Bùa Hộ Mệnh
TỪ MẤY THÁNG NAY, KHÔNG HIỂU SAO, anh ấy sinh tật ra như thế. Chứ từ hồi nào đến giờ... Vâng, thì anh ấy vẫn ít nói như vậy, nhưng đâu có lẩn thẩn như bây giờ... Khổ quá anh ạ. Cả nhà đang trông vào một mình anh ấy... Vậy mà bây giờ...
Người thiếu phụ nói đến đây bỗng sụt sịt khóc. Thằng con hai tuổi đang ngồi trong lòng mẹ hai bàn tay lem luốc mân mê miếng bánh bích-quy người mẹ rút trong gói bánh khách vừa mang lại cho, thấy mẹ khóc, giương mắt lên nhìn, rồi òa khóc theo.
Khách là một người đàn ông trạc ba mươi tuổi, mặt xương xẩu đầy vẻ phong sương. Gã ngồi hút thuốc, đợi cho người thiếu phụ nguôi cơn tỉ tê, mới hỏi:
- Thế anh ấy đi đâu rồi, hả chị?
- Nào tôi có biết. Có lần anh ấy đi đâu tới hai ba ngày. Tôi cứ ngỡ là người ta bắt anh ấy bỏ vào dưỡng trí viện rồi kia. Tôi đang định nhờ người đăng báo, thì anh ấy lù lù dẫn xác về, ôm theo một đống giấy lộn, bỏ ở đầu giường, chẳng nói chẳng rằng. Tôi lừa lúc anh ấy ngủ, bới đống giấy ra, vì tôi sợ anh ấy dính líu vào vụ truyền đơn này khác, thì khổ...
Người thiếu phụ chợt bật cười một tiếng nhỏ khiến người khách ngẩng nhìn nàng, vẻ ngơ ngác. Gã chưa kịp hỏi thì nàng ta tiếp:
-... Ai dè, khi tôi giở đống giấy nhàu nát mà anh ấy đã vuốt lại thận trọng lắm, thì thấy toàn những giấy má gì đâu không! Chưa kể có lẫn vài tờ giấy... chùi đít nữa - xin lỗi anh -, vâng, thật thế đấy ạ! Tôi chả hiểu ra sao cả. Tôi nghĩ có 1ẽ anh ấy mắc bệnh lẩn thẩn nặng rồi. Tôi dọn đống giấy đầy mùi xú uế đó bỏ vào thùng rác. Thế mà sáng dậy, anh ấy cũug chẳng nói năng hay tỏ thái độ phản đối gì. Rồi đâu lại hoàn đấy, mỗi lần về là một bọc giấy đại loại như thế. Thì ra suốt ngày lang thang ở ngoài đường, anh ấy chỉ lượm giấy lộn không!...
- Thế chị đã đưa anh ấy đi khám bác sĩ chưa?
Người thiếu phụ thở dài:
- Từ ngày anh ấy bị mất sở làm đến nay, tôi bận tối mắt tối mũi, lớp lo cho các cháu, lớp bươn bả với mấy chị em bạn gái để kiếm tiền, có thì giờ đâu mà nghĩ đến chuyện đưa anh ấy đi bác sĩ! Cũng may mà tôi còn được cái nghề khâu thuê vá mướn. Chứ anh thử nghĩ coi, thời buổi này...
- Thế hồi đó người ta cho anh ấy nghỉ sở với lý do gì, chị biết không?
- Dường như vì anh ấy tính lộn nhiều quá. Anh bảo, là một nhân viên kế toán mà tính lộn, sổ sách làm lung tung cả lên hãng suýt sạt nghiệp, người ta không đưa ra tòa, là may rồi...
Người bạn cau mày có vẻ suy nghĩ. Một hồi lâu, gã nói:
- Tôi học với nó từ dạo còn ở trung học và vẫn quý nó ở tính thận trọng, tỉ mỉ, chính xác. Đến thế thì lạ thật... Có thể nào người ta tỉ mỉ thận trọng quá đến cái độ... lẩn thẩn được không?
Người thiếu phụ vừa dỗ con vừa hỏi lại:
- Dạ, anh bảo sao cơ?
