Hoàng tử Cam
Ngày xưa, có một bà hoàng hậu sinh được một nàng công chúa xinh đẹp và thông minh. Nhưng khi công chúa đến tuổi cập kê, nhà vua vẫn không kén được phò mã. Công chúa đành ở vậy đến năm ba mươi tuổi.
Một hôm công chúa đi dạo ngoài vườn, đến dưới cây cam, trồng đã trăm năm nay rồi mà không có trái, công chúa bỗng thấy một trái cây chín đỏ treo tòn ten trên cành, liền sai tỳ nữ hái cam xuống. Công chúa ăn vào thấy ngon ngọt lạ thường.
Vài tháng sau, công chúa bỗng thấy bụng to dần lên thì ngạc nhiên vô cùng. Vua cha sinh nghi, cho dò xét xem công chúa có lén lút đi lại với người đàn ông nào không, vì ngài biết từ bé đến lớn lúc nào công chúa cũng tỏ ra là người con gái chính chuyên đức hạnh.
Cuối cùng, vua đành phải hạch hỏi công chúa, bấy giờ công chúa mới tiết lộ việc ăn trái cam chín ở trong vườn. Nhà vua cho rằng công chúa đã thọ thai với thần giữ vườn.
Đến ngày nở nhụy khai hoa, công chúa sinh được một trai khôi ngô đĩnh ngộ. Vừa chào đời đứa bé đã biết nói, biết đi, biết đọc và học hành rất chăm chỉ.
Hoàng đế và hoàng hậu thấy vậy thì cả mừng, cho rằng trời sai thiên tướng xuống giúp vua trị nước, còn triều thần gọi đứa bé là hoàng tử Cam.
Khi hoàng tử lên năm, ngày nọ vua muốn thưởng thức một món ăn lạ thường, bèn gọi người hầu bếp đến đưa cho ba nén bạc và bảo:
- Nay trẫm muốn ăn thịt đàn bà có râu, vậy ngươi hãy ráng tìm cho được.
Người đầu bếp lấy làm kinh sợ, xưa nay chỉ có đàn ông có râu chớ đàn bà làm gì có râu? Vả lại giết người là tội trọng không thể nào người đầu bếp dám làm. Đến sau, người đầu bếp suy nghĩ kỹ biết vua thử mình, nhưng chẳng biết tính cách nào.
Hoàng tử Cam thấy người đầu bếp buồn rầu biếng nói biếng cười liền hỏi thăm duyên cớ. Người này thật tình kể lại lời phán dạy của vua. Hoàng tử Cam đoán biết vua muốn ăn thịt dê cái nên bảo người đầu bếp đi mua dê về làm thịt cho vua ăn. Vua lấy làm vừa lòng.
Ngày khác, vua đòi ăn một món ăn có ngũ vị, song chỉ đưa cho người đầu bếp có ba đồng tiền bảo đi mua. Người đầu bếp đến hỏi hoàng tử Cam, hoàng tử bảo đi mua trầu cau về dâng vua. Miếng trầu gồm có năm vị: cau, vôi, trầu, vỏ giấy và thuốc mà giá chỉ có ba đồng tiền. Vua rất đẹp ý.
Vua lại ngỏ ý muốn ăn cỏ ống, cũng chỉ đưa có ba đồng tiền. Lần này người đầu bếp lại đến thỉnh ý hoàng tử Cam. Hoàng tử bảo đi mua tỏi về dâng vua. Vua rất bằng lòng.
Biết được hoàng tử Cam là bực thần đồng kỳ lạ, vua liền ra một kế để thử tài hoàng tử. Ngài cho mời tất cả bạn hữu của hoàng tử đến dự tiệc cùng hoàng tử. Vua đặt tất cả ghế ngồi xa mâm đồ ăn đến năm ba thước để xem họ xoay trở cách nào. Duy có hoàng tử Cam ăn uống như thường vì biết đem theo đũa để gắp thức ăn.
Lại một ngày nọ, nhà vua bày ra cuộc thi đố xem vật gì nhọn nhất, rồi cùng đình thần bảo là cây kim. Hoàng tử Cam cãi lại cho rằng không phải, vật nhọn nhất là nước chớ không phải cây kim, nước có thể chui qua những lỗ, những kẽ nhỏ nhất, những đường nứt rạn dầu nhỏ thế nào nước cũng lọt qua được.
Nhà vua bắt đầu kinh sợ về trí thông minh tuyệt vời của hoàng tử. Lại lo rằng rồi đây trước tài giỏi của hoàng tử, triều thần sẽ tìm cách phế bỏ nhà vua để đưa hoàng tử lên ngôi. Nhà vua liền mưu tính đầu độc hoàng tử Cam để trừ hậu họa.
Bấy giờ, nhà vua dùng thuốc độc pha vào rượu bảo là ngự tửu ban cho hoàng tử uống. Hoàng tử về đến cung thì trút hơi thở cuối cùng. Muốn được chắc ý, vua sai người tâm phúc đến cung hoàng tử dò hỏi. Mẹ hoàng tử lại bảo chàng đang ngồi đọc sách trong phòng.
Người tâm phúc tưởng thật về tâu lại với vua. Vua muốn biết rõ thật hư nên lấy độc dược, cho con gà trống uống, con gà vùng vẫy rồi bay đi mất. Vua cho rằng vô hại, nên đem ngự tửu có pha thuốc độc cùng đình thần yến ẩm. Chẳng dè chỉ trong chốc lát, cả thảy lăn đùng ra chết.
Ác tâm giết người của vua bại lộ nên bị mọi người oán ghét, họ không chịu mai táng nhà vua mà chỉ lo mai táng hoàng tử Cam vào chiếc áo quan rất đẹp rồi cho hai người mù và điếc đem chôn. Trong lúc khiêng đi, người mù bỗng chạm phải một cành cây, bỗng dưng hai mắt được sáng như xưa. Người điếc thấy vậy, lấy lá xát vào tai, thì tai nghe được rõ ràng. Hai người mừng rỡ vội vàng bẻ cành cây huyền diệu kia cậy áo quan ra xát vào thi hài hoàng tử. Trong chốc lát hoàng tử Cam sống lại. Dân chúng mừng rỡ, tôn lên làm vua.