Nữ anh hùng Bùi thị Xuân -

Sau khi thâu phục được sơn hà, vua Gia Long ra lịnh xử tử vua Tây Sơn (Quang Toản) cùng các vị tướng lĩnh của Tây Sơn như quan Thiếu phó Trần Quang Diệu và vợ là Bùi thị Xuân v.v...

Đến lượt đứa con gái của Trần Quang Diệu. Đứa con ấy mới chừng mười lăm tuổi. Khi thấy voi tiến tới quất giết mình, đứa con la hoảng:

- Mẹ ơi! Cứu con.

- Chân tay của mẹ bị trói hết rồi không phương nào cứu được. Con hãy vui lòng mà chết luôn với mẹ cha, còn hơn là sống với bọn này.

Con voi huơ vòi, cuốn đứa con gái, quăng lên trời rồi đưa hai ngà ra hứng. Hai lần như vậy, đứa con chết hẳn.

Bà Bùi thị Xuân vẫn không thay đổi sắc mặt. Bà bước tới trước con voi nọ. Bọn đao phủ ra lệnh cho bà phải quỳ xuống để con voi dễ quấn.

Bà không tuân lịnh, cứ bước tới như hăm dọa. Con voi thối lui. Bọn đao phủ phải cầm gươm đâm voi, chọc tức voi. Voi bước tới quấn bà, thảy lên rồi đưa hai ngà ra hứng. Nhìn xác của bà, ai nấy đều khâm phục. Bà đã dùng lụa mà quấn sẵn chung quanh ngực, bụng, bắp vế. Lớp quần áo ngoài tuy rách nát nhưng bà không bị lõa lồ. Đoán trước cực hình này đôi ba ngày, nên bà đã chuẩn bị trước.

Bùi thị Xuân là một nữ tướng can đảm đã từng chống giữ lũy Trấn Ninh.

Nay nhiều nơi có tên đường Bùi thị Xuân để kỷ niệm gương can đảm, tiết liệt của bà.