14. XÌ HƠI

Kiên nói, mọi vật đều có những điểm yếu. Đấy là cách để chúng tự bảo vệ mình.

Này nhé, đê sông Hồng dài hàng ngàn cây số, cao như một dãy núi giữa đồng bằng cũng có những đoạn rất yếu. Con người cố ý tạo nên cái yếu ấy là để phòng khi lũ tràn bờ, muốn cứu các vùng khác trong miền thoát lụt, chỉ cần phá những đoạn đê yếu cho nước sông hạ thật nhanh…

Cái bình ga ta vẫn dùng đun nấu hàng ngày cũng vậy. Vỏ bình dày cả chục mi li mét, chả có loại khí nào có thể phá nổi. Tuy nhiên, để phòng cháy nổ, người ta thiết kế van bình tương đối yếu. Nếu áp suất trong bình tăng đột ngột, ga có thể phá tung van để xì ra ngoài, thiệt hại sẽ hạn chế ở mức cháy chứ không nổ chết người.

Ngay cả cơ thể con người, cái này thì ông thừa biết, cũng được tạo hóa cố ý tạo ra những điểm yếu, ví như cục a mi đan trong vòm họng chúng ta chẳng hạn. Bộ phận này thường xuyên bị vi trùng, vi khuẩn thâm nhập, gây ra viêm nhiễm nếu ta vệ sinh răng miệng không tốt. Dĩ nhiên, đây cũng chính là cửa ải vững chắc của nội tạng do hàng triệu bạch cầu trấn giữ.

Nói thêm cho vui, dạ dày không thể bị bục, bởi khi nó đầy hơi, người ta đã khéo léo xì cái thứ khí khó ngửi kia ra ngoài…

Những chuyện dông dài trên hình như chẳng ăn nhập gì với điều mà Kiên tâm sự với tôi. Nhưng nhìn vào ánh mắt, nghe giọng nói hào hứng của Kiên, tôi biết bạn tôi đã trăn trở rất nhiều về chúng. Anh nhếch mép cười, bảo đó là quy luật, ai biết vận dụng vào giao tiếp, ứng xử thì thành công và ngược lại. Ví dụ, cánh nhà báo các ông đánh tiêu cực từ nhà ra đường, từ nam chí bắc mà tiêu cực vẫn hoàn tiêu cực, tham nhũng thì không giảm mà ngày càng tinh vi hơn. Tại sao vậy? Các ông mới chỉ chém ngang vai, toàn nhắm vào bọn tép riu, bọn ấy chết thì nhằm nhò gì? Nói không ngoa, chúng là tấm lá chắn thép che cho bọn tham nhũng chóp bu sống đấy. Chúng chỉ là loại để phơi ra cho các ông nhắm bắn, còn bọn kia thì vẫn ung dung, nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật. Tôi đọc báo thấy kể về một thằng lưu manh làm cho công an bở hơi tai vì nghe nó báo bắt bọn ăn cắp vặt, còn nó thì cứ ngồi rung đùi cười mà thu bạc tỉ từ các sòng bạc. Bọn tiêu cực, tham nhũng bự tung cho các ông vài con mồi để đánh lạc hướng. Các ông chú tâm đuổi theo những con mồi nhỏ ấy mà quên bẵng đi chúng mới chính là cả một bầy hổ dữ…

Thấy tôi thừ mặt ra, Kiên tiếp, nói thật, ông đừng buồn, làm nghiên cứu nghiên kiếc như tôi cũng chẳng hơn gì các ông đâu. Thật đấy, các công trình này nọ của chúng tôi là gì ông có biết không? Toàn là những vấn đề xã hội bức xúc, có thể bùng ra bất cứ lúc nào như cái bình ga yếu van ấy. Mà kẻ châm ngòi sẽ là những thằng như ông và tôi. Vậy thì phải làm thế nào để ông, để tôi được nghĩ, được nói, được ăn uống, được nhận tiền thù lao nữa mà không phương hại gì? Dễ thôi, người ta sẽ cho tổ chức các hội nghị gọi là khoa học để ông có chỗ mà nung nấu, tra cứu, viết lách, tranh luận nảy lửa. Rồi ông ký tên nhận phong bì góp mặt, nhuận bút, tham luận. Đó là những khúc xương chắn ngang miệng, làm hạ nhiệt ông đấy. Tiếp theo đó thì ông được xì ra những thứ hiểu biết mắm thối tích quá lâu trong bụng. Lại được tiếng là người có ý thức tổ chức kỉ luật, biết ăn nói đúng lúc, đúng chỗ trên tinh thần xây dựng. Có điều, những cái vô thưởng vô phạt ấy, ngay sau khi nghiệm thu, sẽ được người ta xếp xó vào tủ cho gián, cho mối gặm mà thôi. Bởi nó đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ với xã hội! Nghe rõ chưa, ông mãnh?

Làm sao mà tôi nghe không rõ?

Khi chính tôi cũng là một kẻ theo đóm ăn tàn?