Con Dao Tiện Đáng Ghét Quá Đi Mất.
Cô-xchi-a tới cổng nhà máy khi tiếng còi cuối cùng đang tắt dần.
- Lần sau sắp hết còi mới đến là không được vào đâu, phải dậy sơm sớm chứ! – bác gác cổng già liếc qua tấm giấy phép ra vào và đe.
Len lén vào phân xưởng, Cô-xchi-a thấy ngay Xê-va đang thong thả đẩy xe phoi. Các cỗ máy đã chạy ầm ầm, nhả ra những dải phoi đầu tiện, bánh đá mài đã quay tít, phóng ra tới tấp những chùm tia lửa tóe sáng. Ở lối đi giữa, xe rùa điện vừa chạy vừa kêu leng keng… Công việc sản xuất đang diễn ra khẩn trương, chẳng ai để ý tới hai em thợ phụ.
- Bác đốc công bảo phải dọn phoi ở chỗ cắt vòng đệm. Cậu hãy đẩy xe đi theo, - Xê-va thản nhiên nói như chẳng có chuyện gì xảy ra rồi đút hai tay vào túi áo bông, bước lên phía trước, vẻ bình tĩnh, mắt nhìn chăm chú, đôi môi mím chặt. Cô-xchi-a bất giác phục tùng cậu ta.
Máy tiện vòng đệm đặt ở tít sâu trong phân xưởng, gần hàng cột mé bên.
Người đứng cỗ máy sát cuối là Ca-chi-a, còn người đứng cỗ máy cuối cùng là Lê-na. Lê-na sơ tán từ U-crai-i-na tới, hiện ở gần nhà Ca-chi-a. Em ở cùng với mẹ là nhân viên y tế, còn các anh của em đều đang chiến đấu ngoài mặt trận. Ở nhà máy, mọi người gọi Lê-na là Ôi-ca, bởi vì lúc nào em cũng kêu “ôi” như sợ hãi vậy.
- Ôi, có người diện giày trắngmùa hè đang đi như thể đưa đám kìa! – em kêu “ôi” một tiếng khi trông thấy Xê-va và Cô-xchi-a.
Cô-xchi-a dừng xe bên cạnh một đống phoi vụn rồi rút xẻng hót rác ra.
- Thế rồi cũng đến kìa à! Phải đợi cậu suốt một năm chứ chơi à! – Ca-chi-a nói. - Tớ rất ngạc nhiện, - em vừa nói tiếp vừa khéo kéo siết chặt ống thép vào mâm cặp của máy, - không hiểu sao cậu lại cứ làm thay để Xê-va trốn việc thế?
- Đôi bạn thân thiết mà lại! – Lê-na phì cười, - cho nên người nọ mới cưỡi lên cổ người khác kia chứ.
- Sao các cậu cứ hay nói vớ vẩn thế hả! – Cô-xchi-a không chịu nổi.
- Lê-na ơi, chúng mình chẳng việc gì phải bênh cậu ấy nếu chính cậu ấy cũng không hiểu cậu ấy là nô lệ, là lính hầu của Xê-va trốn việc, - Ca-chi-a nói. - Thậm chí cậu ấy còn có thể lấy thuốc đánh răng để đánh đôi giày trắng của Xê-va nữa kia đấy…
- Còn răng của mình thì đánh bằng xi, - Lê-na phì cười.
Nói như thế thật ngớ ngẩn, nhưng Cô-xchi-a vẫn cảm thấy ức. Tuy nhiên, đó mới chỉ là chuyện khó chịu đầu tiên.
- Con dao tiện đáng ghét quá đi mất! – Ca-chi-a khinh khỉnh nhận xét. - Lưỡi lại bị cùn… Đành phải mài lại thôi.
-
Ý định của Ca-chi-a làm Lê-na sửng sốt đến nỗi em phải bỏ cặp kính gọng đen ra lau đi lau lại mãi.
- Ôi, cậu có biết mài dao đâu! Nhỡ bác đốc công trông thấy thì sao?
- Bác ấy đang họp ở phòng ông giám đốc cơ mà, - Ca-chi-a nói rồi đến chỗ để bánh đá mài ở gần chiếc cột ngoài cùng.
Cô-xchi-a cảm thấy đau nhói trong tim. Em và Ca-chi-a cùng vào nhà máy một ngày, nhưng Ca-chi-a đã mài được dao tiện, còn em thì chỉ đi thu dọn phoi ở bên máy của bạn ấy. Kìa, Ca-chi-a đã đóng cầu dao, bánh đá mài đã quay tít. Kìa, Ca-chi-a đã nhăn trán lại, gí sát con dao vào cái bánh đá mài màu đen sáng loáng, thế là những tia lửa trắng bắn tung tóe lên trên y hệt vòi nước phun. Cô-xchi-a tưởng như cô bé đang túm lấy đầu một ngôi sao chổi đuôi dài. Kìa, Ca-chi-a đã hãm bánh đá mài, đặt tay lên lưỡi dao nóng bỏng, gật đầu ra ý mãn nguyện, trở về vị trí làm việc, vừa khe khẽ hát vừa lắp dao rồi mở cho máy chạy.
