Chương II ĐƯỜNG XUYÊN ĐẦM LẦY

Gollum di chuyển rất nhanh, đầu và cổ gã cứ vươn ra phía trước, và dùng tay cũng liên tục như chân. Frodo và Sam phải chật vật lắm mới bám được theo gã thế nhưng gã dường như không còn ý định trốn thoát nữa, và những lúc họ rơi lại phía sau, gã đều quay mình chờ đợi. Sau một hồi lâu gã đưa họ quay lại bờ khe đá hẹp mà họ đã đương đầu lúc trước nhưng lúc này họ đã cách xa vùng đồi hơn.

“Đây rồi!” gã hét lên. “Trong đó có đường đi xuống, phải. Giờ chúng ta theo nó - ra, ra tít đằng kia.” Gã chỉ tay ra hướng Đông Nam thẳng về phía vùng đầm lầy. Mùi nồng nặc lan đến tận mũi họ, nặng nề và hôi thối ngay cả trong không khí ban đêm lạnh lẽo.

Gollum cứ chạy qua chạy lại dọc theo bờ vách, rồi cuối cùng gã cất tiếng gọi. “Đây rồi! Chúng ta có thể xuống đây. Sméagol đi đường này một lần rồi: tôi đã đi đường này, tránh mặt lũ Orc.”

Gã đi trước dẫn đường, ở sát phía sau hai chàng Hobbit cũng trèo xuống vào trong bóng tối ảm đạm. Việc đó chẳng khó khăn mấy, bởi khe đá ở điểm này chỉ sâu khoảng mười lăm bộ và rộng khoảng hơn mười hai bộ. Có nước chảy dưới đáy: thực tế đây là lòng của một trong rất nhiều con sông nhỏ chảy xuống từ vùng đồi, tiếp nước cho những ao hồ và đầm vũng tù đọng dưới kia. Dường như gã vô cùng hứng thú khi thấy nước, cứ cười khúc khích một mình, đôi khi còn rên rỉ giai điệu nghe như một thứ bài hát.

Vùng đất lạnh cứng,

tay ta nó cắn,

chân ta nó gặm.

Toàn đá sỏi trụi

như xương thùi lụi

róc thịt nhẵn nhụi.

Nhưng sông hồ ướt

cho nhúng chân mát

thì ta yêu nhất!

Và giờ ta ước...

“Ha! Ha! Bọn ta ước gì?” gã vừa nói vừa nhìn sang phía hai chàng Hobbit. “Bọn ta sẽ nói,” gã quàng quạc. “Hắn đã đoán được từ lâu lắm rồi, Bao Gai đã đoán được.” Một tia sáng lóe lên trong mắt gã, và trong đêm tối Sam khi thấy tia sáng đó nghĩ nó chẳng dễ chịu chút nào.

Không thở vẫn sống;

không khát vẫn uống;

chưa chết mà lạnh như ma;

mặc giáp mà êm như ru.

Lên cạn chết ngộp;

coi đảo là núi ngợp,

coi suối là khí trời;

láng bóng mê tơi!

Gặp được thì sướng quá!

Bọn ta chỉ ước

Bắt được một con cá

ngon lành nhểu nước!

Những lời lẽ đó chỉ khiến tâm trạng Sam thêm nặng nề về một vấn đề đã khiến chú bận tâm ngay từ giây phút nhận ra cậu chủ sẽ chấp nhận Gollum làm người dẫn đường: vấn đề thức ăn. Chú không nghĩ cậu chủ cũng đã tính đến chuyện đó, nhưng chú cho rằng Gollum thì có. Thực tế là Gollum đã ăn uống thế nào trong suốt chuyến lang thang đơn độc của gã? “Không quá no đủ,” Sam nghĩ. “Gã trông đói rạc rồi. Mình cuộc là gã không quá kênh kiệu mà từ chối cơ hội nếm thử thịt Hobbit nếu không có cá - đấy là nếu gã có thể tóm cổ bọn mình trong lúc ngủ. Chà, gã không thể làm vậy được đâu: ít ra là khi có Sam Gamgee này.”

Họ lần mò tiến về phía trước trong khe đá tối tăm và quanh co suốt một hồi lâu, hoặc đôi chân mỏi mệt rã rời của Frodo và Sam có cảm giác là như vậy. Khe đá rẽ về hướng Đông, càng đi nó càng rộng ra và nông dần. Và rồi bầu trời phía trên bắt đầu hửng lên sắc xám đầu tiên trong buổi bình minh. Gollum không tỏ bất cứ dấu hiệu mệt mỏi nào, nhưng giờ đây gã nhìn lên và dừng chân.

“Ngày sắp đến rồi,” gã thì thầm, như thể Ngày là một thứ gì đó có thể nghe lỏm lời gã và chồm lên gã. “Sméagol sẽ ở lại đây: tôi sẽ ở lại đây, và tên Mặt Vàng sẽ không thấy tôi.”

“Còn bọn ta lại lấy làm mừng được thấy Mặt Trời,” Frodo nói. “Nhưng bọn ta cũng sẽ ở lại đây: và bọn ta đã quá mệt không thể đi xa hơn.”

“Cậu mừng thấy tên Mặt Vàng là không sáng suốt,” Gollum nói. “Nó sẽ khiến cậu bị lộ. Hobbit dễ thương và hiểu biết ở lại với Sméagol. Orc và những thứ bẩn thỉu đang ở xung quanh. Chúng nhìn được rất xa. Hãy ở lại trốn cùng tôi.”

Ba người bọn họ ngồi xuống nghỉ ngơi dưới chân vách khe đá. Đến lúc này nó chẳng cao hơn một người lớn là bao, và ở dưới có nhiều thềm đá khô phẳng và rộng; nước chảy thành dòng phía bên kia. Frodo và Sam ngồi trên một thềm đá, dựa lưng nghỉ ngơi. Còn Gollum thì vùng vẫy và sục sạo dưới dòng nước.

“Bọn ta phải kiếm chút thức ăn,” Frodo nói. “Ngươi đói không, Sméagol? Bọn ta không có nhiều mà chia sẻ, nhưng bọn ta sẽ chia cho ngươi những gì có thể.”

Vừa nghe đến đói đôi mắt trắng của Gollum đã bừng lên một tia sáng máu xanh, và dường như lồi ra chưa từng thấy trên khuôn mặt gầy gò nhợt nhạt của gã. Trong chốc lát gã lại rơi vào kiểu cách Gollum trước đây. “Bọn ta đói rồi, phải đói rồi, bảo bối à,” gã nói. “Họ ăn gì vậy? Họ có cá ngon không?” Lưỡi gã thè ra giữa hai hàm răng sắc bén và vàng sẫm, liếm liếm cặp môi không màu.

“Không, bon ta không có cá,” Frodo nói. “Bọn ta chỉ có thứ này” - cậu lấy ra một mẩu lembas - “và nước, nếu nước ở đây có thể uống được.”

“Được, được, nước ngon,” Gollum nói. “Uống đi, uống đi, trong lúc còn có thể! Nhưng họ có gì, hả bảo bối? Có nhá được không? Có ngon không?”

Frodo bẻ một mẩu bánh và bọc trong vỏ lá đưa cho gã. Mới vừa thử ngửi miếng lá mặt mày Gollum đã lập tức biến sắc: mặt gã rúm ró vì kinh tởm, và thoáng thấy vẻ nanh ác trước đây. “Sméagol ngửi nó!” gã nói. “Là của cái đất Tiên, chà! Thật là thối. Gã đã trèo lên những cây đó, và gã chẳng gột rửa nổi mùi khỏi tay, những bàn tay dễ thương.” Vứt mảnh lá xuống, gã cắn một góc lembas và nhấm thử. Gã nhổ phì ra, rồi nổi cơn ho lấy ho để.

