NGỌN LỬA

Chiếc xe đang chạy bon bon thì bánh sau xì hơi. Tôi hết nhìn xe lại cúi nhìn xuống cái vỏ xẹp lép. Tiếng còi những xe sau hối thúc, tôi xuống giắt xe vào lề đường, đưa mắt tìm kiếm một tiệm sửa xe. Phía trước và phía sau xa tắp không có. Tôi đành dẫn bộ đi tới. Trời nắng gắt, bụi đường tung lên mỗi khi một chiếc xe chạy qua.Tôi thấy cát tấp vào mặt mình.

Mồ hôi vã ra ướt áo trong. Một quãng xa tôi mới thấy một chú bé với những đồ nghề vá xe cạnh một cột đèn bên lề đường.Tôi hăng hái giắt xe tiến tới. Khi dựng được chiếc xe đứng lên, tôi thở phào tìm chỗ ngồi nghỉ. Chú bé lấy đồ nghề trong một chiếc hộp đạn đại liên bằng sắt, xong đẩy chiếc hộp lại phía tôi, nói:

- Cậu ngồi lên cái này.

Tôi đậy chiếc hộp lại ngồi lên trên cởi nút áo phanh ngực cho hơi nóng phả ra. Chú bé vừa mở vỏ xe vừa nhìn tôi, nhe răng cười:

- Cậu giắt bao xa, mệt hả?

Tôi cười lại với nó, gật đầu. Chú bé nói:

- Hôm qua tôi làm ở phía đằng đó nhưng cảnh sát đuổi quá. Hôm nay đành phải kiếm chỗ này.

Tôi hỏi:

- Chỗ này có bị đuổi không?

Chú bé lắc đầu:

- Chưa. Từ sáng tới giờ chưa. Chỗ này có mấy ông lính biệt-động-quân gác, tôi đã nói với họ rồi. Chắc cảnh-sát cũng bỏ qua luôn.

Chú bé tháo được chiếc ruột xe và lần lần xem xét từng khúc. Như không kiếm được gì chú ta lắp bơm hơi vào bơm bơm mấy cái. Chiếc ruột phồng lên, chú ta tháo bơm ra kéo một chậu nước đục ngầu lại gần bắt đầu dìm chiếc ruột xe vào nước thử. Lát sau chú ta đã kiếm được lỗ xì hơi. Chú bé tìm dưới đất một que nhỏ cắm vào chỗ lủng làm dấu rồi tiếp tục dò nữa. Tìm hết một vòng ruột xe xong chú ta lau khô bắt đầu chải.

Một người lính bước lại ngồi xuống xem chú bé làm việc. Anh ta nói với chú bé:

- Bị đinh hé, mày?

Chú bé gật đầu, người lính cười:

- Chắc mày trải đinh trên đường phải không?

Chú bé nhìn lên người lính, nói:

- Đâu có chú, ông này bị xịt lốp ở tận đằng xa kia cơ mà.

Người lính huých tay sang chú bé:

- Thì hôm qua mày làm ở phía đằng đó thôi. Chắc hôm qua mày trải đinh ra đường rồi đón ở đây chờ phải không?

Chú bé lắc đầu quầy quậy:

- Đâu có.

Người lính im lặng, một lát hỏi:

- Mấy lỗ?

Chú bé đặt chiếc ruột xe xuống một cục đá rồi lấy kéo cắt một miếng cao su nhỏ tròn trĩnh. Chú ta đưa miếng cao su lên miệng thổi bụi phù phù. Người lính lại nói:

- Làm nghề vá xe mà mày không trải đinh ra đường thì khá làm sao được.

Chú bé nhào đến bên tôi lấy lại chiếc hộp sắt. Tôi đứng dậy, chú ta mở hộp lục lọi lấy ra một hộp nhỏ. Mở nắp, chú bé thò ngón tay vào trong quẹt nhựa bôi lên ruột xe và vào miếng cao su. Đậy nắp chiếc hộp nhỏ, để lại trong hộp đồ nghề, đóng lại. Chú bé dán miếng cao su vào chỗ lủng xong quay sang chiếc lò, chế dầu hôi vào. Chú ta móc túi tìm bao quẹt. Thấy nó lúi húi tìm mãi không thấy, người lính móc bật lửa đưa cho mượn. Người lính cầm lấy chiếc ruột xe nói:

- Để tao chỉ cho mày cách làm một lỗ thành hai miếng vá.