- À, không... Tôi tự hỏi... Chị ăn ở với anh ấy đã lâu, dễ cũng đến năm, sáu năm rồi... Chị có bao giờ nghe anh ấy nói trong gia đình anh ấy có người... điên hay khùng không?
- Anh bảo sao cơ? Tôi... không hiểu.
- Thằng ấy, tôi biết, nó vốn ít tâm sự với bạn bè về gia cảnh nó. Nhưng có thể, biết đâu, với chị, nó nói cho chị biết không chừng...
- Biết gì, hả anh?
- Chẳng hạn như, nó kể cho chị nghe trong đám bà con họ hàng nhà nó có người nào đó bị mất trí... Tôi hỏi thế, vì có thể nó bị ảnh hưỏng di truyền cũng nên.
- Cái đó, thì tôi cũng chịu, Nhà tôi ít nói, như anh cũng biết đấy. Tôi lấy anh ấy, cũng tứ cố vô thân như anh ấy vậy... Thành ra.. Vâng, khi anh ấy không nói thì tôi cũng không hỏi làm gì. Vả, anh ấy thường bảo tôi: chỉ có hiện lại và tương lai là đáng kể thôi. Nhưng cơ sự này, thì anh thấy đó, tôi kẹt quá... May mà nhờ lối xóm cảm thông, đỡ đần, nếu không thì tôi đến ngồi ôm con nhìn chồng mà chết đói cả lũ mất thôi. Bạn bè thì trừ anh đấy, cũng chẳng còn ai lai vãng... Thế ra, anh được giải ngũ rồi ạ?
- Vâng. Tôi bị thương ngoài mặt trận, được giải ngũ, ra Cam-ranh làm ăn từ hai năm nay. Tôi nghe phong thanh anh ấy bị mất sở làm. Bạn cũ lâu ngày không gặp nhau, tôi về đây ghé thăm anh ấy, hy vọng có thể kéo anh ấy đi làm ăn cùng.. Đâu dè nó bị mất sở vì...mất trí.
Người thiếu phụ thở dài:
- Mà dù cho anh ấy không bị mất sở đi chăng nữa, thì cũng sắp bị gọi nhập ngũ đến nơi rồi. Như anh... Kể cũng may mắn nhỉ... Hồi nhà tôi còn... tỉnh, thỉnh thoảng vẫn nhắc đến anh luôn. Anh ấy bảo hồi xưa khi còn học chung, anh vẫn có mộng làm tướng kia đấy, phải không ạ?
Người bạn chặc lưỡi:
- Thì chị tính, hồi còn trẻ, thằng con trai nào không mơ đến một nếp sống oai hùng, dọc ngang vẫy vùng... Nhưng lớn lên, có chạm mặt với thực tế, mới thấy hão huyền cả. Khi ở trong quân ngũ, tôi vẫn thường tự hỏi tôi hy sinh cho ai đây? Đồng ý là mình đánh đuổi bọn Cộng sản xâm lăng, dù quân Cộng sản ấy không là ai khác mà cũng là người đồng hương của mình cả. Nhưng cứ nghĩ đến bọn người ở thành phố phè phởn sống, những lo thu lợi về cho nhiều, mình cũng đâm nản chứ!.. Rút cục, khi lâm trận, mình còn nghĩ được đến mình, đến cái mạng sống của mình và nhóm binh lính mà mình có bổn phận chỉ huy họ... Đau đớn nhất là, vì an ninh của mình và của lính, mà có khi mình phải tiêu diệt một nhóm dân quê chất phác, chỉ vì họ ở phe bên kia... Mà thôi, nói những chuyện đó với chị làm gì nhỉ?
- Thế khi bị thương và được giải ngũ, anh có vui không?
- Hẳn là vui, vì từ đây tôi sẽ được giải thoát ra khỏi một chuỗi những xung đột chẳng ích gì cho ai cả. Nhưng tôi cũng cảm thấy bùi ngùi, buồn buồn...
- Sao vậy anh?
