó là một đêm tối tăm. Bọn em nằm trên đỉnh một đống đá, và chẳng nhìn thấy gì xung quanh. Sương mù hoặc bóng đêm đã xóa đi mọi thứ như một tấm màn khổng lồ khắp xung quanh bọn em. Bầu không khí có vẻ nóng và nặng nề; đầy những tiếng xào xạc, kẽo kẹt, và có tiếng rì rầm như những giọng nói đi ngang qua. Em nghĩ hàng trăm người Huorn nữa chắc hẳn đã đi qua để tham chiến. Sau đó có tiếng sấm gầm lên từ phía Nam, và những ánh chớp lập lòa ở tít xa đầu kia Rohan. Thi thoảng bọn em thấy những đỉnh núi, cách xa hàng dặm, đột nhiên đâm ra, đen và trắng, và rồi biến mất. Còn ở phía sau bọn em vang lên những tiếng ồn ã như sấm trong khu đồi, nhưng không phải sấm. Một đôi khi tiếng vọng lan khắp cả thung lũng.

“Chắc hẳn là nửa đêm thì người Ent phá vỡ những đập nước và để toàn bộ lượng nước tích trữ tràn qua quãng hở trên tường thành phía Bắc vào Isengard. Bóng tối người Huorn đã trôi qua, và sấm sét đã lan ra những chỗ khác. Mặt Trăng lặn dần xuống sau dãy núi phía Tây.

“Isengard bắt đầu ngập tràn dưới những dòng nước len lỏi và những hồ ao đen đúa. Ánh trăng cuối đêm lấp lánh trên mặt nước đang tràn ra khắp đồng bằng. Thỉnh thoảng những dòng nước lại tìm được đường tuôn xuống những miệng hầm miệng hố. Hơi nước trắng phun phì phì. Khói cuộn lên thành từng đụn. Có nhiều tiếng nổ và lửa bùng ra. Một cột hơi nước khổng lồ xoáy lên, cuộn trên xung quanh Orthanc, cho đến khi tòa tháp trông như một đỉnh núi mây cao lớn, bốc lửa ở phía dưới và sáng rực ánh trăng ở phía trên. Và vẫn còn nhiều nước đang tràn vào, cho đến khi rốt cục Isengard trông như một cái chảo phẳng khổng lồ sôi sùng sục.”

“Đêm qua chúng tôi có thấy từ phía Nam môt đám mây khói bụi và hơi nước khi vừa đến miệng Nan Curunír,” Aragorn nói. “Chúng tôi đã sợ rằng Saruman đang chế ra màn quỷ thuật mới nào đó để đón chúng tôi.”

“Không phải lão!” Pippin nói. “Có lẽ lúc đó lão đang sặc khói và chẳng thể cười cợt được nữa. Đến sáng, sáng hôm qua, nước đã ngập hết mọi hầm hố, và một màn sương dày đặc trùm lên. Bọn em đã lánh trong phòng gác ở đằng kia; và bọn em hoảng sợ ra trò. Hồ nước bắt đầu dâng đầy và tràn qua đường hầm cũ, mực nước nhanh chóng dâng lên những bậc thang. Bọn em tưởng sẽ bị ngập nước như lũ Orc trong hố; nhưng bọn em đã tìm ra được một cầu thang xoắn phía sau nhà kho đưa bọn em ra ngoài lên tận đỉnh cổng vòm. Bọn em phải vất vả lắm mới thoát ra được, bởi đường đi đã nứt vỡ và bị bịt mất phần nào do đá rơi gần trên đỉnh. Ở đó bọn em ngồi tít trên cao mực nước lũ, ngắm nhìn Isengard đang dần chìm. Người Ent vẫn tiếp tục cho nước tràn vào, đến khi mọi ngọn lửa đều bị dập tắt và mọi động sâu đều ngập đầy nước. Sương mù từ từ hợp lại rồi bốc lên thành một ô mây khổng lồ: chắc hẳn phải cao đến một dặm. Vào buổi chiều tối có một dải cầu vồng lớn vắt qua dãy đồi phía Đông; nhưng rồi sau đó hoàng hôn bị xóa nhòa sau cơn mưa bụi dày đặc trên triền núi. Tất cả đều im ắng. Vài tiếng sói tru lên não nề ở nơi xa xôi nào đó. Đến đêm người Ent ngăn dòng nước chảy vào, và hướng dòng Isen chảy trở lại vào dòng cũ. Và đó là kết cục của mọi chuyện.