“Chao ôi! Không!” gã thổi phì phì. “Các cậu muốn làm tắc cổ Sméagol đáng thương. Đất và tro, gã không ăn được. Gã chết đói mất. Nhưng Sméagol chẳng bận tâm. Hobbit dễ thương! Sméagol đã hứa. Gã sẽ chết đói. Gã chẳng ăn nổi thức ăn Hobbit. Gã sẽ chết đói. Sméagol gầy tội nghiệp!”

“Ta xin lỗi,” Frodo nói; “nhưng ta e là chẳng thể giúp được ngươi. Ta nghĩ là thức ăn này sẽ tốt cho ngươi, nếu ngươi cố ăn. Nhưng chắc là ngươi cũng chẳng cố được, ít ra là bây giờ.”

Hai chàng Hobbit ngồi nhai lembas trong lặng lẽ. Chẳng hiểu sao Sam tưởng như nó ngon hơn hẳn gần đây; cư xử của Gollum đã lại khiến chú để tâm đến mùi vị thơm ngon của nó. Nhưng chú chẳng cảm thấy thoải mái nổi. Gollum chú ý đến từng mẩu bánh vụn đi từ tay đến miệng, như một con chó háo hức ngồi bên bàn ăn. Chỉ khi họ ăn xong và chuẩn bị nghỉ ngơi gã mới có vẻ tin rằng họ chẳng giấu miếng ngon nào mà gã có thể ăn cùng. Thế rồi gã bỏ đi và ngồi rên rỉ một mình cách đó vài bước chân.

“Này!” Sam thì thầm với Frodo, nhưng không quá khẽ: chú không thực sự quan tâm liệu Gollum có nghe thấy chú hay không. “Chúng ta phải ngủ một chút thôi; thế nhưng không thể ngủ cả hai cùng một lúc trong khi tên xảo quyệt đói khát kia ở ngay bên cạnh, mặc kệ những gì đã hứa hẹn. Tôi phải cảnh báo rằng dù là Sméagol hay Gollum thì gã cũng không sớm thay đổi thói quen đâu. Cậu đi ngủ đi, cậu Frodo, tôi sẽ gọi cậu khi nào tôi chẳng chống nổi mí mắt lên nữa. Cứ lần lượt vậy, như lúc trước, trong khi gã vẫn còn được thả rông.”

“Có lẽ là cậu đúng, Sam,” Frodo nói giọng bình thường. “Vẫn có một sự thay đổi trong gã, thế nhưng tôi chưa rõ là thay đổi thế nào và sâu sắc đến đâu. Tuy vậy nghiêm túc mà nói, tôi không nghĩ chúng ta cần sợ hãi đâu - vào lúc này. Nếu cậu muốn thì cứ canh. Cho tôi khoảng hai giờ, đừng hơn, rồi sau đó gọi tôi dậy.”

Frodo mệt đến nỗi vừa gục đầu xuống ngực đã lập tức ngủ luôn, gần như ngay khi dứt lời. Gollum dường như không còn e sợ gì nữa. Gã cuộn người lại, nhanh chóng chìm vào giấc ngủ mà chẳng mấy tư lự. Chẳng mấy chốc hơi thở của gã đã nghe rít nhẹ qua hàm răng nghiến chặt, nhưng gã nằm im như đá. Sau một lát, sợ mình sẽ ngủ gật, nếu cứ ngồi lắng nghe hai người bạn đồng hành thở, Sam đứng dậy rồi nhẹ nhàng thúc vào người Gollum. Tay gã duỗi ra và khẽ giật, tuy vậy gã không có cử động nào nữa. Sam cúi người xuống nói cá ngay sát tai gã, thế nhưng chẳng có phản ứng nào, thậm chí còn chẳng có lấy một nhịp dừng trong hơi thở của Gollum.

Sam gãi đầu. “Chắc hẳn là ngủ thật rồi,” chú lầm bầm. “Và nếu mình cũng giống Gollum, gã sẽ không thể dậy được nữa, không bao giờ nữa.” Chú cố gạt khỏi đầu những suy nghĩ vừa nảy ra về thanh kiếm và sợi thừng, rồi chú bỏ đi và ngồi xuống bên cạnh cậu chủ.

Khi chú thức giấc bầu trời phía trên tối mờ, không sáng mà còn tối hơn lúc họ ăn sáng. Sam chồm dậy. Cùng với cảm giác sức lực được phục hồi và cơn đói trong bụng, chú chợt nhận ra mình đã ngủ hết ban ngày, ít nhất là chín giờ đồng hồ. Frodo vẫn ngủ say, lúc này đang nằm duỗi thẳng người một bên chú. Còn Gollum thì chẳng thấy đâu. Một vài cái tên quở trách dành cho chú, được trích ra từ vốn từ vựng dạy con phong phú của Bõ Già, đã hiện sẵn trong đầu; nhưng rồi chú cũng nhận ra rằng cậu chủ nói đúng: vào thời điểm hiện tại chẳng có gì để phải canh chừng cả. Dù thế nào thì cả hai bọn họ cũng đều còn sống và không bị bóp cổ.

“Đồ bất hạnh khốn khổ!” chú nói hơi có vẻ ăn năn. “Giờ mình tự hỏi gã đã đi đâu được?”

“Không xa, không xa!” một giọng nói cất lên trên đầu chú. Chú nhìn lên và thấy ngay hình thù cái đầu to và đôi tai của Gollum trên nền trời tối.

“Này, ngươi đang làm cái trò gì thế?” Sam hét lên, những nghi ngờ quay về với chú ngay khi nhìn thấy hình thù đó.

“Sméagol đói,” Gollum nói. “Sẽ về sớm.”

“Quay lại ngay!” Sam quát. “Này! Quay lại!” Thế nhưng Gollum đã biến mất.

Frodo bừng tỉnh vì tiếng quát của Sam, cậu ngồi dậy, lấy tay dụi mắt. “Chào!” cậu nói. “Có gì không ổn à? Mấy giờ rồi?”

“Tôi không biết,” Sam trả lời. “Tôi đoán là đã quá hoàng hôn. Và gã đã biến đi rồi. Nói là gã đói.”

“Đừng lo!” Frodo nói. “Mà có lo cũng chẳng ích gì. Thế nhưng gã sẽ quay lại, rồi cậu sẽ thấy. Lời hứa sẽ còn ràng buộc được trong ít lâu. Và dù thế nào thì gã cùng không bỏ Bảo Bối của gã mà đi đâu.”

Frodo chẳng câu nệ gì nhiều khi biết rằng họ đã ngủ như chết suốt hàng giờ liền cùng với Gollum, mà lại là một tên Gollum vô cùng đói khát, được thả rông ngay bên cạnh. “Đừng nghĩ đến mấy cái tên nặng nề của bõ già cậu nữa,” cậu nói. “Cậu mệt lử rồi, và tình hình cuối cùng vẫn tốt đẹp: giờ hai ta đều đã được nghỉ ngơi. Và một con đường khó khăn đang đợi ta phía trước, con đường tồi tệ hơn tất thảy.”

“Còn về thức ăn,” Sam nói. “Chúng ta sẽ làm công việc này mất bao lâu? Và khi xong việc, chúng ta sẽ phải làm gì sau đó? Thứ bánh mì đi đường này giúp cậu vững chân một cách tuyệt vời, cho dù nó không thỏa mãn ruột rà cho lắm, như cậu có thể nói: tôi có cảm giác như vậy, dù không hề có ý báng bổ những người làm ra nó. Thế nhưng cậu vẫn phải ăn mỗi ngày một chút, mà nó thì chẳng nở ra được. Tôi đoán rằng chúng ta có đủ để duy trì, xem nào, trong ba tuần hoặc khoảng như vậy, và cậu nhớ cho là thời gian đó chúng ta vẫn phải thắt lưng buộc bụng. Chúng ta đã hơi thả cửa với nó từ bấy đến nay rồi.”