Người bạn có dáng trầm ngâm:
- Tôi không rõ. Sau nhiều năm lăn lộn trong quân đội, rồi khi mình rũ áo đứng lên, tình hình vẫn chẳng sáng sủa được bao nhiêu... nhưng thôi, chị đừng bắt tôi phải trả lời những câu hỏi mà chính tôi vẫn thường tự vấn như vậy.
Người bạn đổi giọng hỏi:
- Liệu tối nay anh ấy có về không chị?
Người thiếu phụ chợt lại buồn so:
- Nào tôi có biết anh! Hay anh ở lại đợi nhà tôi nghe? Biết đâu...
Người bạn ngắt lời:
- Bị mất trí mới có mấy tháng trở lại đây chắc chưa đến nỗi nào... Nhưng biết đâu có thể đây là một cái may...
- Anh bảo sao cơ?
Người bạn chợt cười vu vơ:
- Chị có biết chuyện “Tái ông thất mã ” không?
- Không, anh... Mà sao, hả anh?
Người bạn lắc dầu:
- Mà thôi... Chị có bận cứ lo công vỉệc. Tôi ngồi đợi anh ấy vậy. Để xem sao...
- Vâng, thế để xin phép anh. Anh cứ tự nhiên cho, coi như ở nhà anh vậy.
- Cám ơn chị.
Người vợ nói xong, đứng dậy bồng con vào nhà, sau khi rót thêm trà vào ly mời người bạn uống.
Sau khi đợi đã hai tiếng đồng hồ vẫn chưa thấy bạn về, người đàn ông đứng dậy khi thấy nắng chiều đã tắt ngoài ngõ và nghe có tiếng vo gạo sột soạt ở đằng sau. Gã nhủ thầm không nên để vợ của bạn bận tâm về mình, hẵng đi kiếm tí gì ăn đã rồi trở lại sau. Gã vừa đứng dậy, toan ra đằng sau chào chủ nhân, thì người thiếu phụ đã tất tả đi lên nhà, vừa đi vừa chùi hai tay ướt vào hông quần.
- Anh ở lại... Ủa, anh... đi đâu bây giờ vậy?
- Tôi xin phép chị chạy lại đằng kia có chút việc. Tôi sẽ trở lại sau.
Người thiếu phụ nằn nì và gã thấy rõ nỗi tuyệt vọng trong đôi mắt nàng, gã hiểu rằng nàng đặt hy vọng nhiều ở gã.
- Anh.... ở lại dùng bữa cơm rau dưa với mẹ con tôi. Nhà tôi chắc cũng sắp về tới.
- Dạ, cám ơn chị, để khi khác. Tôi chạy chút rồi trở lại ngay mà.
Người thiếu phụ dường như sợ người bạn một khi bỏ đi sẽ không bao giờ trở lại. Chuyện đó đã xảy ra nhiều lần. Nàng không biết nói gì hơn:
- Nhà tôi... khi còn bình thường, vẫn nhắc đến anh luôn... Vâng, hồi đó dường như nhà tôi chỉ chơi thân với có mình anh... Hễ lâu không nhận được thư anh, nhà tôi vẫn ngại anh đã... mệnh hệ gì... Vâng, nhà tôi... có vẻ quý anh lắm...
Người bạn cảm thấy thương hại cho hoàn cảnh của gia đình bạn hơn là khó chịu. Gã tìm lời để làm người thiếu phụ an tâm rằng thế nào gã cũng trở lại.
- Vâng, chính thế. Anh ấy với tôi giống nhau ở chỗ không có bà con thân thuộc gì, nên dễ gần gũi và coi nhau như ruột thịt vậy. Bây giờ anh ấy lâm vào tình trạng đó, tôi phải tìm mọi cách để giúp đỡ chứ. Bỏ bạn bè thể nào được, chị. Chị cứ an tâm. Tôi ra phố một chút, sẽ trở lại liền.
- Vâng, thế... anh đi công chuyện. Tôi thiệt... những lúc về sau này, cũng muốn quẫn trí luôn. Khổ quá... anh thông cảm cho. Vâng, cực chẳng đã...
Người bạn tần ngần một lúc, rồi đội mũ lên đầu, bước ra đến cửa, lại quay lại:
- Tôi biết làm thế này không phải... chắc chị cũng không dư dả gi. Vậy xin chị cho phép tôi đỡ đần chị chút đỉnh... Tôi nhờ trời, cũng có chút vốn...
