Chương Bốn - P.S.H.S.
Mùa xuân không bao giờ đến hẳn ngay lập tức. Nó thử đến vài lần trước đã, nhưng lúc đầu nó còn chưa phải là mùa xuân thực sự. Khi thì nó quên không đóng vửa ở hướng bắc để cho giá lạnh lọt về và làm mọi thứ rét cóng. Kho thì vì sai sót, nó để những đám mây tuyết từ trong gian kho của mùa đông bay ra. Kho thì nó lầm lẫn lung tung - mặt trời vẫn chiếu sáng, suối vẫn chảy róc rách, mà mũi mọi người vẫn đỏ lên. Nhưng không nên giận mùa xuân. Sớm hay muộn rồi nó cũng sẽ làm đúng. Lúc đó mọi người sẽ bảo “Đúng, đây mới là mùa xuân thực sự!”- bởi vì ai cũng thấy rõ ngay mùa xuân thực sự là như thế nào.
Một buổi chiều mùa xuân, Nhi-na Páp-lốp-na nghỉ ngơi ở nhà, đang ngồi đọc sách bên cửa sổ để mở. Sắp xếp balô xong, Ca-chi-a ngồi xuống tấm da gấu và thở dài.
- Bác sĩ bảo con rằng sau ngày lễ, khi con ở chỗ bác con về, con sẽ được làm việc ngay. – em nói.
- Hôm nay con đến nhà máy đấy à? – Nhi-na Páp-lốp-na ngạc nhiên. - Tại sao con không rẽ vào phân xưởng nhiệt luyện?
- Nói chung con chẳng rẽ vào đâu cả, - Ca-chi-a trả lời. - Thoạt tiên, con tới sau hàng cột, con thấy các bạn ấy đang làm việc… Con buồn quá nên con về nhà ngay.
- Thế con muốn các bạn ấy ngồi không hay sao? – Nhi-na Páp-lốp-na mỉm cười, đặt quyển sách sang một bên, ngồi xuống cạnh Ca-chi-a, ôm lấy em rồi hỏi: - Tại sao con lại buồn?
- Vì chẳng ai cần đến con cả, dì ạ, - Ca-chi-a giải thích. – Con đứng sau một chiếc cột nhìn vào, thấy mọi việc đều…trôi chảy dì ạ. Lê-na thao tác thành thạo lắm… Bây giờ các bạn ấy cần gì đến con nữa? Con ốm yếu thế này, còn Lê-na thì khoẻ mạnh… - Em suy nghĩ một chút rồi nói thêm: - Dì Nhi-na, dì lấy con vào phân xưởng nhiệt luyện đi! Được không ạ?
- Học tiện xong để rồi lại chuyển sang học nghề khác thì học làm gì! Dì cam đoan rằng một công nhân tiên tiến như con thì bao giờ đội của con cũng cần.
- Đội không cần con đâu, hoàn toan không cần con đâu! – Ca-chi-a nhắc đi nhắc lại. – Mà ngoài đội ra, con cũng chẳng cần gì nữa… Dù sao, khi bác sĩ cho phép con đi làm, con cũng cứ đến sau hàng cột, cứ đứng máy của con… Các bạn ấy cứ thử đuổi con mà xem! Lê-na cứ thử đuổi con mà xem! Con sẽ cù nó như thế này này, như thế này này!.. - Rồi em cù Nhi-na Páp-lốp-na làm chị phải bật cười.
Câu chuyện dường như kết thúc bằng một trò đùa, nhưng hôm sau, Nhi-na Páp-lốp-na vẫn kể lại cho các em trong đội nghe. Chị kể lại chuyện đó khi cả bốn người cùng đến nhà máy. Lúc đang đi trên đồi thì họ theo kịp đồng chí Ta-ghin-xép, họ đi chậm lại, vì đồng chí Ta-ghin-xép có một chân bị thương, không thể đi nhanh được. Những cuộc gặp gỡ như thế thường xảy ra luôn luôn và các em rất thích những chuyến đi dạo thong thả ấy với đồng chí bí thư đảng uỷ. Đồng chí hay đi phía trước, nghe các em nói chuyện, thỉnh thoảng chêm vào một vài lời hoặc hỏi han xem ở phân xưởng có điều gì mới, thanh thiếu niên có cần gì không/
Các em thấy rõ đồng chí không hỏi một lời nào chỉ để cho vui chuyện và không hứa một lời nào chỉ để mà hứa. Qua những lời nói của đồng chi sthể nào cũng rút ra được điều gì đó có ích, bởi vì đồng chí là người thiết thực và có uy tín lớn.