“Kể từ đó nước lại bắt đầu rút đi. Em đoán chắc là có những đường thoát ở đâu đó từ những hang dưới sâu. Nếu Saruman có hé mắt nhìn ra từ ô cửa sổ nào, chắc hẳn lão ta chỉ thấy một mớ hỗn độn và u ám. Bọn em thấy cô đơn vô cùng. Không hề có lấy một bóng người Ent để mà nói chuyện giữa cảnh đổ nát; và cũng chẳng có tin tức gì. Bọn em ở lại suốt đêm trên đỉnh cổng vòm, trời thì lạnh và ẩm ướt, bọn em không ngủ được. Bọn em có cảm giác bất cứ chuyện gì cũng có thể xảy ra vào bất cứ lúc nào. Saruman vẫn ở trong tháp của lão. Có tiếng ồn ào vang lên trong đêm như cơn gió đang thổi lên từ thung lũng. Em nghĩ đó là lúc những người Ent và người Huorn đi khỏi lúc trước đã quay về; nhưng em chẳng biết bây giờ tất cả bọn họ đã đi đâu. Đến sáng khí trời mù mịt và ẩm ướt thì bọn em trèo xuống nhìn quanh, không có bất cứ một ai. Và đó là tất cả những chuyện bọn em kể được. Bây giờ thì mọi thứ có vẻ đã yên bình sau những cảnh hỗn loạn kia. Và cả an toàn hơn thế nào đó, vì Gandalf đã quay lại. Em lại có thể ngủ được!”

Tất cả bọn họ im lặng một lúc lâu. Gimli thay thuốc trong ống tẩu. “Có một điều ta vẫn băn khoăn,” gã vừa nói vừa châm tẩu bằng viên đá lửa và bùi nhùi. “Lưỡi Giun. Các ngươi bảo với Théoden là hắn ở với Saruman. Làm sao hắn vào đó được?”

“Ồ phải rồi, em đã quên mất hắn,” Pippin nói. “Hắn chưa đến đây cho đến tận sáng nay. Bọn em vừa mới nhóm lửa và ăn bữa sáng thì Cây Râu lại xuất hiện. Bọn em nghe thấy tiếng ông ấy hoom hoom và gọi tên bọn em ngoài kia.

“ ‘Ta chỉ ghé lại đây xem các cháu ăn ở thế nào, các chàng trai trẻ ạ,’ ông ấy nói, ‘và mang cho các cháu vài tin tức. Người Huorn đã quay về. Tất cả đều ổn; phải rồi, thực sự là rất ổn!’ ông ấy cười phá, và vỗ tay lên đùi. ‘Không còn Orc ở Isengard nữa, không còn búa rìu nữa! Và sẽ có người đến đây từ phía Nam trước khi chiều muộn; các cháu sẽ rất mừng khi gặp vài người trong số đó.’

“Ông ấy còn chưa kịp dứt lời, bọn em đã nghe thấy tiếng vó ngựa trên đường. Bọn em vội chạy ra phía trước cổng, em đứng đó nhìn chăm chú, tưởng như sắp thấy Sải Chân Dài và Gandalf cưỡi ngựa dẫn đầu cả một đội quân. Thế nhưng từ trong sương mù chỉ có một gã người cưỡi trên con ngựa già mệt mỏi đang phóng tới; bản thân hắn cũng trông như một sinh vật rúm ró kỳ dị. Chẳng còn ai khác nữa. Khi ra khỏi lớp sương mù và đột nhiến chứng kiến toàn bộ cảnh đổ nát trước mặt, hắn ngồi yên há hốc mồm, mặt hắn gần như hóa thành xanh lét. Hắn hoang mang đến nỗi ban đầu dường như còn chẳng để ý thấy bọn em. Đến khi nhìn thấy, hắn hét lên, và cố quay ngựa định phi đi. Thế nhưng Cây Râu chỉ cần ba bước chân và một cú vươn tay là đã nhấc hắn lên khỏi yên ngựa. Con ngựa hoảng hốt chạy mất, còn hắn nằm phủ phục dưới đất. Hắn nói hắn là Gríma, là bạn và là cố vấn của nhà vua, hắn được cử đi để mang những thông tin quan trọng của Théoden đến cho Saruman.

“ ‘Chẳng còn ai khác dám cưỡi ngựa xuyên qua vùng đất trống đầy những tên Orc kinh tởm này,’ hắn nói, ‘thế là tôi được cử đi. Và tôi đã trải qua một hành trình đầy hiểm nguy, tôi đói và mệt lắm. Tôi đã phải rời bỏ con đường để trốn tít lên phía Bắc, vì bị sói đuổi.’