Người thiếu phụ hốt hoảng khi thấy bạn của chồng thò tay vào túi quần sau:
- Ấy chết, anh... xin anh đừng làm vậy. Tôi... chả dám nhận đâu...
Vừa lúc dó, hai đứa bé gái, một trạc bảy tuổi một trạc năm tuổi, áo quần lem luốc, dắt tay nhau vào nhà. Người thiếu phụ bảo con chào khách rồi quay sang nạt con bé lớn:
- Con Nga rồi coi chừng má nghe. Lo đi chơi, không chịu coi em gì hết trơn!
Hai đứa nhỏ vừa lấm lét nhìn mẹ lại quay sang nhìn khách. Người bạn lên tiếng:
- Vậy nếu chị không nhận, thì để tôi cho các cháu vậy...
Nói xong, gã vẫy hai đứa nhỏ lại, nhét tiền vào tay đứa lớn, giọng nhỏ nhẹ:
- Đây bác cho các cháu tiền để sắm sửa áo quần sách vở đi học, nghe? Ráng ở nhà trông em cho má. Đừng đi chơi nhiều quá, lỡ mẹ mìn nó bắt rồi má không biết đâu mà tìm đa!
Hai đứa bé chưa dám nhận tiền quay sang nhìn mẹ dò xét. Người thiếu phụ nghẹn ngào nói:
- Thôi thì bác có lòng cho các cháu, cám ơn bác. Lát nữa, xong công chuyện, mời bác lại chơi thăm ba các cháu.
- Vâng, tôi sẽ lại... Thế xin phép chị!
- Dạ chào bác.
Gã quay sang xoa đầu hai đứa nhỏ:
- Thôi, bác đi nghe. Lát nữa bác lại thăm ba các cháu.
Nói xong, gã quầy quả bước ra ngõ, tâm hồn trĩu nặng. Gã không biết đi đâu. Từ lâu rồi gã không sống ở Sàigòn. Cái thành phổ này đã chứa chất hầu hết quãng đời học sinh của gã, vậy mà giờ này gã cảm thấy nó thật xa lạ. Dân đổ về đây càng đông, người ta chen chúc nhau mà sống, nhưng mỗi người vẫn là một hòn ốc đảo với những vấn đề riêng tư, người ta xa lạ với nhau và lạ với cả chính minh. Thằng bạn gã, cái thằng bạn nối khố hiền lành cục mịch là thế, cái thằng ai nói gì cũng chỉ cười xòa, nó đã làm gì để đến nông nỗi bị mất trí, mất chỗ làm, mất bạn bè như thế. Có thể nào cuộc sống khó khăn đã dồn nó đến chân tường? Báo chí đầy dẫy những vụ đâm chém cướp của, những vụ tự tử vì cùng quẫn. Thằng bạn gã... Thật gã không hiểu nổi.
Gã mải miết đi, bứt rứt khôn nguôi. Gã định tìm một tiệm ăn nào đó táp vào nghỉ chân, ăn uống chút đỉnh để có thể suy nghĩ thêm về trường hợp bạn gã. Hay là bạn gã..? Gã gạt bỏ ý tưởng vừa nhen nhúm trong đầu. Dẫu sao thì cũng cần phải gặp bạn, đối chất với nó để biết thực hư rồi liệu bề đưa nó vào bệnh viện cho bác sĩ khám nghiệm. Điên gì có thứ điên lạ đời: Chẳng làm hại ai, chỉ đi lượm giấy lộn về chất đống ở nhà!
Một nhóm người đi đường bị cảnh sát chặn lại hỏi giấy. Gã cũng bị xét. Gã xuất trình đủ những giấy tờ cần thiết luôn luôn bỏ sẵn ở túi áo trên ngực. Trong lúc người cảnh sát đọc giấy tờ gã trong bóng sáng lờ mờ của ngọn đèn đường, gã vơ vẩn nhìn quanh, và đôi mắt dừng lại ở chiếc Dodge có dấu hiệu cảnh sát với một người quân cảnh kè kè khầu súng ngồi ở ngay lối lên thùng xe phía sau. Một vài người có lẽ không hội đủ những giấy tờ cần thiết ngồi thu lu ở phía trong, trên hai chiếc ghế dài.
