Cây tre trăm mắt và-Chuyện con chó đá

Ngày xưa có anh lực điền vào làm đầy tớ cho một nhà giàu nọ. Thấy anh giỏi giắn siêng năng lại hiền lành chân thật, ông nhà giàu nọ liền gạ gẫm: Nếu anh làm việc giỏi hơn nữa ta sẽ gả con gái cho.

Anh lực điền tin lời, ngày đêm siêng năng làm lụng, gánh vác hết mọi việc nặng nhọc trong ngoài, đem lại cho ông nhà giàu nhiều mối lợi lớn càng giàu thêm ra.

Hơn ba năm làm việc chí công, anh lực điền không nghe ông nhà giàu nhắc nhở gì tới lời hứa gả con gái cho anh ta. Cắc cớ là ông nhà giàu còn nhận gả con gái mình cho con trai lão phú hộ ở làng trên.

Anh lực điền biết vậy thì buồn lắm, thừa lúc ông nhà giàu vui chuyện, anh ta mới đánh bạo nhắc lại chuyện xưa ông nhà giàu liền nảy ra một mưu kế nên bảo anh lực điền:

- Được rồi, ta sẽ gả con gái cho anh, vậy anh hãy lên rừng kiếm cho ta cây tre trăm mắt đem về đây làm đũa đãi hai họ.

Anh lực điền thật thà nghe bảo sao thì làm y như vậy, chớ không biết mưu mô của ông nhà giàu định gạt anh ra khỏi nhà để rảnh tay làm đám cưới cho con gái ông.

Lúc bấy giờ, anh lực điền xách rựa lên rừng, tìm kiếm khắp nơi, đuối cả sức mà không sao tìm ra cây tre có đủ trăm mắt. Ngày lại tàn, bóng tối sắp sửa phủ xuống các nẻo rừng, phần thì buồn, phần thì sợ, anh lực điền ngồi xẹp bên gốc cây ôm mặt khóc.

Xảy có một ông lão cầm gậy hiện ra, gọi anh lực điền và hỏi:

- Tại sao con khóc?

Anh lực điền thuật chuyện ông nhà giàu hứa gả con gái và buộc mình vào rừng tìm cây tre trăm mắt, nhưng tìm kiếm khắp nơi không gặp nên buồn rầu mà khóc.

Ông lão nghe nói liền cười ha hả bảo anh lực điền:

- Chuyện đó có khó gì, con hãy mau chặt cho ta một trăm mắt tre, ta sẽ giúp con có cây tre trăm mắt.

Anh lực điền vâng theo lời ông lão đi chặt đủ một trăm mắt tre đem lại. Ông lão liền cầm những mắt tre, miệng hô hai tiếng: “Khắc nhập” tự nhiên những mắt tre dính lại thành cây tre trăm mắt cao ngút lên mây.

Sau đó, ông lão dạy anh lực điền cách tháo rời các mắt, rồi biến mất. Anh lực điền vui mừng hí hởn đem cây tre trăm mắt về nhà. Tới nơi, gặp lúc đám cưới con gái ông nhà giàu và con trai ông phú hộ đang cử hành. Hai họ họp mặt ăn uống rất là vui vẻ. Anh lực điền không khỏi thất vọng, biết rằng mình bị gạt nên uất ức nên đi ngay vào nhà gọi ông nhà giàu nói rằng mình đã tìm được cây tre trăm mắt rất là lạ.

Ông nhà giàu không tin, nên bảo anh lực điền cho coi cây tre trăm mắt. Anh lực điền mời ông nhà giàu ra sân để xem. Thấy cây tre quả nhiên có đủ trăm mắt rất là lạ, nên ông nhà giàu rờ rẫm cho rõ thực hư.

Thừa dịp đó anh lực điền liền hô: “Khắc nhập? Khắc nhập?”, tức thì cả hai tay ông nhà giàu dính cứng trong cây tre.

Ông phú hộ là chỗ sui gia với ông nhà giàu thấy vậy, bèn chạy lại nắm cây tre để cho ông nhà giàu rút tay ra, chẳng ngờ bị anh lực điền hô: “Khác nhập! Khắc nhập!” thành ra cả hai ông đều dính cứng trong cây tre. Cả hai họ và cả luôn hai ông nhà giàu đều hoảng sợ, kêu xin anh lực điền cứu mạng.

