Quyển Bốn Chương I THUẦN PHỤC SMÉAGOL

“Chà, cậu chủ à, đích thị là chúng ta mắc kẹt rồi,” Sam Gamgee nói. Chú chán nản đứng rùn vai bên cạnh Frodo, hướng cặp mắt cau có vào màn đêm ảm đạm.

Đó là đêm thứ ba kể từ khi họ rời bỏ Hội Đồng Hành, theo họ ước chừng: họ gần như không còn tính được quãng thời gian mà họ đã vất vả leo trèo giữa những sườn dốc trơ trụi cùng sỏi đá ở khu đồi Emyn Muil, đôi khi họ phải lùi ngược trở lại bởi chẳng thể tìm ra đường tiến lên phía trước, đôi khi lại phát hiện họ đã đi lang thang một vòng để quay lại đúng nơi họ đã đến vài giờ trước. Song về tổng thể họ vẫn tiến dần về phía Đông, cố tìm đường ra được càng sát rìa ngoài của vùng đồi xoắn xít một cách kỳ quái này càng tốt. Thế nhưng mỗi lần ra sát vách khu đồi họ lại thấy những mặt dốc dựng đứng, cao và không thể vượt qua, lừng lững nhìn xuống vùng đồng bằng bên dưới; xa xa bên ngoài vạt chân đồi ngổn ngang là vùng đầm lầy xám ngoét và thối rữa nơi chẳng có thứ gì chuyển động, thậm chí còn chẳng thấy nổi một bóng chim.

Lúc này hai chàng Hobbit đang đứng trên mép một vách núi cao, trơ trụi và hoang vắng, chân núi chìm trong sương mù; vươn lên nhấp nhô phía sau họ là vùng cao nguyên bị những tầng mây trôi dạt trùm kín đỉnh. Một cơn gió lạnh buốt thổi đến từ phía Đông. Màn đêm đang dồn quánh lại trên những vùng đất không hình không dạng trước mặt họ; màu xanh bệnh hoạn của chúng ngả dần sang một màu nâu ảm đạm. Xa tít về bên phải, dòng Anduin, trước đó còn lấp loáng trong ánh mặt trời lúc ẩn lúc hiện, giờ đã khuất vào bóng đêm. Thế nhưng mắt họ không nhìn qua bên kia Sông Cả, hướng về Gondor, về phía bạn bè họ, những vùng đất của Con Người. Họ dõi nhìn về phía Nam và phía Đông, nơi ấy, bên rìa màn đêm đang tràn tới, một đường kẻ sẫm treo lơ lửng trông như dải khói bất động dựng thành những núi non xa xăm. Đôi lúc họ lại thấy một ánh đỏ bé xíu tít xa bập bùng trên đường viền giữa đất và trời.

“Mắc kẹt mới hay chứ!” Sam nói. “Đó là nơi duy nhất trong tất cả những vùng đất đã từng nghe qua mà chúng ta không muốn nhìn gần hơn chút nào; thế mà đó cũng là nơi duy nhất chúng ta đang cố đến! Và lại còn chính là nơi chúng ta không thể đến được, không tài nào đến được. Có vẻ như chúng ta đã đi sai toét cả đường rồi. Chúng ta không cách nào đi xuống được; mà nếu xuống được chúng ta sẽ thấy toàn bộ vùng đất xanh tươi đó chỉ là một bãi lầy bẩn thỉu, tôi cược với cậu. Phù! Cậu có ngửi thấy không?” Chú khịt mũi trong gió.

“Có, tôi ngửi thấy,” Frodo nói, nhưng cậu không hề nhúc nhích, mắt cậu vẫn dán chặt vào đường kẻ sẫm và chấm lửa bập bùng. “Mordor!” cậu thì thầm trong hơi thở. “Nếu phải đến đó, tôi mong mình có thể đến thật nhanh, rồi kết thúc mọi chuyện!” Cậu rùng mình. Cơn gió buốt đến thấu xương song lại nồng nặc một mùi hôi thối lạnh giá. “Chà,” cậu nói, rốt cục cũng rời mắt khỏi đó, “chúng ta không thể ở lại đây đêm nay, dù có bị kẹt hay không. Chúng ta phải tìm chỗ được che chắn hơn, và dựng trại lần nữa; và có lẽ ngày mới sẽ chỉ cho chúng ta một con đường.”

“Hoặc ngày mới nữa, rồi ngày mới nữa, rồi ngày mới nữa,” Sam lẩm bẩm. “Hoặc có thể là chẳng ngày nào hết. Chúng ta đã đi sai đường rồi.”

“Tôi không cho là thế,” Frodo nói. “Đi đến vùng Bóng Tối đằng kia là định mệnh của tôi, tôi nghĩ vậy, vậy nên sẽ tìm ra đường thôi. Thế nhưng thiện hay tà sẽ chỉ đường cho tôi? Chỉ có tốc độ là hy vọng của ta. Càng trì hoãn, Kẻ Thù càng có lợi thế - vậy mà tôi lại đang bị trì hoãn. Phải chăng chính ý chí của tòa Tháp Tối đang dẫn lối chúng ta? Tất cả lựa chọn của tôi đều đã chứng tỏ sai lầm. Lẽ ra tôi nên rời Hội Đồng Hành sớm hơn, và đi xuống từ phía Bắc, từ phía Đông Sông Cả và khu đồi Emyn Muil, và từ đó vượt qua nền đất cứng trên Đồng Chiến Trận đến các con đèo Mordor. Đến giờ thì một mình cậu và tôi chẳng có cách nào tìm đường quay lại nữa rồi, trong khi lũ Orc thì cứ lảng vảng ở phía bờ Đông. Mỗi ngày trôi qua đều là một ngày quý giá mất đi. Tôi mệt quá rồi, Sam ơi. Tôi không biết sẽ phải làm gì nữa đây. Chúng ta còn gì để ăn vậy?”

“Chỉ còn mấy cái, gọi là gì nhỉ, mấy cái lembas thôi, cậu Frodo ạ. Cũng chỉ tàm tạm. Nhưng còn khá hơn là không có gì, khá hơn nhiều lắm. Dù tôi không bao giờ nghĩ, khi lần đầu tiên đặt răng lên chúng, rằng tôi sẽ lại muốn đổi món. Nhưng giờ thì tôi muốn rồi: một mẩu bánh mì không, và một vại bia - mà không, nửa vại thôi - cho dễ trôi. Tôi đã vác theo bộ đồ nghề nấu nướng suốt quãng đường từ lần hạ trại trước, và nó đã dùng làm gì chứ? Đầu tiên là chẳng có gì để nhóm lửa; rồi cũng chẳng có gì để nấu, thậm chí đến cỏ cũng không!”

Họ quay người đi xuống một khoảng trũng lổn nhổn đá. Mặt trời đang lặn về Tây đã bị mây che phủ, và đêm nhanh chóng tràn đến. Họ cố ngủ trong giá lạnh, cứ lăn lở luôn, trong một ngách đá giữa những chỏm nhọn lởm chởm dãi dầu sương gió; ít ra thì họ cũng được che chắn khỏi cơn gió Đông.

“Cậu có lại thấy chúng không, cậu Frodo?” Sam hỏi, khi họ ngồi dậy, cứng đờ vì rét, trệu trạo nhai từng miếng lembas, trong cái lạnh xám xịt buổi sáng sớm.

“Không,” Frodo nói. “Tôi chẳng nghe thấy gì, chẳng nhìn thấy gì, suốt hai đêm nay rồi.”

“Tôi cũng thế,” Sam nói. “Grrr! Những con mắt đó thực sự khiến tôi phát cáu! Nhưng có thể chúng ta đã tống khứ được gã rồi, cái đồ lủi như chuột khốn nạn đó. Gollum! Tôi sẽ cho gã một phát gollum vào họng, hễ có dịp đặt tay lên cổ gã.”

“Tôi hy vọng cậu sẽ không bao giờ phải làm thế,” Frodo nói. “Tôi không biết gã bám theo chúng ta bằng cách nào; nhưng rất có thể gã lại lạc mất chúng ta rồi, như cậu vừa nói. Ở vùng đất khô cằn hoang vắng này chúng ta không thể để lại nhiều dấu chân, hay nhiều mùi, ngay cả đối với cái mũi lúc nào cũng khụt khịt của gã.”

“Tôi hy vọng mọi việc đúng vậy thôi,” Sam nói. “Tôi mong chúng ta có thể cắt luôn được cái đuôi đó!”