“Em bắt gặp hắn liếc xéo Cây Râu, và em tự nhủ ‘nói dối’. Cây Râu nhìn hắn suốt mấy phút theo đúng thói quen chậm chạp và lâu la của ông ấy, cho đến khi gã người khốn khổ quằn quại dưới nền đất. Rồi rốt cục ông ấy nói: ‘Ha, hm, ta đang mong ngươi đây, cậu Lưỡi Giun,’ Gã đàn ông giật nảy mình khi nghe tên đó. ‘Gandalf đã đến đây trước. Nên ta đã biết những gì cần biết về ngươi rồi, và ta biết phải làm gì với ngươi. Cho tất cả lũ chuột vào một rọ, Gandalf đã nói vậy; và ta sẽ làm theo. Giờ ta là chủ nhân Isengard, nhưng Saruman đang bị khóa bên trong tòa tháp của hắn; ngươi có thể đến đó mang cho hắn tất cả thông tin mà ngươi nghĩ ra được.’

“ ‘Hãy cho tôi đi, hãy cho tôi đi!’ Lưỡi Giun nói. ‘Tôi biết đường,’

“ ‘Ta không nghi ngờ việc ngươi biết đường,’ Cây Râu nói. ‘Nhưng mọi thứ ở đây đã thay đổi đôi chút. Hãy đi mà xem!’

“Ông ấy để Lưỡi Giun đi, và hắn tập tễnh bước qua cổng vòm, bọn em bám theo sát phía sau, cho đến khi hắn vào bên trong vòng thành và thấy toàn bộ vùng nước lụt nằm giữa hắn và Orthanc. Rồi hắn quay lại phía bọn em.

“ ‘Hãy cho tôi đi khỏi đây!’ hắn van xin. ‘Hãy cho tôi đi khỏi đây! Thông tin của tôi giờ vô dụng rồi.’

“ ‘Đúng là như vậy,’ Cây Râu nói. ‘Nhưng ngươi chỉ có hai lựa chọn thôi: ở lại đây với ta cho đến khi Gandalf và chủ nhân ngươi tới; hoặc vượt vùng nước này. Ngươi sẽ chọn gì đây?’

“Gã người rùng mình khi nghe nhắc đến chủ nhân của hắn, và đặt một chân xuống nước; nhưng rồi hắn lùi lại. ‘Tôi không biết bơi,’ hắn nói.

“ ‘Nước không sâu đâu,’ Cây Râu nói. ‘Có bẩn thật, nhưng điều đó thì chẳng gây hại gì cho ngươi cả, cậu Lưỡi Giun ạ. Giờ thì đi vào đi!’

“Gã người khốn khổ loạng choạng bước xuống làn nước lũ. Nước đã dâng đến gần cổ hắn trước khi hắn đi quá xa em không còn thấy nữa. Hình ảnh cuối cùng của hắn mà em có thể thấy được là lúc hắn đang bám lấy một cái thùng cũ kỹ hay mẩu gỗ nào đó. Thế nhưng Cây Râu lội ngay phía sau, và theo dõi nhất cử nhất động của hắn.

“ ‘Hắn đã vào bên trong rồi,’ ông ấy nói lúc quay lại. ‘Ta thấy hắn bò lên những bậc thang như một con chuột bê bết. Vẫn còn ai đó trong tháp: một bàn tay đã thò ra kéo hắn vào. Vậy là hắn đã ở đó, ta hy vọng được chào đón đúng như hắn mong muốn. Giờ ta phải đi gột sạch thứ nhầy nhụa này. Ta sẽ ở trên mạn thành phía Bắc, nếu bất cứ ai muốn gặp ta. Chẳng có chút nước sạch nào ở dưới này cho người Ent uống, hay tắm rửa. Vì vậy ta yêu cầu hai chàng trai các cháu hãy canh cổng đón những người đang trên đường đến. Sẽ có Vua của những Cánh Đồng Rohan, nhớ lấy! Các cháu phải chào đón ông ấy càng tôn kính càng tốt: quân của ông ấy đã tham gia một trận chiến vĩ đại với lũ Orc. Có thể các cháu biết những từ ngữ đúng kiểu cách Con Người dành cho những vị chúa như vậy, hơn người Ent. Đã có rất nhiều vua chúa trên những cánh đồng xanh vào thời của ta, nhưng ta chưa bao giờ biết đến ngôn ngữ hay tên tuổi của họ. Họ sẽ cần thức ăn cho người, và ta đoán các cháu biết rõ những thứ đó. Vậy nên hãy tìm những thức ăn xứng đáng cho một nhà vua, nếu các cháu có thể.’ Và câu chuyện đến đây là hết. Cho dù em rất muốn biết tay Lưỡi Giun này là ai. Hắn có thực sự là cố vấn của nhà vua không?”

