Hai mươi năm

Ngồi trên ghế bện thừng, Lili tự hỏi liệu đây có phải là lúc để nói với Greta hay không. Qua cửa sổ, Lili có thể nhìn thấy mấy cột buồm của dãy tàu đánh cá trích đang trú dọc kênh đào. Đằng sau cô, Greta đang vẽ một bức chân dung Lili nhìn từ sau. Greta chẳng nói gì khi đang vạch từng nét phác thảo và Lili chỉ nghe tiếng vòng tay của cô ấy kêu leng keng. Cơn đau sót lại vẫn đang âm ỉ trong phần bụng dưới, dai dẳng đến mức Lili tự học được cách phớt lờ nó; phần thịt trong môi bị cắn nát. Giáo sư Bolk đã hứa rằng cơn đau này cuối cùng cũng sẽ biến mất.

Cô nhớ đến những cô gái ở phòng khám. Ngày trước khi giáo sư Bolk cho phép Lili xuất viện, họ tổ chức một buổi tiệc chia tay cô ngay tại khu vườn. Hai cô gái kéo một chiếc bàn gang trắng ra bãi cỏ, người còn lại thì mang từ phòng mình ra một đám hoa anh thảo trồng trong chậu vẽ hình thỏ con. Mấy cô gái cố gắng trải tấm vải màu vàng trên bàn, nhưng gió cứ thổi tấm vải bay tứ tung. Lili ngồi phía đầu bàn, trên một cái ghế kim loại lạnh ngắt, ngắm nhìn tấm vải bay phấp phới, trong khi mấy cô gái cố gắng buộc chặt bốn góc vào bàn. Ánh mặt trời xuyên qua tấm khăn trải bàn màu vàng, lấp đầy đôi mắt Lili, chậu hoa đang nằm gọn trong lòng cô.

Bà Frau Krebs đưa cho Lili một cái hộp thắt dây ruy băng. “Của giáo sư đấy,” bà nói. “Ông ấy muốn cô giữ cái hộp này. Ông ấy phải đến Berlin. Tới bệnh viện St. Norbert để tham gia một cuộc phẫu thuật. Ông ấy gửi lời chào tạm biệt cô.” Dây ruy băng được buột rất chặt nên Lili không tài nào mở ra được, thế là bà Frau Krebs đành lôi từ tạp dề ra một con dao quân dụng và nhanh chóng cắt đứt sợi dây. Hành động này khiến các cô gái cực kỳ thất vọng vì họ muốn thắt ruy băng lên tóc Lili, mái tóc đã mọc dài quá vai suốt thời gian ở phòng khám.

Cái hộp rất to và được lót đầy giấy mềm. Lili tìm thấy bên trong cái hộp là một khung ảnh bằng bạc có hai ô trống hình bầu dục. Một ô là bức ảnh Lili nằm trên bãi cỏ cao bên bờ sông Elbe; tấm hình này chắc được chụp bởi Greta, vì Lili chưa bao giờ đi dạo dọc bờ sông cùng Giáo sư Bolk cả. Còn ô thứ hai là gương mặt một chàng trai nhỏ bé đội mũ; đôi mắt đen lay láy và sâu thẳm, làn da anh trắng như đang phát sáng, chiếc cổ thanh mảnh khuất trong cổ áo.

Từ chiếc ghế mây Lili có thể thấy được khung ảnh đặt trên kệ sách. Cô có thể nghe thấy tiếng sột soạt khi cây bút chì cọ trên vải bạt. Tóc Lili rẽ ngôi giữa và rũ lòa xòa hai bên cổ. Và cô có thể cảm nhận được sự lạnh lẽo toát ra từ móc khóa bằng vàng của chuỗi hạt màu hổ phách đeo trên cổ. Lili liên tưởng đến một người phụ nữ có dáng người chắc nịch, cặp đùi đầy cơ bắp và ngón tay cái chai sần đã từng mang chuỗi hạt; tất nhiên Lili không biết đó là ai nhưng cô có thể nhìn thấy bà ta trong đôi ủng làm bằng cao su và vải bạt trên cánh đồng mọc đầy rêu nước, chuỗi hạt rũ trượt xuống khe ngực.