Đứa bé quay lại nhìn người lính, anh ta vừa nói vừa làm biểu diễn cho xem:

- Này nhớ. Khi mày tìm ra chỗ lủng mày đưa cho người ta xem rõ ràng rồi tay phải cầm chải nhám đưa lên. Khi mày bắt đầu chải thì tay kia mày đổi cái ruột xe sang khúc khác. Mày chải xong dán cao su vào ép nóng. Trước khi lắp ruột xe vào vỏ mày nói để thử lại cho chắc, lúc đó cái lỗ thủng vẫn còn mày sẽ vá miếng nữa. Hai miếng mấy chịch mày?

Chú nhỏ lắc đầu:

- Hai miếng được tám chục nhưng lỡ khách họ biết họ đập bể đầu.

Người lính biểu diễn vài lần cho chú ta xem cách đổi chỗ lủng ruột xe rồi nói:

- Mày phải tập làm thật lẹ, làm như ảo thuật sức mấy họ để ý biết.

Chú bé vẫn lắc đầu:

- Tôi chịu, phải tội chết.

Người lính văng tục:

- Tội con c. Hồi chưa đi lính tao làm thế hoài. Mấy anh nhóc ba Tầu Chợ-lớn chở mấy con xẩm đi xa lộ bị lủng xe gặp tao là y như rằng hai miếng sáu chục. Hồi đó có ba chục một miếng.

Đắc chí người lính cười kể tiếp:

- Mẹ cóc các anh Chệt ấy kêu oai oái, mấy anh ấy than “lúc nãy ngộ thấy nị thử có một chỗ lủng mà”. Mày biết tao nói sao không? Tao bảo “lúc nãy mới tìm ra một chỗ bây giờ tìm ra thêm một lỗ nữa nị không chịu vá thì thôi, trả ba chục cũng được”.

Chú bé thích chí cười lớn:

- Sức mấy mà thôi hé anh. Giắt xe từ xa lộ về Sài gòn có mà quỵ luôn.

Người lính hỏi:

- Vậy mày chịu rồi hé. Lúc nào mày biểu diễn tao coi.

Quay sang nhìn tôi người lính cười vui vẻ:

- Ông khách này biết tẩy rồi mày không áp dụng được đâu. Để lát nữa, thế nào cũng có chú bị.

Chú nhỏ đặt ruột xe vào trong bàn ép xoáy chặt lại rồi châm lửa. Xong nó phủi tay quay sang người lính nói:

- Tôi chịu. Lỡ gặp xe mấy ông cò mặc thường phục mà bị lộ tẩy thì rồi đời.

Người lính dụ:

- Tao ngồi dậy mà sợ gì. Tao xin hộ cho.

Chú bé vẫn lắc đầu quầy quậy. Chú ta lột chiếc mũ lưỡi trai nhà binh cũ kỹ trên đầu xuống đập đập vào tay rồi lại đội lên. Tôi chú ý nhìn thấy hàng chữ viết hằng bút bi trên mũ, hàng chữ đã mòn nhưng còn đọc được: “Sống bên em, chết bên bạn.”

Tôi mỉm cười chỉ chiếc mũ hỏi chú nhỏ:

- Mũ của ai cho vậy?

Chú nhỏ lại với tay lật chiếc mũ xuống, chú ta nhìn hàng chữ trên mũ nhe răng cười. Người lính góp chuyện:

- Mày cũng có “em” sao?

Chú bé nhìn tôi:

- Của bố tôi mà.

Người lính hỏi:

- Ba mày cũng là lính?

Chú bé gật đầu nói

- Nhưng ông ấy đi rồi. Đi luôn rồi.

Tôi thấy người lính sững sờ, hai bàn tay anh ta sờ quanh quẩn rồi mò mẫm móc bao thuốc lá châm hút.

Chú nhỏ kể tiếp:

- Bố tôi cũng là biệt-động-quân như chú. Người lính thở một hơi thuốc lên cao:

- Lâu chưa?

Chú nhỏ dơ một bàn tay bé nhỏ ra che gió nơi lò lửa hỏi lại:

- Chú hỏi gì lâu chưa? Người lính vung tay làm một cử chỉ bâng quơ:

- Bố em chết lâu chưa?