Đã tới thời điểm vô cùng quan trọng. Lúc này lưỡi dao sẽ chạm vào ống thép đang quay tít, một làn khói xám mỏng manh sẽ tỏa ra, phoi thép sẽ cuộn tròn, còn trên ống thép sẽ sáng lên một đường lấp lánh ánh bạc. Cứ sau mỗi vòng quay của ống thép, đường lấp lánh ấy sẽ lại sâu thêm, và rồi con dao sẽ đi qua thành ống thép.
Nhưng đáng lẽ phải nghe thấy tiếng xoèn xoẹt của kim loại bị cắt, Cô-xchi-a lại thấy một tiếng rít chói tai, có cái gì đó kêu rắc một tiếng. Đầu dao cắt - một lá mỏng bằng thép gió đã biến mất như chưa hề có nó bao giờ.
- Dao bị cháy rồi! – Lê-na sợ hãi thốt lên. Tai họa đã xảy ra. Ca-chi-a nhếch mép cười đau khổ. Chưa bao giờ Cô-xchi-a thấy cô bé kênh kiệu này thảm hại đến thế. Em gần như hoảng sợ và ngay lập tức, cái vực thẳm ngăn cách giữa hai em từ ngày đầu tiên quan nhau, đã khép lại. Cần làm ngay một điều gì để Ca-chi-a khỏi nhếch mép cười thảm hại như thế nữa. Cần giúp đỡ ngay, không suy nghĩ gì cả, như giúp một người đang chìm xuống nước vậy.
Khi ông đốc công xuất hiện ở ngưỡng cửa của phân xưởng, các máy vẫn chạy đều, còn Cô-xchi-a thì đang dọn nốt chỗ phoi vụn cuối cùng. Hình như mọi chuyện đều thuận buồm xuôi gió, nhưng nhìn vẻ mặt ông đốc công, các em hiểu rằng sẽ lôi thôi to. Chắp hai tay ra sau lưng, ông Ba-bin đưa mắt nhìn dao tiện của Lê-na, rồi ông lại gần máy của Ca-chi-a. Ông kêu lên một tiếng. Hai má Ca-chi-a đỏ bừng, đầu em cúi sát xuống máy.
- Hãm máy lại! – ông già nói.
Ca-chi-a ấn nút bấm màu đỏ “tắt”, lặng người đi.
Bác đốc công tổ hai nói rất đúng, bác ấy bảo ở đây có người cho chạy máy mài. Cháu giấu con dao của cháu đâu rồi? Con dao này cháu lấy ở đâu? Cháu làm cháy dao rồi phải không? Ai cho phép cháu mài dao? Chúng ta giàu có gớm nhỉ, dám làm cháy dao cơ đấy! Sao cháu cứ im thin thít thế? – ông Ba-bin quát.
Đôi mắt xanh đầy hổ thạn nhìn về phía Cô-xchi-a. “Làm thế nào bây giờ? Biết làm thế nào bây giờ? Tất nhiên tớ sẽ không phản cậu đâu, nhưng tớ không biết phải làm thế nào”, - em đưa mắt trả lời.
- Đã làm hỏng dao, lại còn giấu! - - ông đốc công nói rất khẽ. - Nếu cháu không thành thật, bác sẽ chuyển cháu đi quét rác! Dù cháu là con bộ đội cũng thế thôi.
Cô-xchi-a bới phoi vụn trong thùng xe, lôi ra con dao hỏng đưa cho ông đốc công. Ông già, đưa mắt nhìn em.
- Hai cháu kéo bè với nhau đánh lừa bác phải không? – ông nhận xét, vẻ giễu cợt và buồn rầu, rồi ông quay sang Lê-na lúc ấy đang giả vờ như mải tập trung tư tưởng vào làm việc lắm: -Cháu tưởng cháu không có liên quan gì đến chuyện này đấy phải không? Hãm máy lại!
Cả Lê-na cũng đành tắt máy.
- Ca-chi-a lấy dao mới ở đâu? – ông Ba-bin tiếp tục tra hỏi, ông hết nhìn Cô-xchi-a lại nhìn Lê-na mặt mũi đang tái mét. – Các cháu lấy ở đâu?
- Xtu-ca-stép ở phân xưởng hai cho cháu đấy ạ! – Cô-xchi-a nói liền một hơi.
- Ra thế-ế! Cả ba cháu đi theo bác ngay!
Các em khác ngừng làm việc vừa nhìn theo đám người, vừa thì thào với nhau. Có chuyện gì hết sức nghiêm trọng đã xảy ra. Ông đốc công trông rât buồn rầu; vẻ mặt u ám hơn cả đám mây dông, còn toán thiếu niên đi theo sau ông thì chỉ muốn độn thổ cho rảnh.