“Tôi không biết còn bao lâu nữa chúng ta mới tới được - tới được điểm kết thúc,” Frodo nói. “Chúng ta đã bị kẹt lại khổ sở ở vùng đồi. Nhưng Samwise Gamgee, chàng Hobbit thân mến của tôi - Sam chàng Hobbit thân nhất của tôi, thực vậy, bạn tốt nhất trong những người bạn - tôi không nghĩ chúng ta cần phải để tâm đến những gì sau đó đâu. Làm công việc này như cậu nói - có hy vọng nào ta sẽ làm được hay không? Và nếu được, thì ai biết được kết quả ra sao? Nếu chiếc Nhẫn Chúa rơi vào Ngọn Lửa, còn chúng ta thì ở ngay sát đó? Tôi hỏi cậu, Sam, liệu chúng ta còn cần đến bánh mì nữa không? Tôi nghĩ là không. Nếu chúng ta chăm sóc chân tay để chúng mang ta tới được Đỉnh Định Mệnh thì đó chính là tất cả những gì chúng ta có thể làm rồi. Thậm chí tôi đã bắt đầu cảm thấy thế còn vượt quá những gì tôi có thể làm.”

Sam lặng lẽ gật đầu. Chú nắm lấy tay cậu chủ và cúi xuống. Chú không hôn bàn tay, cho dù nước mắt rơi đầy trên nó. Rồi chú quay đi, quệt tay áo qua mũi, đoạn đứng dậy, giậm chân xung quanh, cố huýt sáo, và nói giữa những nỗ lực ấy: “Cái con phải gió đó đâu rồi nhỉ?”

Thực tế là Gollum đã quay lại không lâu sau đó; nhưng gã đến lặng lẽ đến nỗi họ chẳng nghe thấy gì cho đến tận khi gã đứng ngay trước mặt họ. Ngón tay và khuôn mặt gã dính đầy bùn đen. Gã vẫn còn đang nhai và chảy nước dãi. Họ chẳng hỏi và chẳng muốn tưởng tượng xem gã đang nhai gì.

“Sâu hoặc bọ hoặc thứ nhớp nháp nào đó dưới mấy cái hốc.” Sam nghĩ. “Brr! Đồ bẩn thỉu; đồ khốn khổ tội nghiệp!”

Gollum chẳng nói gì với họ, cho đến khi gã uống kễnh bụng và tắm táp xong xuôi dưới dòng nước. Rồi gã đến chỗ họ, liếm môi. “Giờ tốt hơn rồi,” gã nói. “Chúng ta nghỉ xong rồi chứ? Sẵn sàng đi tiếp chưa? Hobbit dễ thương, họ ngủ thật dễ thương. Giờ tin Sméagol chưa? Tốt, rất tốt.”

Chặng tiếp theo trong cuộc hành trình cũng gần giống như chặng trước đó. Họ càng đi khe đá càng trở nên nông hơn và độ dốc lòng khe cũng thoải hơn. Đáy khe ít đá đi và nhiều đất hơn, hai mặt bên cũng dần thấp xuống thành bờ. Đường khe bắt đầu vòng vèo uốn khúc. Buổi đêm hôm đó dần tan, nhưng mây giăng phủ kín cả mặt trăng lẫn những vì sao, họ chỉ biết ngày mới đang tới nhờ dải sáng mỏng màu xám đang chầm chậm lan tỏa.

Họ đến được cuối dòng nước khi trời vẫn còn lạnh. Hai bên bờ chỉ còn là những mô đất phủ rêu. Dòng nước ùng ục tràn qua thềm đá lở cuối cùng rồi đổ xuống mất dạng trong một đầm lầy màu nâu. Những đám sậy khô rít lên và cọ vào nhau xào xạc cho dù họ chẳng cảm thấy có gió.

Giờ đây những bãi bùn lầy rộng lớn nằm khắp cả hai bên và phía trước, trải mãi về phía Nam và phía Đông vào sâu trong vùng ánh sáng mờ nhạt. Sương mù cuộn bốc lên từ những vũng nước tối tăm độc hại. Mùi hôi thối đọng lại ngột ngạt trong bầu không khí đặc quánh. Ở đằng xa, giờ đã gần như ở phía chính Nam, bức tường núi Mordor vươn lên sừng sững, như một dải mây đen lởm chởm trôi trên mặt biển sương ẩn chứa đầy nguy hiểm.

* * *

Hai chàng Hobbit giờ đều ở cả trong tay Gollum. Họ không biết, và không thể đoán biết trong ánh sáng mờ ảo đó, rằng thực tế họ mới chỉ ở mép phía Bắc vùng đầm lầy, và vùng diện tích chủ yếu thì nằm về phía Nam họ. Nếu hiểu biết về vùng đất này, có thể họ đã lùi ngược lại đường, chậm lại đôi chút, rồi hướng về phía Đông, vòng theo những con đường đất cứng đến vùng đồng bằng Dagorlad trống trải: bãi chiến trường của trận chiến năm xưa trước những cánh cổng Mordor. Tuy cũng chẳng phải có hy vọng lớn lao nào nếu theo đường ấy. Trên vùng đồng bằng rặt đá đó không hề có chỗ ẩn náu, và xuyên qua đồng còn có những con đường của lũ Orc và quân lính của Kẻ Thù. Ngay cả áo choàng Lórien cũng chẳng mong che giấu được họ ở đó.

“Giờ chúng ta định hướng thế nào đây, Sméagol?” Frodo hỏi. “Chúng ta phải lội qua những đầm lầy bốc mùi độc hại này ư?”

“Không cần, hoàn toàn không cần,” Gollum nói. “Không cần nếu Hobbit muốn đến dãy núi tối và đi gặp Hắn thật nhanh. Quay lại một chút, đi vòng một chút” - cánh tay da bọc xương của gã vẫy vẫy về phía Đông Bắc - “là đến được đường lớn cứng lạnh dẫn ngay đến cổng lãnh địa của Hắn. Rất nhiều người của Hắn sẽ ở đó trông chừng khách khứa, sẵn lòng đưa họ đến thẳng chỗ Hắn, ồ phải. Con Mắt của Hắn lúc nào cùng dõi theo đường đó. Nó tóm được Sméagol ở đó, lâu lắm rồi.” Gollum rùng mình. “Nhưng kể từ đó Sméagol đã dùng mắt, phải, phải: tôi đã dùng mắt và chân và mũi kể từ đó. Tôi biết những đường khác. Khó hơn, không nhanh lắm: nhưng tốt hơn, nếu chúng ta không muốn Hắn thấy. Hãy theo Sméagol! Gã có thể đưa các cậu qua đầm lầy, qua sương mù, sương mù dày đặc. Hãy theo Sméagol cẩn thận, rồi có thể các cậu sẽ đi được quãng đường dài, quãng đường khá dài đấy, trước khi Hắn bắt được các cậu, phải, có lẽ vậy.”

Trời đã sang ngày, một buổi sáng không gió và ảm đạm, mùi đầm lầy hôi thối bao phủ khắp các bờ bãi rậm rạp. Mặt trời không xuyên qua được bầu trời phủ mây thấp, và Gollum dường như sốt sắng muốn tiếp tục cuộc hành trình ngay lập tức. Vì thế sau một chặng nghỉ ngắn họ lại lên đường và chẳng bao lâu đã lạc vào một thế giới lặng lẽ đầy bóng tối, mọi thứ trên vùng đất xung quanh đều bị che khuất, cả vùng đồi họ vừa đi qua lẫn dãy núi họ đang tìm đến. Họ đi chậm rãi theo hàng một: Gollum, Sam, Frodo.