“Tôi cũng vậy,” Frodo nói, “nhưng gã không phải là rắc rối lớn nhất của tôi. Tôi mong chúng ta có thể thoát khỏi mấy quả đồi này! Tôi ghét nó quá. Tôi cảm thấy hoàn toàn trần trụi bên phía bờ Đông, mắc kẹt ở đây mà chẳng có gì khác ngoài những đồng bằng chết ngăn giữa tôi và Bóng Tối đằng kia. Có một Con Mắt ở đó. Đi thôi! Hôm nay chúng ta phải xuống cho bằng được.”

* * *

Nhưng ngày hôm đó cứ trôi qua, và khi buổi chiều tàn dần chuyển sang buổi tối, họ vẫn thất thểu dọc theo sống đồi mà chưa tìm thấy lối thoát nào.

Đôi khi trong sự im lìm của vùng đất trơ trụi đó họ nghĩ mình nghe thấy những tiếng động khe khẽ phía sau, một hòn đá rơi, hay tiếng một bàn chân tưởng tượng giẫm lên đá. Thế nhưng hễ dừng lại đứng im nghe ngóng thì họ lại chẳng nghe thấy gì nữa, chẳng thấy gì ngoài tiếng gió thở dài trên những cạnh đá - nhưng ngay cả âm thanh đó cũng khiến họ liên tưởng đến tiếng thở nhẹ rít qua những kẽ răng sắc nhọn.

Suốt cả ngày hôm đó, trong lúc họ gắng sức tiến lên, sống đồi ngoài của khu đồi Emyn Muil cứ dần dần hướng lên phía Bắc. Dọc theo mép đồi giờ trải dài một mặt phẳng to rộng lổn nhổn những tảng đá xước xát và tàn tạ vì mưa nắng, thỉnh thoảng lại có đường rãnh như mương đào cắt qua, đổ thẳng xuống thành những khe sâu trên mặt vách đá. Để tìm được đường vượt qua những rãnh nứt này, ngày càng trở nên sâu và dày đặc hơn, Frodo và Sam bị đẩy chếch về phía trái, rời xa khỏi mép đồi, và họ không hề để ý rằng trong suốt nhiều dặm họ đang chậm chạp nhưng đều đặn đi xuống thấp hơn: đỉnh vách đá đang xuôi dần xuống vùng đất thấp bên dưới.

Cuối cùng họ buộc phải dừng. Sống đồi ngoặt gấp lên phía Bắc và bị một khe đá sâu hơn cắt qua. Ở bên kia khe nó lại vươn lên, một cú nhảy cao nhiều sải: một vách đá xám xịt dựng lên sừng sững phía trước họ, như bị một nhát dao chém vạt xuống. Họ không thể tiến thêm được nữa, và giờ buộc phải rẽ hoặc sang phía Đông hoặc sang phía Tây. Nhưng phía Tây sẽ chỉ dẫn họ vào nỗi vất vả và sự chậm trễ hơn nữa, quay lại trung tâm vùng đồi; còn phía Đông sẽ đưa họ đến vách đứng ngoài rìa.

“Chẳng còn cách nào khác ngoài bò xuống khe này, Sam ạ,” Frodo nói. “Thử xem nó dẫn đến đâu!”

“Tôi cá sẽ là một cú rơi tệ hại,” Sam nói.

Khe dài và sâu hơn vẻ bề ngoài. Nửa chừng trên đường xuống họ bắt gặp vài thân cây xương xẩu và còi cọc, những cây cối đầu tiên mà họ gặp trong suốt nhiều ngày: đa phần là bạch dương thân vặn vẹo, xen kẽ đây đó còn có cả linh sam. Rất nhiều cây đã chết và khô héo, bị những cơn gió Đông gặm mòn vào tận lõi. Xưa kia trong những ngày ấm áp hơn, hẳn đã từng có một vệt bụi cây đẹp đẽ trong khe đá này, nhưng giờ đây, sau khoảng năm mươi thước, đám cây không thấy đâu nữa, cho dù những gốc cây gãy cũ nát vẫn nằm rải rác khắp nơi ra tận miệng vách đá. Đáy khe, nằm dọc theo mép một phay đá sụt, lổn nhổn đầy đá vỡ và tiếp tục xiên thẳng xuống dưới. Khi rốt cục họ cũng đi được hết khe, Frodo cúi xuống và vươn người ra.

“Nhìn kìa!” cậu nói. “Chắc hẳn chúng ta đã đi xuống một chặng đường dài, hoặc không thì vách đá đã bị lún. Ở đây thấp hơn hẳn, và trông có vẻ dễ hơn.”

Sam quỳ bên cạnh cậu và miễn cưỡng nhìn qua mép khe. Rồi chú liếc lên vách đá khổng lồ đang vươn thẳng lên cao, phía bên trái họ. “Dễ hơn!” chú càu nhàu. “Chà, tôi cho rằng đi xuống bao giờ cũng dễ hơn đi lên. Ai không bay được thì vẫn có thể nhảy được!”

“Nhưng vẫn là một cú rơi khá đấy,” Frodo nói. “Khoảng, chà” - cậu đứng trong chốc lát thử áng chừng bằng mắt - “tôi đoán là khoảng mười lăm sải. Không hơn đâu.”

“Và thế là đủ lắm rồi!” Sam nói. “Ối! Sao mà tôi ghét nhìn xuống từ trên cao thế chứ! Nhưng thà nhìn còn hơn phải trèo.”

“Đều vậy cả thôi,” Frodo nói, “tôi nghĩ chúng ta có thể trèo ở đây; và tôi nghĩ chúng ta sẽ phải thử. Xem này, đá ở đây hoàn toàn khác so với đá cách đây vài dặm. Nó bị lở và nứt vỡ.”

Đúng là vách đá ngoài giờ không còn dựng đứng nữa, mà đổ dốc đôi chút ra phía ngoài. Nó trông giống như một bức thành hay một con đập biển mà phần nền móng đã dịch chuyển, nên các lớp thân bị xô lệch và méo mó, tạo ra những vết nứt lớn và những mép dài xiên xuống ở nhiều chỗ gần giống như những bậc thang.

“Và nếu muốn thử đi xuống, chúng ta nên thử luôn. Trời sẽ tối nhanh đấy. Tôi nghĩ có một cơn bão đang kéo tới.”

Dãy núi mờ trong sương khói ở phía Đông giờ chìm trong một màn đen dày đặc đang vươn những cánh tay dài về phía Tây. Một hồi sấm đì đùng từ xa vọng đến trong cơn gió mạnh dần. Frodo hít không khí và nhìn lên trời e ngại. Cậu quàng thắt lưng ra ngoài áo khoác rồi thắt chặt; đoạn chỉnh lại túi hành lý nhẹ trên lưng, cậu bước về phía miệng vực. “Tôi thử đây,” cậu nói.

“Tốt thôi!” Sam rầu rĩ nói. “Nhưng tôi sẽ đi trước.”

“Cậu à?” Frodo nói. “Điều gì khiến cậu đối ý về chuyện leo trèo này vậy?”

“Tôi không đổi ý. Chỉ là hợp lý mà thôi: hãy để người dễ trượt đi dưới cùng. Tôi không muốn rơi xuống đầu cậu và kéo cậu rơi theo - quả là vô lý khi giết chết cả hai người chỉ với một cú ngã.”

Trước khi Frodo kịp ngăn, chú đã ngồi xuống, buông hai chân xuống miệng vực, xoay người lại, quờ quạng ngón chân tìm chỗ đứng. Khó mà nói được chú đã từng làm hay chưa bất cứ việc gì gan dạ hơn với vẻ lạnh lùng như vậy, hoặc bất cứ việc gì dại dột hơn.

“Không, không! Sam, đồ khỉ già!” Frodo kêu lên. “Cậu sẽ chết chắc nếu lao xuống kiểu đó mà không thèm nhìn xem phải đi đâu. Quay lại đi!” Cậu túm lấy nách Sam và lại lôi chú lên. “Giờ thì hãy đợi và kiên nhẫn một chút!” cậu nói. Rồi cậu nằm xuống, bò ra sát mép nhìn xuống; nhưng ánh sáng có vẻ đang phai đi nhanh chóng dù mặt trời vẫn chưa lặn. “Tôi nghĩ chúng ta có thể làm được việc này,” nhìn xong cậu nói. “Ít nhất thì tôi làm được; và cậu cũng vậy, nếu cậu giữ bình tĩnh và đi theo tôi một cách thận trọng.”

“Tôi không biết làm sao cậu có thể chắc chắn đến vậy,” Sam nói. “Tại sao chứ! Cậu còn không nhìn được xuống đáy trong ánh sáng này. Giả sử nơi cậu sắp xuống chẳng hề có chỗ nào để đặt chân hay vịn tay thì sao?”