- Tất nhiên cháu sẽ trả lại máy cho Ca-chi-a ngay lập tức! – Lê-na vội nói. – Nhưng cô Nhi-na Páp-lốp-na à, chỉ có điều là cháy hoàn toàn không hiểu chúng cháu sẽ có việc gì mà làm cho hết được cả bốn đứa. Bây giờ mỗi đứa chúng cháy có thể phục vụ được hai máy, các bạn nam phục vụ được ba máy là khác, tất cả chúng cháu đều là những công nhân đứng được nhiều máy, thế mà mỗi chúng cháu lại chỉ có một máy.
- Cậu nghe thấy không đấy, Cô-xchi-a? – Xê-va nói bóng gió.
- Có gì mà không nghe thấy, - Cô-xchi-a trả lời, vẻ không bằng lòng. - Chuyện ấy lỗi tại tớ đấy à? Cả bác Ba-bin cũng bảo…
- Các cháu có điều gì không ổn đấy? - đồng chí Ta-ghin-xép hỏi.
Các em kể lại đầu đuôi câu chuyện và nói rõ lý do tại sao lại xảy ra tình trạng đó. Đồng chí công nhận rằng chuyện đó quả thật phức tạp và lấy làm tiếc là không thể góp ý kiến gì được, nhưng dù sao đồng chí cũng có một ý kiến:
- Tại sao các cháu không hỏi ý kiến kỹ sư Ba-la-khin? Hôm qua chú ấy vừa đi công tác về và bây giờ đã chuyển sang làm công việc khác. Nhân thể bác cũng đang cần gặp kỹ sư Ba-la-khin đây. Ta cùng đi đi, Cô-xchi-a!
Đó là cách giải quyết tốt nhất trong hoàn cảnh hiện nay. Nghe nói Ba-la-khin đã trở về nhà máy, Cô-xchi-a rất vui mừng, vì em tin chắc Ba-la-khin có thể giải quyết bất kỳ nhiệm vụ nào. Em cùng đồng chí Ta-ghin-xép bước vào toà nhà của ban quản trị nhà máy. Ở tít cuối hàng lang, Cô-xchi-a trông thấy trên một cánh cửa có tấm biển ghi bốn chữ cái lớn:”P.S.H.S”. Ngay liền đó là hàng chữ nhỏ giải thích: “Phòng sáng tạo và hợp lý hoá sản xuất “. Trong một gian phòng rộng thênh thang, Cô-xchi-a trông thấy kỹ sư Ba-la-khin đang treo những bản vẽ gì đó lên tường. Ngay lúc ấy em thấy rõ Ba-la-khin vẫn vui vẻ như trước và giọng vẫn ngân vang như trước.
- Xin chào hai vị khách đầu tiên đến thăm phòng mới thành lập của nhà máy! Đồng chí và cháu ngồi xuống đây, xin mời đồng chí, đồng chí Ta-ghin-xép. Bây giờ tôi xin báo cáo vắn tắt với đồng chí về chuyến đi của tôi. Chuyến đi gây cho tôi những ấn tượng hết sức sâu sắc, có lẽ tôi sẽ nhớ suốt đời, đồng chí ạ!
Anh bắt đầu kể về chuyến đi lý thú của anh tới những nhà máy sản xuất đạn dược mà anh giúp đỡ giải quyết vấn đề phoi kim loại. Ở nhà máy nào công việc cũng hết sức sôi nổi. Sản lượng đạn dược ngày một tăng, bởi vì ở đâu cũng thành lập những đội xung kích, ở đâu mọi người cũng suy tính tìm cách sản xuất nhiều hơn nữa.
- Ở đâu mọi người cũng suy nghĩ cả… - đồng chí Ta-ghin-xép nói. - Đồng chí Ba-la-khin ạ, tôi và cháu Cô-xchi-a đến gặp đồng chí là có việc đây. Đồng chí có thể góp ý kiến và chỉ bảo cho cháu được không?
- Cháu lại có ý định gì nữa thế? - kỹ sư hiền hậu hỏi Cô-xchi-a – Cháu lại muốn phá máy à? Nào, cháu hãy trình bày ý định của cháu xem nào.