“Hắn từng là cố vấn,” Aragorn nói, “và cũng là gián điệp và tay chân của Saruman ở Rohan. Số phận đã không tử tế với hắn hơn những gì hắn đáng được hưởng. Cảnh suy tàn của tất cả những gì hắn nghĩ là vững mạnh và hùng vĩ hẳn đã là một đòn trừng phạt đủ lắm rồi. Nhưng tôi sợ là còn những điều tôi tệ hơn chơ đợi hắn.”

“Phải, tôi không cho rằng Cây Râu để hắn vào Orthanc là xuất phát từ lòng tốt đâu,” Merry nói. “Trông ông ấy dường như hả hê một cách tàn nhẫn vì việc đó, còn cười một mình khi bỏ đi tìm nơi tắm táp và uống nước. Sau đó chúng tôi bận rộn hồi lâu, tìm kiếm những thứ trôi nổi, và lục lọi khắp nơi. Chúng tôi tìm thấy hai ba nhà kho ở những chỗ khác nhau gần đây, phía trên mực nước lũ. Nhưng Cây Râu đã cử vài người Ent xuống, và họ đã lấy đi một lượng đáng kể.

“ ‘Bọn ta cần thức ăn cho người đủ hai mươi lăm suất,’ những người Ent nói, như vậy các anh có thể thấy là họ đã đếm cẩn thận đội quân của các anh trước cả khi các anh đến đây. Hiển nhiên là họ đã tính ba anh sẽ đi cùng nhóm người quan trọng. Thế nhưng các anh cũng không được tiếp đón trọng thị hơn thế này đâu. Tôi có thể đảm bảo là những gì chúng tôi giữ lại cũng tốt như những gì chúng tôi đã cho đi. Mà còn tốt hơn, bởi chúng tôi không cho đi thức uống.

“ ‘Thế còn thức uống thì sao?’ tôi hỏi những người Ent.

“ ‘Vẫn còn nước dòng Isen,’ họ trả lời, ‘và như thế là đủ cho người Ent và Con Người rồi.’ Nhưng tôi hy vọng rằng người Ent đã có thời gian ủ vài món nước uống của họ từ những dòng suối núi, và chúng ta sẽ được thấy râu Gandalf xoăn tít khi ông ấy quay lại. Sau khi người Ent đi khỏi, chúng tôi thấy vừa mệt vừa đói. Thế nhưng chúng tôi không phàn nàn đâu - công sức của chúng tôi đã được đền đáp xứng đáng. Chính nhờ tìm kiếm thức ăn cho người mà Pippin đã tìm được chiến lợi phẩm giá trị hơn tất cả những thứ trôi nổi, những thùng cỏ Rúc Tù Và. ‘Cỏ hút ngon hơn sau khi ăn,’ Pippin nói; sự thể đã bắt đầu vậy đấy.”

“Giờ thì bọn ta đã hiểu thấu đáo tất cả rồi,” Gimli nói.

“Tất cả, trừ một điều,” Aragorn nói, “là Tổng Nam xuất hiện ở Isengard. Càng nghĩ tôi lại càng thấy bất thường. Tôi chưa từng đến Isengard, nhưng tôi đã đi qua vùng đất này rồi, và tôi biết rõ những vùng hoang vu nằm giữa Rohan và Quận. Cả người lẫn hàng hóa đều không đi qua con đường đó suốt bao năm qua, không đi công khai. Tôi đoán Saruman đã có thỏa thuận bí mật với ai đó ở Quận. Có thể tìm thấy những tên Lưỡi Giun ở cả những ngôi nhà khác chứ không riêng gì nhà của Vua Théoden. Có ngày tháng gì viết trên thùng không?”

“Có,” Pippin nói. “Đó là vụ thu hoạch 1417, là vào năm ngoái; à không, tới giờ đã là năm kia, dĩ nhiên rồi: đó là một năm được mùa.”

“Chà, tôi hy vọng dù có sự xấu xa gì thì giờ cũng đã qua rồi; hoặc không thì hiện nay nó cũng đã nằm ngoài tầm với của chúng ta,” Aragorn nói. “Song tôi nghĩ vẫn nên báo lại điều này cho Gandalf, cho dù đấy có vẻ là một vấn đề nhỏ giữa những công to việc lớn của ông ấy.”

“Tôi tự hỏi không biết ông ấy đang làm gì,” Merry nói. “Chiều sắp muộn rồi. Chúng ta hãy đi xem xét một vòng! Dù sao đi nữa thì giờ anh đã có thể vào được Isengard, Sải Chân Dài ạ, nếu anh muốn. Nhưng cảnh vật trong đó không được phấn khởi lắm đâu.”

[2] Mỗi tháng theo lịch Quận có 30 ngày.