“Vậy thì sẽ lại phải trèo lên thôi,” Frodo nói.

“Nói thật dễ,” Sam phản đối. “Tốt hơn là đợi đến sáng mai để trời sáng hơn.”

“Không, không thể đợi nếu tôi còn tránh được,” Frodo nói, bất chợt trở nên hung hăng kỳ lạ. “Tôi căm ghét phải đợi thêm từng giờ từng phút. Tôi sẽ thử đi xuống đó. Cậu đừng đi theo cho đến lúc tôi quay lại hoặc gọi lên!”

Những ngón tay nắm chặt mép đá bờ vực, cậu từ từ thả người xuống, cho đến khi hai cánh tay cậu gần như đã duỗi thẳng thì ngón chân lần được một mấu đá. “Một bước xuống!” cậu nói. “Và cái mấu này rộng ra về bên phải. Tôi có thể đứng lên đó mà không cần phải bám. Tôi sẽ...” lời nói của cậu bỗng bị cắt ngang.

* * *

Bóng đêm vội vã, lúc này dồn lại với một tốc độ khủng khiếp. cuống cuồng cuộn đến từ phía Đông và nuốt chửng bầu trời. Một tiếng sấm khô khốc như vỡ trời nổ vang ngay trên đầu. Những tia sét bùng cháy đánh xuống vùng đồi. Rồi một cơn gió hung hãn ào tới, và cùng với nó, lẫn trong tiếng gào rú, một tiếng thét xé tai vang lên. Hai chàng Hobbit nhận ra đúng là tiếng thét từng cất lên ở Chằm Lớn khi họ chạy khỏi Hobbit Thôn, và ngay cả ở đó, trong khu rừng Quận, nó vẫn khiến máu họ như đông lại. Ở ngoài vùng hoang vu này nỗi khiếp đảm nhân lên gấp bội: nó đâm vào họ nỗi kinh hoàng và tuyệt vọng như những lưỡi dao sắc lạnh, làm ngưng bặt nhịp tim và hơi thở. Sam ngã nhào úp mặt xuống đất. Còn Frodo bất giác buông tay bám ôm chặt lấy đầu và tai. Cậu lảo đảo, tuột chân, rồi trượt xuống với một tiếng hét vang.

Sam nghe thấy tiếng cậu, cố sức bò đến miệng vực. “Cậu chủ, cậu chủ!” chú gọi to. “Cậu chủ!”

Chú không nghe thấy tiếng đáp lại. Chú nhận thấy toàn thân mình đang run rẩy, nhưng chú vẫn dồn hơi lại, và một lần nữa chú gào lên: “Cậu chủ!” Cơn gió dường như thổi ngược tiếng gào vào lại cổ họng chú, nhưng khi gió đã lặng, sau khi gầm rú khắp khe đá và vượt qua vùng đồi, chú liền nghe thấy văng vẳng một tiếng hét trả lời:

“Được rồi, được rồi! Tôi ở đây. Nhưng tôi không nhìn thấy gì cả.” Frodo đang gọi chú bằng giọng yếu ớt. Cậu không ở cách xa nhiều lắm. Cậu đã trượt chân chứ không rơi xuống, mà đập chân xuống một mép đá rộng hơn ở dưới, cách chỗ cũ không quá nhiều thước. Thật may là mặt đá tại điểm này dốc nhiều về phía sau và cơn gió đã ép cậu vào vách đá, chính vì thế cậu không bị rơi qua mép. Cậu chỉnh lại tư thế nằm yên, úp mặt xuống đá lạnh, cảm nhận tim mình đang đập thình thịch. Thế nhưng không biết vì bóng đêm đã trùm xuống kín đặc, hay cậu đã mất thị giác mà xung quanh cậu chỉ toàn một màu đen. Cậu tự hỏi có phải mình đã bị mù mắt hay không. Cậu hít một hơi thật sâu.

“Quay lên đi! Quay lên đi!” cậu nghe thấy tiếng Sam vọng xuống từ bức màn tối đen phía trên.

“Không được,” cậu nói. “Tôi không nhìn được. Tôi không tìm thấy chỗ bám nào. Tôi vẫn chưa cử động được.”

“Tôi phải làm gì, cậu Frodo? Tôi phải làm gì đây?” Sam vừa hét lên vừa mạo hiểm vươn người ra phía ngoài. Tại sao cậu chủ của chú không nhìn được? Dĩ nhiên là ánh sáng yếu, nhưng cũng không tối đến mức như vậy. Chú có nhìn thấy Frodo ở bên dưới, một hình thù đơn độc xám xịt nằm dán người vào vách đá. Thế nhưng cậu lại ở xa quá tầm với của bất cứ bàn tay giúp đỡ nào.

Một tiếng sấm khác vang lên; rồi mưa trút xuống. Như một bức màn mù mịt, lẫn cả mưa đá, cơn mưa xối thẳng vào vách đá, lạnh buốt.

“Tôi xuống với cậu đây,” Sam hét lên, cho dù chú không biết mình hy vọng có thể giúp được gì bằng cách đó.

“Không, không! Khoan đã!” Frodo đáp lại, giờ đã mạnh mẽ hơn. “Tôi sớm khá hơn thôi. Tôi đã bắt đầu thấy khá hơn rồi. Khoan đã! Cậu chẳng thể làm được gì mà không có thừng đâu.”

“Thừng à!” Sam kêu lên, vừa điên cuồng nói với chính mình trong cơn phấn khích cùng nhẹ nhõm. “Chà, ta đáng bị lấy thừng treo lên làm một lời cảnh cáo lũ ngốc! Mi chẳng là cái thá gì ngoài một tên đần độn, Sam Gamgee ạ: đó chính là những gì Bõ Già vẫn thường xuyên nói với ta, đó chính là lời ông ấy. Thừng à!”

“Đừng có huyên thuyên nữa!” Frodo hét lên, giờ cậu đã hơi hồi phục và thấy vừa buồn cười vừa bực mình. “Quên bõ già của cậu đi! Có phải cậu đang cố nhắc nhở bản thân rằng cậu có ít thừng trong túi đấy không? Nếu phải thì hãy mang ra đây!”

“Vâng, cậu Frodo, trong hành lý của tôi đấy. Đã mang theo suốt hàng trăm dặm, thế mà tôi lại quên khuấy nó!”

“Thế thì khẩn trương lên thả một đầu xuống đây!”

Sam nhanh chóng tháo dây túi hành lý rồi lục lọi bên trong. Quả là trong đó, tận dưới đáy, có một cuộn thừng màu lụa xám bện bởi tay người Lórien. Chú thả một đầu dây xuống cho cậu. Bóng đêm dường như đã bay khỏi mắt Frodo, hoặc cũng có thể cậu đã lại nhìn thấy được. Cậu nhìn thấy sợi dây xám lủng lẳng thả xuống, và cậu nghĩ nó tỏa ra một ánh sáng bạc mờ ảo óng ánh. Giờ đây đã có một điểm trong bóng tối để dán mắt vào, cậu thấy bớt choáng váng hơn. Vươn người về phía trước, cậu cuốn chặt sợi dây quanh hông, rồi nằm chặt bằng cả hai tay.

Sam bước lùi lại phía sau rồi trụ chân vào một gốc cây cách miệng vực khoảng một hai thước. Nửa được kéo, nửa bò, Frodo trèo lên rồi nằm vật xuống đất.

Tiếng sấm vẫn gầm gừ đằng xa, mưa vẫn rơi nặng hạt. Hai chàng Hobbit bò sâu vào trong khe đá; nhưng họ chẳng được che chở mấy ở đó. Những lạch nước bắt đầu chảy xuống; không lâu sau chúng dồn lại thanh một luồng nước tạt tung tóe xuống đá, rồi bắn ra khỏi vách đá như máng nước trên một mái nhà khổng lồ.

“Tôi lẽ ra đã chìm nghỉm dưới đó, hoặc bị cuốn trôi rồi,” Frodo nói. “May sao cậu có sợi thừng!”

“Sẽ còn may hơn nếu tôi nghĩ ra nó sớm hơn,” Sam nói. Có lẽ cậu vẫn còn nhớ họ đã đặt những cuộn thừng vào thuyền, lúc chúng ta lên đường: ở vùng đất người Tiên ấy. Tôi rất khoái chúng, nên đã xếp một cuộn vào hành lý. Cứ như chuyện đã xảy ra nhiều năm trước rồi. ‘Sẽ có ích trong rất nhiều hoàn cảnh đấy,’ anh ta nói: Haldir, hay một trong số những người đó. Và anh ta nói đúng.”