- A lê, lên xe... À, khoan! ôm theo đống giấy gì vậy? Bộ truyền đơn hả?
Tiếng quát hách dịch ở sau lưng làm gã giật mình quay lại. Trước mắt gã, một cảnh sát viên đang giựt một đống giấy trên tay một ngưòi đàn ông trạc ba mươi ăn mặc lôi thôi, lếch thếch, trong khi người này chẳng hỏi chẳng rằng cứ khư khư giữ lại đống giấy đang cầm. Vừa lúc đó, viên cảnh sát xét giấy gã xong bèn trả lại. Gã không kịp nhìn xem có đủ giấy tờ không, nhét đại vào túi áo, bước lại nhìn vào mặt người đàn ông đang giằng co với viên cảnh sát về mớ giấy, rồi thốt kêu lên:
- Thạc!
Người đàn ông vẫn tiếp tục giằng co với viên cảnh sát, làm như không nhận ra khuôn mặt đang ghé sát vào mặt mình, vẻ ngơ ngẩn lẫn cau có hiện lên khuôn mặt hom hem, tiều tụy...
Người thiếu phụ đang ngồi xổm trên mặt đất bật đứng dậy, tất tả chạy lại bên gã, mặt dớn dác:
- Sao, anh? Nhà tôi... thế nào, anh?
Gã búng mẩu thuốc đang hút dở ra xa, nói:
- Chị cứ an lâm. Tôi vừa gặp viên y sĩ ở đơn vị cũ với tôi mới chuyển về Trung tâm này. Anh ấy có cho tôi biết là Trung tâm đã quyết định đưa anh Thạc qua bên Tổng y viện Cộng Hòa để khám nghiệm.
Người thiếu phụ tỏ vẻ thất vọng:
- Nghĩa là... nhà tôi chưa được thả cho về?
- Về ngay sao được? Để tôi nói cho chị nghe. Đây này.. ở đây họ không đủ máy móc để khám nghiệm những trường hợp bị bệnh thần kinh như anh ấy. Do đó, phải chuyển qua bên Tổng y viện Cộng Hòa. Chưa phải đi quân trường ngay là hay rồi.
- Thế chừng nào thì họ để nhà tôi về hả anh? Nhà tôi mất trí! ông Giám dốc của hãng nhà tôi làm cũ có thể làm chứng điều đó mà. Nếu không, anh ấy chẳng chịu để mất sở như vậy...
- Đành là thế rồi. Song cũng phải đợi họ khám nghiệm đã chứ. Nếu sau khi khám nghiệm, bác sĩ chứng thực là anh ấy bị điên thật thì anh ấy sẽ được Hội đồng Y khoa cấp giấy miễn dịch.
- Thế, hồi nãy anh có gặp nhà tôi không?... Theo anh thì... nhà tôi có điên thật không anh?
Chừng như biết mình lỡ lời, người thiếu phụ im bặt quay mặt đi chỗ khác, tránh tia nhìn nửa sững sờ nửa thương hại của người bạn. Một lát sau, người bạn mới cất tiếng trầm trầm:
- Có, tôi có gặp anh ấy. Anh ấy chỉ nhìn tôi... một cách dửng dưng, như thể không biết tôi là ai, dù tôi có gợi lại vài kỷ niệm cũ.
Người thiếu phụ chợt bưng mặt khóc rấm rứt và ngồi thụp xuống đất:
- Anh ấy cũng không nhận mặt vợ con anh ấy nữa... đau đớn cho tôi chưa, hả trời ơi trời....
Gã không biết nói năng ra sao, đành lặng thinh đứng đợi cho người thiếu phụ khóc cho hả.
- Thì thôi...chẳng thà anh ấy cứ đi quân trường, cứ ra mặt trận... nhưng đừng lạ mặt cả vợ con như thế!.. tôi...tôi biết làm sao bây giờ? Đã không người bà con, có mình chồng là kẻ thân thuộc nhất, mà giờ cũng thành ra xa lạ nữa... trời ơi!... tôi còn thiết gì sống nữa đây!...