Bấy giờ, anh lực điền nhắc lại lời hứa hẹn của ông nhà giàu, chịu gả con gái cho anh ta thì anh ta cứu khỏi dính trong cây tre, bằng không anh cứ để như vậy.

Biết là không thể nuốt lời, ông nhà giàu đành miễn cưỡng bằng lòng gả con gái cho anh lực điền. Anh lực điền hô to mấy tiếng: “Khắc xuất? Khắc xuất?” Bấy giờ hai ông nhà giàu rút tay ra êm ru, bẽn lẽn nhìn nhau. Còn anh lực điền được vợ.

Chuyện con chó đá

Thuở xưa, có anh học trò, mỗi ngày đi đến nhà thầy, phải đi qua một nơi có con chó đá. Lạ một điều, ai đi qua thì con chó cũng trơ trơ, chỉ có anh học trò mỗi lần đi đến thì con chó nhổm dậy tỏ vẻ mừng rỡ.

Anh học trò không khỏi lấy làm lạ, lần kia liền dừng lại hỏi con chó đá rằng:

- Người qua lại ở đây cũng đông, sao các người khác thì mầy không mừng, chỉ riêng mình ta thì mày mừng là tại cớ gì?

Con chó đá đáp rằng:

- Khoa này bao nhiêu người kia, chẳng có ai đỗ đạt cả, chỉ có mình cậu là đỗ, số trời đã định nên tôi mừng cho cậu vậy.

Anh học trò nghe nói vậy rất mừng, lúc về nhà kể chuyện cho cha mẹ nghe. Từ đó, người cha bỗng lên mặt kiêu căng phách lối bắt nạt mọi người. Có lần người cha dắt trâu ra đồng cày ruộng, thả trâu cho giẫm lên mạ của người làng. Người ta nói, ông ta không thèm đáp lại. Hôm sau, đem thêm trâu ra giẫm be bét cả ruộng của người ta. Chủ ruộng lấy làm bất mãn phiền hà, thì người cha trợn mắt múa chân múa tay đe dọa:

- Coi chừng, khoa này con ông thi đỗ thì bây sẽ biết tay ông.

Chủ ruộng nghe vậy thì hoang mang lo lắng nên phải chịu lép mọi bề. Hôm sau, anh học trò đi qua chỗ con chó đá thì không thấy nó nhổm dậy vẫy đuôi mừng nữa. Lúc quay về nó cũng không mừng. Anh học trò ngạc nhiên hỏi con chó:

- Mọi lần tao qua đây mày thấy mày mừng, cớ sao bữa nay mày không mừng nữa, tao có làm điều chi không hay chăng?.

Con chó đá đáp rằng:

- Việc này không phải tại cậu mà là tại cha của cậu lên mặt hống hách bắt nạt đầu này, ức hiếp đầu kia, cho trâu phá ruộng mạ của người ta còn lên giọng hăm dọa, nên Thiên Tào bôi sổ của cậu rồi, khoa này cậu không đỗ đâu như vậy tôi còn mừng cậu làm gì nữa.

Anh học trò nghe con chó đá nói vậy thì buồn bã ra về thuật chuyện cho cha mẹ nghe. Người cha lấy làm hối hận, từ đó không dám lên mặt hống hách nữa. Riêng anh học trò, khoa đó vào thi mặc dầu học giỏi và cố gắng anh vẫn không đỗ. Lòng lấy làm buồn, vác lều chiếu trở về đợi đến khoa sau.

Khoa sau và khoa sau nữa anh đều thi rớt, cha mẹ anh bấy giờ mới biết lẽ trời chí công, nên hết lòng tu nhân tích đức, ăn ở rất tử tế với tất cả mọi người.

Một hôm, anh học trò đi ngang qua chỗ con chó đá, con chó bỗng nhổm dậy mừng rỡ nhìn anh. Anh chưa hỏi gì thì con chó đã lên tiếng:

- Bấy lâu nay cha cậu biết ăn năn sửa mình làm điều thiện, nên Thiên Tào đã ghi tên cậu vào sổ tân khoa, tôi mừng cho cậu đó.

Quả nhiên, khoa thi đó, anh học trò đậu đầu, lúc trở về làng được đón rước linh đình, lúc qua chỗ con chó đá, thì con chó biến đi đâu mất.