Lili không hề bận tâm về những chuyện cô nhớ hay là không nhớ. Lili biết phần lớn cuộc đời của cô, chính là cuộc đời trước kia, giống như một quyển sách đã đọc từ hồi thơ ấu: vừa quen thuộc vừa bị lãng quên. Cô nhớ được cánh đồng phủ đầy rêu nước, lầy lội vào mùa xuân và lồi lõm những hang hốc của gia đình cáo đỏ. Cô còn hồi tưởng lại cảnh lưỡi cuốc vừa phẳng vừa cùn va phải tảng than bùn. Và tiếng lách cách vô hồn phát ra từ chuỗi hạt màu hổ phách đang lắc lư trên cổ. Lili nhớ lại hình bóng mờ nhạt của một cậu bé cao lớn với cái đầu to tướng đang đi dạo dọc bờ ruộng mấp mô trên cánh đồng rêu nước. Cô không nhận ra đó là ai nhưng lại biết hồi còn là một đứa trẻ nhút nhát, cô đã từng dõi mắt theo bóng hình màu đen và thẳng đứng đang thơ thẩn dọc bờ ruộng. Có gì đó trong ngực cô căng lên khi bóng hình đó tiến lại gần, cái tay kéo vành mũ; Lili biết điều này. Cô nhớ được mình đã tự nhủ với lòng, đúng vậy, cô đang yêu.

“Mặt chị đỏ thật đấy.” Greta nói vọng ra từ khung vẽ.

“Chị sao?” Lili cảm thấy luồng nhiệt tập trung trên cổ, và mồ hôi lấm tấm quanh khuôn mặt. “Chị cũng không biết tại sao nữa,” cô chống chế.

Nhưng sự thật không phải vậy. Vài tuần trước, cô đến ngân hàng Landmandsbanken để ký gửi chiếc ghim cài đính kim cương và ngọc trai mà Greta tặng. Nhưng trước khi thẳng tiến đến nhà băng, Lili đã ghé qua một cửa hiệu dưới tầng hầm để mua hai cây cọ giúp Greta. Người bán hàng, một người đàn ông lớn tuổi với khớp ngón tay hồng hào và mềm mại, đang rướn người lên kệ đựng đầy những hộp dầu thông. Ông đang giúp khách lấy hàng, một người đàn ông có mái tóc xoăn mọc quá tai. Lili không thấy được mặt của anh ta nhưng lại cảm thấy bực bội vì anh ta đòi lấy một hộp dầu to nhất đặt trên cái kệ cao nhất. “Tôi đi lấy thêm một đôi găng tay. Tôi sẽ trở lại ngay,” người khách nói với ông bán hàng đang đứng trên thang. Anh ta quay người lại, đi ngang qua Lili và cất tiếng, “Xin lỗi, quý cô?”

Khi chàng ta vượt qua cô, Lili phải nép sát vào kệ và nín thở. Tóc anh quét qua má làm cô ngửi thấy mùi ngũ cốc thoang thoảng. “Xin thứ lỗi,” anh lặp lại.

Sau đó Lili hiểu ra. Cô cúi mặt xuống ngực, không biết mình nên làm gì tiếp đó. Cô lo lắng về diện mạo của mình, gió lạnh làm da mặt cô thô ráp. Liếc mắt xuống ngăn kệ sát đất, cô nhìn thấy một hộp màu nước dành cho trẻ em đựng trong hộp kim loại gắn bản lề. Cô quỳ gối xuống để kiểm tra giá của chiếc hộp màu đỏ chứa khoảng một tá hộp màu nước. Rồi cô bắt đầu chỉnh lại tóc tai.

Sau đó Henrik nhìn thấy cô. Tay anh đặt lên vai cô: “Lili? Là em sao?”