“Thật tiếc vì tôi đã không nghĩ đến việc mang theo một sợi nữa,” Frodo nói, “tôi đã rời Hội Đồng Hành vội vã và bấn loạn quá. Phải chi mà có đủ, chúng ta sẽ dùng trèo xuống. Tôi thắc mắc không biết sợi thừng của cậu dài bao nhiêu?”

Sam chậm rãi tháo nó ra, rồi lấy tay đo: “Năm, mười, hai mươi, ba mươi cánh tay, cỡ chừng ấy,” chú nói.

“Ai mà tưởng tượng được chứ!” Frodo kêu lên.

“À! Quả vậy,” Sam nói. “Những người Tiên quả là tuyệt vời. Nó trông có vẻ mảnh mai, nhưng lại rất bền chắc; và mềm như sữa ở trên tay vậy. Cũng rất gọn, và nhẹ cứ như ánh sáng ấy. Quả là những người tuyệt vời!”

“Ba mươi cánh tay!” Frodo ngầm nghĩ. “Tôi tin chừng đó là đủ. Nếu bão tan trước khi trời tối, tôi sẽ thử.”

“Mưa cũng gần tạnh rồi,” Sam nói, “nhưng cậu đừng làm việc gì mạo hiểm trong cảnh mờ ảo này lần nữa, thưa cậu Frodo! Và tôi vẫn chưa hoàn hồn sau tiếng thét trong gió đó đâu, nếu cậu đã quên rồi. Nó nghe như tiếng tên Kỵ Sĩ Đen vậy - nhưng là một tên bay trên trời, nếu hắn biết bay. Tôi đang nghĩ tốt nhất chúng ta cứ nằm trong khe nứt này cho đến hết đêm.”

“Còn tôi đang nghĩ sẽ không tốn thêm thời gian không cần thiết để bị kẹt lại một bờ vực này dưới những con mắt dõi qua vùng đầm lầy từ Vùng Đất Tối nữa,” Frodo nói.

Dứt lời cậu đứng lên rồi lại đi xuống đáy khe đá. Cậu nhìn ra xa. Bầu trời trong sáng đang hửng lên ở đằng Đông lần nữa. Những vệt bão rớt đang tan, tả tơi và ướt sũng; và trận chiến chính yếu đã tràn qua, sải đôi cánh khổng lồ trên khắp khu đồi Emyn Muil, nơi tâm tư đen tối của Sauron nghiền ngẫm trong chốc lát. Đến đó nó tạt ngang, trút xuống Đồng Bằng sông Anduin mưa đá và sấm chớp, rồi trùm bóng tối xuống Minas Tirith mang theo lời hăm dọa chiến tranh. Rồi nó sà xuống dãy núi, tập trung những vòi xoắn khổng lồ lại, từ từ cuốn qua Gondor và rìa đất Rohan cho đến tận khi, từ tít xa, đội Kỵ Sĩ đang phi về phía Tây cũng nhìn thấy những tầng tháp đen di chuyển ở phía sau mặt trời. Nhưng còn ở đây, bên trên vùng sa mạc và đầm lầy hôi thối này, bầu trời xanh thẳm buổi chiều tối lại một lần nữa mở ra, một vài vì sao nhợt nhạt xuất hiện, như những lỗ trắng nhỏ nơi bức màn trời bên trên mặt trăng lưỡi liềm.

“Thật tốt vì lại nhìn thấy được,” Frodo vừa nói vừa thở thật sâu. “Cậu có biết trong một lúc tôi đã tưởng mình mù rồi không? Vì ánh chớp hay vì điều gì đó khác tồi tệ hơn. Tôi chẳng thể nhìn thấy gì, chẳng gì hết, cho đến khi sợi thừng xám buông xuống. Hình như nó có tỏa sáng mờ ảo.”

“Đúng là nó trông như bạc trong bóng tối,” Sam nói. “Chưa bao giờ nhận thấy trước đây, dù tôi chẳng thể nhớ đã từng lấy ra lần nào kể từ khi cất nó vào túi hay chưa. Thế nhưng nếu cậu cứ quyết trèo xuống như vậy, thưa cậu Frodo, câu định dùng nó thế nào? Ba mươi cánh tay, hoặc là khoảng mười tám sải: chẳng thể dài hơn chiều cao của vách đá cậu ước lượng.”

Frodo suy nghĩ một lát. “Hãy buộc thật chặt vào gốc cây kia, Sam a!” cậu nói. “Và tôi nghĩ lần này cậu đã đạt được ước nguyện làm người đi trước rồi đấy. Tôi sẽ thả cậu xuống và cậu chẳng phải làm gì hơn ngoài lấy chân với tay mà đẩy vào đá. Tuy nhiên, nếu cậu tì sức nặng lên cái mấu nào đó cho tôi nghỉ đôi chút, thì cũng có ích cho tôi đấy. Khi cậu xuống đến nơi, tôi sẽ xuống theo. Giờ tôi đã gần trở lại là chính mình rồi.”

“Tốt thôi,” Sam nói một cách nặng nhọc. “Nếu đã buộc phải như vậy, thì hãy làm cho xong nào!” Chú nhặt sợi thừng lên và buộc chặt vào gốc cây gần miệng vực nhất; rồi buộc đầu còn lại quanh thắt lưng mình. Chú miễn cưỡng quay lại và chuẩn bị lần thứ hai thò chân xuống miệng vực.

* * *

Tuy nhiên việc hóa ra lại không hề tồi tệ như chú tưởng tượng. Dường như sợi thừng đã cho chú sự tự tin, cho dù chú đã nhắm mắt hơn một lần khi nhìn xuống giữa hai chân mình. Có một chỗ khá nguy hiểm, không hề có mấu nào còn vách đá thì thẳng tuột, thậm chí còn dốc vào trong một đoạn ngắn; ở đó chú đã trượt chân lủng lẳng trên sợi dây bạc. Thế nhưng Frodo vẫn hạ chú xuống từ từ và chắc chắn, và rồi mọi chuyện cũng qua. Nỗi sợ thường trực của chú là sợi dây có thể sẽ hết trong lúc chú vẫn còn lơ lửng trên cao, nhưng khi Sam xuống được đến đáy và cất tiếng gọi lên: “Tôi xuống đến nơi rồi!” thì trong tay Frodo vẫn còn đến vài vòng dây nữa. Giọng chú vang lên rõ ràng từ bên dưới, nhưng Frodo chẳng nhìn thấy chú đâu; tấm áo choàng tiên màu xám của chú đã hòa vào buổi chạng vạng.

Frodo phải mất nhiều thời gian hơn mới theo được chú. Cậu buộc sợi thừng quanh thắt lưng và để một đầu thắt chặt ở trên, cậu rút ngắn sợi dây để nó giữ cậu lại trước khi chạm mặt đất; nhưng cậu vẫn không dám mạo hiểm nhảy xuống, và cậu không tin tưởng sợi dây màu xám mỏng manh này như Sam. Tuy vậy cậu vẫn gặp phải hai chỗ buộc cậu phải đặt trọn niềm tin vào nó: hai chỗ bề mặt nhẵn thín không hề có chỗ bám kể cả cho những ngón tay Hobbit khỏe mạnh, trong khi những mấu đá thì lại nằm cách xa nhau. Nhưng rồi cuối cùng cậu cũng xuống được đến nơi.

“Chà!” cậu kêu lên. “Chúng ta thành công rồi! Chúng ta đã thoát khỏi Emyn Muil! Tôi tự hỏi giờ mình sẽ làm gì tiếp đây? Có lẽ chúng ta sẽ lại sớm thở dài nhớ nhung đá cứng dưới chân.”

Nhưng Sam không trả lời: chú đang nhìn lại lên vách đá. “Bã đậu thật!” chú nói. “Mì thật! Sợi thừng đẹp đẽ của tôi! Nó thì bị buộc vào gốc cây ở trên kia còn chúng ta thì lại ở dưới này. Chẳng khác nào chúng ta đã để lại cho tên chui lủi Gollum đó một chiếc cầu thang xinh xắn. Tốt hơn là đặt thêm một cái biển chỉ cho gã biết chúng ta đã đi đường nào! Tôi đã cảm thấy việc này có vẻ quá dễ dàng mà.”

“Nếu cậu nghĩ ra được bất cứ cách nào mà chúng ta vừa sử dụng được sợi thừng vừa vẫn có thể mang nó xuống cùng chúng ta, thì cậu có thể nhường lại cho tôi danh hiệu óc bã đậu đó hay bất cứ danh hiệu nào mà bõ già nhà cậu đã đặt cho cậu,” Frodo nói. “Cậu có thể trèo lên cởi nó ra rồi tự xuống đây, nếu cậu muốn!”

