8- Đầu tư vào vàng

Dân Việt mình thích giữ vàng! Không phải chuyện đầu tư gì cả, nhưng là để dành, giữ của bằng vàng. Không ai tin tiền giấy, tờ giấy mỏng mảnh, trông như tờ giấy lộn. Lại còn dễ rách, hôi hám, bẩn thỉu. Trong khi vàng sáng ngời, không sứt mẻ gì, cầm nặng chĩu bàn tay, quí giá biết bao nhiêu!

Sang đến Mỹ, dân Việt vẫn thích trữ vàng khi có đồng ra ít hơn đồng vào. Tôi có anh bạn, chỉ tin vào vàng, anh nhất quyết chỉ đi mua vàng cất đi khi có tí tiền còm. Anh phán: "Chúng mày bày đặt chơi stock. Sì tóc, sì tiếc cái gì, không có tao là không có tao. Bảo cho chúng mày biết, stock sắp crash, tin vào sì tóc là trắng răng ra, sạt nghiệp cả lũ chúng mày cho đáng đời!”

Miệng anh bạn linh thật! Anh tuyên bố ngang ngược như vậy, nhưng lại trúng phóc! Vì anh phán câu này chỉ có 2 tuần trước ngày stock crashed năm 1987. Chúng tôi sau đó gặp anh bạn thấy gờm gờm, nghi anh có ma xó trong nhà, mới có thể tiên tri như thần, thấy trước sự việc sắp xảy ra!

Anh bạn lại càng được thể, mặt vác lên trời. Và càng tin vào vàng hơn nữa. Mỗi tháng, anh xuống downtown, vào tiệm vàng Việt Nam, mua vàng lá cất để dành. Anh đi tour các tiệm vàng, mỗi chỗ mua một ít. Vì anh vốn tính đa nghi. Không tin ai được, anh bảo thế, chúng nó bán vàng, nhỡ bên trong là chì, bên ngoài mạ vàng thì sao? Mua nhiều chỗ, lỡ có bị gạt một nơi, hy vọng những chỗ khác làm ăn đứng đắn hơn, cũng đỡ bị sứt mẻ!

Các tiệm vàng ở đây phần lớn có chủ là dân làng Kế Môn ở Huế, sang bên Mỹ, có nghề thợ vàng, thợ bạc, ai cũng mở tiêm vàng làm giàu. Sau này, dân Việt làm ăn khấm khá, chồng làm thợ tiện, vợ mở tiệm nail, lợi tức mỗi năm hơn trăm ngàn là chuyện thường. Nhiều người khá, mở 2,3 tiệm nail, kiếm hai ba trăm ngàn một năm. Và càng kiếm được tiền, lại càng mua vàng nhiều, nên các chủ tiệm vàng, gốc làng Kế Môn, sang Mỹ như rồng mây gặp hội, trở thành những người giàu có, sang trọng đầy khắp nước Mỹ này!

Trở lại chuyện anh bạn thích mua vàng, còn một chuyện nữa phải kể nốt. Anh bạn mê vàng, không giữ ở safe deposit box ngoài nhà băng. Anh giữ vàng ở nhà, sau khi tậu một khẩu shotgun, đề phòng cướp vào là bắn bỏ. Anh gốc biệt kích dù, nên không sợ gì ai, chơi đến cùng! Và anh thổ lộ: “Tao mê vàng! Mỗi tối tao ngủ ôm một đống vàng cho sướng, mùa hè tao tồng ngồng, phủ vàng lá trên người, từ đầu đến chân, mát lắm mày ạ!”

Tôi cũng vì bị ảnh hưởng của anh bạn thích mua vàng, nên đồng thời với lúc mua stock đầu tiên, cũng mua ít vàng. Không mua vàng ở mấy tiệm vàng Việt Nam, nhưng tôi mua gold coins, chắc ăn hơn nhiều, vì không thể làm giả được. Gold coins tôi mua là của Canada, gọi là Maple Leaf, mỗi một coin là một ounce, 100% vàng, khắc và trạm trổ rất đẹp, có lẽ đẹp nhất trong các loại gold coins.