Chú nhỏ dơ ngón tay:

- Một năm.

Người lính im lặng. Tôi chăm chú nhìn chú bé. Nó vẫn cười vô tư:

- Ba tôi chết mồng 2 Tết năm ngoái. Ba tôi đi phép về nhà, V.C. tấn công phá trại gia binh gặp Ba tôi nó bắn chết. Ba tôi có nhiều huy chương đầy ngực. Chú có nhiều huy chương không?

Người lính lắc đầu:

- Tao mới vào lính nên chưa có.

Chú bé bĩu môi:

- Ba tôi đi lính cả chục năm rồi không chết.

Tôi nhìn lại hàng chữ viết trên mũ chú bé và nghĩ tới người lính cha nó. Một người đã chết đi không được như lời nguyền “chết bên bạn”. Chú bé cầm chai dầu chế thêm vào lò lửa. Ngọn lửa vươn lên cao một chút. Người lính cầm chiếc que vẽ nhằng nhịt trên nền hè phố thành những hình thù vô nghĩa. Chợt anh ta hỏi chú bé:

- Em không đi học sao?

Chú bé chỉ tay vào chiếc lò lửa:

- Tôi bỏ học để làm cái này. Mẹ tôi bảo tôi phải thay thế ba tôi kiếm tiền nuôi các em tôi.

Người lính chợt la lớn:

- Như vậy mày lại càng có quyền trải đinh ra đường.

Chú bé nhe răng ra cười. Người lính nổi sùng:

- Làm đại đi chứ cười gì nữa. Tao nói là mày có quyền mà.

Chú bé tỏ vẻ không hiểu, nó ngơ ngác trước vẻ mặt hầm hầm của người lính. Người lính ném mạnh chiếc que ra ngoài phía đường, nói:

- Mày phải khá hơn mới được. Cứ xầm xụi như thế này mãi sao?

Chú bé cúi đầu nhìn vào ngọn lửa leo lét trong lò. Một người con gái giắt một chiếc xe Nhật tới. Người lính bấm tay chú nhỏ nói khẽ:

- Biễu diễn tao coi nghe. Một lỗ thành hai miếng vá. Nhớ đấy.

Chú bé cầm đồ nghề bắt đầu mở vỏ xe. Nó làm lại những động tác cũ. Người con gái lấy khăn lau mồ hôi. Người lính ngồi nhìn chằm chằm vào cô ta. E thẹn, cô gái bỏ đến quán nước gần đó uống. Người lính lại nói nhỏ với chú bé:

- Nó đi rồi mày làm thử tao coi. Mày còn mấy đứa em nữa?

- Sáu đứa.

Người lính trợn mắt:

- Chi dữ vậy. Má mày đẻ như gà.

- Chú nói đúng. Hàng xóm cũng nói má tôi vậy.

Người lính xịu mặt:

- Mày không chịu thương các em mày gì cả.

Chú bé cãi:

- Thương chứ.

Người lính bĩu môi:

- Dóc.

Chú bé bắt đầu thử ruột xe trong nước. Khi cắm chiếc que vào chỗ lủng làm dấu, người lính hỏi:

- Mấy lỗ?

- Một.

Người lính hỏi:

- Sao?

Chú bé lặng thinh quay sang tắt lửa nơi lò, rồi tháo chiếc ruột xe tôi ra nhúng vào chậu nước lột miếng giấy kính. Nó kỳ kỳ chỗ vá, cúi sát xuống xem xét một cách nghề nghiệp.

Chú bé bắt đầu lắp vỏ xe cho tôi. Nó vỗ nhè nhẹ vào vỏ xe cho ngay ngắn rồi bắt đầu bơm, người con gái ngồi nơi hàng nước nhìn sang. Đôi mắt cô ta sáng, gò má hồng hào. Tôi trả tiền xe chú bé rồi giắt xe xuống đường. Người lính lầm bầm gì đó, hình như anh ta chửi thề.

Tôi đạp máy chiếc xe chạy xình xịch, tôi sang số chạy đi. Tôi thoáng nhìn lại cô gái ngồi uống nước không hiểu cô ta sẽ phải trả tiền mấy miếng vá.

Tôi băn khoăn như thế suốt dọc đường. Hình ảnh người lính, chú bé, cô gái và chiếc bánh xe xẹp lép chập chờn trong ý nghĩ tôi.