Họ bước ra ngoài, tay Henrik đong đưa cái bao bố đựng hộp dầu thông. Anh ấy già đi nhiều, vùng da quanh mắt mỏng đi và hơi tái xanh. Tóc anh đen hơn, như gỗ sồi bị vấy bẩn, chẳng còn óng ả như xưa. Cổ họng anh to hơn, cổ tay cũng thô hơn. Anh chẳng còn dễ thương; anh đã trở thành một người đàn ông đẹp trai.

Họ đi uống cà phê ở góc phố và ngồi đối diện nhau trên chiếc bàn của quán cà phê. Henril kể với Lili về bản thân mình; về những bức tranh vẽ cảnh biển bán chạy ở New York hơn là ở Đan Mạch; về lần tai nạn xe hơi trên đảo Long Island suýt khiến anh mất mạng, bánh xe có nan hoa của chiếc Kissel Gold Bug va vào bậc lên xuống rồi dội ngược lên trán anh; về cô vợ chưa cưới có gò má cao đến từ Sutton Place đã chia tay anh chẳng vì lý do nào hay vì ai khác, chỉ đơn giản vì cô không còn yêu anh nữa.

“Em quên mất,” trong quán cà phê, Lili đột nhiên thốt lên. “Em quên mua cọ vẽ cho Greta mất rồi.”

Anh đưa cô quay lại, và thấy cửa hiệu đã đóng cửa. Lili và Henrik đang đứng trên đường, bảng hiệu của cửa hàng đung đưa trên cần trục bằng sắt. “Anh còn vài cây cọ chưa xài đến ở xưởng vẽ,” anh nói. “Chúng ta có thể đến lấy chúng nếu em muốn.” Đôi mắt anh có hình giọt lệ, và cô gần như quên lông mi anh ngắn và dày như thế nào. Một lần nữa cô lại ngửi thấy mùi ngũ cốc như mùi vỏ trấu.

“Em hơi lo lắng đấy,” Lili nói, khi mặt anh tiến lại gần cô. “Đừng như vậy,” Henrik đáp. “Xin đừng cảm thấy lo lắng cho anh.” Bảng hiệu cửa hàng tiếp tục kêu lạch cạch trên cần trục; sau đó Lili và Henrik hướng về xưởng vẽ của anh nằm bên kia kênh Inderhavn.Tại xưởng vẽ, Henrik rót cho Lili một ly vang đỏ, mời ăn dâu tây và cho cô xem những bức tranh về biển của anh, rồi họ hôn nhau.

“Mặt chị càng lúc càng đỏ đấy,” Greta thốt lên. Cô bật đèn lên và bắt đầu rửa sạch cọ vẽ trong bình nước. “Chị cần thuốc không?” Greta hỏi. “Chị cảm thấy khỏe không?” Lili không biết giải thích thế nào với Greta. Khi họ quay về Copenhagen, Lili đã dò hỏi, “Em nghĩ chúng ta có nên tiếp tục sống với nhau nữa không? Hai người phụ nữ trong căn hộ?”

“Chị lo lắng về những gì người ta bàn tán đấy à?” Greta nói. “Đúng không?”

Và Lili, vốn không chắc vì sao cô lại nói vậy, trả lời. “Không. Không phải vậy. Chỉ là... chị nghĩ cho em thôi.”