Dường như Frodo là người mỏi mệt nhất trong cả ba, và dù họ đi rất chậm, cậu vẫn thường xuyên bị tụt lại phía sau. Hai chàng Hobbit sớm nhận ra rằng thứ trông giống như một đầm lầy mênh mông thực chất là một mạng lưới vô vàn những ao hồ, những vũng bùn nhão, và những dòng nước nửa tù hãm chảy vòng vèo. Giữa một vùng như vậy con mắt tinh tường và bàn chân khéo léo vẫn có thể tìm ra được một lối đi uốn khúc. Dĩ nhiên Gollum có được sự tinh tường và khéo léo đó, và đã phải vận dụng hết sức. Cái đầu trên cái cổ dài cứ xoay bên này rồi bên kia, trong khi gã liên tục khụt khịt và lầm bầm gì đó một mình. Đôi khi gã lại giơ tay báo hiệu dừng chân, trong lúc tiến lên đôi chút, cúi thấp ngưởi, lấy ngón tay hoặc ngón chân kiểm tra nền đất, hoặc chỉ đơn thuần áp một tai xuống mặt đất nghe ngóng.

Hành trình thật ảm đạm và chán ngắt. Mùa đông lạnh lẽo và ẩm ướt vẫn cai trị vùng đất bị bỏ rơi này. Màu xanh duy nhất nơi đây là lớp váng của những đám cỏ bầm tím trên mặt nước tối tăm và nhớp nháp trong những ao hồ ủ rũ. Cỏ chết và sậy thối dựng lên lùm lùm trong sương mù, trông như hình bóng tả tơi từ những mùa hè lãng quên từ lâu.

Ngày trôi đi, ánh sáng hửng lên đôi chút, sương mù cũng bắt đầu tan, loãng và trong dần. Xa tít bên trên cảnh thối rữa và ẩm thấp của thế giới, Mặt Trời đang vươn lên cao và giờ đã tỏa nắng vàng khắp xứ sở thanh bình, mà nền là những thềm bọt trắng lóa mắt, thế nhưng ở bên dưới, họ chỉ có thể thấy thoáng qua bóng ma của bà, mờ ảo, nhợt nhạt không màu sắc và cũng chẳng ấm áp. Tuy vậy ngay cả lời nhắc nhở nhẹ nhàng về sự hiện diện của bà cũng khiến Gollum cau có và rụt lại. Gã dừng cuộc hành trình, và họ nghỉ ngơi, ngồi xổm như những con vật nhỏ bé bị săn đuổi, tại rìa một đám sậy nâu khổng lồ. Trùm xuống họ là một bầu im lặng thăm thẳm, chỉ có tiếng xào xạc gây ra bởi cơn rùng mình khe khẽ của những bông sậy xơ xác, và những lá cỏ gãy run rẩy trong những làn khí nhẹ mà họ chẳng hề cảm thấy.

“Chẳng có nổi một con chim!” Sam buồn bã nói.

“Không, không có chim,” Gollum nói. “Chim ngon lành!” Gã liếm răng. “Không có chim ở đây. Chỉ có rán, giun, những thứ dưới ao. Bao nhiêu thứ, bao nhiêu thứ bẩn thỉu. Không có chim,” gã buồn bã kết luận. Sam nhìn gã kinh tởm.

Thế là đã qua ngày thứ ba trong cuộc hành trình của họ cùng Gollum. Trước khi những cái bóng của buổi tối đổ dài ở những miền đất hạnh phúc hơn, họ lại tiếp tục lên đường, và cứ đi hoài đi mãi, cùng những chặng dừng chân ngắn ngủi. Những chặng dừng không phải để nghỉ mà để hỗ trợ cho Gollum; bởi giờ đây ngay cả gã cũng phải bước đi thận trọng cao độ, và đôi khi gã cũng mất phương hướng trong chốc lát. Họ đã đến được trung tâm của Đầm Lầy Chết, và ở đây thật là tối.

Họ khom người bước đi chậm chạp, giữ khoảng cách thật gần theo hàng, chăm chú làm theo từng cử động của Gollum. Vùng đầm lầy trở nên ẩm ướt hơn, mở ra thành những ao hồ tù đọng rộng lớn, ở đây càng lúc càng khó tìm được chỗ cứng cáp nơi bàn chân có thể bước lên mà không bị lún ùng ục xuống bùn. Những kẻ bộ hành đều nhẹ, bằng không có lẽ chẳng ai trong số họ lần được đường qua đó.

Lúc này trời đã tối hẳn: hình như chính bản thân không khí cũng đen và khó thở. Khi có ánh sáng hiện ra Sam đã dụi mắt: chú tưởng đầu chú bắt đầu rối loạn. Thoạt tiên chú thấy thoáng qua bên mắt trái, một dải sáng nhạt đã phai dần; nhưng không lâu sau lại có những dải khác xuất hiện: vài dải trông như những làn khỏi tỏa ánh sáng mờ ảo, vài dải khác như những ngọn lửa mờ bập bùng chậm rãi trên những thân nến không nhìn thấy; đây đó chúng còn nhăn nhúm lại như những tấm khăn ma quái được vuốt ra bởi những bàn tay bí ẩn. Nhưng cả hai bạn đồng hành của chú đều chẳng nói chẳng rằng.

Cuối cùng Sam không thể chịu đựng lâu hơn được nữa. “Tất cả những thứ này là gì vậy, Gollum?” chú thì thầm hỏi. “Những ánh sáng này? Giờ chúng ở khắp xung quanh chúng ta. Có phải chúng ta đang bị bẫy không? Chúng là ai vậy?”

Gollum nhìn lên. Một vùng mặt nước đen ngòm ở ngay phía trước gã và gã đang bò trên mặt đất, hết ngả này lại ngả kia, băn khoăn không biết đường nào. “Phải, chúng ở khắp xung quanh,” gã thì thầm. “Những ánh sáng ma mãnh. Ánh nến của xác chết, phải, phải. Đừng để ý đến chúng! Đừng nhìn! Đừng đi theo chúng! Chủ nhân đâu rồi?”

Sam quay lại nhìn thì thấy Frodo đã lại tụt về phía sau. Chú không nhìn thấy cậu. Chú quay lại bước vài bước vào trong bóng tối, không dám đi xa, cũng không dám cất tiếng gọi lớn mà chỉ thì thầm. Đột nhiên chú vấp phải Frodo, đang đứng thất thần, nhìn những dải sáng nhạt. Tay cậu buông thõng bên mình; nước và thứ gì đó nhớp nháp nhỏ xuống từ trên tay.

“Đi thôi cậu Frodo!” Sam nói. “Đừng nhìn chúng! Gollum nói không được nhìn. Cứ đi theo gã và nhanh chóng ra khỏi cái nơi đáng nguyền rủa này - nếu chúng ta có thể!”

“Được rồi,” Frodo nói, như thể vừa tỉnh khỏi giấc mơ. “Tôi đến đây. Cứ đi đi!”

Lao vội về phía trước, Sam lại vấp ngã, chân chú vướng phải chùm rễ hay bụi cỏ già nào đó. Chú nặng nề ngã đè xuống hai tay, khiến tay chìm sâu vào lớp bùn nhầy nhụa, còn mặt chú thì áp gần sát xuống mặt hồ đen. Có tiếng rít nhẹ, một làn hơi hôi hám bốc lên, những ánh sáng bập bùng nhảy nhót và xoắn lấy nhau. Trong chốc lát vùng nước bên dưới chú trông như một ô cửa sổ nào đó, được lắp một lớp kính bẩn thỉu, và chú đang nhìn chằm chằm qua đó. Giật mạnh tay khỏi vũng lầy, chú bật ngửa người lại và hét lên. “Có những thứ chết, những khuôn mặt chết dưới nước,” chú hoảng loạn nói. “Những khuôn mặt chết!”

Gollum cười phá. “Đầm Lầy Chết, phải, phải: chính là tên nó,” gã khúc khích. “Không nên nhìn xuống khi nến thắp lên.”

“Chúng là ai? Chúng là gì vậy?” Sam rùng mình hỏi, chú quay về phía Frodo, giờ đã ở ngay phía sau chú.