Đến đầu cầu vào thành phố tôi bị mấy người cảnh-sát xét giấy. Họ bắt tôi dơ tay lên cao, lục soát khắp mình tôi. Khi tôi đưa tờ chứng chỉ hợp lệ quân dịch, một nhân viên cầm xem hồi lâu mới đưa trả lại cho tôi đi.

Tôi quẹo vào ngõ hẻm nhà Thục. Một đứa trẻ chập chững giữa lối đi.

Tôi thắng xe lại. Một người đàn bà đứng trước cửa nhà vạch vú ra nhử đứa trẻ, bà ta cất tiếng gọi:

- Đi về, về mẹ cho bú không xe chẹt chết bây giờ.

Đứa trẻ vẫn đứng giữa ngõ cười với mẹ nó. Tôi lách xe sang bên rồi cho xe chạy tiếp vào sâu trong ngõ.

Nhà Thục đóng cửa. Tôi gõ gõ mấy cái rồi đứng chờ. Thục thò đầu nơi cửa sổ nhìn ra, thấy tôi Thục mừng rỡ:

- Anh.

Cánh cửa mở, tôi lách mình vào nhà ôm Thục hôn vội vàng chụp giật. Thục gỡ ra khỏi tay tôi:

- Em đang cho gà ăn mà. May quá anh tới vừa lúc hết đồ ăn của gà. Lát nữa anh đi chở cho em một bao nghe.

Tôi lại hôn Thục dữ dội. Tôi không muốn nghe nói cái gì cả. Tôi muốn làm một cái gì đó cho quên đi chú bé vá xe. Bây giờ chỉ còn cách ôm Thục hôn. Càng làm dữ càng bị vọng chuyển mình sang tình trạng khác:

Thục mở mắt to nhìn tôi:

- Sao hôm nay anh lạ vậy? Anh vừa bị xét phải không?

Tôi gật đầu kéo Thục vào nhà:

- Anh muốn ngủ với em.

Thục kêu lên:

- Ngay bây giờ. Trời ơi, thì cũng phải để em rửa tay chân nữa chứ. Em đang bận cho gà ăn mà.

Tôi ngồi phịch xuống chiếc ghế. Thục nhìn tôi hồi lâu rồi hỏi:

- Đã điên chưa! Anh đã điên chưa?

Tôi móc thuốc châm hút. Thục bỏ xuống nhà dưới. Hồi lâu không thấy Thục lên, tôi đứng dậy xuống theo. Thục đang cho gà ăn miệng hát nho nhỏ. Tôi đứng hút thuốc nhìn Thục và đàn gà trong chuồng. Chúng kêu ồn ào.

Thục rửa tay chân rồi vào bàn kéo ghế ngồi xem gà ăn. Không có tôi. Tôi nghĩ thế. Chắc là không có tôi. Tôi nặng nề bước tới về phía chuồng gà để cho có tôi. Thục vẫn nhìn vào chuồng gà, một tay ra hiệu cản tôi đừng bước tới, Thục nói khẽ:

- Một con đang đẻ, anh đi khẽ chứ, để em xem.

Tôi dừng lại. Thục ơi! Có anh hay là không có anh? Anh ở trong em hay ở ngoài em? Anh đang ở đâu? Cái gì là thực? Cái gì là đúng là phải? Cái gì là sai là quấy? Anh chẳng thể biết được. Anh chỉ biết làm liều làm ẩu. Anh chỉ biết tàn nhẫn rồi hối hận. Em! Em có còn yêu anh không?

Tôi rón rén ra khỏi nhà Thục đến một chiếc quán trong thành phố. Ở đó tôi gặp chúng bạn, tôi uống với tụi nó rồi tán gẫu nhiều chuyện. Tôi nghe tụi nó khen tụng nhau, nói xấu nhau. Nhưng đó là đời sống hàng ngày của tôi. Một đời sống nhàm chán vô vị nhưng tôi vẫn có đó.

Cho đến chiều tối tôi phải trở về. Trên con đường cũ tôi vẫn nhìn thấy chú bé vá xe đang mò mẫm làm việc trong bóng tối cạnh ngọn lửa lò ép leo lét: ngọn lửa leo lét trong tôi về đến tận nhà, leo lét cả trong giấc ngủ. Không có Thục.

1969

THẢO TRƯỜNG