Không, Lili không thể kể với Greta về Henrik, hiện tại thì chưa. Cuối cùng thì Lili phải bắt đầu từ đâu? Nụ hôn dưới ánh đèn mờ trong xưởng vẽ? Cánh tay Henrik ôm lấy vai Lili khi anh đưa cô đi dạo trong công viên Kongens Have lúc hoàng hôn, khi mấy cô giữ trẻ đang đẩy xe em bé về nhà? Bàn tay anh, phủ một lớp lông đen dày, đặt lên cổ cô rồi chuyển qua phần mềm mại trên ngực cô? Lá thư mà Henrik lén gửi cho cô qua tay chị thợ giặt người Quảng Đông, chính là mảnh giấy gấp thành hình vuông in nhòe những vết mực bày tỏ yêu thương và tiếc nuối. Đúng vậy, Lili biết bắt đầu từ đâu đây? Chỉ mới ba tuần trôi qua tính từ cuộc gặp gỡ tại hiệu buôn dụng cụ mỹ thuật nhưng Lili lại cảm thấy trong quãng thời gian này, cuộc sống của cô đã bắt đầu lại một lần nữa. Làm sao cô có thể thú nhận điều đó với Greta?

“Chị muốn ra ngoài đi dạo một tí,” Lili nói và đứng dậy.

“Em chưa vẽ xong,” Greta đáp. “Chị ngồi xuống thêm vài phút nữa được không?”

“Chị muốn đi ngay bây giờ, trước khi trời sụp tối.”

“Chị có muốn em đi cùng không?”

“Chị sẽ ổn mà.”

“Một mình ổn chứ?”

Lili gật đầu, cảm giác trái ngược dâng trào trong lòng: cô vừa yêu vừa ghét Greta vì sự quan tâm quá mức. Đơn giản là vậy đấy.

Cô mở tủ quần áo lấy áo khoác và khăn choàng cổ. Greta bắt đầu dọn dẹp sơn màu, cọ và giá vẽ. Nằm dưới chân Lili, con Edvard IV bắt đầu sủa vang. Luồng sáng chéo góc cuối cùng rọi vào căn hộ. Tiếng còi trên chuyến phà đến Bornholm rú lên, và trong lúc mặc chiếc áo khoác nỉ màu xanh dương với nút áo bằng tre, Lili nghĩ đến việc đi về phía bến tàu, leo lên cầu tàu và ngồi vào ca-bin hướng ra hòn đảo nhỏ ngoài biển.

Nhưng cô sẽ không tiến ra biển, ít nhất lúc này thì chưa. “Chị sẽ về ngay,” cô nghe chính mình đáp lại.

“Vậy... Được rồi.” Và sau đó, “Chị chắc chị không muốn có bạn đi cùng?”

“Không phải tối nay.”

“Thôi được rồi.” Greta nhấc bổng con Edvard IV lên tay và đứng giữa căn hộ, dưới ánh sáng đang mờ dần, khi Lili chuẩn bị rời bỏ cô. Lili muốn chạy trốn. Henrik đã bảo với cô rằng anh sẽ làm việc muộn trong xưởng vẽ. “Tìm chỗ có ánh đèn nhé,” anh viết trong tờ giấy lén gửi vào căn hộ giữa đống quần áo xếp gọn.

“Chị đi lâu không?”

Lili lắc đầu. “Chị không chắc nữa.” Cô đã sẵn sàng, nút áo cài chặt. Cô sẽ thú thật với Greta về Henrik nhưng không phải tối nay. “Chúc em ngủ ngon,” cô nói, cảm thấy gì đó và ngay khi mở cửa ra, cô thấy Hans, khớp ngón tay cong lên chuẩn bị gõ cửa.

Anh bước vào. Lili vẫn đứng ngay cửa. Trông anh đầy mệt mỏi, cà vạt xộc xệch. Anh hỏi hai người có muốn đi ăn tối cùng anh không. Lili bảo, “Em đang trên đường ra ngoài.” Greta kể rằng gần đây Lili rất bận rộn. Giọng cô hơi bực bội khi kể với Hans về công việc mới của Lili ở cửa hiệu bách hóa Fonnesbech, đứng sau quầy nước hoa. “Họ thuê em vì em nói được tiếng Pháp,” Lili giải thích, vẫn mặc áo khoác. Người điều hành cửa hiệu Fonnesbech, một người phụ nữ mặc chiếc áo kiểu màu đen che hết bộ ngực yêu cầu Lili phải nói chuyện với khách hàng bằng giọng chuẩn. “Nói như một cô gái Pháp. Giả vờ như cô là một người khác. Cửa hàng chính là sàn diễn!”. Mỗi ngày Lili phải sắp xếp mấy lọ thủy tinh trên khay bạc, hạ tầm mắt thấp xuống rồi dịu dàng hỏi mấy người khách đi ngang qua rằng họ có muốn điểm ít nước hoa lên cổ tay không.

