Núi Thị Vãi và-Sự tích cây pháo

Ngọn núi này thuộc về huyện Long Thành, tỉnh Biên Hòa. Theo tích xưa, họ Lê có người con gái rất kén chồng. Đến khi cha mẹ qua đời hết, cô mới lấy chồng, nhưng không được bao lâu chồng cô mang bệnh mà chết. Cô nọ thề không bao giờ tái giá, ngặt lối xóm có nhiều kẻ tới lui trêu ghẹo vì cô là người có nhan sắc.

Buồn bực quá, cô cạo đầu, trốn lên đỉnh núi này ma cất am để tu thân học đạo.

Về sau dân chúng cảm mến cô, đặt tên cho núi là núi Bà Vãi, sau này kêu là Thị Vãi.

Về đời thượng cổ nước Việt Nam ta thường bị các hung thần hiện ra khuấy phá, trong số đó có vị thần tên là Na Á. Vị thần hung tợn này có người vợ hung dữ không kém gì chồng, nên thiên hạ gọi chung là ông bà Na Á.

Hai ông bà Na Á thường ẩn trong bóng tối làm cho con người trăm đắng ngàn cay. Có điều họ rất sợ ánh sáng và sự huyên náo ầm ĩ.

Không có bùa phép nào yếm trừ nổi hai vợ chồng vị hung thần này, ngoài hai thứ kể trên.

Một năm, đến ngày 30 tháng Chạp, các vị lương thần phù trợ dân gian đều phải về trời chầu Ngọc Hoàng Thượng Đế, thừa lúc đó vợ chồng hung thần Na Á tha hồ nhiễu hại dân lành. Để trừ cái họa vợ chồng Na A làm lộng trong mấy ngày Tết, người ta bày ra việc đốt pháo và thắp nhiều đèn đuốc trong nhà để đuổi vợ chồng hung thần Na Á.

Cho nên, mỗi năm cứ đến đêm vào giờ trừ tịch, giao thừa mọi nhà đua nhau đốt pháo đùng đùng vì mọi người đều tin tưởng rằng tiếng nổ lẫn mùi thuốc pháo có sức mạnh xua đuổi được hung thần, không dám đến gieo họa trong ngày Tết.

Để trừ tà ma, quỷ quái trong mấy ngày xuân, người ta còn lấy vôi bột rắc quanh nhà, dùng vôi vẽ cung tên ở trước cửa. Tục này truyền ra từ đời nhà Đinh. Lúc Đinh Tiên Hoàng dẹp xong loạn mười hai Sứ quân, giặc giã trong nước vừa bình yên thì bệnh dịch hạch nổi lên giết hại dân chúng rất nhiều. Vua Đinh Tiên Hoàng biết không thể đương đầu nổi với thần dịch hạch, bèn cầu khẩn Trời, Phật can thiệp giúp dân được yên ổn.

Lúc bấy giờ có một vị thần hiện ra mách bảo với vua dùng vôi rắc quanh nhà, và vẽ cung tên ở trước cửa xua đuổi ma quỷ thì trừ được tai họa. Vua Đinh theo lời ra lệnh cho mọi người làm đúng theo lời thần mách bảo: Từ đó bệnh dịch hạch giảm dần. Đến sau thành ra tục lệ.