“Tôi không biết,” Frodo trả lời bằng giọng mơ màng. “Nhưng tôi cũng nhận thấy họ. Dưới mặt ao lúc nến được thắp lên. Tất cả họ đều nằm dưới ao, những khuôn mặt trắng nhợt, tít sâu dưới làn nước tối. Tôi thấy họ: những khuôn mặt dữ dằn và tàn ác, cả những khuôn mặt cao quý và buồn bã. Rất nhiều khuôn mặt trông kiêu hãnh và đẹp đẽ, cỏ vương đầy mái tóc bạc. Nhưng tất cả đều hôi thối, tất cả đều mục rữa, tất cả đều đã chết. Bên trong họ có thứ ánh sáng thật khủng khiếp.” Frodo lấy tay che mắt lại. “Tôi không biết họ là ai; nhưng tôi nghĩ mình đã thấy có Con Người và người Tiên ở đó và cả Orc bên cạnh họ nữa.”

“Phải, phải,” Gollum nói. “Chết cả, thối rữa cả. Tiên, Con Người, Orc. Đầm Lầy Chết. Một trận đại chiến cách đây lâu lắm rồi, phải, người ta đã kể như vậy cho Sméagol nghe khi gã còn trẻ, khi tôi còn trẻ, trước khi Bảo Bối đến. Đó là một trận đại chiến. Con Người lớn cao cầm kiếm dài, cả Tiên ghê gớm, và Orc gào thét. Họ chiến đấu trên đồng bằng suốt ngày suốt tháng trước Cổng Đen. Nhưng Đầm Lầy đã dâng lên kể từ đó, nuốt lấy những nấm mồ; và ăn dần, ăn mòn.”

“Nhưng chuyện đó đã cách đây cả một kỷ nguyên hoặc hơn thế nữa rồi,” Sam nói. “Người Chết không thể thực sự ở đó được! Có phải đây là quỷ thuật nào đó được sinh ra ở Vùng Đất Tối không?”

“Ai biết được? Sméagol không biết,” Gollum trả lời. “Không thể với tới họ, không thể chạm vào họ. Bọn ta từng thử rồi, phải, bảo bối à. Tôi từng thử rồi; nhưng không thể với tới họ. Có lẽ chỉ là hình thù nhìn thấy được, chứ không chạm vào được. Không đâu bảo bối à! Chết hết rồi.”

Sam nhìn gã đầy u tối và lại rùng mình, nghĩ rằng chú đã đoán ra tại sao Sméagol lại muốn chạm vào họ. “Hừ, tôi không muốn thấy chúng,” chú nói. “Không bao giờ nữa! Chúng ta không thể đi tiếp và đi khỏi đây sao?”

“Phải, phải,” Gollum nói. “Nhưng chậm thôi, thật chậm thôi. Thật cẩn thận nữa! Không thì Hobbit sẽ xuống cùng Người Chết và thắp những ngọn nến tí hon đấy. Hãy theo Sméagol! Đừng nhìn vào ánh sáng!”

Gã bò sang bên phải, tìm con đường đi vòng qua hồ. Họ khom người theo sát phía sau, thường xuyên phải dùng tay như chính gã. “Nếu chuyện này tiếp diễn lâu nữa, chúng ta sẽ trở thành ba tên bảo bối Gollum nhỏ bé,” Sam nghĩ.

Rốt cục họ cũng đến được điểm cuối của mặt hồ đen đúa, và họ mạo hiểm vượt qua đó, bò hoặc nhảy từ nấm cỏ nổi xảo trá này sang nấm khác. Họ thường xuyên loạng choạng, giẫm phải hoặc ngã chống tay xuống làn nước hôi thối như hầm chất thải, cho đến lúc cả ba đều nhớp nhúa, bốc mùi lên tận cổ và hành hạ lỗ mũi nhau.

Khi họ lại đặt được chân lên nền đất cứng thì đã quá nửa đêm. Gollum rít xì xì và thì thầm gì đó một mình, nhưng trông gã lại có vẻ hài lòng: bằng cách thức bí ẩn nào đó, tổng hợp cảm nhận và mùi vị, và trí nhớ phi thường về hình dạng trong bóng tối, gã dường như đã lại biết mình đang ở chỗ nào, và tỏ ra chắc chắn vào con đường phía trước.

“Giờ chúng ta đi tiếp!” gã nói. “Hobbit dễ thương! Hobbit can đảm! Dĩ nhiên là rất rất mệt rồi; bọn ta cũng vậy, báo bối à, tất cả bọn ta. Nhưng bọn ta phải đưa chủ nhân ra khỏi ánh sáng xấu xa, phải, phải, đúng vậy.” Vừa dứt lời gã lại tiếp tục lên đường, gần như chạy, xuống nơi có vẻ là một lối đi nhỏ và dài giữa những đám sậy, và họ lật đật bám theo gã nhanh hết sức. Nhưng chỉ một lát sau gã chợt dừng lại mà hít ngửi bầu không khí một cách băn khoăn, và còn rít lên như thể gã lại gặp rắc rối và bực mình.

“Cái gì vậy?” Sam gầm gừ, chú đã hiểu sai hành động của gã. “Cần gì phải khụt khịt chứ? Mùi thối gần như hạ gục ta ngay cả khi đang bịt mũi. Ngươi thối và cậu chủ cũng thối; cả vùng này đều thối.”

“Phải, phải, và Sam cũng thối!” Gollum trả lời. “Sméagol tội nghiệp ngửi thấy, nhưng Sméagol tốt chịu đựng. Giúp chủ nhân dễ thương. Nhưng không phải chuyện đấy. Không khí đang thổi, thay đổi đang tới. Sméagol đang thắc mắc; gã không vui đâu.”

Gã lại tiếp tục đi, nhưng sự bất an của gã ngày càng dâng cao, đôi lúc gã đứng thẳng dậy hết cỡ, cổ nghểnh hết về phía Đông lại về phía Nam. Mất một lúc hai chàng Hobbit không thể nghe thấy hay cảm nhận được điều gì đang làm phiền gã. Nhưng rồi cả ba bất chợt dừng lại, cứng người nghe ngóng. Đối với Frodo và Sam dường như họ vừa nghe thấy, từ tít đằng xa, một tràng thét dài rền rĩ, vừa cao vừa the thé lại vừa ác nghiệt. Họ rùng mình. Cùng lúc đó họ cảm nhận được bầu không khí đang chuyển động; và nó trở nên vô cùng lạnh lẽo. Trong lúc vẫn còn đứng căng tai ra, họ nghe thấy tiếng ồn ào như có cơn gió đang thổi đến từ phía xa. Những dải sáng mờ ảo uốn éo, phai nhạt dần, rồi biến mất.

Gollum không động đậy. Gã đứng run rẩy và lắp bắp một mình, cho đến khi cơn gió thổi ào về phía họ, gào rú và gầm gừ khắp vùng đầm lầy. Đêm đã bớt tối hơn, đủ sáng cho họ nhìn thấy, hay lờ mờ thấy, những dải sương không hình không dạng đang trôi dạt, cuộn tròn và xoắn xuýt vào nhau khi chúng tạt vào rồi trôi qua họ. Nhìn lên trên, họ thấy mây đang bị xé vụn và tan tác; và rồi ở cao tít về phía Nam mặt trăng ló ra, cưỡi trên tầng mây dạt bồng bềnh.

Trong chốc lát sự hiện diện của vầng trăng làm bừng sáng trái tim hai chàng Hobbit; nhưng Gollum lại nằm rúc xuống lầm bầm chửi bới tên Mặt Trắng. Rồi Frodo và Sam nhìn chăm chú lên bầu trời, hít thật sâu bầu không khí đã trở nên tươi mát hơn, và nhìn thấy thứ đó đang đến: một đám mây nhỏ bay ra từ vùng đồi đáng nguyền rủa; một bóng đen thoát ra từ phía Mordor; một hình thù khổng lồ có cánh mang theo điềm xấu. Nó lướt nhanh qua mặt trăng, và với một tiếng thét chết chóc hướng về phía Tây, vượt cả cơn gió với tốc độ khủng khiếp.