“Em phải đi rồi,” Lili nói. Cô tiến đến hôn tạm biệt Hans. Anh bảo anh muốn đi dạo với cô nhưng Greta lại nói Lili muốn ở một mình. “Anh chỉ đi tí thôi,” anh trả lời. “Sau đó anh sẽ trở lại và Greta à, chúng ta sẽ đi ăn khuya nhé.” Trên phố, đêm ẩm ướt. Bên kia đường, một người phụ nữ đang gõ cửa nhà bác sĩ Moller. Lili và Hans chần chừ bên ngoài lối vào khu nhà Widow House. “Em muốn đi đâu?” Hans hỏi.

“Em muốn tới Christianshavn. Nhưng anh không thể đi cùng em tới đó được,” cô đáp, “Nơi đó quá xa.”

“Dạo này Greta thế nào?”

“Anh biết Greta mà. Cô ấy lúc nào chẳng vậy.”

“Không phải thế. Cô ấy sắp xếp lại cuộc sống ổn thỏa chưa?”

Lili dừng lại và tự hỏi anh ấy có ý gì. Chẳng phải đó là điều tuyệt vời đến bực bội về Greta sao? Rằng cô ấy lúc nào cũng vậy - luôn luôn vẽ tranh, luôn luôn phác thảo, và luôn luôn kẹp tóc ra sau?

“Cô ấy ổn.” Và cô thêm vào, “Em nghĩ cô ấy đang giận em.”

“Vì sao?”

“Đôi lúc em tự hỏi vì sao ngay từ đầu cô ấy lại để em tiến hành mọi chuyện. Cô ấy cho rằng sau đó mọi chuyện sẽ vẫn như trước kia sao?”

“Cô ấy không bao giờ nghĩ vậy,” Hans nói “Cô ấy luôn biết điều này nghĩa là gì.”

Người đàn bà, với cánh tay đang treo trên băng đeo, bước vào nhà bác sĩ Moller. Lili nghe tiếng la hét từ cửa sổ nhà gã thủy thủ phía trên.

Sau đó Hans hỏi, “Em đang đi đâu vậy, Lili?” Anh nắm lấy tay cô và bắt đầu xoa nhẹ để xua đi cái lạnh. Thỉnh thoảng Lili vẫn ngạc nhiên vì mình đã không mềm nhũn ra khi được một người đàn ông chạm vào. Cô không tài nào tin được rằng xương thịt mình có thể chịu được sự thăm dò tỉ mỉ qua từng ngón tay của một người đàn ông. Cảm giác này còn mãnh liệt hơn khi ở cạnh Henrik, bàn tay anh áp sát vào từng khớp xương dọc sống lưng cô. Tay anh ôm lấy vai cô và cô tưởng như mình sẽ gấp lại như một tờ giấy nhưng chuyện đó không hề xảy ra, Henrik vẫn tiếp tục chạm vào cô rồi hôn cô.

“Chúng ta biết nhau lâu rồi.” Hans nói.

“Em nghĩ em đã yêu rồi,” Lili bắt đầu kể. Cô thú thật với Hans về Henrik, về việc họ hôn nhau như thế nào trong xưởng vẽ vào buổi tối và sau đó, tất cả những gì Lili có thể nghĩ đến là không bao giờ quay về khu nhà Widow House nữa.

“Anh nghĩ vấn đề nằm ở chỗ đó đấy,” Hans đáp lại. “Vì sao em không nói với Greta?”

“Cô ấy sẽ nổi cơn ghen tuông. Cô ấy sẽ cố ngăn cản em.”