Sam gãi đầu. “Không, tôi chẳng nghĩ được cách nào, mong cậu tha thứ,” chú nói. “Nhưng tôi không muốn bỏ nó lại, đó là thực tế.” chú nắm lấy đầu sợi thừng rồi lắc nhẹ. “Thật khó khăn khi phải chia tay với bất cứ thứ gì tôi mang theo từ vùng đất Tiên. Cũng có lẽ, do chính Galadriel làm nữa. Galadriel,” chú vừa lẩm bẩm vừa gật đầu buồn bã. Chú nhìn lên và giật sợi thừng lần cuối như để vĩnh biệt.

Trước sự sửng sốt tột độ của hai chàng Hobbit, nó chợt tuột ra. Sam ngã bổ nhào, và những vòng dài màu xám lặng lẽ trườn xuống trên người chú. Frodo cười phá lên. “Ai buộc sợi thừng vậy?” cậu nói. “Thật may là nó giữ được lâu đến thế! Vậy mà tôi đã giao phó toàn bộ sức nặng của mình cho nút buộc của cậu đấy!”

Sam không cười. “Có thể tôi không leo trèo giỏi, thưa cậu Frodo,” chú nói bằng giọng bị tổn thương, “nhưng thực sự là tôi biết một chút về thừng và về nút buộc đấy. Đấy là một kỹ năng gia truyền, cậu có thể nói vậy. Thật thế, ông tôi, và sau đó là bác Andy của tôi, tức là anh cả của Bõ Già, ông ấy quản một sân bện thừng ở Đồng Chão suốt bao nhiêu năm. Và tôi buộc sợi thừng vào gốc cây chặt đến mức không ai có thể buộc chặt hơn, ở cả Quận lẫn các vùng lân cận.”

“Vậy chắc hẳn sợi thừng bị đứt - tôi đoán là vách đá cọ sờn,” Frodo nói.

“Tôi cá là không!” Sam nói giọng thậm chí còn tổn thương hơn. Chú cúi xuống kiểm tra hai đầu dây. “Cũng chẳng phải vậy. Chẳng đứt một sợi nào!”

“Vậy thì tôi sợ là do nút buộc rồi,” Frodo nói.

Sam lắc đầu nhưng không trả lời. Chú tư lự kéo sợi thừng qua các ngón tay. “Nghĩ gì thì tùy cậu thôi, thưa cậu Frodo,” cuối cùng chú lên tiếng, “nhưng tôi nghĩ sợi thừng đã tự rơi xuống đây - khi tôi gọi.” Chú cuộn nó lại rồi âu yếm cất vào túi hành lý.

“Dĩ nhiên là nó rơi rồi,” Frodo nói, “và đó là điều chủ yếu. Nhưng giờ thì chúng ta phải nghĩ đến bước tiếp theo. Đuổi đêm sẽ sớm trùm xuống chúng ta. Những vì sao mới đẹp làm sao, và cả Mặt Trăng nữa!”

“Chúng làm chúng ta vui lên biết mấy, phải vậy không?” Sam vừa nói vừa nhìn lên. “Chúng có vẻ gì đó gần với người Tiên. Và Mặt Trăng đang tròn dần. Chúng ta không thấy ông ấy suốt một hai đêm rồi trong tiết trời nhiều mây như thế này. Ông ấy bắt đầu tỏa sáng kha khá rồi đấy.”

“Phải,” Frodo nói; “thế nhưng ông ấy còn chưa tròn trong vài ngày tới. Tôi không nghĩ chúng ta sẽ xông xuống đầm lầy trong ánh bán nguyệt đâu.”

Ho bắt đầu chặng mới của cuộc hành trình dưới những cái bóng đầu tiên của đêm. Một lát sau Sam quay người nhìn lại quãng đường họ đã đi. Miệng khe đá trông như một vết khía đen sẫm trên vách đá mờ. “Tôi thấy mừng vì chúng ta có sợi thừng,” chú nói. “Dù thế nào thì chúng ta cũng đã gây khó khăn cho cái đồ chân dẹt đó. Gã cứ việc thử đôi bàn chân lạch bạch bẩn thỉu trên những mấu đá ấy!”

Họ lần từng bước ra khỏi vùng ven chân vách đá, giữa hoang vu toàn cuội và đá lởm chởm, ướt và trơn tuột dưới cơn mưa nặng hạt. Mặt đất vẫn tiếp tục dốc xuống. Chưa đi được bao xa họ đã gặp phải một vết nứt toác đen ngòm ngay trước mặt. Nó không rộng lắm, nhưng vẫn khó có thể nhảy qua trong ánh sáng yếu ớt. Họ tưởng như nghe thấy tiếng nước ùng ục dưới đáy sâu. Ở bên trái họ nó vòng lên phía Bắc, quay trở lại vùng đồi, chặn đường họ đi về hướng đó, ít ra là trong màn đêm này.

“Tôi nghĩ chúng ta nên thử tìm đường quay lại phía Nam dọc theo vách đá,” Sam nói. “Ở đó chúng ta có lẽ sẽ tìm thấy một góc yên tĩnh, hay thậm chí là một cái hang hay gì đó.”

“Tôi cũng cho là như thế,” Frodo nói. “Tôi mệt rồi, và tôi không nghĩ đêm nay có thể tiếp tục mò mẫm giữa ngổn ngang sỏi đá này được nữa - cho dù tôi rất không thích trì hoãn. Ước gì có một con đường tử tế trước mặt: tôi sẽ đi đến khi nào rã chân thì thôi.”

Họ chẳng thấy cuộc hành trình dễ dàng hơn chút nào dưới chân khu đồi Emyn Muil ngổn ngang. Và Sam cũng chẳng tìm được bất cứ góc yên tĩnh hay hốc rỗng nào để trú chân: chỉ có những con dốc trần trụi, men theo vách đá cau có giờ đây lại vươn lên, cao hơn và dựng đứng hơn. Cuối cũng, mệt lử, họ buông người xuống đất dưới mặt khuất gió của một tảng đá lớn nằm cách chân vách đá không xa. Họ buồn bã ngồi thu người ở đó suốt một lúc lâu trong đêm tối lạnh lẽo, trong khi cơn buồn ngủ xâm chiếm họ bất chấp mọi nỗ lực cưỡng lại. Mặt trăng giờ đã mọc cao và rõ ràng. Ánh sáng trắng mỏng manh thắp sáng những mặt đá và tưới đẫm vẻ nhăn nhó lạnh lùng của bờ vách, biến toàn bộ màn tối mờ ảo thành màu xám nhạt lạnh lẽo điểm những bóng đen loang lổ.

“Này!” Frodo vừa nói vừa đứng dậy cuốn chặt áo choàng quanh người. “Cậu hãy ngủ một chút đi Sam, lấy chăn của tôi mà đắp. Tôi sẽ đi đi lại lại canh gác một lát.” Đột nhiên cậu cứng người lại, rồi cúi xuống nắm lấy cánh tay Sam. “Gì thế kia?” cậu thì thầm. “Hãy nhìn đằng kia, trên vách đá ấy!”

Sam nhìn theo và hít mạnh qua kẽ răng. “Xxxì!” chú nói. “Chính là gã. Chính là tên Gollum đó! Rắn rết ơi! Vậy mà tôi cứ tưởng đã làm khó gã đôi chút ở chỗ trèo xuống rồi đấy! Nhìn gã kìa! Trông như một con nhện bẩn thỉu bò trên tường.”

Trên mặt vách đá, dựng đứng và gần như phẳng lì trong ánh trăng mờ, một hình thù màu đen nhỏ thó đang bò xuống, chân tay gầy gò dang rộng. Có thể những bàn tay cùng ngón chân mềm và dính chặt của nó đã lần ra được những đường nứt hay chỗ bám mà không một người Hobbit nào có thể nhìn thấy hoặc tận dụng được, nhưng trông thì cứ như thể nó đang bò xuống bằng những bàn chân dính vào đá, tựa một con côn trùng loại lớn nào đó đang rình mồi. Và nó di chuyển đầu cắm xuống, như thể đang đánh hơi đường đi. Thỉnh thoảng nó chậm rãi ngẩng đầu lên, ngật hẳn ra đằng sau trên chiếc cổ dài gầy guộc, và hai chàng Hobbit thoáng nhìn thấy hai đốm sáng mờ, cặp mắt nó nhấp nháy trong phút chốc khi bị ánh trăng chiếu vào nhưng rồi lại nhanh chóng nhắm lại.

“Cậu có nghĩ gã nhìn thấy chúng ta không?” Sam hỏi.