Họ ngã dúi về phía trước, nằm sõng soài không buồn che chắn trên mặt đất lạnh. Thế nhưng bóng tối kinh hoàng kia lượn vòng quay lại, và giờ sà xuống thấp hơn, ngay ở phía trên họ, quét bạt mùi hôi đầm lầy dưới đôi cánh khủng khiếp. Và rồi nó biến mất, bay trở lại Mordor nhanh như cơn thịnh nộ của Sauron; phía sau nó cơn gió gầm rú cuộn đi, bỏ lại Đầm Lầy Chết trơ trụi và trống trải. Cả một vùng hoang dã trần trụi, mà con mắt có thể dõi đến hết tầm, đến tận dãy núi xa xôi đe dọa, thảy đều loang lổ ánh trăng chập chờn.

Frodo và Sam đứng dậy, dụi mắt, như những đứa trẻ vừa thức tỉnh khỏi cơn ác mộng và nhận ra buổi đêm quen thuộc vẫn bao phủ thế giới. Nhưng Gollum thì nằm dưới đất cứ như đã bất tỉnh. Họ bắt gã dậy một cách khó nhọc, và mãi một lúc gã không chịu ngẩng mặt lên, cứ chống khuỷu tay quỳ xuống, che gáy bằng đôi bàn tay rộng và dẹt.

“Hồn ma!” gã khóc lóc. “Hồn ma có cánh! Bảo Bối là chủ nhân chúng. Chúng thấy mọi thứ, mọi thứ. Chẳng gì có thể qua mặt chúng. Quỷ tha ma bắt đồ Mặt Trắng! Và chúng báo cho Hắn mọi thứ. Hắn thấy, Hắn biết, ôi chao, gollum, gollum, gollum!” Phải đến tận lúc mặt trăng lặn xuống hẳn, về phía Tây tít đằng sau Tol Brandir, gã mới chịu đứng dậy đi tiếp.

Kể từ đó Sam nghĩ chú lại cảm nhận được sự thay đổi trong Gollum. Gã xun xoe nịnh nọt và tỏ vẻ thân thiện hơn; nhưng đôi khi Sam bất chợt gặp được những ánh nhìn lạ lùng trong mắt gã, đặc biệt nhìn về phía Frodo; và gã ngày càng hay trở lại cung cách ăn nói trước đây. Và Sam còn phải ấp ủ một mối lo âu khác càng lúc càng tăng. Dường như Frodo đã rất mệt, mệt đến độ kiệt sức. Cậu chẳng nói gì, hay đúng hơn cậu khó mà nói được điều gì; và cậu cũng chẳng phàn nàn, thế nhưng cậu bước đi như một người vác theo một gánh nặng, mỗi lúc một nặng thêm; và cậu cứ lê bước đằng sau, chậm dần chậm dần, đến nỗi Sam luôn phải khẩn nài Gollum đứng lại chờ, không được bỏ rơi cậu chủ của họ ở đằng sau.

Thực tế là càng tiến gần đến những cánh cổng Mordor, Frodo lại thấy chiếc Nhẫn trên sợi dây chuyền quàng vào cổ cậu càng trở nên nặng nề hơn. Giờ đây cậu bắt đầu cảm thấy nó như một khối nặng thực sự đang kéo cậu xuống đất. Nhưng còn hơn thế nữa, cậu cảm thấy bất an vì Con Mắt: cậu gọi nó trong đầu như vậy. Nó khiến cậu phải rúm người, phải còng lưng xuống trong lúc bước đi còn hơn cả sức kéo của chiếc Nhẫn. Con Mắt: cảm giác khủng khiếp cứ lớn dần về một ý chí thù địch, đã tung đòn bằng sức mạnh lớn lao xuyên thủng mọi bóng mây, mặt đất, da thịt, tìm cách nhìn thẳng vào cậu: ghìm chặt cậu, trần trụi và bất động, dưới cái nhìn chết chóc của nó. Quá mong manh, càng lúc càng quá yếu đuối và mong manh là những tấm mạng còn che con mắt ấy. Frodo biết rõ nơi cư ngụ và trái tim của ý chí đó hiện nằm ở đâu: biết chắc như người ta có thể nhắm mắt mà chỉ hướng mặt trời. Cậu đang đối mặt với nó, và uy lực của nó đang đe nẹt cậu.

Có lẽ Gollum cũng cảm thấy điều gì đó tương tự. Thế nhưng hai chàng Hobbit chẳng muốn đoán điều gì đang diễn ra trong trái tim khốn khổ của gã giữa sức ép của Con Mắt, sự thèm thuồng chiếc Nhẫn ở ngay tầm tay, và lời hứa hèn hạ được đưa ra vội vã trong cơn sợ hãi trước sắt lạnh. Frodo chẳng để tâm. Còn tâm trí Sam thì bận rộn chủ yếu vì cậu chủ, hầu như không nhận thấy đám mây đen đã phủ xuống trái tim của chính mình. Giờ chú đặt Frodo lên trước nhất, trông chừng từng cử động của cậu, giúp đỡ cậu lúc sảy chân, và cố động viên cậu bằng những lời lẽ vụng về.

Khi rốt cục một buổi sáng nữa lại đến, hai chàng Hobbit mới ngạc nhiên thấy dãy núi đáng sợ đã tiến lại gần biết bao. Bầu không khí giờ thoáng đãng và lạnh hơn, và dù vẫn còn ở tít xa, song những bức tường Mordor không còn là mối đe dọa mờ mịt ở phía cuối tầm nhìn nữa, mà như những tòa tháp dữ dằn lù lù bên kia vùng đất hoang vắng và ảm đạm. Vùng đầm lầy đã đến điểm kết thúc, nó biến mất vào những bãi than bùn chết chóc và những bãi rộng toàn bùn khô nứt nẻ. Vùng đất phía trước vươn lên thành những triền dốc dài thoai thoải, cằn cỗi và khắc nghiệt, dẫn về hoang mạc trước cổng Sauron.

Trong khi ánh sáng mờ xám vẫn còn vương vấn, họ núp mình dưới một tảng đá đen như những con giun đang chùn thân lại, sợ rằng nỗi khủng khiếp có cánh có thể bay qua và theo dõi họ bằng những con mắt độc ác. Phần còn lại của cuộc hành trình chỉ là bóng đen nỗi sợ hãi mỗi lúc một lớn thêm, khiến ký ức chẳng tìm được chỗ nào bấu víu. Họ gắng đi thêm hai đêm nữa qua vùng đất chán chường chẳng có lấy một lối đi ấy. Họ cảm thấy bầu không khí dường như trở nên quá khắc nghiệt, và nồng nặc một mùi đắng ngắt khiến họ ngạt thở còn miệng thì khô khốc.

Rốt cục, vào buổi sáng thứ năm kể từ khi lên đường cùng Gollum, họ lại dừng chân lần nữa. Trước mặt họ, tối sầm trên nền bình minh, dãy núi sừng sững vươn đến tận trần mây khói. Từ dưới chân trải ra những dải núi ngang khổng lồ và những ngọn đồi nhấp nhô, mà ngọn gần nhất giờ chỉ còn cách họ khoảng trên chục dặm. Frodo khiếp hãi nhìn quanh. Đầm Lầy Chết đáng sợ là vậy, trảng đất trên Miền vô chủ khô cằn là vậy, nhưng vùng đất mà buổi sáng lê thê đang dần mở ra trước đôi mắt đang nheo lại của cậu còn ghê tởm hơn nhiều. Ngay cả ở Hồ Mặt Chết chắc hẳn vẫn có bóng ma hốc hác nào đó của xuân xanh ghé đến; còn ở đây sẽ chẳng có mùa xuân hay mùa hạ nào còn quay lại. Ở đây chẳng thứ gì sống được, kể cả những sinh vật hủi lậu sống nhờ mục ruỗng. Những hồ ao ngoác miệng bị bóp nghẹt bởi tro bụi và bùn lầy lúc nhúc, một màu trắng xám bệnh hoạn, như thể dãy núi đã nôn những cặn bã trong ruột nó ra khắp xung quanh. Những đống đá vụn vỡ hoặc bị nghiền nát như bột chất cao, những gò đất lớn khô cháy và vấy độc, đứng như một bãi tha ma tởm lợm thành những hàng bất tận, từ từ lộ ra trong ánh sáng miễn cưỡng.

