Cây mắc cỡ
Ngày xưa, có một cô gái rất đẹp. Xóm làng ai cũng trầm trồ khen ngợi. Cô tên là Trinh, vóc người mảnh mai, dáng đi yểu điệu. Đặc biệt là cô có đôi mắt đen huyền ẩn sau đôi hàng lông mi vừa dài, vừa sậm.
Hằng ngày cô Trinh phải gánh rau ra chợ, buôn tảo bán tần để nuôi mẹ già, em dại. Hễ gặp cậu trai nào nhìn ngó, cô luôn luôn e thẹn cúi đầu, hai hàng mi khép lại che khuất đôi mắt.
Đã có nhan sắc phẩm hạnh lại tốt ai mà không yêu!
Trong xóm có cậu công tử nọ tên là Xinh. Cậu Xinh đem lòng yêu mến cô Trinh, mỗi ngày đều đón đường để mong bày tỏ với cô vài lời tâm sự. Cô Trinh từ chối:
- Trăm sự, phải có sự ưng thuận của mẹ tôi ở nhà.
Nhuốm bệnh tương tư, một hôm cậu Xinh đi tò te sau lưng cô mà trộm ngắm. Thừa lúc vô ý, cậu chạy lại nắm tay cô. Cô nói:
- Cậu đừng làm vậy mà thất giáo. Tôi đây thà chết chớ không bao giờ để hoen ố...
Bệnh tương tư của cậu Xinh ngày thêm trầm trọng.
Ông bá hộ, cha của cậu, biết rằng con trai mình đã lớn tuổi, cần phải cưới vợ. Ông tìm nơi môn đăng hộ đối để định gia thất cho con.
Phải chi cô Trinh là con nhà giàu có thì cậu cưới được. Ngặt cô quá nghèo khó... Sống với người vợ không vừa ý, cậu Xinh vô cùng phẫn chí, đi tới đi lui như xác không hồn.
Sau đó cậu đi học phương xa.
Thời gian thấm thoát không biết mấy thu qua xuân lại rồi mà hình ảnh cô Trinh vẫn còn ghi trong tâm trí của cậu. Một hôm trở về làng cũ, cậu Xinh đi thẫn thờ ra sau vườn gần mé sông.
Bỗng nhiên, từ trong bụi rậm, cô Trinh bước ra. Cậu đứng nhìn, kìa cô Trinh cất tiếng hát, giọng trong trẻo, mê ly lạ thường. Chợt thấy cậu, cô Trinh run rẩy, quay người lại toan chạy trốn. Cậu Xinh vội nắm tay cô rồi ôm vóc ngọc vào lòng. Rõ ràng là đôi mắt đen huyền ngày xưa đang khuất sau hai hàng mi dài sậm. Cậu cúi mặt xuống để hôn. Nhưng hỡi ôi, nàng đã tắt thở. Cậu giật mình mới biết nãy giờ mình đang cúi xuống đất mà hôn một đóa hoa màu hồng, xung quanh đầy lá nhỏ mịn, thứ lá xếp lại như hàng mi khép khi có hơi gió hoặc hơi thở nào động tới.
Hỏi ra mới biết, vì có kẻ tham quan ô lại toan dùng quyền cưỡng bức nên cô Trinh đã tự tử từ hai năm nay. Cho hay, chữ trinh đáng giá nghìn vàng. Dẫu chết xuống âm cảnh, người thiếu nữ vẫn giữ sự trong sạch của tâm hồn mình.