“Tôi không biết,” Frodo lặng lẽ trả lời, “nhưng tôi nghĩ là không. Ngay cả những cặp mắt bạn bè cũng khó mà nhìn thấy những tấm áo choàng tiên này: tôi chẳng thấy cậu trong bóng tối ngay cả khi chỉ cách vài bước. Và tôi nghe nói rằng gã không ưa gì Mặt Trời hay Mặt Trăng.”

“Vậy tại sao gã lại xuống đúng chỗ này?” Sam hỏi.

“Im lặng nào, Sam!” Frodo nói. “Có lẽ gã ngửi thấy chúng ta. Và tôi tin rằng tai gã cũng thính như người Tiên. Tôi nghĩ gã đã nghe thấy gì đó rồi: tiếng chúng ta chẳng hạn. Chúng ta chả toàn hò hét bao lần ở trên đó; và mới một phút trước thôi chúng ta cũng đã nói chuyện ầm ĩ.”

“Chà, tôi phát ốm lên vì gã,” Sam nói. “Thêm lần này gã đến nữa là giọt nước tràn ly rồi, và tôi sẽ có lời với gã, nếu có thể. Đằng nào thì, giờ tôi không nghĩ chúng ta còn thoát nổi gã đâu.” Kéo mũ trùm qua đầu, Sam rón rén lẻn về phía vách đá.

“Cẩn thận đấy!” Frodo vừa thì thầm vừa theo sau chú. “Đừng đánh động gã! Gã nguy hiểm hơn vẻ bề ngoài nhiều lắm.”

Hình thù luồn lách đen đủi đó giờ đã xuống được hai phần ba chặng đường, và có lẽ còn cách chân vách đá khoảng năm mươi bộ hoặc ít hơn. Khom mình im như đá trong bóng tối một tảng đá lớn, hai chàng Hobbit chăm chú theo dõi gã. Dường như gã vừa vướng phải một trở ngại trên đường hoặc đang bực bội về vấn đề gì đó. Họ nghe thấy tiếng gã khụt khịt, thỉnh thoảng còn có cả tiếng thở xì xì cay nghiệt nghe như lời nguyền rủa. Gã ngẩng đầu lên, và họ nghĩ mình vừa nghe thấy tiếng gã khạc nhổ. Rồi gã lại tiếp tục bò. Giờ thì họ đã nghe thấy giọng gã, lục khục và the thé.

“Ái chà, xxxì! Cẩn thận, bảo bối ạ! Càng vội càng chậm. Bọn ta không nên liều mạng, phải không, bảo bối? Phải rồi, bảo bối à -gollum!” Gã lại ngẩng đầu lên, chớp chớp mắt vì ánh trăng, rồi nhanh chóng nhắm tịt mắt lại. “Bọn ta ghét nó. Ánh ssáng bẩn thỉu, bẩn thỉu lạnh lẽo làm ssao - nó theo dõi bọn ta, bảo bối à - nó làm đau mắt bọn ta.”

Giờ gã đã xuống thấp hơn và những tiếng xì xì cũng sắc và rõ ràng hơn. “Nó đâu rồi, nó đâu rồi: Bảo Bối của ta, Bảo Bối của ta? Nó là của bọn ta, đúng vậy, bọn ta muốn nó. Quân trộm cắp, quân trộm cắp, quân trộm tí hon bẩn thỉu. Chúng cầm Bảo Bối của ta đi đâu rồi? Quỷ tha ma bắt chúng! Bọn ta ghét chúng.”

“Nghe không có vẻ gã biết chúng ta ở đây, phải không?” Sam thì thầm. “Và Bảo Bối của gã là gì vậy? Ý gã là chiếc...”

“Suỵt!” Frodo thì thào. “Giờ gã đến gần rồi, đủ để nghe thấy mình thì thầm đấy.”

Quả nhiên là Gollum chợt khựng người lại, và cái đầu to tròn trên chiếc cổ gầy nhẳng quay hết bên này đến bên kia như thể đang nghe ngóng. Đôi mắt mờ đục hé mở. Sam cố nén mình, dù những ngón tay chú đang ngứa ngáy. Đôi mắt chú, ứa đầy căm giận và kinh tởm, dán chặt vào sinh vật khốn nạn giờ lại bắt đầu di chuyển kia, và vẫn thì thầm rít xì xì một mình.

Cuối cùng gã chỉ còn cách mặt đất hơn mười bộ, ngay phía trên đầu họ. Từ chỗ đó chỉ có thể rơi thẳng đứng xuống, bởi vách đá ăn vào trong đôi chút, và ngay cả Gollum cũng chẳng thể tìm thấy chỗ bám nào. Dường như gã đang cố xoay người lại, để đưa chân xuống trước, thì đột nhiên rít lên chói ráy rồi rơi xuống. Khi rơi xuống gã co chân tay ôm tròn lấy mình, giống một con nhện đang hạ xuống thì sợi tơ bị đứt.

Nhanh như cắt Sam rời khỏi chỗ nấp và chỉ vài sải chân đã băng qua quãng đường tới chân vách đá. Trước khi Gollum kịp đứng dậy, chú đã nằm đè lên gã. Thế nhưng chú nhận ra Gollum còn ghê gớm quá sức chú, ngay cả khi bị tấn công bất ngờ, sau cú ngã như vậy. Trước khi Sam giữ chặt được gã, đôi tay và chân dài của gã đã quàng quanh chú và ghì chặt hai tay chú, rồi một gọng kìm, mềm nhưng khỏe khủng khiếp, siết lấy chú như những dây trói đang dần thít chặt lại; những ngón tay nhớp nhúa lần lên cổ chú. Rồi hàm răng sắc nhọn cắn vào vai chú. Tất cả những gì chú có thể làm là húc tạt ngang cái đầu tròn và cứng vào mặt sinh vật đó. Gollum rít lên rồi phun phì phì, nhưng gã không chịu nhả ra.

Mọi chuyện chắc hẳn đã xấu đi đối với Sam, nếu chú chỉ có một mình. Thế nhưng Frodo đã lao đến, tuốt thanh Mũi Đốt ra khỏi vỏ. Tay trái cậu tóm lấy mái tóc mỏng và rũ rượi của gã rồi lôi đầu gã ra sau, kéo căng cái cổ dài của gã ra, buộc đôi mắt trắng nham hiểm phải nhìn lên bầu trời.

“Bỏ ra! Gollum,” cậu nói. “Đây là thanh Mũi Đốt. Ngươi đã từng thấy nó cách đây rất lâu rồi. Bỏ ra, không lần này ngươi sẽ được nếm mùi nó đấy! Ta sẽ cắt họng ngươi.”

Gollum sụp xuống và thõng người như một sợi dây ướt. Sam đứng dậy, tay lần lên vai. Ngọn lửa căm giận âm ỉ cháy trong mắt chú, nhưng chú không thể ra tay trả thù: tên địch khốn khổ đang nằm rên rỉ thút thít trên nền sỏi.

“Đừng hại bọn ta! Đừng để họ hại bọn ta, bảo bối à! Họ sẽ không hại bọn ta chứ, Hobbit nhỏ nhắn dễ thương? Bọn ta đâu có ý xấu, vậy mà họ nhảy lên bọn ta như mèo vồ chuột, họ làm vậy đấy, bảo bối à. Và bọn ta cô đơn quá, gollum. Bọn ta sẽ dễ thương với họ, rất dễ thương, nếu họ cũng dễ thương với bọn ta, phải vậy không, phải, phải.”

“Chà, phải làm gì với của này đây?” Sam nói. “Theo tôi hãy trói nó lại để nó không lén lút theo chúng ta được nữa.”

“Nhưng vậy thì bọn ta chết mất, chết mất,” Gollum mè nheo. “Hobbit nhỏ bé tàn ác. Trói bọn ta lại ở vùng đất lạnh cứng này rồi bỏ mặc bọn ta, gollum, gollum.” Những tiếng nức nở dâng lên trong cổ họng khục khặc của gã.

“Không,” Frodo nói. “Nếu giết gã, chúng ta phải giết gã ngay lập tức. Nhưng chúng ta không thể làm vậy, trong hoàn cảnh này. Kẻ khốn khổ tội nghiệp! Gã chưa làm hại gì chúng ta cả.”

“Ồ vậy sao!” Sam vừa nói vừa xoa vai. “Dù thế nào thì gã cũng từng có ý đồ đó, và gã vẫn có ý đồ đó, tôi phải khẳng định là vậy. Kế hoạch của gã là bóp cổ chúng ta trong lúc chúng ta ngủ.”

“Dám lắm,” Frodo nói. “Thế nhưng gã có ý đồ gì thì lại là chuyện khác.” Cậu ngừng lại một lát nghĩ ngợi. Gollum nằm im, nhưng đã thôi rên rỉ. Còn Sam đứng nhìn xuống gã đầy vẻ dọa dẫm.