Họ đã tới vùng điêu tàn nằm trước mặt Mordor: bãi tưởng niệm vĩnh cửu thứ lao khổ tăm tối của những nô lệ, sẽ còn trường tồn khi tất cả mục đích làm ra chúng đều đã hóa thành vô dụng; vùng đất nhớp nhúa, bệnh hoạn không thể chữa lành được nữa - trừ khi Đại Dương tràn vào gột sạch nó bằng sự lãng quên. “Tôi thấy muốn nôn,” Sam nói. Còn Frodo thì chẳng nói gì.

Họ đứng đó suốt một lúc, như những người ở bên rìa giấc ngủ nơi có cơn ác mộng đang ẩn nấp, cố ngăn nó lại gần, cho dù họ biết chỉ có thể đến được buổi sáng bằng cách vượt qua đêm tối. Ánh sáng lan ra và mạnh dần. Những miệng hố thao láo và những gò đống độc hại trở nên rõ ràng một cách gớm ghiếc. Mặt trời đã lên, thả bộ giữa những đám mây và những vệt khói dài, nhưng ngay cả ánh nắng cũng bị vấy bẩn. Hai chàng Hobbit không muốn đón chào thứ ánh sáng đó; nó chẳng hề có vẻ thân thiện, nó phơi họ ra trong sự bất lực - như những bóng ma nhỏ bé và nhắng nhít lang thang giữa những đống tro tàn của Chúa Tể Hắc Ám.

Quá mệt mỏi không thể đi tiếp, họ đành tìm một chỗ nghỉ ngơi. Suốt một lúc lâu họ ngồi chẳng nói chẳng rằng dưới bóng một đống xỉ; nhưng vẫn có những làn hơi hôi thối rỉ ra từ đó, chộp lấy và bóp nghẹt cổ họng họ. Gollum đứng dậy đầu tiên. Vừa đứng dậy vừa thở phì phì và chửi bới, rồi chẳng thèm nói lấy một lời hay nhìn hai chàng Hobbit, gã bò đi bằng cả tứ chi. Frodo và Sam bò theo gã cho đến khi họ đến được một miệng hố rộng gần như hình tròn, bờ vách phía Tây dựng cao. Nó lạnh lẽo và chết chóc, dưới đáy là một hầm hôi thối nhầy nhụa chứa đầy một thứ bùn nhiều màu. Họ co người nấp trong cái hố độc địa này, hy vọng bóng nó sẽ che khuất được sự chú ý của Con Mắt

Ngày hôm đó chầm chậm trôi đi. Cơn khát cồn cào làm khổ họ, nhưng họ chỉ uống vài giọt trong bình nước mang theo - lần tiếp nước gần nhất là lúc còn ở khe đá, mà giờ đây nghĩ lại họ cảm thấy là một nơi thật thanh bình và đẹp đẽ. Hai chàng Hobbit thay phiên nhau canh gác. Ban đầu dù rất mệt, chẳng ai ngủ được một chút nào; thế nhưng khi mặt trời ở tít đằng xa lặn xuống sau một đám mây trôi chậm rãi, Sam bắt đầu mơ màng. Lúc đó đang là phiên gác của Frodo. Cậu nằm dựa lưng lên vách hố dốc, song chẳng vì thế mà nhẹ đi cảm giác về gánh nặng đang chất lên cậu. Cậu nhìn lên bầu trời chằng chịt vệt khói và thấy những bóng ma lạ lùng, những hình thù cưỡi ngựa tối tăm, những khuôn mặt từ quá khứ. Cậu lạc mất khái niệm về thời gian, cứ lơ lửng giữa ngủ và thức, cho đến khi sự quên lãng chiếm lấy cậu.

* * *

Đột nhiên Sam choàng tỉnh vì tưởng nghe thấy tiếng gọi của cậu chủ. Khi đó đã là buổi tối. Chẳng thể là Frodo gọi, bởi cậu đã chìm vào giấc ngủ, và trượt xuống gần đáy hố. Gollum đang ở bên cậu. Trong giây lát Sam nghĩ gã đang cố đánh thức cậu; nhưng rồi chú thấy không phải vậy. Gollum đang nói chuyện một mình. Sméagol đang tranh cãi với một luồng suy nghĩ khác sử dụng cùng giọng nói nhưng chói tai và liên tục rít xì xì. Một tia sáng trắng nhạt và một tia sáng xanh thay phiên bừng lên trong mắt mỗi lần gã cất lời.

“Sméagol đã hứa,” luồng suy nghĩ đầu tiên nói.

“Phải, phải, bảo bối à,” câu trả lời cất lên, “bọn ta đã hứa: bảo vệ Bảo Bối của bọn ta, không để Hắn có được - không bao giờ. Nhưng nó đang tiến đến gần Hắn, phải, gần hơn từng bước. Bọn ta không hiểu tên Hobbit định làm gì với nó, phải bọn ta không hiểu.”

“Tôi không biết. Tôi chẳng có cách nào khác. Chủ nhân giữ nó. Sméagol đã hứa sẽ giúp chủ nhân.”

“Phải, phải, giúp chủ nhân: chủ nhân của Bảo Bối. Nhưng nếu bọn ta là chủ nhân, bọn ta có thể giúp chính mình, phải, và vẫn giữ lời hứa.”

“Nhưng Sméagol đã nói gã sẽ rất rất tốt. Hobbit dễ thương! Người lấy thừng ác ra khỏi chân Sméagol. Người nói năng dễ thương với tôi.”

“Rất rất tốt ssao, hả bảo bối? Hãy cứ tốt, tốt như cá, mình à, nhưng tốt với bọn ta thôi. Không làm đau Hobbit dễ thương, dĩ nhiên rồi, không, không đâu.”

“Nhưng Bảo Bối ràng buộc lời hứa,” giọng Sméagol phản đối.

“Vậy thì hãy lấy nó,” giọng kia nói, “và tự bọn ta ràng buộc! Và bọn ta ssẽ là chủ nhân, gollum! Bắt tên Hobbit kia, tên Hobbit đa nghi bẩn thỉu, bắt hắn bò lết, phải rồi, gollum!”

“Nhưng không làm gì Hobbit dễ thương chứ?”

“Ồ không, không cần nếu không làm bọn ta vui. Nhưng vẫn là một tên Bao Gai, bảo bối à, phải một tên Bao Gai. Một Bao Gai đã ăn trộm nó. Hắn tìm được nó mà chẳng nói gì hết, chẳng nói gì. Bọn ta ghét lũ Bao Gai.”

“Không, không phải Bao Gai này.”

“Có, Bao Gai nào cũng thế. Tất cả những đứa giữ Bảo Bối. Bọn ta phải có nó!”

“Nhưng Hắn sẽ thấy, Hắn sẽ biết. Hắn sẽ lấy nó khỏi bọn ta.”

“Hắn thấy. Hắn biết. Hắn đã nghe chúng ta hứa hẹn ngu xuẩn - chống lại mệnh lệnh của Hắn, phải rồi. Phải lấy nó thôi. Lũ Ma đang truy lùng. Phải lấy nó thôi.”

“Không phải cho Hắn!”