Ngoài ra gold coins còn có của South Africa gọi là Krugerrand, của Hoa Kỳ là American Eagle, nhưng hai loại coins này không phải 100% vàng, nhưng pha mội ít đồng copper để cho bền hơn và không sứt mẻ. Nhưng vì thế nên không đẹp và không giá trị bằng loại coin Maple Leaf của Canada. Sau này còn có các loại gold coins của các nước khác như Austria, Anh, Credit Suisse v.v..

Hồi năm 1984 là năm tôi mua gold coins, giá vàng lúc đó một ounce là 240 đô la. Lúc đó mua 60 gold coins Maple Leaf, cũng là nhiều lắm rồi, không dám mua thêm nữa. Đâu ngờ giá mua lúc đó là lúc thấp nhất, vàng sau này lên ào ào. Bây giờ là $ 1727 giá ngày 3/15/2021, tức gấp hơn 7 lần giá vốn! Biết thế, lúc đó theo chân anh bạn mê vàng, đổ hết tiền vào mua Maple Leaf gold coins, thay vì mua 60 coins, chơi luôn 600 coins, có phải khá nhiều hơn không!!!

Đầu tư vào vàng có chuyện bất tiện là phải để trong safe deposit box. Không phải ai cũng như anh bạn, mua shotgun để giữ vàng! Nhưng cũng vì thế nên không mua đi bán lại dễ dàng. Và nhờ vậy nên đã giữ 37 năm để nguyên trong safe deposit, mới lên được giá như bây giờ.

Sau này, vào năm 2004, Wall Street lập ra stock theo giá trị của vàng, lấy ký hiệu stock là GLD, theo giá trị lên xuống của vàng để các nhà đầu tư có thể mua bán vàng dễ dàng như chơi stock. Mỗi một share của GLD bằng giá trị với 1/10 ounce vàng. Và số vàng bảo đảm cho stock của GLD được giữ tại ngân hàng hoàng gia bên Luân Đôn. Từ khi có stock về vàng, khởi đầu là GLD và sau này thêm nhiều loại stock vàng cũng giống như vậy, việc đầu tư vào vàng dễ dàng hơn nhiều.

Nhưng cũng chính vì mua bán dễ dàng như stock nên đầu tư vào vàng cũng thay đổi rất nhanh chóng và đối với những người chơi stock loại buy & hold, chơi stock vàng như GLD khá nguy hiểm. Tuy nhiên khi giá vàng lên như trong năm 2020, chơi stock vàng GLD có return là 23.68%, kiếm lời khá. Trong tương lai, giá vàng nhiều phần sẽ đi xuống khi kinh tế hồi lại và các nhà đầu tư đổ tiền vào stock thay vì chạy trốn bằng cách chơi vàng.

Một cách đầu tư khác vào vàng là mua stock của các công ty đào mỏ vàng! Các công ty lớn nhất có nhiều mỏ vàng trên khắp thế giới như Newmont ký hiệu NEM, Barrick ký hiệu GOLD, Franco-Nevada ký hiệu FNV, sản xuất ra vàng nên có giá trị của stock lên xuống theo giá vàng. Đôi khi có thể tăng nhanh hơn hay xuống nhiều hơn giá vàng trên thị trường, tùy theo tình trạng kiếm lời của từng công ty.

Thực sự đầu tư vào vàng chỉ nên giữ khoảng 5% giá trị của portfolio. Người chống đối mạnh nhất về chuyện đầu tư vào vàng là tỷ phú Warren Buffett. Ông này cho vàng là tàn tích của lịch sử, không có giá trị thực tế nào. Buffett dè bỉu chuyện đầu tư vào vàng, cho là không bằng chơi stock, vì stock có pidend, chia lời. Trong khi mua vàng như gold coins hay gold bars, phải mất tiền để trong kho, lại không sinh lời gì cả!!!

Tuy nhiên vàng vẫn giữ được giá trị từ khi có lịch sử của con người. Và chiến tranh, lạm phát phi mã, rối loạn chính trị toàn cầu, tai ương thiên nhiên.v..v.. vẫn là những điều có thể xảy ra, không nói trước được. Nên giữ chút vàng trong portfolio khoảng 3%-5%, vẫn là điều cẩn thận, nên làm để mua sự yên trí và chắc bụng, cho ấm áp con người!!!