Rồi dường như Frodo nghe thấy những giọng nói từ quá khứ, khá rõ ràng nhưng xa xăm:

Bác Bilbo không đâm chết sinh vật hèn hạ đó lúc có cơ hội, thật đáng thương thay!

Đáng thương ư? Chính lòng Thương hại đã giữ tay chú ấy lại. Thương hại, và Từ bi: không được tấn công khi không cần thiết.

Cháu không thấy chút thương hại nào cho Gollum hết. Gã đáng phải chết.

Đáng ư! Ta dám nói gã đáng. Khối kẻ đang sống đáng phải chết. Một số đã chết lại đáng sống. Cháu có thể trao cái đáng ấy cho bọn họ không? Vậy đừng quá nôn nóng đưa ra lời phán sinh tử nhân danh công lý, chỉ vì e sợ cho sự an toàn của bản thân. Kể cả bậc nhất mực khôn ngoan cũng không lường nổi mọi kết cục.

“Được rồi,” cậu vừa trả lời thành tiếng vừa hạ thấp mũi kiếm. “Thế nhưng cháu vẫn sợ. Song ông thấy đấy cháu sẽ không đụng vào con vật đó. Bởi giờ gặp gã rồi, cháu cũng thấy thương hại gã.”

Sam ngây nhìn cậu chủ, dường như đang nói chuyện với ai đó không có mặt ở đây. Gollum ngẩng đầu lên.

“Phải rồi, bọn ta khổ lắm, bảo bối à,” gã rên rỉ. “Khổ quá khổ quá! Hobbit sẽ không giết bọn ta, Hobbit dễ thương.”

“Không, bọn ta không giết ngươi,” Frodo nói. “Nhưng bọn ta cũng sẽ không thả ngươi đi. Ngươi đầy rẫy những điều xấu xa độc ác, Gollum ạ. Ngươi sẽ phải đi cùng bọn ta, vậy thôi, trong khi bọn ta để mắt đến ngươi. Nhưng nếu có thể, ngươi sẽ phải giúp đỡ bọn ta. Điều tốt này đáng nhận được điều tốt khác.”

“Phải, dĩ nhiên, phải,” Gollum vừa nói vừa ngồi dậy. “Hobbit dễ thương! Bon ta sẽ đi với họ. Chỉ cho họ đường an toàn trong tối, phải bọn ta sẽ chỉ! Nhưng bọn ta không biết họ đang đi đâu trên vùng đất lạnh cứng này, phải bọn ta không biết nhỉ?” Gã nhìn lên họ, và trong giây lát đôi mắt trắng dã nhấp nháy của gã ánh lên sự xảo quyệt và thèm muốn.

Sam quắc mắt với gã, lưỡi nút lấy răng; thế nhưng chú dường như nhận thấy có gì đó khác lạ trong thái độ cậu chủ và vấn đề không còn có thể tranh luận thêm được nữa. Dù sao đi nữa chú vẫn thấy kinh ngạc trước câu trả lời của Frodo.

Frodo nhìn thẳng vào mắt Gollum lúc này đang ngần ngại nhìn lảng đi chỗ khác. “Ngươi đã biết, hoặc ngươi đã đoán đúng rồi đấy, Sméagol,” cậu nói, nhỏ nhẹ nhưng lạnh lùng. “Dĩ nhiên là bọn ta đang trên đường đến Mordor. Và ta tin ngươi biết đường đến đó.”

“Úi chà! Xxxì!” Gollum vừa nói vừa lấy hai tay bịt tai, như thể sự thành thật của Frodo, cùng việc nói công khai những cái tên đó đã khiến gã tổn thương. “Bọn ta đã đoán, phải bọn ta đã đoán,” gã thì thầm; “và bọn ta không muốn họ đi, phải vậy không? Phải, bảo bối à, không muốn Hobbit dễ thương đi. Tro xì, tro xì, và cát sạn, và cái khát ở đó; và hầm sâu, hầm sâu, và Orc, hàng nghìn Orc. Hobbit dễ thương không được đến - xxxì - những nơi đó.”

“Vậy ra ngươi đã từng ở đó sao?” Frodo hỏi tới. “Và ngươi đang bị lôi kéo quay lại đó phải không?”

“Phải. Phải. Không!” Gollum thét lên. “Một lần, tình cờ thôi, phải vậy không, bảo bối? Phải, do tình cờ. Nhưng bọn ta không quay lại đâu, không, không đâu!” Rồi đột nhiên giọng nói và ngôn từ của gã thay đổi, gã nấc lên trong họng, và nói chuyện nhưng không phải với họ. “Để ta yên, gollum! Các người làm ta đau. Ôi đôi tay tội nghiệp của ta, gollum! Ta, bọn ta, ta không muốn quay lại. Ta chẳng tìm được nó. Ta mệt lắm. Ta, bọn ta chẳng tìm được nó, gollum, gollum, không, không có đâu cả. Chúng lúc nào cũng thức. Người Lùn, Con Người, và bọn Tiên, bọn Tiên khủng khiếp mắt sáng rực. Ta chẳng tìm được nó. Chao ôi!” Gã đứng dậy nắm chặt những ngón tay dài thành một nắm đấm xương xẩu chẳng dính một chút thịt mà dứ dứ về phía Đông. “Bọn ta không làm đâu!” gã hét lên. “Không làm cho ông đâu.” Rồi gã lại sụp xuống. “Gollum, gollum,” gã úp mặt xuống đất khóc lóc. “Đừng nhìn bọn ta! Đi đi! Đi ngủ đi!”

“Hắn sẽ không đi hoặc ngủ theo lệnh ngươi đâu, Sméagol,” Frodo nói. “Thế nhưng nếu ngươi muốn được giải thoát khỏi hắn, thì ngươi phải giúp ta. Và ta sợ điều đó có nghĩa là phải tìm cho bọn ta đường đến với hắn. Song ngươi không cần phải đi hết đường, không cần phải vượt qua cổng vào vùng đất của hắn đâu.”

Gollum ngồi dậy rồi nhìn cậu qua mí mắt. “Hắn ở đằng kia,” gã lắp bắp. “Lúc nào cũng ở đó. Orc sẽ đưa các cậu đến nơi. Rất dễ tìm Orc bên bờ Đông sông. Đừng hỏi Sméagol. Sméagol đáng thương, đáng thương lắm, gã bỏ đi lâu lắm rồi. Họ lấy Bảo Bối của gã, và giờ gã lạc lối rồi.”

“Có lẽ chúng ta sẽ tìm thấy lại gã, nếu ngươi đi cùng bọn ta,” Frodo nói.

“Không, không, không bao giờ! Gã bị mất Bảo Bối rồi,” Gollum nói.

“Dậy nào!” Frodo nói.

Gollum đứng dậy rồi lùi dần cho đến lúc tựa lưng vào vách đá.

“Nào!” Frodo nói. “Ngươi có thể tìm đường dễ hơn vào ban ngày hay ban đêm? Bọn ta mệt rồi; nhưng nếu ngươi chọn đêm, chúng ta sẽ lên đường ngay đêm nay.”

“Ánh ssáng to làm đau mắt bọn ta, đúng vậy đấy,” Gollum rên rỉ. “Không đi dưới Mặt Trắng đâu, chưa đâu. Nó ssẽ ssớm lặn xuống ssau đồi, phải. Nghỉ một chút trước đã, Hobbit dễ thương!”

“Vậy thì ngồi xuống,” Frodo nói, “và ngồi im!”

Hai chàng Hobbit cùng ngồi xuống bên cạnh gã, mỗi người một bên, lưng dựa vào bức tường đá, duỗi dài chân. Không cần phải thỏa thuận bằng lời: họ tự biết không được phép ngủ ngay cả dù trong chốc lát. Mặt trăng chậm chạp trôi đi. Bóng tối lan ra từ khu đồi, rồi tất cả đều tối sầm trước mắt họ. Những vì sao mọc lên dày đặc và sáng tỏ trên bầu trời. Không ai cử động. Gollum ngồi thu chân lại, đầu gối chống cằm, để xoài những bàn tay bàn chân to bè trên mặt đất, mắt gã nhắm lại; nhưng gã có vẻ căng thẳng, như thể đang suy nghĩ hay nghe ngóng điều gì đó.