“Không đâu, mình à. Xem này, bảo bối ơi: nếu có nó, bọn ta có thể thoát được, thậm chí thoát được cả Hắn, phải không nhỉ? Có lẽ bọn ta ssẽ vô cùng mạnh, mạnh hơn cả lũ Ma. Chúa Tể Sméagol? Gollum Vĩ Đại? Vua Gollum! Ngày nào cũng ăn cá, mỗi ngày ba bữa cá, tươi rói vừa bắt dưới biển lên. Gollum Bảo Bối! Phải có nó. Bọn ta muốn nó, bọn ta muốn nó, bọn ta muốn nó!”

“Nhưng bọn họ có tận hai người. Họ sẽ tỉnh dậy nhanh chóng và giết chết chúng ta mất,” Sméagol rên rỉ trong nỗ lực cuối cùng. “Không phải lúc này, chưa được đâu.”

“Bọn ta muốn nó! Nhưng” - đến đây có một khoảng ngập ngừng khá lâu, như thể có luồng suy nghĩ vừa mới lóe lên. “Chưa hả? Có lẽ vậy. Mụ sẽ giúp một tay. Mụ sẽ giúp, phải.”

“Không, không! Đường đó không được!” Sméagol ré lên.

“Được! Bọn ta muốn nó! Bọn ta muốn nó!”

Mỗi lần luồng suy nghĩ thứ hai cất lời, cánh tay dài của Gollum lại từ từ lần ra, mò mẫm về phía Frodo, và rồi thình lình thu về khi Sméagol lại lên tiếng. Cuối cùng thì cả hai tay, với những ngón dài cong lên và co giật liên hồi, đã vươn về phía cổ cậu.

Sam nằm im, bị mê hoặc bởi cuộc tranh cãi, thế nhưng vẫn dõi theo từng cử động của Gollum từ dưới đôi mi nhắm hờ. Đối với suy nghĩ đơn giản của chú trước giờ, mối nguy chủ yếu từ phía Gollum chỉ là cơn đói xui gã ăn thịt người Hobbit. Nhưng giờ chú nhận ra rằng không phải như vậy: Gollum cũng chịu đựng sức lôi cuốn khủng khiếp của chiếc Nhẫn. Dĩ nhiên Chúa Tể Hắc Ám là Hắn; nhưng Sam tự hỏi Mụ là ai. Chú đoán rằng đó là một trong số những bạn bè bẩn thỉu mà tên đáng thương kia đã làm quen trên quãng đường lang thang của gã. Rồi chú quên mất vấn đề, bởi rành rành mọi thứ đã đi quá xa, và đang trở nên nguy hiểm. Một sức nặng lớn lao đè lên cả tay lẫn chân đánh thức chú, nhưng chú vẫn gắng tự đánh thức mình và ngồi dậy. Có điều gì đó cảnh báo chú hãy cẩn thận đừng để lộ mình đã nghe được cuộc tranh cãi. Chú cố tình thở một tiếng thật to và ngáp một cái thật lớn.

“Mấy giờ rồi?” chú nói giọng ngái ngủ.

Gollum rít lên một tiếng dài qua kẽ răng. Gã đứng lên trong chốc lát, căng thẳng và đầy vẻ hăm dọa; nhưng rồi gã lại sụp xuống, đổ người lên cả chân lẫn tay và bò lên bờ hố. “Hobbit dễ thương! Sam dễ thương!” gã nói. “Những con sâu ngủ, phải, những con sâu ngủ! Để mặc Sméagol tốt canh gác! Nhưng tối rồi. Bóng đêm đang len lỏi. Đến lúc đi thôi.”

“Quá đến lúc ấy chứ!” Sam nghĩ bụng. “Và cũng đến lúc chúng ta chia tay thôi.” Song trong đầu chú lại lóe lên thắc mắc đằng nào mới là nguy hiểm hơn: thả Gollum đi hay giữ gã lại bên họ. “Quỷ tha ma bắt gã đi! Ước gì mình được bóp cổ gã!” chú lẩm bẩm. Chú loạng choạng đi xuống bờ hố đánh thức cậu chủ.

Thật kỳ lạ là Frodo đã cảm thấy khỏe lại. Cậu đã ngủ mơ. Bóng đen đã trôi đi, và một hình ảnh đẹp đẽ vừa đến với cậu trong vùng đất bệnh hoạn này. Chẳng còn gì lưu lại trong ký ức của cậu về nó nữa, song cũng nhờ nó mà cậu cảm thấy vui mừng và nhẹ nhõm trong tim hơn. Gánh nặng của cậu đã bớt đè nặng lên cậu. Gollum mừng rỡ chào đón cậu như một con chó nhà. Gã cười khúc khích và nói luôn mồm, bẻ những ngón tay dài quờ quờ vào đầu gối Frodo. Frodo mỉm cười với gã.

“Đi thôi!” cậu nói. “Ngươi đã dẫn bọn ta rất giỏi và tận tâm. Đây là đoạn đường cuối cùng rồi. Hãy đưa bọn ta đến Cổng rồi sau đó ta sẽ không đòi hỏi thêm nữa đâu. Hãy đưa bọn ta đến Cổng, rồi ngươi có thể đi đâu tùy ngươi - chỉ đừng đến với kẻ thù của bọn ta là được.”

“Đến Cổng hả?” Gollum ré lên, có vẻ kinh ngạc và hoảng sợ. “Đến Cổng, chủ nhân nói vậy đấy! Phải, người nói vậy. Và Sméagol tốt làm theo những gì người nói, ô phải rồi. Nhưng khi đến gần, có lẽ chúng ta sẽ thấy, chúng ta sẽ thấy. Nó không hay ho chút nào cả đâu. Ô không! Ô không!”

“Đi đi nào!” Sam nói. “Cố mà chịu đựng đi!”

* * *

Trong bóng tối đang trùm xuống, họ loạng choạng bước ra khỏi hố và chậm rãi len lỏi xuyên qua vùng đất chết. Chưa đi được bao xa họ đã lần nữa cảm thấy nỗi sợ hãi đã từng trút lên đầu khi hình thù có cánh liệng qua vùng đầm lầy. Họ dừng chân, rạp người xuống mặt đất nặng mùi; thế nhưng họ chẳng nhìn thấy gì trên bầu trời tối tăm ảm đạm phía trên, và mối đe dọa rồi cũng sớm bay qua, ở tít phía trên cao, có lẽ là để thực hiện một công chuyện chớp nhoáng nào đó của Barad-dûr. Một lát sau Gollum đứng dậy và lại lần mò về phía trước, vừa càu nhàu vừa run rẩy.

Khoảng một giờ sau nửa đêm nỗi sợ hãi lại trút lên họ lần thứ ba, nhưng lần này dường như xa xôi hơn, như thể đang bay qua ở mãi tít trên cao những đám mây, lao đi với tốc độ khủng khiếp về đằng Tây. Tuy nhiên Gollum thì khiếp sợ đến khổ sở, và đinh ninh rằng họ đang bị săn lùng, rằng cuộc hành trình của họ đã bị phát hiện.

“Ba lần liền!” gã rên rỉ. “Ba lần là đe dọa rồi đấy. Chúng cảm thấy ta ở đây, chúng cảm thấy Bảo Bối. Bảo Bối là chủ nhân của chúng. Chúng ta không đi tiếp đường này được nữa, không. Vô ích thôi, vô ích!”

Cầu xin và nói ngọt không còn hiệu quả chút nào nữa. Phải đến tận khi Frodo tức giận ra lệnh cho gã và đặt tay lên chuôi kiếm gã mới chịu đứng lên. Rồi gã vùng vằng lên đường, đi phía trước họ như con chó vừa bị đánh.

Họ cứ thế loạng choạng xuyên qua buổi tàn đêm đầy mệt nhọc, bước đi trong im lặng, đầu cúi thấp, chẳng nhìn thấy gì, chẳng nghe thấy gì ngoài tiếng gió rít bên tai, cho đến tận khi bắt đầu một ngày mới đầy sợ hãi.