“Sao em biết?”

“Trước kia cô ấy đã làm thế một lần rồi.”

“Chẳng phải chuyện đã lâu lắm rồi sao?”

Lili nghĩ về chuyện này. Hans nói đúng. Dù vậy, anh chẳng hiểu Greta nhiều bằng cô. Anh chưa từng phải chịu đựng những cú liếc xéo mỗi khi cô rời khỏi căn hộ hay về nhà vào đêm khuya. Greta đã từng nói gì với Lili nhỉ? “Tất nhiên em không phải mẹ chị nhưng em cũng muốn biết mấy ngày nay chị đi đâu.”

“Chẳng phải cô ấy có quyền được biết sao?” Hans phản bác.

“Greta à?” Lili thừa nhận không phải lúc nào cô ấy cũng vậy. Chẳng phải ngay tuần trước, Greta gặp Lili tại cửa ra vào dành cho nhân viên tại cửa hiệu Fonnesbech và nói rằng, “Xin lỗi vì sự thay đổi kế hoạch của chúng ta, nhưng Hans và em sẽ đi ăn tối cùng nhau. Em tin rằng chị sẽ không phiền khi tự lo cho mình đâu nhỉ.” Chẳng phải Greta từng bảo, cách đây mấy ngày khi hai người vừa thức dậy sau giấc ngủ trưa, “Em vừa mơ về cảnh chị làm đám cưới.”

“Anh đưa em ra đến cây cầu nhé?” Hans đề nghị.

“Em ổn mà,” Cô đáp lại. “Quay về gặp Greta đi.” Rồi cô chợt nhận ra anh và Greta đã trở nên thân thiết với nhau như thế nào: mấy bữa ăn cùng nhau trên chiếc bàn dài, những buổi tối êm đềm trong khu nhà Widow House, chơi bài với nhau cho đến khi Lili quay về; cái cách Greta bắt đầu dựa dẫm vào anh ấy một cách bất thường, càng lúc càng nói thế này thường xuyên hơn, “Để em hỏi Hans sao đã nhé.”

“Anh muốn kết hôn với cô ấy không?” Lili dò hỏi.

“Anh chưa hỏi ý cô ấy.”

“Nhưng anh sẽ làm vậy chứ?”

“Nếu cô ấy cho phép anh.”

Lili không ghen tuông; tại sao cô ấy phải ghen? Cô cảm thấy nhẹ nhõm, mặc dù ngay lúc ấy, cô cảm thấy một chuỗi ký ức lại kéo đến: Hans và Einar cùng nhau nô đùa bên trang trại; chiếc tạp dề treo cạnh ống khói; Greta giống như đuổi theo Einar khắp hành lang Học Viện Hoàng Gia; Greta chạy như bay xuống hành lang của nhà thờ St. Alban trong ngày cưới của hai người, lúc nào cũng vội vội vàng vàng. Cuộc đời của Lili đã lật sang trang mới, và cô cảm thấy biết ơn về điều đó.

“Cô ấy sẽ không kết hôn với anh cho tới khi biết em đã ổn định và sống tốt.”

“Cô ấy nói thế?”

“Cô ấy không cần phải nói ra.”

Lại có thêm một tiếng gào thét từ gã thủy thủ ở trên lầu, tiếp đó là tiếng cửa sổ đóng sầm. Lili và Hans mỉm cười. Dưới đèn đường, Hans nhìn trẻ trung như một cậu bé. Tóc anh dựng lên, gò má ửng hồng, Lili có thể thấy rõ hơi thở của anh, nhìn thấy hơi thở của cô hòa quyện vào đó. “Mày đúng là con điếm!” Gã thủy thủ lại hét lên, giống như mọi lần.

“Em đã làm gì sai ư?” Lili hỏi.

“Không,” Hans trả lời, thả tay cô ra, hôn lên trán chào tạm biệt cô. “Nhưng Greta cũng không hề làm sai chuyện gì.”