Mảnh Ước Hiệu.

Mi-sa dán kín phong bì lại rồi nói:

- Anh tin rằng anh em ở mặt trận đã gửi thư về rồi, nhưng em chưa nhận được vì bà Pap-li-na không biết địa chỉ của em hiện nay để gửi cho em. Bây giờ mọi chuyện sẽ ổn cả. Chúng ta sẽ bỏ thư vào hòm thư và đợi thư trả lời.

Hai người nấu khoai tây ăn, Cô-xchi-a có vẻ băn khoăn, như khi người ta chờ đợi cơ hội để bàn một việc quan trọng.

- Em nhớ anh Mi-tơ-ri phải không? – Mi-sa hỏi.

- Em có việc phải bàn anh ạ. – Cô-xchi-a nghiêm nét mặt trả lời.

- Việc lớn không? Tầm cỡ quốc tế chăng? Em nói đi…

Cô-xchi-a lấy con dao díp của Mi-sa, rồi quay người, rạch đường chỉ ở cạp quần, rút ra một miếng vỏ bạch dương cuộn chặt thành một cái ống nhỏ. Em mở miếng vỏ cây đưa cho Mi-sa lúc ấy đang chăm chú nhìn theo tay em.

- Cái gì thế này?

- Mảnh ước hiệu đấy. Anh không trông thấy à?

- Đúng là mảnh ước hiệu thật nhỉ! – Mi-sa tỏ vẻ mừng rỡ để đùa Cô-xchi-a và xem xét kỹ hình vẽ đơn giản bằng sơn xanh trên mảnh vỏ cây. – Chỉ có điều đáng tiếc là anh không hiểu mảnh ước hiệu này có ý nghĩa thế nào. Hình một người trông rất buồn cười cầm cây cung và ba mũi tên… Mảnh ước hiệu này để làm gì hả em?

- Anh giơ mảnh ước hiệu này cho bất cứ người Man-xi nào xem, người đó cũng sẽ dẫn anh tới gặp đúng ông già Ba-khơ-chi-a-rốp. Anh đưa mảnh ước hiệu này cho ông già, ông ấy sẽ cho anh tới chỗ sương mù xanh.

- Sương mù xanh nào cơ?

… Khi Cô-xchi-a kể xong câu chuyện về Hồ thiêng đáy vàng có những con cá biết hát mà ông già Ba-khơ-chi-a-rốp biết đường đi tới, Mi-sa hỏi:

- Xin lỗi cậu em nhé, cậu kể cho anh những chuyện cổ tích ấy để làm gì thế hả? Chẳng lẽ anh lại tin những điều ngốc nghếch ấy hay sao?

Điều làm Cô-xchi-a tức nhất là Mi-sa lại bảo “Xin lỗi cậu em nhé”. Nét mặt em sa sầm, hai mắt quắc lên giận dữ.

- Em nói chuyện có thật đấy. – mãi sau em mới nói.

- Nghĩa là em bảo anh đến chỗ sương mù xanh chứ gì?

- Vâng. – Cô-xchi-a gật đầu – Còn tùy anh.

- Được, chúng ta hãy xem xét vấn đề này một cách quy củ nhé. – Mi-sa nghiêm trang nói – Cứ cho là mọi chuyện đúng như em nói đi. Ai cho chúng ta ra khỏi nhà máy?

- Chắc hẳn chẳng ai cho rồi… - Cô-xchi-a nói lấp lửng.

- Nghĩa là em đề nghị bỏ trốn chứ gì?

Không phải những lời Mi-sa nói làm Cô-xchi-a lo ngại, mà em lo ngại về mối nghi ngờ toát lên từ những lời ấy. Quả thật Mi-sa nhìn người bạn bé nhỏ của mình với vẻ mặt như nhìn một con người xa lạ, đáng ghét.

- Chúng ta sẽ đem về bao nhiêu là vàng! – Cô-xchi-a vội vã tiếp lời để giải thích ý kiến của mình – Mỗi người chúng ta sẽ lấy mười cân vàng chứ không kém. Em nói thật đấy…

- Ừ thì chúng ta sẽ đem được vàng về. Rồi sao nữa? Chúng ta sẽ trở nên giàu có chăng? – Mi-sa gặng hỏi.

Câu chuyện đã đến lúc gay go nhất. Trong lời lẽ của Mi-sa lộ rõ một vẻ khinh bỉ đầy giễu cợt: điều đó không những liên quan tới toàn bộ ý định của Cô-xchi-a, mà còn liên quan tới bản thân em nữa, người mà mới một phút trước đây Mi-sa còn hết sức tin cậy. Cô-xchi-a hiểu rằng em đang sắp mất hết tình cảm yêu quý của Mi-sa.

- Chúng ta chỉ giữ lại một tí thôi… vâng, một tí tẹo thôi để mua sắm, tất cả số còn lại chúng ta sẽ đem nộp. – Cô-xchi-a giải thích – Chúng ta sẽ mua xe tăng, sẽ mua đủ các loại vũ khí. Xê-va bảo cần có nhiều vàng lắm.