Frodo nhìn sang phía Sam. Ánh mắt họ gặp nhau và họ đều hiểu. Họ buông lỏng người, ngả đầu ra sau, và nhắm mắt lại hoặc làm ra vẻ như vậy. Không lâu sau đã nghe thấy tiếng họ thở nhẹ. Tay Gollum bắt đầu động đậy đôi chút. Gần như không thể nhận ra được, đầu gã lắc qua trái rồi qua phải, và thoạt tiên là một mắt rồi sau đó con mắt còn lại cũng hé mở. Hai chàng Hobbit không tỏ ra bất cứ dấu hiệu nào.

Đột nhiên, nhanh nhẹn dẻo dai lạ thường, vọt khỏi mặt đất bằng một cú nhảy như châu chấu hoặc ếch, Gollum lao thẳng vào bóng tối. Nhưng đó chính là điều mà Frodo và Sam đã trông đợi. Sam đã lại đè lên người gã chỉ hai bước sau cú nhảy. Frodo bám liền ngay phía sau đã tóm lấy chân gã và lẳng đi.

“Sợi thừng của cậu sẽ lại có ích đấy, Sam,” cậu nói.

Sam lấy sợi thừng ra. “Ngươi định kiếm chỗ nào ở vùng đất lạnh cứng này đấy hả, thưa ông Gollum?” chú gầm lên. “Bọn ta không biết, phải, bọn ta không biết. Ta đoán chắc là để tìm vài tên bạn Orc của ngươi phải không. Đồ súc sinh bẩn thỉu xảo trá. Sợi thừng này phải được quàng quanh cổ ngươi, mà phải là vòng thòng lọng thít chặt nữa.”

Gollum nằm im và không giở trò nữa. Gã không trả lời Sam, nhưng ném cho chú một cái lườm nham hiểm.

“Chúng ta chỉ cần một thứ gì đó có thể giữ gã lại,” Frodo nói. “Chúng ta cần để gã tự đi, vậy nên sẽ không hay nếu trói chân gã lại - hoặc tay gã, có vẻ như gã cũng phải dùng đến tay. Hãy trói một đầu dây vào mắt cá gã, và nắm chặt đầu còn lại.”

Câu đứng canh trên Gollum, trong khi Sam thắt nút sợi thừng. Và kết quả khiến cả hai đều phải ngạc nhiên. Gollum bắt đầu gào thét, một âm thanh lanh lảnh xé tai, nghe rất khủng khiếp. Gã quằn quại, cố đưa mồm xuống mắt cá chân hòng cắn sợi thừng. Gã vẫn gào thét không ngớt.

Cuối cùng Frodo cũng tin rằng gã thực sự đau đớn; nhưng không thể là do nút buộc được. Cậu kiểm tra và nhận thấy nó không quá chặt, thực tế là gần như không đủ chặt. Sam tốt bụng hơn so với lời lẽ của chú. “Ngươi bị làm sao vậy?” cậu hỏi. “Nếu ngươi cứ cố trốn thoát thì ngươi sẽ phải chịu trói thôi; thế nhưng bọn ta không muốn làm ngươi đau.”

“Nó làm bọn ta đau, nó làm bọn ta đau,” Gollum rít lên. “Nó lạnh buốt, nó cắn! Bọn Tiên bện ra nỏ, quỷ tha ma bắt chúng đi! Hobbit bẩn thỉu tàn ác! Đó là vì ssao bon ta cố trốn, dĩ nhiên rồi, bảo bối à. Bọn ta đã đoán chúng là Hobbit tàn ác. Chúng đi gặp bọn Tiên, bọn Tiên hung tợn mắt ssáng. Cởi nó ra đi! Nó làm bọn ta đau.”

“Không, ta sẽ không cởi nó ra đâu,” Frodo nói, “trừ khi” - cậu ngừng lại suy nghĩ một lát - “trừ khi ngươi nói ra lời hứa nào có thể khiến ta tin tưởng được.”

“Bọn ta ssẽ thề làm bất cứ gì cậu ta muốn, phải, phải,” Gollum vừa nói vừa cào cấu lên mắt cá chân. “Nó làm bọn ta đau.”

“Thề sao?” Frodo nói.

“Sméagol,” đột nhiên Gollum rành mạch nói, gã mở to mắt nhìn chằm chằm Frodo với một ánh sáng kỳ lạ. “Sméagol sẽ thề trên Bảo Bối.”

Frodo đứng thẳng lên, và một lần nữa Sam lại giật mình trước lời lẽ và giọng nói lạnh tanh của cậu. “Trên Bảo Bối sao? Làm sao ngươi dám?” chú nói. “Nghĩ xem!

Một Nhẫn Chúa cai trị tất cả, trong Bóng Tối trói buộc hết.

Ngươi sẽ phó thác lời hứa của ngươi vào đó ư, Sméagol? Nó sẽ ràng buộc ngươi. Nhưng nó còn phản trắc hơn cả ngươi nữa cơ. Có thể nó sẽ bẻ quẹo lời ngươi. Hãy coi chừng!”

Gollum co rúm người lại. “Thề trên Bảo Bối, thề trên Bảo Bối!” gã lặp lại.

“Và ngươi định thề điều gì?” Frodo hỏi.

“Thề sẽ rất rất tốt,” Gollum nói. Rồi bò đến bên chân Frodo, gã phủ phục xuống trước mặt cậu, thì thầm bằng giọng khàn khàn: một cơn rùng mình chạy khắp người gã, như thể lời lẽ ấy đã lay động tận xương gã trong sợ hãi. “Sméagol sẽ thề không bao giờ, không bao giờ, để Hắn có được nó. Không bao giờ! Sméagol sẽ bảo vệ nó. Nhưng gã phải thề trên Bảo Bối.”

“Không! Không thề trên nó,” Frodo vừa nói vừa nhìn xuống gã với vẻ thương hại lạnh lùng. “Ngươi chỉ muốn được nhìn và chạm vào nó, nếu ngươi có cơ hội, cho dù ngươi biết nó sẽ làm ngươi phát điên. Không thề trên nó. Hãy thề có nó đi, nếu ngươi chịu. Bởi ngươi biết nó ở đâu. Phải, ngươi biết, Sméagol. Nó đang ở ngay trước mặt ngươi đấy.”

Trong giây lát Sam cảm thấy cậu chủ của chú đã lớn lên còn Gollum thì lại teo nhỏ lại: một hình bóng lạnh lùng và cao lớn, một vị chúa dũng mãnh giấu vầng hào quang sau mây xám, còn dưới chân là một con chó nhỏ đang rên rỉ. Song cả hai lại khá tương đồng chứ không hề xa lạ: họ có thể đọc thấu tâm trí nhau. Gollum vươn người ra túm lấy Frodo, xun xoe trên hai đầu gối gã.

“Ngồi xuống nào! Ngồi xuống!” Frodo nói. “Giờ hãy nói lời hứa ra đi!”

“Bọn tôi xin hứa, phải tôi xin hứa!” Gollum nói. “Tôi sẽ phục vụ chủ nhân của Bảo Bối. Chủ nhân tốt lắm, Sméagol tốt lắm, gollum, gollum!” Đột nhiên gã òa khóc nức nở rồi lại cúi xuống cắn mắt cá chân.

“Cởi sợi thừng ra, Sam!” Frodo nói.

Sam vâng lời một cách bất đắc dĩ. Ngay lập tức Gollum đứng lên rồi nhảy nhót khắp xung quanh, như một con chó vừa ăn roi lại được chủ vỗ về. Kể từ lúc đó một sự thay đổi, sẽ còn duy trì trong ít lâu, đã xảy đến với gã. Gã nói năng bớt xì xèo và rên rỉ hơn, và gã nói thẳng với các bạn đồng hành, chứ không thông qua bản thân bảo bối của gã nữa. Gã thường rúm người lại hoặc giật tránh đi, nếu họ bước tới gần gã hay cử động bất chợt, và luôn tránh xa để khỏi chạm vào những tấm áo choàng tiên; thế nhưng gã lại thân thiện, và thậm chí gã còn sốt sắng làm trò đến tội nghiệp. Gã thường cười khúc khích và nhảy cỡn lên, khi nghe bất cứ lời đùa cợt nào, hoặc ngay cả khi Frodo nói chuyện dịu dàng với gã, và khóc lóc nếu Frodo trách mắng gã. Sam thì kiểu gì cũng chẳng nói nhiều với gã. Chú càng nghi ngờ gã hơn nữa, và nếu được chọn thì chú còn ít thích gã Gollum mới, Sméagol này, hơn gã trước đây.

“Này, Gollum, hay bất cứ tên gì bọn ta phải gọi ngươi,” chú nói, “giờ đến lúc rồi đây! Mặt trăng lặn rồi; và buổi đêm cũng đang trôi qua. Chúng ta nên lên đường thôi.”

“Phải, phải,” Gollum vừa tỏ ý nhất trí vừa nhảy qua