- Tôi khuyên chị... nên bình tĩnh, chị Thạc à. Chớ nên bi phẫn quá... còn các cháu đấy! Vả lại... nếu anh ấy có bị điên thật thì rồi họ cũng sẽ điều trị cho anh ấy đến khi nào...
Gã chợt ngừng lại. Chị Thạc chợt im, có vẻ suy nghĩ, rồi hỏi:
- Thế họ điều trị cho anh ấy mà khỏi, thì... họ lại gởi anh ấy đi quân trường ư anh?
Gã chưa kịp trả lời, chị Thạc đã nói tiếp:
- Vậy thì... bề nào cũng thế cả!...
Nói xong, người thiếu phụ lại bưng mặt khóc. Gã bắt đầu cảm thấy khó chịu, với một nỗi sợ hãi mơ hồ khi nhìn người thiếu phụ chợt khóc, chợt nín...
Người lính già cự nự:
- Có thứ điên gì mà điên lạ đời! Chỉ rặt đi luợm giấy lộn về chất đầy ở đầu giường, chỉ khổ cái thằng già này dọn thấy cha ông nội! Sáng nào cũng một đống thù lù ở đầu giường. Lượm giấy trong sân, thôi thì cũng được đi! Ai đời, thằng chả còn mò vô cả chuồng xí lượm nữa mới chết cha tôi chớ! Thà thằng chả cứ la hét, cứ chạy cùng khắp, cứ việc leo lên cây đánh du hay trèo lên ngồi ngất ngưởng trên sa-tô-đô đi... Đằng này...
Viên y sĩ trung úy trẻ cười, không nói gì, bỏ đi. Còn lại mình người lính già, nhìn quanh thấy cử tọa toàn một lũ điên điên khùng khùng, có người lại trợn mắt lên nhìn lão, lão đành xách cái thùng rác vừa đi vừa cằn nhằn một mình.
Tính ra, Thạc nằm ở Tổng y viện Cộng Hoà đã hơn một năm trời. Người ta kể suốt trong thời gian đó, gã không nói với ai nửa lời. Gã mất trí, nhưng hiền lành như cục đất, suốt ngày chỉ quanh quẩn trong sân, ngoài hành lang khu thần kinh, có khi vào cả phòng y tá trưởng, lượm bất cứ mảnh giấy nào hắn trông thấy, vuốt lại cho thẳng, nhìn chăm chú đến đờ đẫn vào mảnh giấy có khi chỉ là tờ giấy trắng đã nhầu nát, rồi gom góp lại, đem về xếp ở đầu giường, chẳng nói chẳng rằng, để rồi sáng hôm sau khi người lính già chuyên lo việc quét dọn trong khu đến hốt đi, hắn cũng không phản đối, và vẫn tiếp tục đi lượm giấy. Cứ như thế trong một năm. Sau nhiều lần khám nghiệm, hắn được đưa ra Hội đồng Y khoa. Khi người ta gọi đến tên hắn, hắn cũng chẳng biết. Bấy giờ hắn đang lục lọi trong cái thùng rác ở góc nhà tận cuối phòng. Một người phải đến lôi hắn lên trình diện trước bàn Hội đồng. Người ta phát cho hắn một mảnh giấy nhỏ, cái mảnh giấy mà người nào cũng muốn có trong tay, cái mảnh giấy miễn dịch. Hắn cầm mảnh giấy lên, và theo thói quen, hắn vuốt miếng giấy vốn đã thẳng lại cho thẳng, thật thẳng nhiều lần rồi đưa lên sát mắt đọc, mặt vẫn ngơ ngẩn như bao giờ. Xong hắn cầm mảnh giấy trên tay, lững thững đi ra, miệng lầm bầm, mắt vẫn không rời mảnh bùa bộ mệnh.
- Hà... mi đây rồi... mi mà ta tìm suốt hai năm trời nay...
Đó là lần đầu tiên những người đồng vỉện với hắn biết là hắn không bị câm như họ vẫn tưởng.