- À, hóa ra thế! – Mi-sa thở phào nhẹ nhõm – Anh đã tưởng em quan tâm tới cái túi riêng của em cơ đấy. Ba phần tư khuyết điểm của em đã được xóa sạch! Bây giờ em hãy nghe anh nói nhé. Dù toàn bộ câu chuyện em kể có là sự thật một trăm phần trăm đi nữa, trong việc này anh cũng không phải là người cùng chí hướng với em đâu. Ở nhà máy, không ai người ta tin những con cá biết hát, không ai cho chúng ta thôi việc, còn bỏ trốn thì rõ ràng anh không muốn rồi. Như thế sẽ là phản bội, em hiểu chưa? Anh là đoàn viên thanh niên cộng sản, mà danh dự của người đoàn viên quý hơn hết thảy. Làm sao anh có thể lừa dối Đoàn, làm sao anh có thể bỏ công việc được! Bây giờ em hãy nói cho anh biết Xê-va là ai, cậu ấy có quan hệ thế nào với… sương mù xanh.

Khi Cô-xchi-a giải thích rằng Xê-va chính là “anh chàng hám tìm vàng” mà Mi-sa đã gặp hôm đến nhà máy, và khi anh được biết Xê-va và Cô-li-a cố tìm cách bắt Cô-xchi-a phải dẫn đi tìm vàng, anh lại càng lo lắng:

- Đúng là “anh chàng hám tìm vàng” xui em bỏ trốn rồi! Thế nào anh cũng phải yêu cầu chị Di-na ra tay uốn nắn bọn các em mới được. Vì dại dột, các em có thể gây ra những điều khiến các em phải hối hận cả đời cũng nên.

Công việc xoay ra trục trặc. Cô-xchi-a sợ chị Di-na ồn ào sẽ can thiệp vào, rồi Xê-va và Cô-li-a sẽ cho là em tố giác họ, ít ra thì chính em đã chủ động kể về sương mù xanh.

- Anh đừng nói với chị Di-na. – em lúng búng.

- Thế em sẽ bỏ những ý nghĩ ngốc nghếch ấy đi chứ? Không, thể nào anh cũng sẽ giữ được em ở lại đây. Em sẽ ở với anh. Em phải học hành mới được. Còn Xê-va thì em hãy bảo cho cậu ấy biết là nghĩ như thế ngu xuẩn lắm. Anh hùng gớm nhỉ! Cứ như không có cậu ấy thì nhà nước không thể khai thác đủ số vàng cần thiết vậy. Cậu ấy lầm to rồi! Ngay hiện giờ chúng ta cũng đang khai thác rất nhiều vàng, báo chí vẫn viết về chuyện đó thôi. Nhưng bây giờ, đối với chúng ta, có một thứ vàng khác còn quý hơn.

- Thứ vàng gì thế? – Cô-xchi-a hỏi, vẻ ngờ vực.

- Thứ vàng này đây. – Mi-sa cầm lấy đôi tay thô cứng của Cô-xchi-a đặt lên bàn, rồi đặt hai bàn tay nắm chặt của mình ở bên cạnh – Thứ vàng quý nhất là đôi tay của chúng ta. Chúng phải cung cấp vũ khí cho mặt trận, mặt trận cần bao nhiêu phải cung cấp bấy nhiêu. Em hãy xem, nhà máy chúng ta làm tên lửa “Ca-chiu-sa”, còn Nhà máy lớn vẫn rúc còi trầm trầm đấy thì đang chế tạo xe tăng hàng loạt như bánh nướng vậy. Và không phải chỉ một Nhà máy lớn này đâu nhé. Chỉ cần cố gắng sao cho đôi tay làm đúng những điều mà Đảng ra lệnh. Em thử nghĩ xem, nếu người công nhân bỏ nhà máy thì sẽ như thế nào! Bỏ nhà máy cũng chẳng khác gì đào ngũ khỏi mặt trận. Nếu làm việc trung thực, bàn tay người thợ còn quý hơn bất cứ thứ vàng nào.

Lần đầu tiên trong đời, Cô-xchi-a nhìn đôi tay thô cứng, rắn chắc của em với một thái độ hết sức trân trọng.

- Em hiểu cả chưa? – Mi-sa hỏi.

- Em hiểu rõ lắm rồi. – Cô-xchi-a trả lời – Không thể bỏ nhà máy được.

- Rất đúng! – Mi-sa xác nhận.

Đêm hôm ấy con nai không đến quãng rừng thưa, nơi có ngôi nhà nhiều hình chạm trổ, mái cao vút. Rừng tai-ga có lẽ cũng đoán ra được rằng em thiếu niên làng Ru-mi-an-xép-ca đã hiểu rõ vị trí thực sự của em là ở nhà máy và em không có quyền bỏ sản xuất chừng nào đôi tay của em còn chưa làm tất cả mọi việc để giành chiến thắng.